Тау Мари Теле Тураһында

Тау мари телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Тау мари телендә Рәсәйҙә һәм Белоруссияла һөйләшәләр.

Тау-мари теленең тарихы ниндәй?

Тау-мари теле Урал теле, Унда Рәсәйҙең тау-мари халҡы һөйләшә. Был тел беренсе тапҡыр 17 быуат уртаһында, рус тикшеренеүселәре һәм ғалимдары мари халҡының был төбәк буйлап сәйәхәттәре тураһында отчет төҙөй башлағас, документаль рәүештә теркәлгән. 19 быуат башында лингвистар телде артабан документациялауға һәм халыҡта уны ҡулланыуҙы популярлаштырыуға тотона. Совет власы ваҡытында был телдең популярлығы һиҙелерлек арта, сөнки ул мәктәптәрҙә уҡытыла һәм күп кенә рәсми документтарҙа ҡулланыла. Советтар Союзы тарҡалғандан һуң был тел яңырыу кисерә, һәм күп кенә йәштәр уны бөгөн өйрәнә һәм ҡуллана.

Кемдәр тау мари телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше иҫәбенә инә?

1. Павел чудинов тау-мари ғалимы, 1973 йылда баҫылған тау-мари теленең беренсе тулы энциклопедияһы авторы.
2. Павел пентков тау-мари теленең ике һүҙлеге авторы, уларҙың береһе 2003 йылда, ә икенсеһе 2017 йылда баҫылып сыға.
3. Татьяна рудина балаларҙы уҡытыу өсөн тау мари теленең беренсе курстарын булдырыусы.
4. Юрий Макаров тау-мари лингвисы, 1983 йылда тау-мари теленең беренсе дәреслеген төҙөй.
5. Анна кузнецова тау-мари теле грамматикаһы буйынса бер нисә дәреслектәр, һүҙлектәр һәм уҡыу материалдары авторы.

Тау-мари теленең структураһы нисек ҡоролған?

Тау мари теле урал телдәре ғаиләһенә, атап әйткәндә, волга-фин тармағына ҡарай. Был агглютинатив тел, йәғни ул грамматик мөнәсәбәттәрҙе белдереү өсөн һүҙ нигеҙенә суффикстар өҫтәп һүҙҙәр барлыҡҡа килтерә. Мәҫәлән, контекстан һәм өҫтәлгән суффикстан сығып, бер үк нигеҙ “китап”, “китап” йәки “китап уҡыу”тигәнде аңлата. Ул шулай уҡ һуҙынҡылар гармонияһын, билдәле бер һүрәтте тотоу өсөн һүҙҙә билдәле бер һуҙынҡыларҙы үҙгәртеүҙе талап иткән тауыш процесын ҡуллана. Тау мари телендә гендер айырмаһы юҡ, һәм ул башҡа фин-уғыр телдәренә ҡарағанда консерватив тип һанала, сөнки башҡа тел ғаиләләренән алынған һүҙҙәр һаны сикләнгән.

Тау-мари телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Тау-мари телендә һөйләшеүсене табығыҙ: телде өйрәнеүҙең иң Яҡшы ысулы – уға баш менән төшөү. Грамматика, әйтелеш һәм телдең һүҙлек запасы тураһында төшөнсә алыу өсөн тау мари телендә һөйләшкән кеше менән һөйләшегеҙ.
2. Алфавитты өйрәнегеҙ: яңы һүҙҙәр һәм фразалар өйрәнә башлар алдынан, тау мари теленең алфавиты менән танышыу мөһим.
3. Ябай һүҙҙәр һәм фразалар менән башлағыҙ: төҫтәр, һандар, аҙна көндәре кеүек төп һүҙҙәрҙе, шулай уҡ “һаумыһығыҙ”, “һаумыһығыҙ”, “зинһар” һәм “рәхмәт”кеүек ябай фразаларҙы иҫтә ҡалдырыуға иғтибар итегеҙ.
4. Хилл Мари телен өйрәнеү дәрестәренә йөрөгөҙ: әгәр һеҙҙең төбәктә мөмкинлек булһа, Хилл Мари телен өйрәнеү дәрестәренә йәки онлайн-тел курстарына яҙылыу тураһында уйлағыҙ. Урындағы университеттар махсус рәүештә тау мари теле өсөн курстар тәҡдим итәме-юҡмы икәнен белегеҙ.
5. Даими рәүештә: Эҙмә-эҙлелек яңы телде өйрәнеүҙә төп фактор булып тора. Көндәлек тормошоғоҙҙа был телде ҡулланырға тырышығыҙ һәм уны үҙегеҙҙең көндәлек тормошоғоҙға индереү ысулдарын табығыҙ. Hill Mari музыкаһын тыңлағыҙ һәм Киң таралған һүҙҙәрҙе һәм фразаларҙы иҫтә ҡалдырыу өсөн Hill Mari фильмдарын йәки шоуҙарын ҡарағыҙ.