Пӑру Чӗлхи

Хӑш ҫӗршывсенче пӑру чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Пӑру ҫинче пуринчен ытла Индире калаҫаҫҫӗ, Унта Вӑл Андхр Штатӗнче-Мӑн Аслашшӗ, Теланган тата Янсем хушшинче официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать. Ун ҫинче Карнатак, Тамилнад, Махарштр, Чхаттисгарх тата Одиша штатӗнчи нумайрах общинӑсем калаҫаҫҫӗ, унта Индин союзлӑ территорийӗ пулса тӑракан Пудучерри штатӗнче нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Пӑру чӗлхин историйӗ мӗнле?

Телугӑн чӗлхи 10 ӗмӗрти санскрит никӗсӗ ҫинче литература произведенийӗсенче пӗрремӗш хут ҫуралчӗ, ҫавӑнтанпа ватӑ телугӑран вӑтам телугӑна, унтан хальхи чӗлхе телеуга патне эволюциленчӗ. Пӑру ҫине чи малтан ҫырса хунисене пирӗн эрӑри 5 ӗмӗрте параҫҫӗ, Вӗсене Андхр Штатӗнчи Ашрам районӗнчи Анантапур ҫӗр хӑвӑлӗсенче тупнӑ. Ҫак тапхӑрта ку чӗлхепе юридически тата коммерци ҫырӑвӗсем валли усӑ курнӑ.
Вӑтам ӗмӗрсенчи пӑру санскрита та, практика та вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫав тапхӑрти поэтсем те ҫав чӗлхене юратни ҫинчен ҫырнӑ. Ҫавӑн пек произведенисен тӗслӗхӗсем Наннайин “Махабхарачӗсем”,” басава пуранам “Палкурики Сомана тата Тикканнӑн” Рукмангада Чарарра ” пулса тӑраҫҫӗ.
17-18 ӗмӗр тӑршшӗпех литература пӑру ҫинче аталаннӑ, Би редди, Сӑр, Атукури Молла, Чиннаясури, Чиннай Сури Тата Кандукури Веересалинг Пантула писательсем чӗлхепе литературине аталантарас тӗлӗшпе пысӑк тӳпе хывнӑ. 1875 ҫулта Мадрас университечӗ литературӑна телугӑпа вӗрентме пуҫланӑ, ҫакӑ ӑна инди университечӗн пӗрремӗш университечӗ тунӑ.
Паян телеуга Дравиди чӗлхипе тата Индири официаллӑ чӗлхесенчен пӗри пулса тӑрать. Вӑл Андхр Штатӗнче, Ҫавӑн пекех Карнатакӑн, Тамилнадпа Ориссӑн чикӗ хӗрринчи регионӗсенче, Ҫавӑн пекех Махарштрӑн, Чхаттисгархӑн тата Джаркхандӑн хӑш-пӗр пайӗсенче анлӑн усӑ курать.

Пӑру чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Веман: веман-телугӑри паллӑ поэт, мистик тата философ. Адвайт-Ведант вӗрентӗвне палӑртакан витӗмлӗ те витӗр куракан сӑввисемпе вӑл пуринчен те паллӑ. Вӑл пӑру культурипе литературине пысӑк тӳпе хывнӑ.
2. Наннай: Наннайя – санскрита пӗлекен, грамматик тата писатель, 11 ӗмӗрте пурӑннӑскер. Вӑл пӑру ҫинче литература ашшӗ шутланать, мӗншӗн тесен вӑл пӑру ҫинче литературӑн чи ир пулакан тӗслӗхӗсене ҫырнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
3. Тиккан Сомайяджи: Тиккан Сомайяджи 14 ӗмӗрти телеугу ҫинче поэт тата комментатор пулнӑ. Ун ҫумне “Махабхаратсем” телуга ҫине ҫырнӑ, ӑна “Тиккан Махабхаратам”тесе ҫырнӑ. Вӑл ҫавӑн пекех Бхагавад-Гите, Бхагават-пуана тата Упанишадӑсем патне комментарисем ҫырнӑ.
4. Аннамачарья: Аннамачарья-хавхалантаракан поэт тата 15 ӗмӗрте пурӑннӑ святой. Вӑл Тирапатири Венкатешвар Хуҫин мухтавӗшӗн 32000 ытла юрӑ хайланӑ, ӑна пурте “Шри санкиртансем”тесе ят панӑ. Ку юрӑсем Халӗ Те Кӑнтӑр Индири пӗтӗм храмсенче юрлаҫҫӗ.
5. К.П. Браун: Чарльз Филипп Браун британи индологӗ тата телуга чӗлхипе нумай ӗҫленӗ филолог пулнӑ. Вӑл пӗрремӗш телугӑна-акӑлчанла словарь тунӑ та санскритран телеугӑна темиҫе классикӑлла произведени куҫарнӑ. Вӑл чӗлхепе литературӑна аталантарассишӗн пысӑк тӳпе хывнине пӑру паян та астӑваҫҫӗ.

Пӑру чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Телугӑна-агглютинативлӑ чӗлхе, ку сӑмахсем база е тымар формине суффикссем хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмахран, “йытта”, “куккук”, “йытӑсене” тенине пӗлтерекен сӑмах – “куккук”тенине пӗлтерет. Структура енчен, телеугӑра VSO (субъект-объект) сӑмахсен йӗркипе усӑ кураҫҫӗ тата ӑрусемпе падежсен уйрӑмлӑхӗпе усӑ кураҫҫӗ. Унӑн виҫӗ тӗп падеж пур: тӳрӗ, тайлӑк, локативлӑ. Унсӑр пуҫне унта глаголсен тӑватӑ сӑпачӗ тата хисеплӗ ятсен кӑткӑс системи пур.

Пӑру чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Телугу чӗлхине вӗренмелли курс витӗр тухӑр: онлайн рет Пур – тата сире пӑрӑва вӗрентме пулӑшакан куҫлӑхлӑ курссем пур. Вӗсенчен пӗрин ҫине ҫырӑнӑр, чӗлхе ҫинчен тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парӑр, ҫакӑ сире ӑнӑҫу тума хавхалантарать.
2. Калаҫмалли пӑрӑва вӗренӗр: пӑрӑва ирӗклӗн тыткалама, калаҫу контексӗнче чӗлхе мӗнле ӗҫленине ӑнланни кирлӗ. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекен пӑрӑва итлеме тытӑнӑр та вӗсен хыҫҫӑн тепӗр хут калама тӑрӑшӑр.
3. Грамматика практикин ресурсӗсемпе усӑ курӑр: калаҫу телугин никӗсне алла илсенех, глаголсен тата предложени тытӑмӗнчи кӑткӑсрах анспектсене вӗренме тытӑнӑр. Кӗнекесене, хаҫатсене, статьясене телеугӑпа вулани-хӑйӗн грамматикӑлла хӑнӑхӑвӗсене практикацилемелли питӗ лайӑх меслет.
4. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр: веб-сайтсенчен Нумайӑшӗ вӗренӳ мероприятийӗсем, чӗлхепе культура ҫинчен информаци сӗнеҫҫӗ. Ытти вӗренекенсемпе паллашма, вӗренӳри ӗҫтешсене тупса ыйтусем пама телеуга чӗлхипе форумсене кӗрсе тухӑр.
5. Культурӑна тиенӗр: кирек мӗнле чӗлхене те Вӗренмелли Чи Лайӑх меслет – культурӑна путса ларасси. Телеуго музыкине итлӗр, фильмсене пӑхӑр, мероприятисемпе фестивальсене ҫӳрӗр, урапа тӑхӑнса ҫӳрекенсемпе туссем уҫӑр, чӗлхе ирӗклӗ пултӑр.