Татар Теле Турында

Кайсы илләрдә татар телендә сөйләшәләр?

Татар телендә нигездә Россиядә сөйләшәләр, анда аны 6 миллионнан артык кеше сөйләшә. Бу телдә шулай ук Әзербайҗан, Казахстан, Кыргызстан, Төркия һәм Төркмәнстан кебек башка илләрдә дә сөйләшәләр.

Татар теленең тарихы нинди?

Татар теле, шулай ук Казан Татар теле буларак билгеле, Кыпчак төркемендәге төрки тел булып тора, бу телдә нигездә Татарстан Республикасында, Россия Федерациясе төбәгендә сөйләшәләр. Шулай ук Россиянең башка өлешләрендә, Үзбәкстанда һәм Казахстанда сөйләшәләр. Татар теле тарихы 10 гасырга барып тоташа, ул вакытта Идел буе болгарлары ислам динен кабул итә һәм хәзерге татарлар булып китә. Алтын Урда чорында (13-15 гасырлар) татарлар Монгол хакимлеге астында булганнар, һәм татар теле Монгол һәм фарсы телләренең көчле йогынтысын кичерә башлаган. Гасырлар дәвамында тел төрки телнең башка диалектлары, шулай ук гарәп һәм фарсы үзләштерүләре белән элемтәсе аркасында җитди үзгәрешләр кичерә. Нәтиҗәдә, ул үзенең якын туганнарыннан аерылып торган уникаль телгә әверелә һәм күп кенә төбәк диалектлары барлыкка килә. Татар телендә язылган беренче китап 1584 елда Диванъ-и Люгатит-тюрк исеме астында басылып чыга. 19 гасырдан башлап татар теле теге яки бу дәрәҗәдә Россия империясе, ә аннары Советлар союзы тарафыннан таныла. Ул Татарстанда совет чорында рәсми статус ала, әмма Сталин чорында басыла. 1989 елда татар әлифбасы кириллицадан латин әлифбасына алыштырыла, ә 1998 елда Татарстан Республикасы татар телен рәсми тел дип игълан итә. Бүгенге көндә бу телдә Россиядә 8 миллионнан артык кеше сөйләшә, нигездә татар җәмәгатьчелеге арасында.

Татар телен үстерүгә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?

1. Габдулла Тукай (18501913): үзбәк, рус һәм татар телләрендә язган һәм татар телен һәм әдәбиятын популярлаштыруда мөһим роль уйнаган татар шагыйре һәм драматургы.
2. Аляскяра Миргазизи (17 гасыр): татар язучысы, татар теленең эпоха грамматикасы авторы, аңа шигъри язуның уникаль стилен эшләүне йөклиләр.
3. Тегахира Асканави (18851951): татар галиме һәм лингвисты, аның татар телен өйрәнүләре аның үсеше өчен хәлиткеч әһәмияткә ия булган.
4. Машаммедьяр Зарнакяев (19 гасыр): татар язучысы һәм шагыйре, ул беренче заманча татар сүзлеген язган һәм татар телен стандартлаштырырга ярдәм иткән.
5. Илдар Фәйзи (1926-2007): татар язучысы һәм журналисты, татар телендә дистәләгән хикәяләр һәм китаплар язган һәм татар әдәби теленең яңадан торгызылуына зур өлеш керткән.

Татар теле структурасы ничек төзелгән?

Татар теленең структурасы иерархияле, типик агглютинатив морфологияле. Ул дүрт килештән (исем, ата, гаепләү һәм локатив) һәм өч төрдән (ир-ат, хатын-кыз һәм урта төр) тора. Фигыльләр зат, сан һәм авышлык буенча, ә исемнәр килеш, зат һәм сан буенча авыша. Телдә катлаулы иярченнәр һәм кисәкчәләр системасы бар, алар аспект, юнәлеш һәм модальлек кебек аспектларны белдерә ала.

Татар телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

1. Сыйфатлы материалга керү мөмкинлегенә инаныгыз – интернетта һәм китап кибетләрендә татар телен өйрәнү өчен бик күп ресурслар бар, шуңа күрә иң сыйфатлы материалга керү мөмкинлегенә инаныгыз.
2. Алфавит белән танышыгыз – татар теле кириллица белән язылганга күрә, телне өйрәнгәнче уникаль алфавит белән танышуыгызга инаныгыз.
3. Әйтелешне һәм басымны өйрәнегез-татар телендә авазларны һәм иҗекләрдә басымны үзгәртүнең катлаулы системасы кулланыла, шуңа күрә үз әйтелешегезне кулланыгыз һәм ударлы һәм ударсыз авазлар арасындагы аерманы танырга өйрәнегез.
4. Төп грамматик кагыйдәләрне һәм структураны карагыз-төп грамматиканы һәм җөмлә структурасын яхшы аңлау теләсә нинди телне үзләштерү турында сүз барганда төп.
5. Тыңлагыз, карагыз һәм укыгыз – татар телендә тыңлау, карау һәм уку сезгә тел яңгырашына ияләшергә ярдәм итәчәк, шулай ук сүзлек запасы һәм фразалар белән эшләүдә күнегүләр ясыйлар.
6. Әңгәмәләр алып барыгыз – татарча сөйләшүче кеше белән даими әңгәмәләр алып барыгыз-теләсә кайсы телне өйрәнүнең иң яхшы ысулы. Башта әкрен һәм аңлаешлы сөйләшергә тырышыгыз, хаталар ясарга курыкмагыз.