Ҡаҙаҡ (Латин) Теле Тураһында

Ҡаҙаҡ (латин) телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Латин хәрефтәре менән яҙылған ҡаҙаҡ телендә Ҡаҙағстан халҡының күпселеге, шулай уҡ Монголияла, Ҡытайҙа, Афғанстанда, Иранда, Төркиәлә, Төркмәнстанда һәм Үзбәкстанда һөйләшә.

Ҡаҙаҡ (латин) теленең тарихы ниндәй?

Ҡаҙаҡ теле – башлыса Ҡаҙағстанда һөйләшкән төрки тел, илдең рәсми теле булып тора. Был Шулай уҡ Монголияның Баян-Олгий провинцияһындағы ике рәсми телдәрҙең береһе. Ҡаҙаҡ теле иң боронғо төрки телдәрҙең береһе, һәм уның яҙма тарихын 8 быуатҡа тиклем, Монголияла орхон яҙмаларында ҡулланылғанға тиклем, күҙәтергә мөмкин. Быуаттар дауамында Тел Үҫешә һәм Ҡаҙағстандың үҙгәреүсе мәҙәни һәм сәйәси мөхитенә яраҡлаша.
Башта ҡаҙаҡ теле ғәрәп бәйләме менән яҙылған, әммә 1930 йылдарҙа, совет осоронда, модификацияланған латин яҙмаһы тел өсөн стандарт яҙыу системаһы сифатында ҡабул ителә. Латин ҡаҙаҡ алфавиты 32 хәрефтән тора һәм ҡыҫҡа һәм оҙон һуҙынҡылар өсөн, шулай уҡ телдең башҡа уникаль өндәренә айырым хәрефтәрҙе үҙ эсенә ала. 2017 йылда латин ҡаҙаҡ алфавиты бер аҙ үҙгәртелә һәм хәҙер 33 хәрефтән тора.

Ҡаҙаҡ (латин) телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Абай Ҡонанбайули (18451904) ҡаҙаҡ халҡының әҙәби генийы, уға ҡаҙаҡ теле өсөн латин яҙма системаһын модернизациялау һәм уны 19 быуат аҙағында индереүҙе йөкмәтәләр.
2. Магжан Жумабаев (18661919) ул ҡаҙаҡ телен латинлаштырыуҙың төп яҡлыһы була. Ул Абай эшен дауам итә һәм хәҙерге ҡаҙаҡ латин алфавитын төҙөү өсөн яуаплы.
3. Бауыржан Момышлы (18971959) Ҡаҙағстандың билдәле яҙыусыһы, шағиры һәм сәйәсмәне, ҡаҙаҡ телен берҙәм, стандартлаштырылған телгә әйләндереүҙе уға йөкмәтәләр.
4. Мөхтәр Әүәзов (18971961) абруйлы ҡаҙаҡ яҙыусыһы, Әүәзов ҡаҙаҡ телен һәм уның мәҙәниәтен үҫтереүгә тоғро була. Ул ҡаҙаҡ телендә бик күп хеҙмәттәр яҙа, латин яҙмаһын популярлаштыра.
5. Кенжегали Булегенов (19131984) Булегенов ҡаҙаҡ телен үҫтереүҙә ҙур лингвист һәм күренекле фигура була. Ул күп кенә дәреслектәр, һүҙлектәр һәм грамматикалар өҫтөндә эшләй, ҡаҙаҡ телен яҙыу теленә әйләндерергә ярҙам итә.

Ҡаҙаҡ (латин) теленең структураһы нисек ҡоролған?

Ҡаҙаҡ (латин) теленең структураһы күпселектә төрөк теленең структураһына нигеҙләнгән. Уның фонологияһы һуҙынҡылар гармонияһы, тартынҡыларҙың юғары дәрәжәлә ҡыҫҡартылыуы һәм асыҡ ижектәрҙе өҫтөнлөк итеүе менән характерлана. Грамматик яҡтан был бик агглютинатив тел, унда исемдәр һәм сифаттар күп аффикстарға һәм күп флектив парадигмаларға эйә. Уның ҡылым системаһы ла ҡатмарлы, ике ҡылым системаһы (ғәҙәти һәм ярҙамсы), ҡушымталары, суффикстары һәм ҡатмарлы аспект һәм ауышлыҡ системаһы бар. Ҡаҙаҡ теленең яҙыу системаһы (латиница) латин алфавитына нигеҙләнгән.

Ҡаҙаҡ (латин) телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Алфавитты өйрәнегеҙ. Ҡаҙаҡ алфавиты латин алфавиты менән яҙылған, шуға күрә 26 хәрефте һәм улар менән бәйле өндәрҙе өйрәнергә кәрәк.
2. Төп грамматика менән танышығыҙ. Һеҙ быны тел тураһында китаптарҙы өйрәнеп йәки YouTube видеолары кеүек онлайн ресурстарҙы ҡарап эшләй алаһығыҙ.
3. Һөйләмдә һөйләшеү. Был тел киң таралыу тапмағанлыҡтан, бәлки, һеҙгә уның менән һөйләшеүсе йәки онлайн-аудиокурс табырға тура килер.
4. Сифатлы уҡыу материалдарына инвестициялар һалығыҙ. Был дәреслектәр, аудио – йәки видеокурстар йәки хатта веб-сайттар һәм ҡушымталар булыуы мөмкин.
5. Телдә һөйләшеүселәрҙе мөмкин тиклем йышыраҡ тыңлағыҙ. Һеҙ музыка, телешоу, видео һәм подкастар ҡуллана алаһығыҙ, улар һеҙгә телдең дөйөм ритмына күнегергә ярҙам итә.
6. Үҙегеҙҙе һынағыҙ. Яңыикуиканы өйрәнегеҙ һәм уны һөйләшеүҙәрҙә ҡулланығыҙ. Текстарҙы яҙып, уларҙы ҡысҡырып уҡырға тырышығыҙ.
7. Бирешмәгеҙ! Телде өйрәнеү-оҙайлы процесс, шуға күрә сабыр булығыҙ һәм бынан рәхәтлек алығыҙ!