Konsènan Lang Esperanto

Nan ki peyi yo pale Lang Esperanto?

Esperanto se pa yon lang ofisyèlman rekonèt nan nenpòt peyi. Li estime ke apeprè 2 milyon moun atravè mond lan ka pale Esperanto, kidonk li pale nan anpil peyi atravè mond lan. Li pale pi lajman nan peyi tankou Almay, Japon, Polòy, Brezil, ak Lachin.

Ki istwa lang Esperanto a?

Esperanto se yon lang entènasyonal konstwi ki te kreye nan fen 19yèm syèk la pa oftalmolog polonè l. l. Zamenhof. Objektif li te pou desine yon lang ki ta dwe yon pon lajman itilize ant kilti, lang ak nasyonalite. Li te chwazi yon lang lengwistikman senp, ki li te kwè ta pi fasil pou aprann pase lang ki egziste deja yo.
Zamenhof pibliye premye liv sou lang li, “Unua Libro” (“Premye Liv”), sou 26 jiyè 1887 anba pseudo Dr Esperanto (ki vle di “yon moun ki espere”). Esperanto gaye byen vit e nan vire nan syèk la li te vin yon mouvman entènasyonal. Nan moman sa a, anpil travay serye ak aprann yo te ekri nan lang lan. Premye Kongrè Entènasyonal la te fèt an Frans an 1905.
An 1908, Asosyasyon Inivèsèl Esperanto (UEA) te fonde avèk objektif pou ankouraje lang lan ak pwomosyon konpreyansyon entènasyonal. Pandan kòmansman 20yèm syèk la, plizyè peyi te adopte Esperanto kòm lang ofisyèl oksilyè yo e plizyè nouvo sosyete te fòme atravè lemond.
Dezyèm gè mondyal la te mete yon tansyon sou devlopman Esperanto, men li pa t mouri. An 1954, UEA te adopte Deklarasyon Boulogne, ki te etabli prensip debaz Yo ak objektif Esperanto. Sa te swiv pa adopsyon Deklarasyon Dwa Esperanto an 1961.
Jodi a, Plizyè milye moun pale Esperanto atravè mond lan, sitou kòm yon plezi, byenke kèk òganizasyon toujou ankouraje itilizasyon li kòm yon lang entènasyonal pratik.

Ki moun ki tèt 5 moun ki te kontribye pi plis nan lang Esperanto a?

1. Ludoviko Zamenhof-Kreyatè lang Esperanto.
2. William auld-Scottish powèt ak otè ki patikilyèman te ekri powèm klasik “Adia Aria” nan Esperanto, osi byen ke anpil lòt travay nan lang lan.
3. Humphrey Tonkin – pwofesè Ameriken ak ansyen prezidan Asosyasyon Inivèsèl Esperanto ki te ekri plis pase yon douzèn liv nan Esperanto.
4. L. l. Zamenhof – Pitit Gason Ludoviko Zamenhof ak piblikatè Fundamento de Esperanto, premye gramè ofisyèl Ak diksyonè Esperanto.
5. Probal dasgupta otè Endyen, editè ak tradiktè ki te ekri liv definitif Sou gramè Esperanto, “Nouvo Gramè Senplifye Esperanto a”. Li te tou kredite ak reviv lang nan peyi zend.

Kouman se estrikti a nan lang Lan Esperanto?

Esperanto se yon lang konstwi, sa vle di li te fè espre fèt yo dwe regilye, lojik, ak fasil yo aprann. Li se yon lang aglutinatif ki vle di ke nouvo mo yo fòme pa konbine rasin ak afiks, ki fè lang lan pi fasil pou aprann pase lang natirèl. Lòd mo debaz li swiv menm modèl pifò lang Ewopeyen yo: sijè vèb objè (svo). Gramè a trè senp paske pa gen okenn atik definitif oswa endefini e pa gen okenn distenksyon sèks nan non. Pa gen okenn iregilarite tou, sa vle di ke yon fwa ou aprann règ yo, ou ka aplike yo nan nenpòt mo.

Ki jan yo aprann lang Esperanto nan fason ki pi kòrèk?

1. Kòmanse pa aprann basics yo nan lang Lan Esperanto. Aprann basics yo nan gramè, vokabilè, ak pwononsyasyon. Gen anpil resous gratis sou entènèt, tankou Duolingo, lernu, ak la Lingvo Internacia.
2. Pratike lè l sèvi avèk lang lan. Pale Nan Esperanto ak moun ki pale natif oswa nan yon kominote Esperanto sou entènèt. Lè sa posib, ale nan evènman Esperanto ak atelye. Sa ap ede ou aprann lang lan nan yon fason ki pi natirèl epi pou yo jwenn fidbak nan men moun ki pale ki gen eksperyans.
3. Li liv epi gade sinema Nan Esperanto. Sa ap ede ou devlope konpreyansyon ou sou lang lan epi ede ou bati vokabilè ou.
4. Jwenn yon patnè konvèsasyon oswa pran yon kou Esperanto. Èske w gen yon moun pratike lang lan ak regilyèman se yon bon fason yo aprann.
5. Sèvi ak lang lan otank posib. Pi bon fason pou w pale nenpòt lang byen se sèvi ak li otank posib. Si w ap diskite ak zanmi oswa ekri imèl, sèvi ak Esperanto otan ke ou kapab.