Kişi Zamirleri
Unë = Ben
Ti = Sen
Ai = O (eril)(erkek)
Ajo = O (dişil)(dişi)
Ne = Biz
Ju = Siz
Ata = Onlar (eril)(erkek)
Ato = Onlar (dişil)(dişi)
İsimler ve zamirler için cinslik kavramı bulunan bir dildir Arnavutça. Eril veya dişil özellikler isim ve varlıklar için kullanılır.
Ti Zamiri:
Resmi hitap için ti (sen) demek yerine ju (siz) zamiri kullanılır. Bu özellik Türkçedeki ile aynıdır.
Jam fiili:
Jam, olmak demektir ve bir bakıma Türkçedeki ekfiilin gibi kullanılmaktadır. Jam fiilinin zamandaki çekimi şöyledir:
Unë jam = Benim
Ti je = Sensin
Ai është = Odir
Ajo është = Odir
Ne jemi = Biziz
Ju jeni = Sizsiniz
Ata janë = Onlardirler
Ato janë = Onlardirler
Önemli bir örnek verirsek:
Unë jam shqiptar. İsimlerde eril ve dişillik söz konusu olduğu için aşağıdaki shqiptar isminde bu kural uygulanmıştır.
Ti je shqiptar. = Shqiptar: Arnavut. = eril ve tekil biçim
Ai është shqiptar.
Ajo është shqiptare.
Ne jemi shqiptarë. = Shqiptarë: Arnavutlar. = eril ve çoğul biçim
Ju jeni shqiptarë.
Ata janë shqiptarë.
Ato janë shqiptare.
Olumsuz Cümleler
Olumsuz cümleler iilin başına nuk ya s’ getirilerek oluşturulur.
Unë nuk jam = Değilim
Ti nuk je = Sen.değilsin
Ai nuk është = Değildir
Ajo nuk është = Değildir
Ne nuk jemi = Değiliz
Ju nuk jeni = Değilsiniz
Ata nuk janë = Değildirler
Ato nuk janë = Değildirler
Örneğin: Unë nuk jam anglez. = Unë s’jam anglez. = Ben ingiliz değilim.
Jam Fiilinin Soru Cümlelerinde Kullanılışı
Olumlu ya da olumsuz olması farketmez bir cümlenin başına ‘a’ getirilirse o cümle soru cümlesi olur.
Örneğin: = A je shqiptar? = Arnavut musun?
A nuk je shqiptar? = Arnavut değil misin?
A je ti shqiptar? = Sen arnavut musun?