Nan ki peyi yo pale lang Bask la?
Lang Bask la pale sitou nan nò Espay, nan Peyi Bask la, men li pale tou nan Navarre (Espay) ak nan pwovens Bask Yo nan Lafrans.
Ki istwa lang Bask la?
Lang Bask la se yon lang pre-istorik, ki te pale nan peyi Bask la ak Rejyon Navarre Nan Espay ak Lafrans pou dè milye ane. Lang Bask la se yon izole; li pa gen okenn fanmi lengwistik eksepte pou kèk varyete Akwitan ki prèske disparèt. Pi bonè mansyone li te ye nan lang Bask la se soti nan 5YÈM syèk AD, men gen prèv egzistans li anvan lè sa a. Pandan Mwayennaj yo, Bask te itilize anpil kòm yon lang komès, ak anpil mo prete yo te enkòpore nan lòt lang, espesyalman panyòl ak franse. Sepandan, pandan syèk ki vin apre yo, itilizasyon lang lan te kòmanse diminye. Nan 20yèm syèk la, Bask te tonbe soti nan itilize nan pifò pati nan Peyi Bask la, ak nan kèk rejyon, itilizasyon li yo te menm entèdi. Peryòd sa a nan n bès te ranvèse nan fen 20yèm syèk la, ak enterè renouvle nan lang lan ki mennen nan mezi yo te adopte pwoteje ak ankouraje lang lan. Efò yo te fè pou elaji itilizasyon Bask nan lekòl ak sèvis piblik, e kounye a li anseye nan kèk lekòl nan Peyi Bask la. Lang lan tou lajman itilize nan medya, literati ak atizay pèfòmans. Malgre efò sa yo, lang Bask la rete an danje, e se sèlman anviwon 33% moun nan Peyi Bask la ki kapab pale li jodi a.
Ki moun ki tèt 5 moun ki te kontribye pi plis nan lang Bask la?
1. Sabino Arana (18651903): nasyonalis Bask, politisyen ak ekriven. Li te yon pyonye nan mouvman reviv lang Bask la e li kredite pou kreye sistèm òtograf Estanda Bask la.
2. Resurrecci espn Mar Erica de Azkue (18641951): Lengwis ak leksikograf ki te ekri premye diksyonè Bask-espayòl la.
3. Bernardo Estorn Mps Lasa (19162008): Pwofesè Enpòtan nan literati Bask, otè ak powèt. Li devlope premye òtograf Modèn Bask la.
4. Koldo Mitselena (1915-1997): Lengwis ak pwofesè Nan Filoloji Bask. Li te youn nan fondatè lengwistik Modèn Bask la.
5. Pello Erroteta (ki fèt 1954): Romanist, dramaturg ak pwofesè Nan Literati Bask. Li te ekri anpil sou kilti Bask ak ankouraje itilize Nan bask nan literati.
Kouman se estrikti a nan lang Bask la?
Lang Bask la se yon lang aglutinatif, sa vle di ke li ajoute sifiks ak prefiks nan mo pou eksprime nuans siyifikasyon. Sentaks la se sitou sijè-komante nan estrikti, kote sijè a vini an premye ak kontni prensipal la swiv. Genyen tou yon tandans nan direksyon pou estrikti vèb-inisyal. Bask gen de enfeksyon vèbal: youn nan prezan an ak youn nan tan lontan an, ak twa atitid yo (endikatif, subjonctif, enperatif). Anplis de sa, lang lan gen yon kantite klas non, ki detèmine pa vokal final mo a ak sèks non an.
Ki jan yo aprann lang Bask la nan fason ki pi kòrèk?
1. Envesti nan resous aprantisaj tankou liv oswa kou sou entènèt. Bask se youn nan lang ki pi ansyen nan Ewòp e li ka difisil pou aprann san resous adekwa.
2. Koute pwogram radyo, gade emisyon televizyon, epi li kèk liv Nan Lang Bask. Sa ap ba ou yon pi bon konpreyansyon sou lang lan epi prezante ou ak egzanp mond reyèl sou fason li itilize.
3. Pran klas yo. Inivèsite lokal yo ak òganizasyon pafwa ofri klas lang oswa tutoring nan Bask. Klas sa yo souvan bay yon gwo opòtinite pou gen konvèsasyon ak moun ki pale natif natal ak jwenn eksperyans pratik.
4. Pratike pale. Pwononsyasyon bask ka difisil. Pratik regilye ak fidbak nan men moun ki pale natif ka ede w jwenn pi alèz ak lang lan.
5. Jwenn yon patnè konvèsasyon. Jwenn yon moun ki pale Bask e ki ta vle kominike avèk ou omwen yon fwa pa semèn. Èske w gen yon patnè konvèsasyon kapab yon bon fason yo rete motive ak aprann lang lan nan kontèks.
Bir yanıt yazın