Кайсы илләрдә Чех телендә сөйләшәләр?
Чех телендә нигездә Чехия Республикасында сөйләшәләр. Австрия, Германия, Венгрия, Польша, Словакия һәм Украинада шулай ук күп санлы Чех телле халык яши. Бу телдә шулай ук Австралия, Канада, Хорватия, Франция, Италия, Румыния, Сербия һәм Кушма Штатлар кебек башка илләрдә дә азрак кеше сөйләшә.
Чех теленең тарихы нинди?
Чех теле көнбатыш славян теле, Һинд-Европа телләр гаиләсенә керә. Ул словак теле белән бик тыгыз бәйләнгән һәм Чехия Республикасының рәсми теле булып тора. Гасырлар дәвамында бу тел латин, немец һәм поляк телләренең көчле йогынтысы астында булган.
Бу телнең иң беренче дәлилләре 10 гасырга карый, ул хәзерге Чехия республикасы территориясендә беренче тапкыр теркәлгән. Ул вакытта бу тел Богема теле буларак билгеле булган, һәм бу телдә нигездә Богема төбәгендә сөйләшкәннәр. 11-12 гасырлар дәвамында ул борынгы славян теленнән эволюцияләнә, әмма әле дә Төп нөсхә теленең кайбер үзенчәлекләрен саклап кала.
14 гасырда Чех теле язма формада кулланыла башлый, һәм урта Чех теле буларак билгеле булган телнең иртә версиясе барлыкка килә. Бу вакыт эчендә тел латин, немец һәм поляк телләре йогынтысы аркасында берничә үзгәреш кичерә һәм әкренләп хәзерге чех теленә әверелә.
1882 елда Чех лингвисты Ченек Зибрт үзенең Чех грамматикасын бастыра, ул телне стандартлаштыру өчен нигез булып хезмәт итә. Соңрак бу тел 1943 елгы Чех орфографиясе турында закон нигезендә унификацияләнә, ул бөтен Чех Республикасы өчен гомуми язма тел билгели.
Шул вакыттан бирле тел үсеш ала, һәм бүген Чехия Республикасында һәм Словакиядә 9 миллионнан артык кеше бу телдә сөйләшә.
Чех телен өйрәнүгә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?
1. Ян Гус (якынча 13691415): Чех дини реформаторы, философ һәм Прагадагы Карл университетында теология укытучысы, Ян Гус Чех теле үсешенә тирән йогынты ясаган. Аның вәгазьләре һәм йогынтылы хезмәтләре Чех телендә язылган һәм Чехиядә рәсми тел статусын ныгытырга ярдәм иткән.
2. Вацлав Гладкий (18831949): танылган Чех лингвисты һәм Прагадагы Карл университетының Славян телләре профессоры, Вацлав Гладкий Чех теле буенча күп санлы хезмәтләр авторы, шул исәптән Чех грамматикасы һәм орфографиясе. Ул шулай ук 1926 елда кабул ителгән һәм бүген Чех теленең рәсми стандарты булып калган Чехословакия дәүләт теле нормасын эшләүгә зур өлеш кертә.
3. Божена Немцова (18201862): иң танылган романы Бабичка (Би), Божена Немцова Чех милли яңарыш хәрәкәтендә мөһим фигура һәм Чех телендә күп язган беренче авторларның берсе булган. Аның эшләре Чех әдәби теленең барлыкка килүенә ярдәм итә һәм әдәбиятта аны куллануны популярлаштырырга ярдәм итә.
4. Йозеф Юнгман (17731847): шагыйрь һәм лингвист, Йозеф Юнгман хәзерге чех телен формалаштыруда мөһим роль уйный. Аңа чех теленә башка телләрдән, мәсәлән, немец, итальян һәм француз телләреннән күп кенә сүзләр кертүне һәм чех телен әдәби тел буларак формалаштыруда ярдәм итүне йөклиләр.
5. Прокоп Дивиш (17191765): Лингвист һәм полиглот, Прокоп Дивиш Чех лингвистикасына нигез салучыларның берсе дип санала. Ул чагыштырма лингвистика, грамматика һәм фонология буенча күп яза, һәм аңа чех телен реформалаштыруда һәм аңа рәсми язу өчен күбрәк яраклылык бирүдә ярдәм итүне йөклиләр.
Чех теленең структурасы ничек төзелгән?
Чех теле көнбатыш славян теле булып тора, бу аның башка Славян телләре, мәсәлән, поляк, словак һәм рус телләре белән бер гаиләгә каравын аңлата. Аның берничә үзенчәлеге бар, алар аны башка телләр белән чагыштырганда уникаль итә.
Чех теле-флектив Тел, бу сүзләр җөмләдәге функцияләренә карап үз формаларын үзгәртәләр дигәнне аңлата. Ул шулай ук агглютинацияне үз эченә ала, ул сүзләргә яңа сүзләр булдыру яки мәгънә төсмерләрен белдерү өчен кушымчалар һәм суффикслар өстәлә дигәнне аңлата. Чех телендә җиде килеш бар (инглиз теленнән аермалы буларак, анда бары тик ике генә иярчен һәм объект). Җиде килеш исемнәргә, алмашлыкларга, кушымчаларга һәм саннарга кагыла һәм җөмләдәге сүзнең ролен күрсәтә.
Ахырда, Чех теле – Ул көчле фонетик тел, язма һәм сөйләм сүзләре арасында берсүзсез туры килә. Бу аны чагыштырмача җиңел өйрәнергә һәм әйтергә мөмкинлек бирә, хәтта сүзләрнең мәгънәсен дә аңламыйча.
Чех телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?
1. Чех грамматикасы һәм әйтелеше нигезләрен өйрәнүдән башлап җибәрегез. Тел нигезләрен үзләштерергә ярдәм итәр өчен бик күп китаплар һәм онлайн ресурслар бар.
2. Словикага чумыгыз. Аңлау нигезен салу өчен төп фразаларны һәм еш кулланыла торган сүзләрне өйрәнегез.
3. Катлаулырак темаларда үзегезне сынап карагыз. Катлаулырак җөмләләр, фигыль формалары һәм төрле вакытлар кулланып, сөйләм һәм язма телегезне камилләштерегез.
4. Телдә сөйләшүчеләрне тыңлагыз һәм чит ил фильмнарын карагыз. Әйтелешне һәм Телне аңлауны камилләштерү өчен, телепрограммалар, радиостанцияләр һәм подкастлар кебек массакүләм мәгълүмат чараларын өйрәнегез, Чех акцентын һәм сленгын ишетеп, аларга ияләшегез.
5. Чех телендә сөйләшүче илдә вакыт үткәрегез. Бу телгә һәм культурага тулысынча чумуның иң яхшы ысулы. Әгәр бу мөмкин булмаса, тел ияләре белән аралашырга яки Чех төркемнәре яки җәмгыятьләре белән аралашырга тырышыгыз.
Bir yanıt yazın