Таджик Йылме Нерген

Могай эллаште таджик йылме дене ойлат?

Таджик йылме дене тӱҥ шотышто Таджикистаныште, Афганистаныште, Узбекистан Да Кыргорий-влак кутырат. Тушто тыгак Российыште калыкын изирак группыжо, Турций, Пакистан, Ирак Да ончычсо совет республикысе моло совет республик-Влак ойлат.

Таджик йылмын историйже могай?

Таджикский-персид йылмын кызытсе версийже, туштыжо Ираан ден Афганистаныште мутланат. Тӱҥ шотышто тиде перс йылмысе диалект-влакым да тудын ончычсо иза-шольо, среднеперс (тыгак пехото семын палыме) диалект-влакым ушымаш. Тудлан тыгак моло йылме-влак, тидын шотыштак англичан, китай, хинд, узбек, туркмен да тулеч молат чот пижыныт. Кызытсе таджик йылме мемнан эрын 8 курымыштыжо икымше гана ышталтын, Кунам эрвел эрвелир племя-влак, Араб персийын регионышкыжо толшо кундемысе племя-влак тиде йылмым куснылыныт да тудым кажне кечын кучылташ тӱҥалыныт. 9 курымышто Бухар ола Рӱдӧ Азийыште икымше йылман династий Лийын. Тиде жапыште тиде районышто культур ден литератур пеледалт шогеныт, а регионын кутырымо йылмыже эркын-эркын таджик йылме гайыш савырнен.
20 курымышто таджик йылме официальнын кодификациян да школ-влакын тунемме программышкышт пуртымо. Тылеч вара Тудо Рӱдӧ Азий регионышто кӱлешан йылме лийын. Йылме умбакыже вияҥеш, пытартыш ийлаште тудын лексиконышкыжо у мут ешаралтын. Таче таджик йылме Таджикистанын официал йылмыжлан шотлалтеш, да тушто эл кӧргыштӧ, тыгак тудын деч ӧрдыжтӧ 7 миллион утла еҥ маныт.

Таджик йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Абдулмедж Джураев-шанчызе, автор да таджик йылмын кызытсе стандартизацийыш шке надырым пыштыше профессоржо.
2. Мирзо Турсунзод-кумдан палыме поэт, политик да писатель таджик йылме да литературым пойдарымаште шке рольжым кумдан палыме поэт.
3. Садиддин Айни-кумдан палыме таджик писатель, кӧн произведенийже-влак таджик сылнымут наследийын тӱҥ ужашыже улыт.
4. Ахмаджон Махмудов-писатель, лингвист да шанчызе, кудыжо стандартизироватлаш кызытсе таджикысе возымо традиций-влакым.
5. Мухмаджон Шарип-кумдан палыме поэт ден эссеист, тудыжо таджик йылмым палемдаш полшышо.

Таджик йылмын структуржым кузе ыштыме?

Таджик йылме индоевропысо йылме ешын иран укшлашкыже пура. Тудын тӱҥ структуржо кок ужаш гыч ышталтын: лӱм мут системе дене ойыртемалтше, централиат йылме да лӱм мут-влакын тӱҥ системышт дене кылдалтын. Адакшым йылме араб йылмын, персидский да моло йылмын элементше-влакым авалта, тидыже тудын культур ойыртемжым ончыкта. Таджик йылме аналитике-синтетике структурым ышта, тидыже тыге ончыкта: тудо утларак мут ден синтаксический йӧн-влак, падеж мутмучаш гай, флектив морфологийлан шотлалтеш. Таджик йылмыште мут радам пеш кӱлешан; предложений подлежащий дене тӱҥалеш да сказуемый дене пыта.

Кузе таджик йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Таджик йылмым але онайн-курсышто сай тунемме книгам налза. Ӱшандарыза: тудо грамматикым, лудмым, письмам, мутланыме ойым да аудиторийым авалта.
2. Таджик йылме дене аудиописьым колыштса да таджик йылме дене видеом ончыза. Шомакнам обязательно колыштса да тудым койдараш тӧчыза.
3. Таджик йылме дене тыглай текстым лудаш тӱҥалза. Палыдыме мут-влакын значенийыштым пален ончыза да нине мут-влакын кузе ойлымыштым да рашемдымыштым ончалза.
4. Таджик йылме дене мутланымаште йылмым носитель-влак дене мутланыза. Тиде Колтымо Оксам Iallistraeraeraieraieraieraxxerlis Возыктен. Теат клубыш але таджик йылме курсыш возалт кертыда.
5. Колтымо оксам-Влакым Да Пӧръеҥым-Влакым Таджик йылме дене возымаште кучылтса.
6. Пытартышлан, шке шонымашдам кӱкшӧ кӱкшытыштӧ кучаш да шке прогрессшым иземдаш манын, эреак ончыкыда шогыза.