Kategoriler
A - Sözlük SÖZLÜK Türkçe Sözlük

Türkçe Sözlük A Sayfa 13

adaletsizlik * Adalete aykırıdavranış.
adalı * Ada halkından olan (kimse).
adalî * Kas niteliğinde olan; kasla ilgili olan, kasıl.
* Kasları iyi gelişmiş, adaleli, kaslı.
adam * İnsan.
* Erkek kişi.
* İyi yetişmiş, değerli kimse.
* Birinin yanında ve işinde bulunan kimse.
* Birinin yararlandığı, kullandığı kimse.
* Birinin sözünü dinleyen, nazını çeken kimse, kayırıcı.
* İyi huylu, güvenilir kimse.
* (belirsizlik zamiri yerine), Herkes, kim olursa olsun.
* Görevli kimse.
* (isim tamlamalarında) Bir alanda derin bilgisi olan veya bir alanı benimseyen.
* Eş, koca.
adam adama (savunma) * futbolda, basketbolda karşıtakım oyuncusunu kollama, rahat hareket etmesini, sayıyapmasınıengelleme.
adam akıllı * Bkz. adamakıllı.
adam almamak * son derece kalabalık olmak.
adam azmanı * Çok iri yapılıkimse.
adam başına * her kişiye, her birine.
adam beğenmemek * herkesi değersiz görmek.
adam boyu * Yaklaşık olarak normal bir adam boyunda.
* İnsan boyunca.
adam değilim * herhangi bir durumun gerçekleşmemesi hâlinde, kendisinin insan sayılamayacağıanlamında kullanılan ant,
göz dağısözü.
adam etmek * eğitmek, yetiştirmek, topluma yararlıduruma getirmek.
* bir yeri düzene sokmak veya bir şeyi işe yarar duruma getirmek.
adam evlâdı * İyi bir ailenin iyi yetişmişçocuğu.
adam gibi * terbiyeli, akıllıuslu.
* adamlığa, insanlığa yaraşır yolda.
* iyice.
adam hesabına koymak * birine değer vermek, saygı göstermek.
adam içine çıkmak * topluluğa karışmak, değerli insanların bulunduğu yerlere gitmek, eşe dosta gitmek.
adam içine karışmak * değerli bir topluluğa girmek, kendisine değer verilir olmak.
adam kıtlığında (veya yokluğunda) * işe yarar kimselerin bulunmadığı durumda.
adam kullanmak * iyi çalıştırmasını bilmek.
adam olmak * gelişmek, büyümek, şişmanlamak.
* iyi yetişmek, iyi bir duruma gelmek.
adam sarrafı * İnsanların karakterini çabuk anlayacak duruma gelmişkimse, insan sarrafı.
adam sen de! (veya yalnız adam) * bir işin önemsenmediğini anlatmak için söylenir.
adam sırasına geçmek (veya girmek) * daha önce toplumda önemli bir yeri veya özel bir değeri yokken artık kendisine önem ve değer verilmek.
adam yerine koymak * adamdan saymak, varlığınıkabul etmek.
adama * Adamak işi.
adama dönmek (veya benzemek) * düzelmek.
adamak * Bir dileğin gerçekleşmesi amacıyla kurban kesip yoksullara dağıtmak veya kutsal bir güce yönelik bir niyette
bulunmak, nezretmek.
* Kutsal saydığı bir şey uğruna kendini feda etmek, ant niteliğinde söz vermek.
* Ayırmak.
adamakıllı * Gereğinden çok, iyice.
adamakla mal tükenmez * büyük vaatlerde bulunanlar için alay yollu söylenir.
adamca * İnsana yaraşır biçimde.
* İnsan sayısı olarak.
adamcağız * Kendisine karşısevgi veya acıma duyulan adam.
adamcasına * Adamca.
adamcık * Yerilen, küçümsenen; acınan (kimse).
adamcıl * İnsandan ürkmeyen, insana alışmışolan, insana sokulan, sıcakkanlı, munis.
adamcıllık * Adamcıl olma durumu.
adamdan saymak * bir kimseye değeri olmadığı hâlde değer vermek, saygıduymak.
adamı * (bir işi) ustalıkla yapan.
adamın adıçıkacağına canıçıksın * Bkz. insanın adıçıkacağına canıçıksın.
adamın alacası içinde, hayvanın alacasıdışında * Bkz. insanın alacası içinde, hayvanın alacasıdışında.
adamın iyisi alışverişte (veya iş başında) belli olur * bir kişiyi iyi bir insan olarak değerlendirebilmek için alışverişte veya iş başında ahlâk dışıdavranışlarda
bulunmaması gerekir.
adamına çatmak * Bkz. tam adamına çatmak.
adamına düşmek * (yapılacak bir iş) güzel bir rastlantısonunda anlayanına, uzmanına verilmişolmak.
adamına göre * kişiler arasında ayrıcalık gözeterek.
* herkesin yeteneğine uygun olarak.
adamını bulmak * Bkz. tam adamını bulmak (veya adamına düşmek).
adamkökü * Bkz. adamotu.
adamlık * İnsana yakışacak durum, tutum ve davranış.
* Yabanlık.
adamlık sende kalsın * iyilik bilmese de sen yine iyilik et.
* bu işi nasıl olsa sana yaptıracaklar, bari kendiliğinden yap da onurunu koru.
adamotu * Patlıcangillerden, genişyapraklı, kötü kokulu bir bitki, kankurutan, adamkökü (Mandragora autumnalis).
adamsız * Yardımcısız, hizmetçisiz.
* Erkeksiz, kocasız.

Bir yanıt yazın