Ирланд Йылме Нерген

Могай эллаште ирланд йылме дене ойлат?

Ирланд йылме дене тӱҥ шотышто Ирландийыште ойлат. Тушто тыгак Великобританий илемлаште, Штатым, Канадым да моло элын могай еш гыч улмыштым ирландский калык верланен, манын ойлат.

Ирланд йылмын историйже могай?

Ирланд йылме (Пӧръеҥым Пӧръеҥ – Влаклан) – кельт йылме, Европышто кугурак да утларак шарлыше йылме-Влак Кокла гыч иктыже 2500 ий утла Лекше историйым возен Пуэн. Тиде официальный йылмым Ирландский Республикын тугай официальный йылмыже, могайыштыже Ирландийыште 1,8 миллион наре еҥ маныт, эше 80000 сша, Великобританийыште да Канадыште – моло эллаште.
Ирландский возымашын эн ондак палыме образецше-влак мемнан эран 4 курымжо дене пуалтыт, а кугезе голландский йылмын свидетельствыже 6 курым годсек уло. Ирланд йылмын эн эр толшо формыжым ирландский юридический текстлаште, Брехонын 7-м да 8-ше курымлаштыже возымо законлаште свидетельствым ончыктымо. Но 11 курымлан тиде йылме кокла шот дене шеҥын лекташ тӱҥалын.
Кызытсе ирланд йылме кокла шот дене ик диалектлан шелалтын да кеч-кунамат Кок диалектлан шелалтеш: Мюнстер (Тылеч вара йылмым нумалше – влакын чотышт ирланд йылме дене веществалыше телевизор станций-влакым ыштыме, ирланд йылмым тӱҥалтыш да кыдалаш школласе тунемме программылашке предмет семын пуртымо, тыгак ирланд йылме да культур шотышто интересым ылыжтарыме верч чарныде кушкын.

Ирланд йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Хайд Дуглсс (1860-1949): Тудо Гэль лигын ик негызше лийын да ирландский йылме дене возымо, тиде темылан икмыняр книга радамым возен.
2. Линг (1910-1985): тудо поэт да ирланд йылме дене шуко возышо ученый лийын, тыгак йылмым аралыме да тудым кучылтмо пашаште ик вӱдышӧ фигур лийын.
3. Майор Мхак анах (1920-2018): тудо ирландский поэтесса да писательнице Лийын, тудо шке произведенийжым ирландский йылме дене возен. Тудын Эн кумдан Палыме почеламутшым “Dera Dera” (“Шолып тӱтыра”) маныт.
4. Падрайг Макарайс (1879-1916): Тудо Ирландийын политпашаеҥже-Влак кокла гыч иктыже, тыгак ирландскийын йылмыжым аралыше лийын. Тудо ирландский революцийым 1916 ий Кугече кечылан кумылаҥден да ирландский калыкын шке йылмыжым мӧҥгеш пӧртылтен кертмыжлан пеҥгыдын ӱшанен.
5. Брайан 1939 ийыште шочын): тудо ирландский политик, кудыжо общине, ял район да Гэлтах паша шотышто министрын постшым 1997-2011 ийыште налын. Тудо ирландский йылмым уэш ылыжтымашке надырлан, тыгай инициативым ончыктымек, ирландский йылмым вияҥдыме Гэлтте нерген Да 20 ийысе стратегий нерген Закон семын ончыкталтын.

Ирланд йылмын структуржым кузе ыштыме?

Ирланд йылме (тыгак гэль але ирландско-гэль наречий) – диалект-влакын радамыштым кучылтшо кельт йылме). Тудо структурым глагол радам йыр-субъект-объект да флектив морфологий дене кылдалтын огыл. Йылме тӱҥ шотышто мутвундо, кажне мутын тӱҥалтыш мутышто пералтышан. Глагол ден лӱм мут форман кумда спектр тыглай тыглай семын да йыгырмут идейым ончыктышашлан кучылталтеш.

Кузе ирланд йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Йылмым шымлаш тунемза. Ирландский радиом колыштса да ирландский радиом ончыза, тудын сылнымутшо дене палыме лияш манын.
2. Негызым тунемза Ирланд йылмын южо кумдан шарлыше мут-влакым, фразым да грамматике правил-влакым шымлыме гыч тӱҥалза. Пуртымо занятий але книга-влак кокла гыч шукышт тидым ушаш тӱҥалыт.
3. Йылмым туныктышо-влак дене практиковатлыза. Ирланд йылме дене занятийыш коштса, тиде йылме дене кутырышо еҥ-влак дене палыме лийза, да нунын дене мутланымаште практиковатлыза. Теат онайным-каҥашыме оҥам але чатым муын кертыда, кушто те ирландский йылмым носитель-влак дене кутырен кертыда.
4. Книгам, газет ден журналым лудса да колыштса. Ирланд йылме дене книгам лудмаш да аудиторингым колыштмаш тыланда тиде йылме кузе йоҥгалтшаш, колын кертеш.
5. Шке кӧргыштыда ирланд культурым йӧратымашым вияҥдыза. Йылмым тунемаш куштылгырак лиеш, теат культурыш грузитледа гын. Ирландский фильм-влакым ончыза, ирландский литературым лудса да ирландский культур нерген представленийым налаш ирландский музыкым тунемза.
6. Практикылалтмым нигунам ида чарне. Тунеммыдам мондаш огыл манын, практиковатлыза кажне кечын. Те практиковатлаш тӱҥалыда гын, те утларак сай лийыда!