Зулу Тили Жөнүндө

Зулу Тили кайсы өлкөлөрдө колдонулат?

Зулу тили негизинен Түштүк Африкада, ошондой эле Зимбабве, Лесото, Малави, Мозамбик жана Свазилендде колдонулат.

Зулу тилинин тарыхы кандай?

Зулу тили, ошондой эле Изизулу деп белгилүү, Нигер-Конго үй-бүлөсүнүн Түштүк банту субтобуна таандык банту тили. Бул Түштүк Африкада эң көп сүйлөгөн тил, жалпысынан 11 миллион адам сүйлөйт. Зулу тилинин тарыхы жүздөгөн жылдардан бери уланып келет.
Тилдин келип чыгышын 16-кылымда Борбордук Африкадан көчүп келген Нгуни урууларынан билүүгө болот. Нгуни эли акыры ар кандай топторго бөлүнүп, зулу тили азыркы Квазулу-Наталда сүйлөгөн диалекттерден пайда болгон. Бирок 1818-жылы гана француз протестант миссионерлеринин бири Пьер Жубер зулу тилин биринчи жолу жазган. Бул тилди стандартташтырууга негиз салган.
19-кылымда зулу тили дагы да өнүккөн. Эң негизгиси, бул тилде эки белгилүү адабий чыгарма—Инкондло ка зулу (зулу ырлары) жана Амазви ка зулу (зулу сөздөрү) жарык көргөн. Андан тышкары, ошол мезгилде зулу тили миссионердик мектептерде окутуу тили катары колдонулган.
Бүгүнкү күндө зулу тилинде көптөгөн ресурстар бар жана тил Түштүк Африканын маданиятынын маанилүү бөлүгү бойдон калууда.

Кыргыз тилине эң көп салым кошкон 5 адам кимдер?

1. Джон дубе (1871-1946) – зулу тилин түзүүгө жардам берген педагог жана саясий лидер.
2. Сулайман Кампанде (1872-1959) – зулу тилин стандартташтырууга жардам берген жана ал үчүн биринчи толук грамматикалык системаны түзгөн лингвист.
3. Бенедикт Уоллет Вилакази (1906-1947) – зулу тилинде жазган акын, романист жана педагог, тилдин стандартташтырылган адабий формасын иштеп чыккан.
4. Ж.Б. Пейрес (1924-2005) – зулу маданияты жана тарыхы боюнча пионердик эмгектерди жазган антрополог жана зулу окумуштуусу.
5. Бенедикт Картрайт (1925-2019) – миссионер жана теолог, зулу тили жөнүндө кеңири жазган жана анын өнүгүшүнө олуттуу салым кошкон.

Зулу тилинин түзүлүшү кандай?

Зулу тили банту тилинин структурасына ылайык келет, ал субъект этиш объект (SVO) сөз тартиби менен мүнөздөлөт. Бул агглютинативдүү тил, башкача айтканда, сөздөрдүн маанисин же грамматикалык функциясын өзгөртүү үчүн аларга афикстер кошулат. Ал зат атоочтордун класстарын, префикстерди жана суффикстерди колдонот. Зулу тилинде сөздүн маанисин өзгөртө турган үч тон (бийик, төмөн жана кулап түшүү) системасы бар.

Зулу тилин эң туура жол менен кантип үйрөнсө болот?

1. Негиздеринен баштаңыз: зулу алфавитин жана айтылышын үйрөнүңүз. Каттарды жана сөздөрдү туура айтууга жардам берүү үчүн зулу онлайн аудио жазууларын издеңиз.
2. Сөз байлыгын өнүктүрүү боюнча иш. Китептерди окуп, телекөрсөтүүлөрдү жана кинолорду зулу тилинде көрүңүз же онлайн лексикалык тизмелерди издеңиз.
3. Зулу тилинде сүйлөгөндөр менен сүйлөшүү. Зулу классына кошулуңуз, онлайн режиминде сүйлөшө турган адамды табыңыз же тандем же Хеллоталк сыяктуу тил алмашуу колдонмолорун байкап көрүңүз.
4. Зулу радио программаларын, подкасттарды жана ырларды угуңуз. Зулу маданияты жана тили менен ушундай таанышуу чыныгы жашоодо тилдин кандайча колдонуларын сезүүгө жардам берет.
5. Зулу тилинин ар кандай диалектилерин изилдөө. Ар кандай терминдер жана грамматикалык структуралар качан жана кайда ылайыктуу экендигин түшүнүңүз.
6. Зулу тилинин сөз байлыгын жана грамматикасын изилдөөгө жардам берүү үчүн анки же Мемриз сыяктуу тил үйрөнүү куралдарын колдонуңуз.
7. Өзүңүздү кичинекей жетишилген максаттарга коюңуз. Узак мөөнөттүү максаттарды ишке ашырыла турган кадамдарга бөлүңүз жана мотивациялуу бойдон калуу үчүн прогрессиңизди көзөмөлдөңүз.
Ийгилик!