Казак (латын) тили кайсы өлкөлөрдө колдонулат?
Латын арибинде жазылган казак тили Казакстандын калкынын басымдуу бөлүгү тарабынан колдонулат жана Монголияда, Кытайда, Афганистанда, Иранда, Түркияда, Түркмөнстанда жана Өзбекстанда да колдонулат.
Казак (латын) тилинин тарыхы кандай?
Казак тили-негизинен Казакстанда сүйлөгөн Түрк тили жана өлкөнүн расмий тили. Ошондой эле Монголиянын Баян-Ольги провинциясындагы расмий тилдердин бири. Казак тили эң байыркы түрк тилдеринин бири жана анын жазуу тарыхы 8-кылымда Монголиядагы Орхон жазууларында колдонулган. Кылымдар бою тил Казакстандын маданий жана саясий чөйрөсүнүн өзгөрүшүнө ылайыкташып, өнүгүп келе жатат.
Казак тили алгач араб арибинде жазылган, бирок 1930-жылдары совет доорунда латын арибинин өзгөртүлгөн түрү тилдин стандарттык жазуу системасы катары кабыл алынган. Латын алфавити 32 тамгадан турат жана кыска жана узун үндүү тамгалар үчүн, ошондой эле тилдеги башка уникалдуу үндөр үчүн өзүнчө тамгаларды камтыйт. 2017-жылы латын алфавити бир аз өзгөртүлүп, 33 тамга киргизилген.
Кыргызстанга эң көп жардам берген 5 адам кимдер?
1. Абай Кунанбаюли (1845-1904) – казак элинин адабий генийи, казак тили үчүн латын жазуу системасын модернизациялоо жана аны 19-кылымдын аягында киргизүү менен катталган.
2. Магжан Жумабаев (1866-1919) – казак тилин Латынчалоонун негизги жактоочусу. Ал Абайдын ишин улантып, азыркы казак латын алфавитин түзгөн.
3. Бауыржан Момышулы (1897-1959) – Казакстандын белгилүү жазуучусу, акыны жана саясатчысы.
4. Мухтар Ауэзов (1897-1961) – таасирдүү казак жазуучусу, Ауэзов казак тилин жана анын маданиятын өнүктүрүүгө умтулган. Ал казак тилинде көптөгөн эмгектерди жазып, латын жазуу системасын кеңири жайылткан.
5. Кенжегали Булегенов (1913-1984) – Булегенов казак тилинин өнүгүшүндө маанилүү лингвист жана көрүнүктүү фигура болгон. Ал көптөгөн окуу китептеринде, сөздүктөрдө жана грамматикада иштеген, казак тилин жазуу тилине айлантууга жардам берген.
Казак (латын) тилинин түзүлүшү кандай?
Казак (латын) тилинин түзүлүшү негизинен түрк тилинин түзүлүшүнө негизделген. Анын фонологиясы үнсүздөрдүн гармониясы, жогорку деңгээлдеги үнсүздөрдүн кыскарышы жана ачык сызыктарга артыкчылык берүү менен мүнөздөлөт. Грамматикалык жактан алганда, бул абдан агглютинативдүү тил, анда зат атоочтор жана атоочтор көптөгөн афикстерди жана ар кандай ийилүү парадигмаларын көрсөтөт. Анын этиш системасы да абдан татаал, эки вербалдык система (кадимки жана көмөкчү), префикстер, суффикстер жана аспект жана маанайдын татаал системасы бар. Казак (Латын) жазуу системасы латын алфавитине негизделген.
Казак (латын) тилин эң туура жол менен кантип үйрөнсө болот?
1. Алфавитти үйрөнүңүз. Казак алфавити латын арибинде жазылат, андыктан 26 тамганы жана ага байланыштуу үндөрдү үйрөнүшүңүз керек болот.
2. Негизги грамматика менен таанышыңыз. Муну тилдин негиздери жөнүндө китептерди изилдөө же YouTube видеолору сыяктуу онлайн ресурстар аркылуу жасай аласыз.
3. Сүйлөөгө көнүгүү. Тил кеңири колдонулбагандыктан, аны сүйлөгөн адамды же онлайн аудио курсун табуу керек болушу мүмкүн.
4. Сапаттуу окуу материалдарына инвестиция салыңыз. Аларга окуу китептери, аудио же видео курстар, ал тургай веб-сайттар жана тиркемелер кириши мүмкүн.
5. Мүмкүн болушунча эне тилинде сүйлөгөндөрдү угуңуз. Тилдин жалпы ритмине көнүүгө жардам берүү үчүн музыка, телекөрсөтүүлөр, видеолор жана подкасттарды колдонсоңуз болот.
6. Өзүңдү сынап көр. Жаңы лексиканы үйрөнүп, аны сүйлөшүүлөрдө колдонуп көнүгүү жасаңыз. Тексттерди жазып, үн чыгарып окуп көрүңүз.
7. Багынба! Тил үйрөнүү узак процесс, андыктан чыдамдуу болуңуз жана аны менен көңүл ачыңыз!
Bir yanıt yazın