Dwar Il-Lingwa Esperanto

F’liema pajjiżi titkellem il-lingwa Esperanto?

L-Esperanto mhuwiex lingwa rikonoxxuta uffiċjalment fl-ebda pajjiż. Huwa stmat li madwar 2 miljun persuna madwar id-dinja jistgħu jitkellmu Esperanto, u għalhekk huwa mitkellem f’ħafna pajjiżi madwar id-dinja. Huwa mitkellem l-iktar f’pajjiżi bħall-Ġermanja, Il-Ġappun, Il-Polonja, il-Brażil u Ċ-Ċina.

X’inhi l-istorja tal-lingwa Esperanto?

Esperanto huwa lingwa internazzjonali mibnija maħluqa fl-aħħar tas-seklu 19 mill-oftalmologu pollakk L. L. Zamenhof. L-għan tiegħu kien li jiddisinja lingwa li tkun pont użat ħafna bejn il-kulturi, il-lingwi u n-nazzjonalitajiet. Huwa għażel lingwa lingwistikament sempliċi, li kien jemmen li tkun aktar faċli biex titgħallem mil-lingwi eżistenti.
Zamenhof ippubblika l-ewwel ktieb dwar il-lingwa tiegħu, “Unua Libro” (“L-Ewwel Ktieb”), fis-26 ta’lulju, 1887 taħt il-psewdonimu Dr Esperanto (li jfisser “wieħed li jittama”). L-Esperanto nfirex malajr u sal-bidu tas-seklu kien sar moviment internazzjonali. F’dan iż-żmien, ħafna xogħlijiet serji u mgħallma nkitbu bil-lingwa. L-ewwel Kungress Internazzjonali sar Fi Franza fl-1905.
Fl-1908, twaqqfet L-Assoċjazzjoni Universali Tal-Esperanto (UEA) bil-għan li tippromwovi l-lingwa u tkompli l-fehim internazzjonali. Matul il-bidu tas-seklu 20, diversi pajjiżi adottaw L-Esperanto bħala l-lingwa awżiljarja uffiċjali tagħhom u diversi soċjetajiet ġodda ġew iffurmati madwar id-dinja.
It-Tieni Gwerra Dinjija poġġiet pressjoni fuq l-iżvilupp tal-Esperanto, iżda ma mietx. Fl-1954, L-UEA adottat Id-Dikjarazzjoni Ta’boulogne, li stabbiliet il-prinċipji bażiċi u l-għanijiet ta’Esperanto. Dan kien segwit mill-adozzjoni tad-Dikjarazzjoni Tad-Drittijiet Tal-Esperanto fl-1961.
Illum, L-Esperanto huwa mitkellem minn diversi eluf ta’nies madwar id-dinja, primarjament bħala passatemp, għalkemm xi organizzazzjonijiet għadhom jippromwovu l-użu Tiegħu bħala lingwa internazzjonali prattika.

Min huma l-aqwa 5 persuni li kkontribwew l-iktar għal-lingwa Esperanto?

1. Ludoviko Zamenhof-Kreatur tal-lingwa Esperanto.
2. William auld-poeta U awtur Skoċċiż li notevolment kiteb il-poeżija klassika “Adia_” Fl-Esperanto, kif ukoll ħafna xogħlijiet oħra fil-lingwa.
3. Humphrey tonkin-professur Amerikan u eks president tal-Assoċjazzjoni Universali Tal-Esperanto li kiteb aktar minn tużżana kotba fl-Esperanto.
4. L. L. Zamenhof – Iben Ludoviko Zamenhof u pubblikatur Tal-Fundamento De Esperanto, l-ewwel grammatika uffiċjali u dizzjunarju Ta’esperanto.
5. Probal Dasgupta-awtur, editur U traduttur Indjan li kiteb il-ktieb definittiv dwar Il-grammatika Tal-Esperanto, “Il-Grammatika Simplifikata L-Ġdida tal-Esperanto”. Huwa wkoll akkreditat li qajjem il-lingwa fl-Indja.

Kif inhi l-istruttura tal-lingwa Esperanto?

L-Esperanto huwa lingwa mibnija, li jfisser li kienet iddisinjata apposta biex tkun regolari, loġika u faċli biex titgħallem. Hija lingwa agglutinattiva li tfisser li kliem ġdid huwa ffurmat billi tgħaqqad l-għeruq u l-affissi, u tagħmel il-lingwa ferm aktar faċli biex titgħallem mil-lingwi naturali. L-ordni bażika tal-kliem tagħha ssegwi l-istess mudell tal-biċċa l-kbira Tal-lingwi Ewropej: suġġett-verb-oġġett (SVO). Il-grammatika hija sempliċi ħafna peress li m’hemm l-ebda artiklu definit jew indefinit u l-ebda distinzjoni bejn is-sessi fin-nomi. M’hemm l-ebda irregolaritajiet ukoll, li jfisser li ladarba titgħallem ir-regoli, tista’tapplikahom għal kwalunkwe kelma.

Kif titgħallem il-lingwa Esperanto bl-aktar mod korrett?

1. Ibda billi titgħallem il-punti bażiċi tal-lingwa Esperanto. Tgħallem il-punti bażiċi tal-grammatika, il-vokabularju u l-pronunzja. Hemm ħafna riżorsi b’xejn onlajn, bħal Duolingo, Lernu, U La Lingvo Internacia.
2. Ipprattika l-użu tal-lingwa. Kellem Fl-Esperanto ma’kelliema nattivi jew f’komunità ta’Esperanto onlajn. Meta jkun possibbli, attendi avvenimenti U workshops Tal-Esperanto. Dan jgħinek titgħallem il-lingwa b’mod aktar naturali u tikseb rispons minn kelliema b’esperjenza.
3. Aqra kotba u ara films F’esperanto. Dan jgħinek tiżviluppa l-fehim tiegħek tal-lingwa u jgħinek tibni l-vokabularju tiegħek.
4. Sib sieħeb ta’konversazzjoni jew ħu kors Ta’Esperanto. Li jkollok lil xi ħadd biex jipprattika l-lingwa regolarment huwa mod tajjeb ħafna biex titgħallem.
5. Uża l-lingwa kemm jista’jkun. L-aħjar mod biex issir fluwenti fi kwalunkwe lingwa huwa li tużaha kemm jista’jkun. Kemm jekk qed tiċċettja mal-ħbieb jew tikteb emails, uża Kemm Tista’esperanto.