Әзербайжан телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?
Әзербайжан телендә Башлыса Әзербайжанда һәм Ирандың ҡайһы бер өлөштәрендә һөйләшәләр, Шулай уҡ Рәсәй, Төркиә, Ираҡ, Грузия һәм сүриә кеүек илдәрҙә лә һөйләшәләр.
Әзербайжан теленең тарихы ниндәй?
Әзербайжан теленең тарихы беҙҙең эраның 8 быуатына барып тоташа, ул саҡта уғыҙ (төрки) ҡәбиләләре Үҙәк Азияла тәүге тапҡыр төпләнә. 13 быуатҡа Әзербайжан бөтә төбәктә фарсы мәҙәниәте һәм теле үҙәге була. 19 быуатта рус-фарсы һуғыштары ваҡытында әзербайжан телен ҡулланыу Рәсәй империяһы тарафынан рус теле файҙаһына баҫтырыла. СССР тарҡалғандан һуң Әзербайжан үҙ бойондороҡһоҙлоғон иғлан итә, һәм әзербайжан теле рәсми рәүештә илдең рәсми теле тип таныла.
Шул ваҡыттан алып әзербайжан теле бер нисә реформа кисерә, һәм телде тере килеш һаҡлауға һәм артабан уны стандартлаштырыуға йүнәлтелгән тел сәйәсәте ҡабул ителә. Был Әзербайжанда, Шулай уҡ Төркиә, Грузия һәм Иран кеүек төбәктең башҡа илдәрендә миллионлаған кеше һөйләшкән телдең тергеҙелеүенә килтерә. Бынан тыш, әзербайжан теле бөтә донъя илдәрендә популяр сит ил теле булып китә.
Әзербайжан телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?
1. Мирза Фатали Ахундов әзербайжан яҙыусыһы, драматург, философ һәм педагог. Уның эштәре 19 быуат аҙағында һәм 20 быуат башында әзербайжандарҙың милли уяныуына йоғонто яһай.
2. Мамед Саид Ордубади Ул хәҙерге әзербайжан әҙәбиәтенең атаһы, шулай уҡ уның иң күренекле пионеры тип һанала.
3. Мөхәммәт Физули 16 быуаттың әзербайжан шағиры һәм яҙыусыһы. Уны классик әзербайжан әҙәбиәтенә нигеҙ һалыусы тип иҫәпләйҙәр.
4. Рәсүл Рза – ул 20 быуат башында әзербайжан теленең үҫешендә мөһим фигура була. Ул әзербайжан телен үҫтереү хәрәкәтендә әүҙем ҡатнаша һәм уның өсөн алфавит булдырыуҙа мөһим роль уйнай.
5. Низами Гәнжәүи 12 быуаттың фарсы шағиры, бөтә әҙәбиәттәге иң бөйөк шағир-романтиктарҙың береһе булараҡ киң билдәле. Ул фарсы һәм әзербайжан телдәрендә яҙа, һәм уның ҡайһы бер эштәре француз һәм рус телдәренә тәржемә ителә. Уның шиғриәте әзербайжан мәҙәниәтенә онотолмаҫлыҡ йоғонто яһай.
Әзербайжан теленең структураһы нисек ҡоролған?
Әзербайжан теле уртаса ҡатмарлы структураға эйә. Был агглютинатив тел, йәғни ул мәғәнәнең үҙгәреүен күрһәтеү өсөн һүҙҙең нигеҙенә суффикстар өҫтәй. Был процесс агглютинация тип атала. Мәҫәлән,” яз – “(яҙам)” яза-м ” (яҙам) булып китә. Әзербайжан теле шулай уҡ һуҙынҡылар гармонияһын үҙ эсенә ала, уға ярашлы һүҙҙәр һәм суффикстар, һүҙҙәге урынлашыуына ҡарап, билдәле бер һуҙынҡылар менән килешеп торорға тейеш. Грамматик яҡтан әзербайжан теле ике родҙан, өс килеш һәм ете замандан тора.
Әзербайжан телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?
1. Алфавит менән танышыуҙан башлайыҡ. Әзербайжан телендә 33 хәрефтән торған латин графикаһына нигеҙләнгән әзербайжан алфавиты ҡулланыла.
2. Тел нигеҙҙәрен өйрәнеү өсөн дәреслек йәки онлайн-уҡыу әсбабы табығыҙ. Грамматика, һөйләмдәр структураһы һәм һүҙлек запасы – быларҙың барыһы ла телде аңлау өсөн мөһим.
3. Телде өйрәнегеҙ. Әзербайжан телендәге яҙмаларҙы тыңлағыҙ, әзербайжан телендәге видео һәм фильмдарҙы ҡарағыҙ һәм һөйләшеүҙәрҙә һөйләшеү өсөн тырышлыҡ һалығыҙ.
4. Даими шөғөлләнегеҙ. Өйрәнгән һәр нәмәгә иғтибар итегеҙ, өйрәнегеҙ. Күнегеүҙәр өҫтөндә эшләү һәм телдә һөйләшеүселәр менән әңгәмәләрҙә ҡатнашыу һеҙҙең белемегеҙҙе нығытырға ярҙам итәсәк.
5. Репетитор менән эшләгеҙ. Репетитор һеҙгә үҙ темптарығыҙҙа өйрәнергә һәм прогрессығыҙҙы баһаларға ярҙам итә ала. Улар шулай уҡ һеҙҙең теләһә ниндәй һорауҙарығыҙға яуап бирә һәм кәңәш бирә ала.
6. Онлайн-ресурстарҙы файҙаланығыҙ. Онлайн-дәрестәр һәм ресурстар күп, улар һеҙҙең уҡыуығыҙҙы тулыландыра ала.
Bir yanıt yazın