Ниндәй илдәрҙә шотланд гэль телендә һөйләшәләр?
Шотланд гэль телендә башлыса шотландияла, бигерәк тә бейек тауҙарҙа һәм утрауҙарҙа һөйләшәләр. Был телдә Шулай уҡ Канаданың Яңы шотландияһында ла һөйләшәләр, унда ул провинцияла рәсми танылған берҙән-бер аҙсылыҡ теле булып тора.
Шотланд гэль теленең тарихы ниндәй?
Шотланд гэль теле шотландияла кәм тигәндә 5 быуаттан таралған һәм боронғо кельт теленән килеп сыҡҡан тип фараз ителә. Ул Ирландияла, Уэльста һәм Бретаниҙа (Францияла) һөйләшкән телдәр менән бәйле. Урта быуаттарҙа был телдә бөтә ил буйынса киң һөйләшәләр, әммә уның ҡулланылышы 18 быуат башында Шотландия Короллеге Англия менән берләшкәндән һуң кәмей башлай. 19 быуат уртаһына был тел башлыса шотландияның бейек тауҙарында һәм утрауҙарында таралған була.
19-сы һәм 20-се быуаттарҙа шотланд гэль теле, күп осраҡта ғалимдар һәм активистар тырышлығы менән, яңырыу кисерә. Әлеге ваҡытта Шотландияла 60 000-дән ашыу гэль телендә һөйләшеүселәр иҫәпләнә, һәм был тел мәктәптәрҙә уҡытыла. Ул Шулай уҡ Европа берлегенең рәсми теле булып тора һәм шотландияла инглиз теле менән бер рәттән рәсми статусҡа эйә.
Шотланд гэль телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?
1. Дональд Макдональд (17671840):” гэль әҙәбиәтенең Атаһы ” булараҡ билдәле, Дональд Макдональд яҙыусы, шағир, тәржемәсе һәм мөхәррир була, уға 19 быуатта шотландияла гэль әҙәбиәтен тергеҙеү инициативаһы йөкмәтелә.
2. Александр Макдональд (18141865): Александр Макдональд күренекле гэль тарихсыһы һәм шағиры була, ул Шотландияның иң бөйөк кельт шиғырҙарының ҡайһы берҙәрен, шул иҫәптән An Cnocan Bàn һәм Cumha nam Beann шиғырҙарын яҙа. Ул шулай уҡ беренсе шотланд-гэль һүҙлеген төҙөүҙә ярҙам итә.
3. Калум Маклин (19021960): Билдәле гэль шағиры Калум Маклин шулай уҡ гэль телен (ирланд гэль теле) уҡытыу өсөн дәреслектәр серияһын яҙа, 20 быуатта шотландияла телде тергеҙеүгә ярҙам итә.
4. Джордж кэмпбелл (18451914): кэмпбелл үҙенең карьераһын гэль мәҙәниәтен һәм телен һаҡлауға бағышлаған күренекле ғалим була. Уның “Көнбайыш ҡалҡыулыҡтың Популяр әкиәттәре” китабы кельт әҙәбиәтенең иң бөйөк әҫәрҙәренең береһе тип һанала.
5. Джон Маккиннес (19131989): Маккиннес ауыҙ-тел ижадын, бигерәк тә шотланд гэль телендә фольклор һәм музыканы йыйыусы һәм тикшереүсе мөһим кеше була. 1962 йылда ул шотландия мәҙәни мираҫының нигеҙ ташы булған гэль йыр традицияһына ҙур күҙәтеү баҫтыра.
Шотланд гэль теленең структураһы нисек ҡоролған?
Шотланд гэль теле һинд-европа теле, кельт ғаиләһенә ҡарай һәм ике диалектҡа бүленә: ирландияла башлыса һөйләшкән ирланд гэль теле һәм шотландияла башлыса һөйләшкән шотланд гэль теле. Тел типик кельт грамматикаһы һәм синтаксисы булған традицион структуранан ғибәрәт. Уның һүҙ системаһы берлек, икелек һәм күплек формаларының ҡатмарлы комбинацияһына нигеҙләнгән. Исемдәрҙең берлек һәм күплек формалары бар һәм төрөнә ҡарап ауыша. Сифаттар һәм алмаштар зат, һан һәм килеш буйынса исемдәр менән килешә. Ҡылымдарҙың алты ваҡыты, өс ауышлығы һәм сикһеҙ формалары бар.
Шотланд гэль телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?
1. Гейль телен өйрәнә башлар алдынан, дөрөҫ әйтелеш менән танышыуығыҙҙы тикшерегеҙ. Был һеҙгә артабанғы дәрестәрҙе үҙләштерергә ярҙам итер һәм һөйләшеү телмәрен һәм аңлауҙы күпкә шымараҡ итер.
2. Төп һүҙлек запасын өйрәнегеҙ: әйтелеште үҙләштергәндән һуң, мөмкин тиклем күберәк төп һүҙлек запасын өйрәнергә тырышығыҙ. Был һеҙгә артабанғы дәрестәр өсөн нигеҙ һаласаҡ һәм гэль телен аңлауҙы һәм унда һөйләшеүҙе күпкә еңеләйтәсәк.
3. Китаптарға йәки аудио дәрестәргә инвестициялар һалығыҙ: Ҡайһы бер китаптарға йәки аудио дәрестәргә инвестициялар һалыу Мөһим. Был һеҙгә телде дөрөҫ өйрәнергә һәм мәғлүмәтте һаҡларға ярҙам итәсәк.
4. Әңгәмәсегеҙҙе табығыҙ: мөмкин булһа, шотланд-галл телендә һөйләшкән берәйһен табығыҙ һәм бер нисә һөйләшеү тураһында һөйләшегеҙ. Был һеҙгә телде өйрәнергә һәм хаталар яһауҙан ҡурҡыуығыҙҙы еңеп сығырға ярҙам итер.
5. Гэль радиоһын тыңлағыҙ: гэль радиоһын Тыңлау – тел тураһында күберәк белеү һәм уның һөйләшеүҙә нисек яңғырауы тураһында төшөнсә алыу өсөн бик яҡшы ысул.
6. Гэль телендә телетапшырыуҙар ҡарағыҙ: гэль телендә телетапшырыуҙар һәм фильмдар Эҙләү ҙә һеҙгә был телдең төрлө контекстарҙа нисек ҡулланылыуын аңларға ярҙам итер.
7. Гэль гәзиттәрен һәм журналдарын уҡығыҙ: гэль телендә яҙылған гәзиттәрҙе Һәм журналдарҙы Уҡыу ҙа тел һәм мәҙәниәт тураһында күберәк белеү өсөн бик яҡшы ысул булып тора.
8. Технологияларҙы ҡулланығыҙ: һеҙ шулай уҡ технологияларҙы үҙ мәнфәғәттәрегеҙҙә гэль телен өйрәнгәндә ҡуллана алаһығыҙ. Телде өйрәнергә ярҙам итерлек бик күп веб-сайттар һәм ҡушымталар бар.
Bir yanıt yazın