Сыуашстан Әрмән Тәржемә итеү

Сыуаш тәржемәһе, шулай уҡ сыуаш транслитерацияһы булараҡ билдәле, сыуаш телендә аралашыу өсөн ҡулланылған махсус тәржемә формаһы. Был тел Рәсәйҙең һәм Украинаның ҡайһы бер райондарында йәшәгән сыуаш халҡы өсөн туған тел булып тора. Был миллиондан ашыу кеше һөйләшкән төрки телдәрҙең береһе, был уны тәржемә итеү өсөн мөһим тел итә.

Сыуаш теленән йәки уға дөрөҫ тәржемә итеү өсөн транслитерацияның ҡатмарлы формаларын аңлау бик мөһим. Был сыуаш алфавиты латин алфавитынан айырылып тороуы менән бәйле, ул башлыса европа телдәре өсөн ҡулланыла. Һөҙөмтәлә, а, Б, К, У кеүек кириллица хәрефтәре булған һүҙҙәр, уҡыусыға аңлайышлы булһын өсөн, уларҙың латин эквиваленттарына әүерелергә тейеш.

Сыуаш теленә тәржемә итеү процесы бер нисә этапты үҙ эсенә ала. Беренсенән, тәржемәсе төп һәм маҡсатлы телдәрҙе яҡшы белергә тейеш. Улар һөйләм структураһын, төп телдең мәғәнәһен һәм әйтелешен аңларға тейеш. Артабан улар быны маҡсатлы телдә дөрөҫ тапшыра, маҡсатлы телдең грамматик ҡағиҙәләрен һәм һөйләмдәр структураһын иҫәпкә ала.

Тәржемә тамамланғандан һуң тәржемәсе төп нөсхә тексын тәржемә ителгән версия менән сравнекле сағыштырырға тейеш. Был тәржемә дөрөҫ һәм тейешле рәүештә планлаштырылған хәбәрҙе тапшырасаҡ тип гарантиялай. Тәржемәсе шулай уҡ мәҙәни һылтанмаларҙы һәм жаргон һүҙҙәрен тәржемә итеүҙең дөрөҫлөгөнә инаныу өсөн артабанғы тикшереүҙәр үткәреү өсөн яуаплы.

Сыуаш телен өйрәнергә теләүселәр өсөн онлайн һәм университеттарҙа төрлө курстар бар. Әммә шуны аңлау мөһим: телде өйрәнеү сыуаш теленә тәржемәне тулыһынса аңлауҙы тәьмин итмәйәсәк. Транслитерация нескәлектәрен күп йыллыҡ практика һәм фиҙакәрлек арҡаһында ғына үҙләштерергә мөмкин.

Дөйөм алғанда, сыуаш теленә тәржемә итеү мөһим күнекмә, әгәр һеҙ сыуаш халҡы менән аралашырға теләһәгеҙ, уны үҙләштереү зарур. Дөрөҫ ҡараш һәм белем менән был күп ваҡыт талап итә, әммә файҙа килтерә.

Ниндәй илдәрҙә сыуаш телендә һөйләшәләр?

Сыуаш телендә башлыса Рәсәй Сыуаш Республикаһында, Шулай уҡ Рәсәйҙәге Мари Иле, Татарстан һәм Удмуртияның ҡайһы бер райондарында, Шулай уҡ Ҡаҙағстанда һәм Украинала һөйләшәләр.

Сыуаш теленең тарихы ниндәй?

Сыуаш теле-Рәсәй Федерацияһында яҡынса 1,5 миллион кеше һөйләшкән төрки тел. Был төрки телдәрҙең уғыр тармағының һаҡланып ҡалған берҙән-бер вәкиле. Тарихи яҡтан был телдә башлыса Хәҙер Рәсәйҙең Волга Буйында Урынлашҡан Сыуашстан Республикаһы булараҡ билдәле райондарҙа һөйләшәләр.
Сыуаш теленең документаль тарихын 13 быуатҡа тиклем күҙәтергә мөмкин, өҫтәүенә иң тәүге яҙма телгә алыуҙар 14-15 быуат ҡулъяҙмаларында табылған. Был ҡулъяҙмаларҙың күбеһе тел ваҡыт үтеү менән байтаҡ үҙгәрештәр кисергәнен раҫлай. 15 быуатта сыуаш теле күрше алтын Урҙа татар теленең көслө йоғонтоһо аҫтында була һәм иҫке татар алфавиты менән яҙыла.
18 быуатта сыуаш алфавитын урыҫ ғалимы Семен Ремезов төҙөй, ул уны кириллицаға нигеҙләй. Был яңы алфавит 19 быуат башында тәүге баҫма сыуаш китаптарын төҙөү өсөн ҡулланыла. 19 быуат аҙағына сыуаш теле Рәсәй империяһының рәсми теле тип таныла, һәм был осорҙа төрлө әҙәби әҫәрҙәр ижад ителә.
Сыуаш телендә бөгөнгө көндә лә һөйләшәләр, шулай уҡ Сыуашстан Республикаһының ҡайһы бер мәктәптәрендә уҡыталар. Шулай уҡ Рәсәйҙә лә, сит илдәрҙә лә телде һаҡлау һәм популярлаштырыу буйынса әүҙем тырышлыҡ һалына.

Сыуаш телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Яковлев Михаил Васильевич Лингвист һәм Сыуаш дәүләт педагогия университеты профессоры, телдең беренсе комплекслы грамматикаһын эшләгән.
2. Яков Костюков Лингвист һәм Сыуаш дәүләт педагогия университеты профессоры, күп һанлы хеҙмәттәрҙе мөхәррирләү һәм баҫтырыу юлы менән телде модернизациялауға үҙ өлөшөн индерә.
3. Николай Зиберов сыуаш теленә латин графикаһын индереүгә ҙур өлөш индерә.
4. Василий Песков педагог, 1904 йылда сыуаш теле буйынса беренсе мәктәп дәреслеген төҙөй.
5. Олег Бессонов хәҙерге стандарт сыуаш телен эшләүҙә йоғонтоло фигура, ул телдең төрлө диалекттарын берләштереү өҫтөндә эшләй.

Сыуаш теленең структураһы нисек ҡоролған?

Сыуаш теле төрки телдәр ғаиләһенә ҡарай. Был агглютинатив тел, һүҙҙәр тамыр һүҙенә бер нисә ҡушымта һәм суффикс өҫтәү юлы менән барлыҡҡа килә тигәнде аңлата. Һүҙҙәр тәртибе, ҡағиҙә булараҡ, субъект-объект-ҡылым, һөйләмдәр эсендә һүҙҙәрҙең сағыштырмаса ирекле тәртибе менән. Исемдәр ике төргә бүленә һәм һанды, килеште һәм аныҡлыҡты билдәләү өсөн класс суффикстарын ҡуллана. Ҡылымдар һөйләмгә ярашлы һәм ваҡытҡа һәм аспектҡа ҡарап йәшерелә.

Сыуаш телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Алфавит, әйтелеш һәм төп грамматика кеүек тел нигеҙҙәрен өйрәнеүҙән башлайыҡ. Бер нисә яҡшы онлайн ресурстар бар, мәҫәлән Chuvash.org йәки Chuvash.eu был һеҙгә ярҙам итә ала.
2. Телдә һөйләшеүселәр менән аудиояҙмаларҙы һәм һөйләм өлгөләрен тиҙ арала һөйләү һүҙҙәре һәм фразалары базаһын төҙөү өсөн ҡулланығыҙ. Радио тапшырыуҙарын тыңлағыҙ һәм сыуаш телендә фильмдар һәм телепрограммалар ҡарағыҙ. Телде өйрәнеп, үҙегеҙҙе уңайлыраҡ тойорһоғоҙ.
3. Үҙегеҙ өйрәнгәнде телдә һөйләшеүселәр менән, йә шәхсән, йә онлайн форумдарҙа ҡулланығыҙ. Был һеҙгә урындағы нескәлектәрҙе аңларға һәм мәҙәниәт тураһында төшөнсә алырға ярҙам итәсәк.
4. Сыуаш телендә китаптар һәм гәзиттәр уҡығыҙ, һүҙлек запасын һәм грамматикаһын яҡшыртыу өсөн. Күберәк уҡыған һайын, аңлауығыҙ һәм грамматикағыҙ яҡшыраҡ була.
5. Ниһайәт, уҡыуығыҙҙы сыуаш телендә текстар яҙыу, сыуаш онлайн-форумдарында ҡатнашыу һәм имтихандарға әҙерлек кеүек эшмәкәрлек төрҙәре менән тулыландырығыҙ. Был һеҙгә телде ныҡлы үҙләштерергә ярҙам итер.

Әрмән теленә тәржемә хәҙерге донъя баҙарында ҡиммәтерәк була бара. Илдәр бер-береһе менән әүҙемерәк аралашҡан һайын, яҙма тәржемә хеҙмәттәре ҙур һорау менән файҙаланыуы асыҡлана. Әрмән теле-бөтә донъя буйынса 6 миллиондан ашыу кеше һөйләшкән тел, һәм ул төрлө халыҡтарҙың мәҙәниәтенең мөһим өлөшө булып тора. Был уны башҡа илдәрҙәге ҡулланыусылар менән аралашырға ярҙам итеүсе ҡиммәтле бизнес ҡоралы итә.

Әрмән теленә тәржемә хеҙмәттәренең талап ителеүенең бер сәбәбе-уларҙың илдәр һәм телдәр араһындағы коммуникация өҙөклөктәрен еңеп сығыу һәләте. Әрмәнстан Европа Менән Азия араһындағы киҫешкән урында урынлашҡан, тимәк, ул йыш ҡына төрлө мәҙәниәттәр һәм телдәр менән киҫешә. Тел үҙе лә бик үҙенсәлекле, был уны күрше телдәрҙән еңел айырып була. Был тапшырылған хәбәрҙәрҙең маҡсатлы аудиторияға теүәл еткерелеүен тәьмин итергә ярҙам итә.

Уның мәҙәни әһәмиәтенә өҫтәп, әрмән телен аралашыу теле булараҡ ҡулланыуҙың да бик күп практик өҫтөнлөктәре бар. Был еңел яраҡлаштырыла торған тел, уны төрлө шарттарҙа ҡулланырға мөмкин. Бынан тыш, был өйрәнеү өсөн сағыштырмаса ябай тел, тимәк, минималь тел тәжрибәһе булған кешеләр барыбер был телде ҡулланыуҙа бик уңышлы була ала. Бынан тыш, башҡа ҡайһы бер телдәрҙән айырмалы рәүештә, әрмән теленең оҙон яҙма тарихы бар, тимәк, тел өйрәнеүселәргә ярҙам итә алған күп кенә баҫма материалдар һәм ресурстар бар.

Ниһайәт, әрмән тәржемәселәре ҙур тәжрибәгә һәм ышаныслылыҡҡа эйә. Телдең популярлығы үҫкән һайын тәржемә өлкәһендә профессионалдар һаны ла арта. Күп тәржемәселәр билдәле бер өлкәләрҙә махсуслаша, тимәк, предприятиелар үҙҙәренең ихтыяждарына тап килгән тәржемәсе таба ала. Телдең нескәлектәрен аңлау тәжрибәһе был тәржемәселәрҙе үҙҙәренә таныш булмаған телдә үҙ хәбәрен теүәл еткерергә теләгән компаниялар өсөн ҡиммәтле итә.

Дөйөм алғанда, әрмән теленә тәржемә халыҡ-ара кимәлдә бизнес алып барған предприятиелар, учреждениелар һәм шәхси кешеләр өсөн бик ҡиммәтле актив булып тора. Был аралашыу өсөн күп мөмкинлектәр асыу ғына түгел, ә мәҙәниәттәр һәм милләттәр араһында мәҙәни күпер булып хеҙмәт итә. Глобалләшеү үҫкән һайын әрмән тәржемәселәренә һәм тәржемә хеҙмәттәренә ихтыяж арта барасаҡ.

Әрмән телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Әрмән теле Әрмәнстанда һәм Таулы Ҡарабахта рәсми тел булып тора. Был телдә шулай уҡ күп илдәрҙәге әрмән диаспораһы вәкилдәре һөйләшә, шул иҫәптән Рәсәй, Ҡушма Штаттар, Ливан, Франция, Грузия, Сүриә, Иран һәм Төркиә.

Әрмән теленең тарихы ниндәй?

Әрмән теленең боронғо тарихы бар, ул беҙҙең эраға тиклем 5 быуат башына барып тоташа, ул саҡта ул тәүге тапҡыр боронғо әрмән формаһында яҙылған була. Был боронғо һаҡланып ҡалған һинд-европа телдәренең береһе һәм Әрмәнстан Республикаһының рәсми теле булып тора. Тел Әрмән батшалығы һәм уның мәҙәниәте йоғонтоһонда була, һәм уның күп кенә терминдары әле лә ҡулланыла.
Быуаттар дауамында тел бер нисә эволюция кисерә, шулай уҡ грек, латин, фарсы һәм төрөк телдәре йоғонтоһонда була. 19 быуатта әрмән теле байтаҡ яңырыу кисерә, сөнки ул ваҡыттағы ғалимдар бөтә әрмән диаспораһында һәм унан ситтә ҡулланыла алырлыҡ стандартлаштырылған версия төҙөү өҫтөндә ныҡышмалы эшләй.
Бөгөн был телдә 8 миллионға яҡын кеше һөйләшә, һәм ул Аҡш, Канада, Германия, Франция һәм Рәсәйҙәге күп кенә әрмән общиналарының төп теле булып тора. Ул шулай уҡ бер нисә христиан конфессияһында литургик тел булараҡ ҡулланыла.

Әрмән телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Месроп Маштоц әрмән алфавитын булдырыусы 2. Мовсес Хоренаци әрмән тарихы һәм әҙәбиәте пионеры 3. Овес Туманян шағир, прозаик һәм йәмәғәт эшмәкәре 4. Григор Нарекаци 9 быуат шағиры-мистик 5. Мкртич Нагаш хәҙерге әрмән әҙәбиәтенең тәүге яҙыусыларының береһе

Әрмән теленең структураһы нисек ҡоролған?

Әрмән теленең структураһы агглютинатив, йәғни ул һүҙҙәрҙе үҙгәртеү һәм грамматик үҙенсәлектәрҙе белдереү өсөн аффикстар йәки суффикс рәүешендәге приставкалар ҡуллана. Структураһы буйынса әрмән теле һинд-европа телдәре ғаиләһенең башҡа телдәренә оҡшаш. Унда исемдәрҙең, ҡылымдың ауышлыҡтарының һәм ваҡытының күп килештәре, шулай уҡ күп һанлы алмаштар һәм ҡылым формалары бар. Әрмән теле шулай уҡ тартынҡыларҙың киң мутация системаһына эйә.

Әрмән телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Әрмән теленең яҡшы курсын табығыҙ. Онлайн-курс йәки курс эҙләгеҙ, әгәр һеҙ уны үҙегеҙ менән бергә таба алаһығыҙ. Курс грамматика нигеҙҙәрен, һөйләмдәр структураһын һәм һүҙлек запасын үҙ эсенә ала.
2. Әрмән телен өйрәнеүгә тотоноғоҙ. Әрмән фильмдарын һәм телешоуҙарын ҡарағыҙ, әрмән музыкаһын тыңлағыҙ, әрмән китаптарын һәм гәзиттәрен уҡығыҙ һәм әрмән телле кешеләр менән әңгәмәләр алып барырға тырышығыҙ.
3. Күнегеү, күнегеү, күнегеү. Хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ, был-өйрәнеүҙең берҙән-бер юлы. Көн һайын әрмән телендә күнекмәләр үткәреү өсөн ваҡыт бүлеп бирегеҙ, хатта был бер нисә минутҡа ғына булһа ла.
4. Онлайн ресурстарҙы ҡулланма итеп ҡулланығыҙ. Интернетта бик күп ресурстар бар, улар һеҙгә әрмән телен өйрәнергә ярҙам итәсәк. Телде уҡытыуға арналған веб-сайттар һәм форумдар, шулай уҡ файҙалы ҡушымталар һәм подкастар эҙләгеҙ.
5. Белемдәрегеҙҙе тикшереү өсөн карточкалар ҡулланығыҙ. Әрмән һүҙлегенән һүҙҙәр менән карточкалар төҙөгөҙ һәм даими рәүештә үҙегеҙҙең прогрессығыҙҙы баһалау өсөн үҙегеҙҙе тикшерегеҙ.
6. Башҡа уҡыусылар менән һөйләшегеҙ. Башҡа кешеләр менән аралашығыҙ, улар шулай уҡ әрмән телен өйрәнә, онлайн йәки шәхсән. Шул уҡ телде өйрәнгән кеше менән аралашыу һеҙгә мотивация һәм ҡатнашыуҙы һаҡлап ҡалырға ярҙам итә ала.