Фарсы телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?
Фарсы телендә (шулай уҡ фарсы булараҡ билдәле) башлыса Иран, Афғанстан һәм тажикстанда һөйләшәләр. Шулай уҡ был телдә башҡа илдәрҙең ҡайһы бер райондарында, Мәҫәлән, Ираҡта, Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәрендә, Бахрейнда, Төркиәлә, Оманда һәм Үзбәкстанда һөйләшәләр.
Фарсы теленең тарихы ниндәй?
Фарсы теле донъялағы иң боронғо һинд-европа телдәренең береһе булып тора, Һәм Ул Яҡынса Беҙҙең эраға тиклем 8 быуатта Ирандың көньяғында барлыҡҡа килгән тип иҫәпләнә. Башта Боронғо фарсы телендә Хәҙерге Ирандың көньяҡ-көнбайыш өлөшөндә урынлашҡан Персис төбәгендә Йәшәүселәр һөйләшкән. Б.э. т. 550 йылда Ахеменидтар империяһы ойошторола, ә боронғо фарсы теле батша һарайының теле булып китә. Артабанғы быуаттарҙа Ахеменидтар империяһы киңәйә, һәм боронғо фарсы теле Яйлап Яҡын Көнсығыштың, Афғанстандың, Үҙәк Азияның һәм Европаның ҡайһы бер өлөштәренең күпселек өлөшөнә тарала.
Беҙҙең эраның 651 йылында ислам баҫып алыуы башланғас, ғәрәп теле мосолман донъяһының рәсми теле булып китә. Фарсы теле ваҡыт үтеү менән үҙгәреүсән ваҡыттар менән бергә атлау өсөн күп кенә ғәрәп һүҙҙәрен һәм терминдарын үҙләштерә. Был процестың һөҙөмтәһе булып “урта фарсы” (шулай уҡ пехлевий йәки парфян тип атала) тип аталған яңы диалект барлыҡҡа килә. Урта фарсы теле бөтә төбәккә тарала һәм ахыр сиктә башҡа хәҙерге иран телдәренең үҫешенә йоғонто яһай.
Беҙҙең эраның 10 быуатында урта фарсы теленең эволюцияһы һөҙөмтәһендә яңы фарсы теле барлыҡҡа килә. Яңы фарсы теле үҙенең күп һүҙҙәрен ғәрәп, төрөк һәм башҡа телдәрҙән ала, әммә урта фарсы теленең грамматикаһының бер өлөшөн һаҡлап ҡала. Был осорҙа шулай уҡ шиғри метрҙар үҫешә, улар һуңынан фарсы әҙәбиәтенең мөһим өлөшөнә әйләнә.
Бөгөн фарсы теле иранда, Афғанстанда, тажикстанда, Үзбәкстанда һәм донъяның башҡа өлөштәрендә 65 миллиондан ашыу кешенең туған теле булып тора. Ул элеккесә төбәктә төп әҙәби тел булып ҡала һәм элеккесә был илдәрҙең халыҡтары мәҙәниәте һәм тарихы менән тығыҙ бәйләнгән.
Фарсы телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?
1. Фирҙәүси (яҡынса 9401020): Иң бөйөк фарсы шағиры һәм Боронғо иран тарихтары тураһында һөйләгән Эпик поэма “Шахнаме” авторы тип Һанала.
2. Руми (12071273): бөйөк фарсы суфый шағирҙарының береһе һәм музыка һәм шиғриәт ярҙамында табыныусы Дини орден Мевлеви орденына нигеҙ һалыусы.
3. Ғүмәр Хәйәм (10481131): фарсы математигы, астрономы һәм иң билдәле фарсы шағирҙарының береһе.
4. Саади Ширази (яҡынса 11841283): фарсы шағиры-мистик, емешле яҙыусы һәм ике поэма авторы: Бустан һәм Гулистан.
5. Хафез (13151390): Лирик һәм хисле шиғриәте менән билдәле фарсы шағиры, Руми менән бер рәттән йыш телгә алына.
Фарсы теленең структураһы нисек ҡоролған?
Фарсы теленең структураһы агглютинатив морфологияға нигеҙләнгән, тимәк, һүҙҙәр морфемалар менән берләшеү юлы менән барлыҡҡа килә, был һүҙҙең мәғәнәһен үҙгәртә. Фарсы телендә SOV (субъект объект ҡылым) һүҙ тәртибе һәм исем сифат ҡылым һүҙбәйләнеше структураһы бар. Унда шулай уҡ ҡайһы бер башҡа телдәрҙәге кеүек алғы һүҙҙәр түгел, ә һуңғы һүҙҙәр ҡулланыла. Ҡылымдарҙың префикстары һәм суффикстары күп, улар ваҡыт, кәйеф һәм шәхес кеүек аспекттарҙы күрһәтә. Ниһайәт, уның оптатив тип аталған ҡылым формаһының айырым төрө бар, ул теләктәрҙе белдерә.
Фарсы телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?
1. Фарсы теле курстарына яҙылығыҙ: фарсы телен өйрәнеүҙең иң Яҡшы ысулы – урындағы университетта йәки тел мәктәбендә тел курстарына яҙылыу. Был һеҙҙе структура һәм етәкселек, шулай уҡ белемле инструкторҙар менән тәьмин итәсәк, улар һеҙҙең прогресс тураһында кире бәйләнеш булдыра аласаҡ.
2. Телде өйрәнеү өсөн ҡушымталар ҡулланығыҙ: Duolingo, Babbel һәм Memrise кеүек тел өйрәнеү Өсөн Ҡушымталар теләһә ниндәй телде өйрәнеү өсөн бик яҡшы инструменттар булып тора. Улар мауыҡтырғыс һәм интерактив дәрестәр тәҡдим итә, улар һеҙгә практика үтергә һәм һүҙлек запасын һәм грамматикаһын нығытырға ярҙам итә, уларҙы һеҙ фарсы телендә аралашыу өсөн белергә тейешһегеҙ.
3. Фарсы фильмдарын һәм телетапшырыуҙарын ҡарағыҙ: фарсы телендә фильмдар һәм телетапшырыуҙар Ҡарау – телгә төшөү һәм төрлө акценттарға һәм диалекттарға яраҡлашыу өсөн бик яҡшы ысул. Һеҙ онлайн трансляцияланған күп кенә фарсы фильмдарын һәм шоуҙарын таба алаһығыҙ, ЙӘКИ DVD-дисктар һатып ала алаһығыҙ.
4. Тел партнерын табығыҙ: әгәр һеҙ фарсы телен үҙегеҙ менән бергә ҡулланырға әҙер булған кешене таба алһағыҙ, был һеҙҙең тел оҫталығығыҙҙы яҡшыртыу өсөн бик яҡшы ысул була ала. Һеҙ уларға һүҙҙәр һәм фразалар тураһында һорауҙар бирә алаһығыҙ, Әйтелештә күнекмәләр яһай алаһығыҙ һәм Ирандың мәҙәниәтен һәм йолаларын яҡшыраҡ аңлай алаһығыҙ, тел партнеры менән һөйләшәһегеҙ.
5. Фарсы музыкаһын тыңлағыҙ: фарсы музыкаһын Тыңлау – телде үҙләштереүҙең бик яҡшы ысулы. Иран һәм Яҡын Көнсығыш артистары күп, улар был телдә иҫ киткес музыка ижад итә. Уларҙы тыңлау һеҙгә тел менән яҡшыраҡ танышырға һәм һүҙҙәрҙе таныу оҫталығығыҙҙы яҡшыртырға ярҙам итәсәк.
Bir yanıt yazın