Идиш Йӹлмӹвлӓ

Идиш элышты махань йӹлмӹлӓ попат?

Тӹнг идиш ушымы штатвлӓн попымаш общины еврей, Израиль, Российӹштӹ, Беларусь, Украина, венгриштӓт, польшыштат дӓ. Франциштӹ тӹдӹм попышывлӓн шотышты изи тенгеок еврейвлӓн, Аргентино, Австралиштӹ, Кечӹвӓлвел Африка, канадышты дӓ вес сӓндӓлӹк.

Историм идиш йӹлмӹвлӓ махань?

Идиш – тидӹ йӹлмӹ ӹшке еврей йӹлмӹ попат кенӹт дӓ кыдыжы важвлӓжӹ средненемецкий-ашкеназа сӓндӓлӹк кымдыкеш. Тӹнг тӹдӹлӓн служен еврей йӹлмӹ-ӹшке жепӹн образованим доно ашкеназов 9 курым, германиштӹш, франциштӹш дӓ еврейвлӓн кӹзӹтшӹ йыдвел территори общины годым пеледеш. Тидӹ икманяр йӹлмӹвлӓ вӓр, иврит арамейский дӓ тӹдӹм чӱктӓ, а славян тенге, дӓ диалектвлӓ романыштышы среднегерманский.
12 пӹтӓриш популярный лин примерно курым коклаште европейский идиш еврей, йӹлмӹ семӹнь хытырышы тӹнгӓлмӹш тӹ годым тӹнг кучылтын, а формым агыл письменный кыце йӱн. Тидӹ еврей халык доно кылдалт шалгышы ылеш, кыды шӹренжок географически дӓ весӹ гӹц айыраш ли, тенгеок, тӹрлӹмӹ доно жеп диалектвлӓ виӓнгдӹжӹ. Европышты кымдан шӓрлен идиш 15-16 курымвлӓн мычкы йоктарен, еврей йӹлмӹ лоштыш кӹлӹм европейский.
Идиш влияним кого йӹлмӹ тенгеок тиштӹ суен, еврей ӹлӹмӓшӹштӹ, тенгеок ма доно цилӓ Европа, Африка дӓ Америка отношенивлӓ диалектвлӓ тӹрлӹ. Кӧргӹштӹжӹ айыртемжӹ гӹнят, грамматика ылеш диалектвлӓ идиш тӹшкӓ, дӓ синтаксисшӹ типовой словарный запасым, кыды диалектвлӓм виӓнгдӹмӓш влияним иврит причем ӹштӓш, а весӹштӹ – йӹлмӹвлӓ шӹкӓлӹнӹт.
19 пеледмӹ курымеш идиш литература дӓ йӹлмӹвлӓн шукы книгӓ лӓктеш дӓ ти журнал. Тенге гӹнят антисемитизм кӓпӓн, дӓ тилец шукы канден ушымы штатвлӓн принимайымы еврей йӹлмӹ мировой война паштек кок семӹнь хытырымаш семӹнь доминировать яхнен идиш англичан йӹлмӹ. Тагачы семӹнь попат сӓндӓлӹкӹштӹ первишӹ эдемвлӓ миллионвлӓ дон идиш весӹ, Израиль дӓ йыдвел америкышты тӹнг гӹнят, ти йӹлмӹдон ӹнде ак кымдан кычылталтшы тенге, кыце ӹшке жепӹн.

Кӱ пырышы топ-5 эдем, йӹлмӹштӹ кого идиш вклад?

1. Бенвлӓ Элиэзер-Иегуда (1858-1922): Бенвлӓ-древнееврейский йӹлмӹвлӓ иегуда мышмаш шӹкӓлеш, дӓ тӹдӹм ӹштӓш манын, шукы шамаквлӓжок идишский иврит пыртымы. Тенге тӹдӹн пӹтӓришӹ ылеш, кыды цымыр йӹлмӹвлӓ доно книгӓм сирӹмӹ дӓ тидӹ кӹзӹтшӹ иврит ӹштӹмӹ словарьышкы дӓ статьявлӓ.
2. Шолом-Алейхем (1859-1916): писатель идиш алейхем пӓлӹмӹ ылеш, кыды ӹлӹмаш гишӓн сирӹшӹ еврей ирвел европышты. Тыдын произведенивлажым, тӹдӹ числа “Тевье Молочник”, дон дӓ весӹ шӓрӓ популяризировать идиш сӓндӓлыклӓн палшен.
3. Хаим Грэйд (1910-1982): пӓлӹмӓш дӓ поэт идиш грэйд романист ылеш. Тыдын произведенивлажым, нелӹ ӹлӹмӓш гишӓн келгынак еврей, произведени яжо шотлалтеш идиш кымдан литература йӹлмӹвлӓ гӹц иктӹжӹ.
4. Макс Вайнрайх (1894-1969): йӹлмӹзӹ, профессор, шӹмлӹмӓш дӓ еврейвлӓн основательже yivo вильнюс институтын директоржы, Литван, шӹмлӹмӓш дӓ цилӓ ӹлӹшӹн ӹшке вайнрайх популяризация идиш пӧлеклет.
5. Ицик Мангер (1900-1969): поэт дон писательвлӓ логӹц ик когоэш идиш курым мангер 20 ӹл. Модернизация дӓ тӹдӹн йӹлмӹ шотышты мышмашеш влияни когоэмӹн.

Идиш йӹлмӹн структурыжы кыце ӹштен?

Ганьок немецкий йӹлмӹн структурыжы структурыжы идиш идентичный. Тӹдӹ шамак, шамак да предложени ӹштӹшӹ субъектвлӓлӓн шотыш-глагол-объектжы. Идиш, правилывлӓ семӹнь, у мута, немецкий ӓлок, тӹдӹ артикльвлӓ кучылталтеш шагалеш, дӓ подчинительный союзвлӓ доно. Системыш спряжени глаголвлӓ техень идиш уке, немецкий семӹнь, икманяр жеп гӹц айыртемӓлтӹт дӓ техень немецкий йӹлмӹвлӓ доно глагол. Икманяр дӓ молывлӓжӹмӓт тенгеок ешартыш частицы идиш лидӹмӹ элемент, тӹдӹ немецкий йӹлмӹдон уке.

Г чын йӧн семӹнь идиш йӹлмӹм тымдышы?

Идиш йӧн яжо тымдышы – тид вуй гӹц йӹлмӹшкӹ вазын. Тидӹ означая идиш шаявлам колыштеш, лыдын дӓ газетӹшкӹ книгӓ идиш, фильмвлӓм дӓ тенге анжымаш телешоу идиш. Тенгеок тиштӹ тӓ центр общественный идиш курс сирӓлтделда кердӹт, ӓль университетӹштӹ онлайн. Обязательно йӹлмӹвлӓ доно тӹдӹ попрактиковаться шаям намалшы, тидӹм тӓ палшен дон грамматика ойлат докы привикненӓм. Остаткаэш, идишский кидшӹм кыча-англичанла мутер таблицо глагол дӓ, нӹнӹ хоть-махань ядмашвлӓэш вӓшештӓ тӓ палшен, шачмы кердӹдӓ тӓ доныда.