F’liema pajjiżi titkellem il-lingwa Ħaiti?
Il-lingwa Ħaiti hija mitkellma primarjament F’ħaiti. Hemm ukoll popolazzjonijiet żgħar ta’kelliema fil-Baħamas, Kuba, Ir-Repubblika Dominikana, u pajjiżi oħra b’dijaspora Kbira Ta’Ħaiti.
X’inhi l-istorja tal-lingwa Ħaiti?
Il-lingwa Ħaiti hija lingwa Kreola derivata mil-lingwi franċiżi u Tal-Afrika Tal-Punent, bħal Fon, Nagħaġ u Joruba. Beda jieħu l-forma moderna tiegħu fis-snin 1700, meta L-Afrikani skjavi nġiebu Saint-Domingue (issa Ħaiti) minn kolonisti franċiżi. Bi tweġiba għall-ambjent il-ġdid tagħhom, Dawn L-Afrikani skjavi użaw il-franċiżi li kienu esposti għalihom, flimkien mal-lingwi li tkellmu Fl-Afrika, biex joħolqu lingwa kreola ġdida. Din il-lingwa ntużat fost l-iskjavi, kif ukoll dawk li jaqbdu d-dar, u ħolqot taħlita unika ta’diskors li ssir magħrufa Bħala L-Kreol Ħaiti. Mill-aħħar tas-snin 1700, Il-Kreol Ħaiti intuża madwar il-gżira u sar il-lingwa ewlenija mitkellma fil-pajjiż.
Min huma l-aqwa 5 persuni li kkontribwew l-iktar għal-lingwa Ħaiti?
1. Anténor Firmin – Studjuż Pijunier u Attivist Soċjali fis-Seklu 19
2. Prezz Jean-Mars – Intellettwali U Diplomatiku ewlieni Tal-bidu tas-Seklu 20
3. Louis – Joseph Janvier-Lingwista u Antropologu Tal-Bidu tas-Seklu 20
4. Antoine Dupuch – Pubblikatur u Editur tal-Gazzetta Ta’kull Ġimgħa la Phalange fl-1930
5. Marie Vieux-Chauvet – Awtur Ta’rumanzi u Esejs Dwar L-Identità Ta’Ħaiti fis-sittinijiet
Kif inhi l-istruttura tal-lingwa Ħaiti?
Il-ħaiti huwa lingwa kreola bbażata fuq il-franċiż u huwa mitkellem minn madwar 8 miljun persuna F’ħaiti, pajjiżi Oħra tal-Karibew u fid-dijaspora Ħaiti. L-istruttura tagħha hija bbażata fuq taħlita ta’mudelli ta’grammatika u vokabularju minn diversi lingwi Afrikani u Ewropej, kif ukoll lingwi Nattivi Arawak. Il-lingwa hija mitkellma f’sillabi u għandha ordni TAL-kliem SOV (Suġġett-Oġġett-Verb). Is-sintassi u l-morfoloġija tagħha huma relattivament sempliċi, b’żewġ ħinijiet biss (passat u preżenti).
Kif titgħallem il-lingwa Ħaiti bl-iktar mod korrett?
1. Ibda bi programm bażiku ta’tagħlim tal-lingwi, bħal Rosetta Stone jew Duolingo. Dan jagħtik pedament tajjeb fil-punti bażiċi tal-lingwa.
2. Sib kors onlajn Tal-Kreol Ħaiti, fejn tista’titgħallem il-lingwa fil-fond, inklużi l-grammatika, il-pronunzja u l-vokabularju.
3. Uża Vidjows U kanali Ta’youtube biex tisma’kelliema Nattivi Tal-Kreol Ħaiti, u tara vidjows dwar il-kultura U d-djaletti Ħaiti.
4. Aqra kotba u artikli miktuba fil-lingwa biex tipprattika l-ħiliet tal-qari tiegħek.
5. Isma’mużika Ħaiti u pprova agħżel kliem individwali.
6. Ingħaqad ma’forum online, jew sib komunità lokali ta’kelliema Ħaiti sabiex tkun tista’tipprattika t-taħdit ma’kelliema nattivi.
7. Ħu klassi fi skola universitarja jew tal-lingwa jekk possibbli.
Bir yanıt yazın