Зулу Теле Тураһында

Ниндәй илдәрҙә зулу телендә һөйләшәләр?

Зулу телендә Башлыса Көньяҡ Африкала, Шулай уҡ Зимбабве, Лесото, Малави, Мозамбик һәм Свазилендта һөйләшәләр.

Зулус теленең тарихы ниндәй?

Зулу теле, шулай уҡ исизулу булараҡ билдәле, нигеро-конго ғаиләһенең көньяҡ банту төркөмсәһенә ҡараған банту теле булып тора. Был Көньяҡ Африкала иң киң таралған тел, унда дөйөм алғанда 11 миллион кеше һөйләшә. Зулу теле йөҙҙәрсә йыллыҡ бай тарихҡа эйә.
Телдең сығанағы 16 быуатта Үҙәк Африканан күсеп килгән нгуни ҡәбиләләренә барып тоташа. Нгуни халҡы, ахыр сиктә, төрлө төркөмдәргә бүленгән, һәм зулу теле Хәҙерге Квазулу-Натала территорияһында һөйләшкән диалекттарҙан үҫешкән. Әммә 1818 йылда ғына зулус телен беренсе тапҡыр пьер Жубер исемле француз протестант миссионеры яҙып ала. Был ғәмәлдә телде стандартлаштырыуға нигеҙ һала.
19 быуат дауамында зулус теле артабан үҫеш ала. Иң иғтибарға лайыҡ, был телдә Ике билдәле әҙәби әҫәр Инкондло ка зулу (зулус йырҙары) һәм Амазви ка зулу (Зулус һүҙҙәре) баҫылып сыға. Бынан тыш, был осорҙа зулус теле миссионер мәктәптәрендә уҡытыу теле сифатында ҡабул ителә.
Бөгөн зулус телендә бик күп ресурстар бар, һәм тел көньяҡ африка мәҙәниәтенең мөһим өлөшө булып ҡала.

Зулу телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Джон дубе (18711946) педагог һәм сәйәси лидер, ул зулус телен булдырырға ярҙам итә, яҙма зулус һүҙлеген һәм грамматика дәреслектәрен тәҡдим итә.
2. Соломон Кампанде (18721959) лингвист, ул зулус телен стандартлаштырырға ярҙам итә һәм уның өсөн беренсе бөтә яҡлап грамматик система булдыра.
3. Бенедикт Кошелек Вилакази (19061947) шағир, прозаик һәм педагог, ул зулус телендә яҙа, был телдең стандартлаштырылған әҙәби формаһын эшләй.
4. Дж. Б.Пейрес (19242005) антрополог һәм зулу тикшеренеүсеһе, зулу мәҙәниәте һәм тарихы буйынса новаторлыҡ эштәре авторы.
5. Бенедикт Картрайт (19252019) миссионер һәм теолог, ул зулус теле тураһында күп яҙа һәм уның үҫешенә ҙур өлөш индерә.

Зулус теленең структураһы нисек ҡоролған?

Зулу теле банту теленең структураһын ҡабатлай, ул субъект-глагол-объект (SVO) һүҙҙәре тәртибе менән характерлана. Был агглютинатив тел, ул һүҙҙәрҙең мәғәнәһен йәки грамматик функцияһын үҙгәртеү өсөн аффикстар өҫтәлә тигәнде аңлата. Унда исемдәр кластары, префикстар һәм суффикстар ҡулланыла. Зулус телендә шулай уҡ өс тондан торған система бар (юғары, түбән һәм түбәнәйә), улар һүҙҙең мәғәнәһен үҙгәртә ала.

Башҡорт телен иң дөрөҫ юл менән нисек өйрәнергә?

1. Нигеҙҙәрҙән башлағыҙ: зулус алфавитын һәм әйтелешен өйрәнегеҙ. Зулу телендәге онлайн-аудиояҙмаларҙы ҡарағыҙ, улар һеҙгә хәрефтәрҙе һәм һүҙҙәрҙе дөрөҫ әйтергә ярҙам итер.
2. Һүҙлек запасын үҫтереү өҫтөндә эшләгеҙ. Китаптар уҡығыҙ, телешоуҙар һәм фильмдарҙы зулус телендә ҡарағыҙ йәки Интернетта һүҙлек запасы исемлектәрен ҡарағыҙ.
3. Зулу телендә һөйләшеүселәр менән күнекмәләр үткәрегеҙ. Зулус теле дәрестәренә яҙылығыҙ, онлайн аралашырға мөмкин булған берәйһен табығыҙ, Йәки Tandem йәки HelloTalk кеүек тел алмашыу ҡушымталарын һынап ҡарағыҙ.
4. Зулустарҙың радиотапшырыуҙарын, подкастарын һәм йырҙарын тыңлағыҙ. Шулай итеп, зулу мәҙәниәте һәм теле менән танышыу һеҙгә был телдең ысын тормош ситуацияларында нисек ҡулланылыуы тураһында төшөнсә алырға ярҙам итә.
5. Зулус теленең төрлө диалекттарын өйрәнегеҙ. Төрлө терминдарҙың һәм грамматик структураларҙың ҡасан һәм ҡайҙа урынлы булыуын аңлайһығыҙ.
6. Anki йәки Memrise кеүек тел өйрәнеү ҡоралдарын ҡулланығыҙ, улар һеҙгә зулусексикаһын һәм грамматикаһын өйрәнергә ярҙам итер.
7. Алдығыҙға бәләкәй генә маҡсаттар ҡуйығыҙ. Оҙайлы сроклы маҡсаттарҙы өлгәшелгән этаптарға бүлеп, мотивацияны һаҡлап ҡалыу өсөн үҙегеҙҙең прогрессығыҙҙы күҙәтегеҙ.
Уңыштар!