Төрөк Теле Тураһында

Төрөк телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Төрөк телендә Башлыса Төркиәлә, шулай уҡ Кипр, Ираҡ, Болгария, Греция һәм Германияның ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр.

Төрөк теленең тарихы ниндәй?

Төрөк теле, төрки теле булараҡ билдәле, алтай телдәре ғаиләһенең тармағы булып тора. Ул Беҙҙең эраның беренсе мең йыллығының тәүге быуаттарында Хәҙерге Төркиә территорияһындағы күсмә ҡәбиләләр теленән килеп сыҡҡан тип иҫәпләнә. Тел ваҡыт үтеү менән үҫешә һәм Яҡын Көнсығыш һәм Үҙәк Азия телдәренең, мәҫәлән, ғәрәп, фарсы һәм грек телдәренең көслө йоғонтоһо аҫтында була.
Төрөк теленең иң боронғо яҙма формаһы яҡынса 13 быуатҡа ҡарай һәм был осорҙа Анатолияның күпселек өлөшөн яулап алған сәлжүк төрөктәренә ҡарай. Улар ҡулланған тел “иҫке анатолия-төрөк” тип атала, һәм унда фарсы һәм ғәрәп үҙләштереүҙәре күп була.
Ғосман империяһы осоронда (14-19 быуаттар) истанбул диалектына нигеҙләнгән стандартлаштырылған тел барлыҡҡа килә, ул йәмғиәттең бөтә кимәлдәрендә һәм империя төбәктәрендә ҡулланыла башлай. Был ғосман-төрөк теле булараҡ билдәле була, ул ғәрәп, фарсы һәм грек кеүек башҡа телдәрҙән күп һүҙҙәр ала. Башлыса ул ғәрәп бәйләме менән яҙылған.
1928 йылда Хәҙерге Төркиә Республикаһына нигеҙ һалыусы Ататөрк, ғәрәп яҙмаһын модификацияланған латин алфавиты менән алмаштырып, төрөк теле өсөн яңы алфавит индерә. Был төрөк телендә революция яһай һәм уны өйрәнеүҙе һәм ҡулланыуҙы ябайлаштыра. Бөгөн бөтә донъя буйынса 65 миллиондан ашыу кеше төрөк телендә һөйләшә, Был Уны Европала иң киң таралған телдәрҙең береһе итә.

Төрөк телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Мостафа Кемаль Ататөрк: Төркиә Республикаһына нигеҙ һалыусы һәм уның беренсе президенты тип йыш ҡына төрөк телендә радикаль реформалар үткәреүҙе, шул иҫәптән алфавитты ябайлаштырыуҙы, сит ил һүҙҙәрен төрөк эквиваленттары менән алмаштырыуҙы һәм телде уҡытыуға һәм ҡулланыуға әүҙем булышлыҡ итеүҙе атайҙар.
2. Әхмәт Джевдет: Ғосман ғалимы Әхмәт Джевдет беренсе хәҙерге заман төрөк һүҙлеген яҙа, ул күп кенә ғәрәп һәм фарсы үҙләштереүҙәрен индерә һәм төрөк һүҙҙәренә һәм фразаларына стандарт мәғәнәләр бирә.
3. Хәлит Зыя Ушаҡлыгил: 20 быуат башындағы Билдәле романист Ушаҡлыгилгә 16 быуат ғосман шағиры Нәзим Хикмәттең шиғри стиленә ҡыҙыҡһыныуҙың тергеҙелеүе, шулай уҡ һүҙ уйыны һәм риторик мәсьәләләр кеүек әҙәби алымдарҙы ҡулланыуҙы популярлаштырыуҙы йөкмәтәләр.
4. Реджеп Тайип Эрдоган: Төркиәнең Хәҙерге президенты Эрдоган үҙенең сығыштары һәм йәмәғәт тормошонда төрөк телен ҡулланыуҙы хуплау аша милли үҙенсәлек тойғоһон алға ебәреүҙә мөһим роль уйнай.
5. Бедри Рахми Эйюбоглу: 1940-сы йылдарҙан алып хәҙерге төрөк шиғриәтенең төп фигураларының береһе, Эйюбоглу төрөк әҙәбиәтенә көнбайыш әҙәбиәте элементтарын һәм традицияларын индереүгә, шулай уҡ көндәлек төрөк ликаһын ҡулланыуҙы популярлаштырыуға булышлыҡ итә.

Төрөк теленең структураһы нисек ҡоролған?

Төрөк теле агглютинатив тел, йәғни ул һүҙҙәргә күберәк мәғлүмәт һәм нюанстар биреү өсөн аффикстар (һүҙҙәрҙең аҙағы) ҡуллана. Унда Шулай уҡ Субъект-объект-глагол һүҙҙәренең тәртибе бар. Төрөк теле шулай уҡ һуҙынҡыларҙың сағыштырмаса күп булыуы һәм һуҙынҡыларҙың оҙонлоғо айырмаһы менән айырылып тора. Унда шулай уҡ бер нисә тартынҡы төркөмө, шулай уҡ ижектәрҙә ике төрлө баҫым төрө бар.

Төрөк телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Алфавит һәм төп грамматика кеүек тел нигеҙҙәрен өйрәнеүҙән башлайыҡ.
2. Төрөк теле курстары, подкастар һәм видео кеүек бушлай онлайн ресурстарҙы белемегеҙҙе киңәйтеү өсөн файҙаланығыҙ.
3. Аҙнаһына бер тапҡырҙан да кәм булмаған тел өйрәнергә вәғәҙә биреп, даими рәүештә дәрестәр графигын төҙөгөҙ.
4. Төрөк телендә һөйләшеү йәки тел уртаҡлашыу программалары ярҙамында күнекмәләр үткәрегеҙ.
5. Карточкаларҙы һәм башҡа иҫтә ҡалдырыу сараларын ҡулланығыҙ, улар һеҙгә төп һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы иҫтә ҡалдырырға ярҙам итер.
6. Төрөк музыкаһын тыңлағыҙ һәм төрөк фильмдарын ҡарағыҙ, мәҙәниәт тураһында күберәк белегеҙ һәм үҙегеҙҙең аудитория оҫталығығыҙҙы яҡшыртығыҙ.
7. Белгәндәрегеҙҙе үҙегеҙгә эшкәртергә һәм күнекмәләргә ваҡыт биреү өсөн даими рәүештә тәнәфес яһағыҙ.
8. Хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ; хаталар-уҡытыу процесының бер өлөшө.
9. Үҙегеҙҙе һынағыҙ, яңы нәмәләр эшләгеҙ һәм сиктәрегеҙҙе киңәйтегеҙ.
10. Уҡыған ваҡытта рәхәтләнеп ял итегеҙ!