Dwar Il-Lingwa Galizjana

F’liema pajjiżi titkellem il-lingwa Galizjana?

Il-galizjan huwa lingwa Rumanz mitkellma fil-komunità awtonoma tal-Galizja fil-majjistral ta’spanja. Huwa mitkellem ukoll minn xi komunitajiet ta’immigranti f’partijiet oħra Ta’Spanja, kif ukoll f’partijiet Tal-Portugall u L-Arġentina.

X’inhi l-istorja tal-lingwa Galizjana?

Il-lingwa Galizjana hija lingwa Rumanz relatata mill-qrib mal-portugiż u hija mitkellma minn aktar minn 2 miljun ruħ fil-majjistral ta’spanja. Għandu l-oriġini tiegħu fir-renju medjevali tal-Galizja, li kien maqsum bejn ir-renji Nsara ta’kastilja u Leon fis-seklu 12. Il-lingwa għaddiet minn proċess ta’standardizzazzjoni u modernizzazzjoni fis-sekli 19 u 20, li raw l-iżvilupp ta’lingwa standard uffiċjali magħrufa bħala “Galizjan Standard” jew “galizjan-portugiż”. Il-lingwa ilha rikonoxxuta uffiċjalment mill-istat spanjol mill-1982 u hija ko-uffiċjali mal-ispanjol fir-reġjun awtonomu tal-Galizja. Il-lingwa hija mitkellma wkoll f’diversi pajjiżi madwar id-dinja, partikolarment f’pajjiżi Tal-Amerika latina bħall-Arġentina, Il-Brażil, L-Urugwaj, Il-Messiku u l-Venezwela.

Min huma l-aqwa 5 persuni li kkontribwew l-iktar għal-lingwa Galizjana?

1. Rosalia de Castro (1837-1885): meqjus bħala wieħed mill-aktar poeti famużi fil-lingwa Galizjana.
2. Ramón Otero Pedrayo (1888-1976): awtur, lingwista u mexxej kulturali, huwa magħruf bħala L – “Missier Tal-Galizjan”.
3. Alfonso X El Sabio (1221-1284): Sultan Ta’Kastilja u Leon, kiteb testi bil-lingwa Galizjana u kien strumentali fl-iżvilupp tat-tradizzjoni letterarja tiegħu.
4. Manuel Curros Enríquez (1851-1906): poeta u kittieb, akkreditat bl-irkupru modern tal-lingwa Galizjana.
5. María Victoria Moreno (1923-2013): lingwista li żviluppa standard ġdid ta’galizjan modern miktub u ppubblika diversi xogħlijiet dwar l-evoluzzjoni tiegħu.

Kif inhi l-istruttura tal-lingwa Galizjana?

L-istruttura tal-lingwa Galizjana hija simili għal lingwi Rumanzi oħra bħall-ispanjol, il-katalan u l-portugiż. Għandu ordni tal-kliem suġġett-verb-oġġett, u juża sett ta’tensjonijiet tal-verbi għall-passat, il-preżent u l-futur. In-nomi għandhom sess (maskili jew femminili), u l-aġġettivi jaqblu man-nomi li jiddeskrivu. Hemm żewġ tipi ta’avverbji: dawk li jesprimu l-mod, u dawk li jesprimu ħin, post, frekwenza u kwantità. Il-lingwa tinkludi wkoll bosta pronomi, prepożizzjonijiet, u konġunzjonijiet.

Kif titgħallem il-lingwa Galizjana bl-iktar mod korrett?

1. Tgħallem kliem u frażijiet bażiċi: Ibda billi titgħallem kliem u frażijiet bażiċi bħal tislijiet, tintroduċi lilek innifsek, issir taf lin-nies, u tifhem konversazzjonijiet sempliċi.
2. Aqbad ir-regoli tal-grammatika: Ladarba jkollok l-affarijiet bażiċi’l isfel, ibda titgħallem regoli tal-grammatika aktar kumplessi, bħal konjugazzjonijiet tal-verbi, tensjonijiet, forom subġuntivi u aktar.
3. Aqra kotba u artikli: aqbad kotba jew artikli miktuba Bil-Galizjan u aqrahom. Dan verament jgħin meta niġu għall-iżvilupp tal-vokabularju u s-sens tal-pronunzja tiegħek.
4. Isma’kelliema nattivi: Isma’podcasts Jew vidjows Tal-Galizja, ara films u programmi TAT-TV, jew sib sieħeb ta’konversazzjoni biex tipprattika miegħu.
5. Tkellem, tkellem, tkellem: L-aħjar mod biex titgħallem huwa li tipprattika t-taħdit kemm tista’. Kemm jekk tkun ma’ħabib jew waħdek, ipprova uża dak li tgħallimt f’konversazzjonijiet fil-ħajja reali.