Азербайджан Чӗлхи

Хӑш ҫӗршывсенче азербайджан чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Азербайджан чӗлхипе ытларах Азербайджанра тата Иран хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ, анчах Унта раҫҫей, Турци, Ирак, Грузи тата Сири пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Азербайджан чӗлхин историйӗ мӗнле?

Азербайджан чӗлхин историйӗ Пирӗн эрӑри 8 ӗмӗре ҫитет, ун чухне огуз (тӗрӗк) йӑхӗсем Вӑтаҫӗр Азире пӗрремӗш хут вырӑнаҫнӑ. 13 ӗмӗр тӗлне Азербайджан перси культурипе чӗлхин пӗтӗм регионӗпех пысӑк центрӗ пулса тӑнӑ. Вырӑспа перси вӑрҫисем вӑхӑтӗнче 19 ӗмӗрте азербайджан чӗлхипе усӑ курнине Раҫҫей империйӗ вырӑс чӗлхи майлӑ путарнӑ. ССР союзӗ арканнӑ Хыҫҫӑн Азербайджан хӑйӗн никама пӑхӑнманлӑхне пӗлтернӗ, азербайджан чӗлхине ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи тесе йышӑннӑ.
Ҫавӑнтанпа азербайджан чӗлхи темиҫе реформа тӳссе ирттернӗ, чӗлхене чӗррӗн упраса хӑварас тата унӑн малашнехи стандартизацине аталантарас тӗлӗшпе чӗлхе политикине йышӑннӑ. Ҫакӑ Азербайджанра, ҫавӑн пекех регионти ытти ҫӗршывсенче, Турци, Грузи тата Иран йышши миллионшар ҫын калаҫакан чӗлхене ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратасси патне илсе ҫитернӗ. Унсӑр пуҫне азербайджан чӗлхи те ҫӗршывсенче пӗтӗм тӗнчипе паллӑ ют чӗлхе пулса тӑрать.

Азербайджан чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Мирза Фаталя Ахундов-азербайджан писателӗ, драматург, философ тата педагог. Унӑн ӗҫӗсем азербайджанецсене 19-мӗш ҫул вӗҫӗнче тата 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче нацилле вӑратма витӗм кӳнӗ.
2. Мамед Саид Ордбади – вӑл хальхи азербайджан литературин ашшӗ, ҫавӑн пекех унӑн чи чаплӑ пионерӗ шутланать.
3. Физуля Мухаммед-азербайджан поэчӗ тата 16 ӗмӗрти писатель. Ӑна азербайджан литературин никӗслевҫи тесе шутлаҫҫӗ.
4. Расул-вӑл 20 ӗмӗр пуҫламӑшӗнче азербайджан чӗлхине аталантарассинче пӗлтерӗшлӗ фигура пулнӑ. Азербайджан чӗлхине аталантарассишӗн пыракан юхӑма хастар хутшӑннӑ вӑл, уншӑн алфавит тӑвас ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
5. Анатри Гянджеви-12 ӗмӗрти перси поэчӗ, пӗтӗм литературӑри чи аслӑ поэт-романтиксенчен пӗри пекех паллӑ. Вӑл персипе азербайджан чӗлхисемпе ҫырнӑ, унӑн ӗҫӗсенчен хӑшне-пӗрне французла тата вырӑсла куҫарнӑ. Унӑн поэзийӗ азербайджан культурине иксӗлми витӗм кӳнӗ.

Азербайджан чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Азербайджан чӗлхи кӑткӑс структура пур. Ку агглютинативлӑ чӗлхе, вӑл сӑмах никӗсӗ ҫумне суффикссем хушса пӗлтернине пӗлтерет. Ку процесса агглютинаци теҫҫӗ. Сӑмахран, “чӗлхе” (ҫыратӑп) “яза-м” пулса тӑрать (эпӗ ҫыратӑп). Азербайджан чӗлхи те уҫӑ сасӑсен килӗшӳлӗхне кӗртет, ҫав килӗшӳллӗн суффикссемпе сӑмахсем сӑмахри лару-тӑрӑва кура пӗр-пӗринпе килӗшсе тӑмалла. Грамматика азербайджан чӗлхи икӗ йӑхран, виҫӗ падежран тата ҫичӗ вӑхӑтран тӑрать.

Азербайджан чӗлхине мӗнле тӗрӗс вӗрентмелле?

1. Алфавитпа паллашма пуҫлӑр. Азербайджан чӗлхинче 33 саспаллирен тӑракан азербайджан алфавитӗпе усӑ кураҫҫӗ.
2. Чӗлхе никӗсне вӗренмелли учебник е онлайн-вӗренӳ пособийӗ тупӑр. Грамматика, предложени тытӑмӗ тата словарьсен запасӗ – ҫаксем пурте чӗлхене ӑнланма кирлӗ.
3. Чӗлхене вӗренӗр. Азербайджанла ҫырнисене итлӗр, азербайджанла видеосемпе фильмсем пӑхӑр, унпа калаҫура калаҫас тесе вӑй хурӑр.
4. Яланах практикӑра пулӑр. Эсир мӗн вӗреннине пурне те пӑхса тухӑр, пурне те туса пӑхӑр. Упражненисем тӑвас тата чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫас ӗҫе хутшӑнни сирӗн пӗлӗве ҫирӗплетме пулӑшать.
5. Репетиторпа ӗҫлӗр. Репетитор сире хӑвӑр хӑвӑртлӑхпа вӗренме тата сирӗн прогресӑра хаклама пулӑшма пултарать. Вӗсем те сирӗн кирек мӗнле ыйтусем ҫине те рекомендаци пама, ответ пама пултараҫҫӗ.
6. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр. Онлайн-уроксемпе ресурссем нумай, вӗсем сире вӗрентме пултараҫҫӗ.