Dwar Il-Lingwa Latina

F’liema pajjiżi titkellem il-lingwa latina?

Il-lingwa latina mhix mitkellma bħala lingwa primarja fl-ebda pajjiż, iżda tintuża għal ħafna skopijiet uffiċjali Fil-Belt Tal-Vatikan u fir-Repubblika ta’san Marino. Il-Latin huwa studjat ukoll bħala lingwa jew mgħallem bħala parti mill-kurrikuli f’ħafna pajjiżi, inklużi L-istati uniti, Franza, Spanja, Il-Portugall, L-Italja, Il-Polonja, Ir-Rumanija, Il-Ġermanja, L-Awstrija, L-Olanda, Il-Belġju, L-Isvizzera, Il-Kanada, Il-Messiku, Il-Kolombja, Il-Brażil, Il-Venezwela, Il-Peru, L-Arġentina, Iċ-Ċili, L-Ekwador, Il-Bolivja, L-Urugwaj, Il-Paragwaj, u diversi pajjiżi oħra.

X’inhi l-istorja tal-lingwa latina?

Il-lingwa latina għandha storja twila li tmur lura eluf ta’snin. Beda bħala lingwa Indo-Ewropea u ntuża għall-ewwel darba fil-peniżola taljana matul Iż-Żmien tal-Ħadid. Minn hemm, infirex għal reġjuni oħra Bħall-Iberja, Il-Gaulja, u eventwalment Il-Gran Brittanja matul il-perjodu klassiku tal-Imperu Ruman. Il-Latin kien il-lingwa uffiċjali tal-Imperu Ruman għal aktar minn elf sena, u sar il-lingwa tal-Kattoliċiżmu matul il-Medju evu. Matul il-perjodu tar-Rinaxximent, il-Latin għadda minn qawmien mill-ġdid u ntuża għal skopijiet xjentifiċi, edukattivi u letterarji. Fis-seklu 19, ġie sostitwit b’lingwi Rumanzi bħala l-lingwa primarja tal-komunikazzjoni, iżda għadu jintuża llum f’ċerti ambjenti istituzzjonali u għal skopijiet reliġjużi u akkademiċi.

Min huma l-aqwa 5 persuni li kkontribwew l-iktar għal-lingwa latina?

1. Ċiċerun (106 QK-43 QK) – statista Ruman, avukat u oratur li, permezz tal-kitba u d-diskorsi tiegħu, influwenza profondament il-lingwa latina.
2. Virġilju – 70 QK-19 QK) – poeta Ruman magħruf l-iktar għall-poeżija epika tiegħu, L-Eneid, li nkiteb bil-latin. Ix-xogħol tiegħu kkontribwixxa ħafna għall-iżvilupp tal-letteratura u s-sintassi latina.
3. Ġulju Ċesari – 100 QK-44 QK) – ġeneral Ruman u statista Li l-kitbiet tiegħu kkontribwew b’mod sinifikanti għall-iżvilupp tal-grammatika u s-sintassi latina.
4. Horace (65 QK-8 QK) – poeta Lirika Rumana li l-odi u s-satiri tiegħu kellhom impatt dejjiemi fuq il-poeżija latina.
5. Ovidju (43 QK-17 AD) – poeta Ruman magħruf l-iktar għax-xogħlijiet narrattivi tiegħu, bħall-Metamorfosi, li arrikkew ħafna l-proża latina.

Kif inhi l-istruttura tal-lingwa latina?

L-istruttura tal-lingwa latina hija bbażata fuq sistema ta’ħames deklinazzjonijiet, li huma gruppi ta’nomi u aġġettivi li jaqsmu truf simili. Kull deklinazzjoni fiha sitt każijiet differenti: nominattivi, ġenittivi, dattivi, akkużattivi, ablattivi u vokattivi. Il-latin għandu wkoll żewġ tipi ta’konjugazzjoni tal-verbi: regolari u irregolari. L-istruttura tal-Latin tinkludi wkoll infissi, suffissi, prepożizzjonijiet, u pronomi, fost elementi oħra.

Kif titgħallem il-lingwa latina bl-aktar mod korrett?

1. Ibda mill-affarijiet bażiċi. Ħu kors jew tixtri ktieb tat-test li jkopri l-affarijiet bażiċi tal-grammatika u l-vokabularju Latin, bħal “Latin Essenzjali” ta’john C. Traupman jew “Latin Tar-Roti” minn Frederic M. Wheelock.
2. Isma’reġistrazzjonijiet awdjo latini. Jekk possibbli, sib reġistrazzjonijiet awdjo tal-latin mitkellma minn kelliema nattivi. Dan jgħinek titgħallem pronunzja u intonazzjoni korretti.
3. Prattika qari Latin. Aqra testi latini bħax-xogħlijiet ta’awturi klassiċi inklużi Virġilju u Ċiċerun, kotba qodma tat-talb, u kotba moderni tal-letteratura latina.
4. Ikteb bil-Latin. Hekk kif issir komdu bil-Latin, ipprattika l-kitba bil-Latin biex issir aktar familjari mal-grammatika u l-użu xierqa.
5. Tkellem Bil-Latin. Ingħaqad ma’klabb latin lokali, irreġistra f’kors latin onlajn, u ħu sehem fi sfidi ta’traduzzjoni latina biex tipprattika t-taħdit tal-lingwa.