F’liema pajjiżi titkellem il-lingwa Ġavaniża?
Il-ġavaniż huwa l-lingwa nattiva tal-poplu Ġavaniż, li primarjament jgħix fil-gżira Ta’java fl-Indoneżja. Huwa mitkellem ukoll f’partijiet Tas-Surinam, Singapor, Il-Malasja, U L-Kaledonja L-ġdida.
X’inhi l-istorja tal-lingwa Ġavaniża?
Il-lingwa Ġavaniża hija lingwa Awstroasjatika mitkellma minn madwar 85 miljun ruħ, l-aktar fil-gżira Indoneżjana Ta’java. Hija waħda mil-lingwi l-aktar użati tal-familja tal-lingwa Awstroneżjana, li hija mitkellma prinċipalment fl-arċipelagu Indoneżjan kollu.
Il-ġavaniż għandu storja twila u rikka, b’rekords tal-eżistenza tiegħu li jmorru lura għas-seklu 12 E. k.. Minn dak iż-żmien, huwa maħsub li kien influwenzat ħafna mis-sanskrit, It-Tamil u l-Baliniż, kif ukoll lingwi Awstroneżjani oħra. Din l-influwenza għadha tidher b’mod ċar fil-lingwa llum, b’ħafna kliem jiġu adottati minn dawn il-lingwi qodma.
Fi żminijiet moderni, Il-Ġavaniż huwa mitkellem primarjament Fil-Java Ċentrali u Tal-Lvant u huwa wkoll il-lingua franca tar-reġjun. Jintuża f’sitwazzjonijiet formali, inklużi xandiriet ta’aħbarijiet u komunikazzjonijiet tal-gvern, filwaqt li b’mod kolokwali jintuża l-aktar bħala lingwa nattiva min-nies tal-lokal. Il-ġavaniż huwa mgħallem ukoll f’xi skejjel, prinċipalment Fil-Java Ċentrali u Tal-Lvant.
Min huma l-aqwa 5 persuni li kkontribwew l-iktar għal-lingwa Ġavaniża?
1. Raden Adjeng Kartini( 1879-1904): mara Ġavaniża li kitbet b’mod estensiv dwar il-qagħda mwiegħra tan-nisa u d-drittijiet tagħhom fis-soċjetà u l-kultura tradizzjonali Ġavaniża. Hija meqjusa bħala pijuniera fil-moviment femminista, u x-xogħlijiet tagħha jiffurmaw parti importanti mill-kanon tal-letteratura Ġavaniża.
2. Pangeran Diponegoro (1785-1855): prinċep Ġavaniż u mexxej militari li mexxa ribelljoni b’suċċess kontra r-reġim kolonjali olandiż fl-1825. L-ideat u l-kitbiet tiegħu kkontribwew ħafna għall-iżvilupp tan-nazzjonaliżmu Ġavaniż.
3. R. A. Wiranatakusumah IV (1809-1851): intellettwali, kittieb u lingwista Ġavaniż bikri li kien responsabbli għall-iżvilupp tas-sistema moderna tal-kitba Ġavaniża. Kiteb ukoll diversi kotba dwar il-kultura U l-letteratura Ġavaniża.
4. R. M. Ng. Ronggowarsito (1822-1889): diplomatiku, kittieb U poeta Ġavaniż li kiteb b’mod estensiv fuq is-soċjetà, l-istorja u l-kultura Ġavaniża. Huwa akkreditat bil-kitba tal-famuża poeżija epika Ġavaniża Serat Centhini.
5. Mas Marco Kartodikromo (1894-1966): studjuż Ġavaniż rinomat li rriċerka u kiteb b’mod estensiv fuq il-lingwa, il-letteratura, id-drawwiet u t-tradizzjonijiet Ġavaniżi. Huwa akkreditat bid-dizzjunarju tal-lingwa Ġavaniża, l-ewwel ktieb miktub fis-sistema moderna tal-kitba Ġavaniża.
Kif inhi l-istruttura tal-lingwa Ġavaniża?
Il-lingwa Ġavaniża hija membru tal-familja tal-lingwa Awstroneżjana, relatata Mal-Indoneżjan u lingwi oħra mitkellma fix-xlokk tal-Asja. Bħal ħafna lingwi ta’dan ir-reġjun, Il-Ġavaniż huwa lingwa iżolanti; jiġifieri, għandu komparattivament ftit inflessjonijiet u kliem mhumiex ikkombinati ma’prefissi, suffissi, u bidliet oħra biex joħolqu tifsiriet ġodda. In-nomi mhumiex immarkati għas-sess, il-pluralità, u l-każ, u l-konjugazzjoni tal-verbi hija pjuttost sempliċi. Barra minn hekk, minħabba r-relazzjoni mill-qrib bejn Il-Ġavaniż u L-Indoneżjan, ħafna kliem u frażijiet bażiċi huma kondiviżi bejn iż-żewġ lingwi.
Kif titgħallem il-lingwa Ġavaniża bl-iktar mod korrett?
1. Sib programm jew tutur tal-lingwa Ġavaniża ta’fama. Jekk possibbli, sib waħda li tiffoka fuq it-tagħlim tal-lingwa f’kuntest kulturali sabiex tkun tista’tifhem il-kuntest kulturali u sfumaturi tal-lingwa.
2. Kun żgur li tagħżel programm li juża tekniki moderni ta’tagħlim, bħal lezzjonijiet tal-vidjow, fajls awdjo, u eżerċizzji interattivi.
3. Investi f’materjali tal-lingwa Ġavaniża ta’kwalità tajba, bħal kotba, dizzjunarji, u kotba ta’konversazzjoni.
4. Ġib lilek innifsek sieħeb tal-lingwa Ġavaniża, bħal kelliem nattiv jew xi ħadd li qed jitgħallem ukoll il-lingwa.
5. Poġġi l-ħin u l-isforz biex tipprattika u tirrevedi regolarment.
6. Ingħaqad ma’komunitajiet jew gruppi onlajn fejn tista’titkellem ma’sħabi studenti u kelliema nattivi Bil-Ġavaniż.
7. Ibqa’motivat billi tistabbilixxi miri żgħar li tista’faċilment tikseb.
8. Jekk possibbli, ivvjaġġa Lejn Java u għaddas ruħek fil-lingwa u l-kultura.
Bir yanıt yazın