Afrıkandyqtar Eston Aýdarma

Afrıkaans-bul negizinen Ońtústik Afrıka, Namıbıa jáne Botsvanada 7 mıllıonǵa jýyq adam sóıleıtin til. Bul til goland tilinen shyqqandyqtan, onyń kóptegen erekshe sıpattamalary bar, bul aǵylshyn tiline aýdarýdy qıyndatady.

Til goland tilimen tyǵyz baılanysty bolǵandyqtan, afrıkandyqtarǵa aýdarý bir sózdi ekinshisine aýystyrýdan góri kóp nárseni talap etedi, óıtkeni kóptegen núanstar men stılısıkalyq elementterdi eskerý qajet. Mysaly, goland tilinde belgili bir jynysqa qatysty esimdikter qoldanylady, al afrıkalyqtar muny jasamaıdy; sonymen qatar, goland tilinde zat esimder bas árippen jazylady, al afrıkalyqtar ádette joq.

Afrıkandyqtardy aǵylshyn tiline aýdarýdyń qıyndyqtarynan basqa, eki el arasynda náziktik pen túsinýshilikti qajet etetin kóptegen mádenı aıyrmashylyqtar bar. Osy núanstardy túsiný arqyly ǵana aýdarmashy túpnusqa mátinniń maǵynasyn túsine alady.

Afrıkandyqtarǵa aýdarý kezinde eki til men mádenıetke de tanys bilikti aýdarmashyny qoldaný mańyzdy. Bul dáldikke, sondaı-aq Avtorlyq quqyq týraly zań sıaqty zańnamalyq talaptarǵa sáıkestikke kepildik beredi.

Afrıkandyqtarmen jumys isteýge jańadan kelgender úshin aýdarmanyń dáldigin qamtamasyz etý úshin til týraly negizgi bilim qajet. Kásibı aýdarmashy tildiń gramatıkalyq qurylymymen, sóıleý burylystarymen jáne ıdıomalarmen tanys bolýy kerek.

Tehnıkalyq qujattar nemese zańdy kelisimsharttar sıaqty kúrdeli aýdarmalar úshin dál jáne dáıekti nátıjelerdi qamtamasyz etý úshin aýdarmashylar tobyn jaldaý tıimdi.

Afrıkandyqtarǵa kóshý prosesi bir qaraǵanda kúrdeli bolyp kórinýi múmkin, biraq durys quraldar men bilim bolǵan kezde ony salystyrmaly túrde ońaı jasaýǵa bolady. Afrıkaans jáne aǵylshyn tilderin biletin kásibı aýdarmashyny jaldaý arqyly siz aǵylshyn tilindegi aýdarmalaryńyzdyń dáldigi men sapasyn qamtamasyz etesiz.

Afrıkandyqtar qaı elderde sóıleıdi?

Afrıkandyqtar negizinen Ońtústik Afrıka men Namıbıada sóıleıdi, Botsvana, Zımbabve, Zambıa jáne Angolada tasymaldaýshylardyń shaǵyn toptary bar. Sondaı-aq, Avstralıa, Amerıka Qurama Shtattary, Germanıa jáne Nıderlandydaǵy sheteldikterdiń edáýir bóligi sóıleıdi.

Afrıkaans tiliniń tarıhy qandaı?

Afrıkaans tili uzaq jáne kúrdeli tarıhqa ıe. Bul goland tilinen damyǵan Ońtústik Afrıka tili, ony golandıalyq shyǵys Úndistan kompanıasynyń qonystanýshylary sol kezde golandıalyq Keıp kolonıasy dep ataǵan. Onyń tamyry 17 ǵasyrda, Keıp kolonıasyndaǵy golandıalyq qonystanýshylar goland tilin qarym-qatynas tili retinde qoldanǵan kezde jatyr. Ol keıp goland dep atalatyn osy qonystanýshylar sóıleıtin goland dıalektilerinen damydy. Onda malaı, portýgal, nemis, fransýz, koı jáne bantý áserleri de bar.
Bul til bastapqyda "Keıp Goland" nemese "as úı goland"dep ataldy. Ol 1925 jyly resmı túrde táýelsiz til retinde tanyldy. Onyń damýyn eki kezeńge bólýge bolady: aýyzsha jáne jazbasha.
Onyń damýynyń bastapqy kezeńderinde afrıkaans tómen áleýmettik mártebemen baılanysty boldy jáne bul nadandyqtyń belgisi retinde qarastyryldy. Ýaqyt óte kele bul ózgerdi jáne afrıkaans teńdik tili retinde qarastyryla bastady, ásirese 1960 jyldary aparteıdke qarsy qozǵalys qabyldaǵan kezde.
Búgingi tańda afrıkalyqtar Ońtústik Afrıka men Namıbıa boıynsha 16 mıllıonnan astam sóıleıdi jáne Ońtústik Afrıkadaǵy 11 resmı tildiń biri (sonymen qatar fakúltatıvti til). Ońtústik Afrıkadan tys jerlerde bul til Avstralıada, Amerıka Qurama Shtattarynda jáne Belgıada da aıtylady. Sonymen qatar, til kóbinese latyn álipbıimen jazylady, degenmen keıbir avtorlar dástúrli goland emlesin qoldanýdy jón kóredi.

Afrıkaans tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ian Krıstıan Smýts (1870-1950): ol Afrıkadaǵy ádebıettiń damýynda jáne ómirdiń barlyq salalarynda tildi tanymal etýde mańyzdy ról atqarǵan kórnekti Ońtústik Afrıka memleket qaıratkeri boldy.
2. S. J. Dý Týa (1847-1911): ol Ońtústik Afrıkada resmı til retinde qalyptasýyna qosqan eleýli úlesi úshin "afrıkaanstyń ákesi" retinde tanymal.
3. D. f. Malan (1874-1959): ol Ońtústik Afrıkanyń birinshi premer-mınıstri boldy jáne 1925 jyly afrıkalyqtardy resmı til retinde resmı moıyndady.
4. T. T. V. Mofokeng (1893-1973): ol afrıkalyqtarǵa ádebıetti damytýǵa jáne nasıhattaýǵa kómektesken tanymal aǵartýshy, aqyn, jazýshy jáne sheshen boldy.
5. K. p. Hýgenhaýt (1902-1972): ol afrıkaanstaǵy qazirgi ádebıetke qatty áser etken óleńder, pesalar, áńgimeler men romandar jazǵandyqtan, afrıkaanstaǵy ádebıettiń izasharlarynyń biri bolyp sanalady.

Afrıkaans tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Afrıkaans tili jeńildetilgen, túzý qurylymǵa ıe. Ol goland tilinen shyqqan jáne onyń kóptegen erekshelikterimen bólisedi. Afrıkandyqtardyń gramatıkalyq jynysy joq, tek eki etistik shaqtaryn qoldanady jáne etistikterdi negizgi shablondar jıyntyǵymen biriktiredi. Sondaı-aq, fleksıalar óte az, sózderdiń kópshiligi barlyq jaǵdaılar men sandar úshin biryńǵaı formada bolady.

Afrıkaans tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Afrıka gramatıkasynyń negizderimen tanysýdan bastańyz. Kirispe gramatıka sabaqtaryn ótkizetin kóptegen onlaın resýrstar bar nemese siz bastaýǵa kómektesetin kitaptar nemese basqa materıaldar satyp ala alasyz.
2. Afrıkaans fılmderin, teleshoýlaryn jáne radıobaǵdarlamalaryn kórý arqyly tyńdaý daǵdylaryńyzdy jattyqtyryńyz. Bul sizge kóbirek sózder men sóz tirkesterin, sondaı-aq aıtylymdy úırenýge kómektesedi.
3. Jazylǵan kitaptardy, gazetterdi jáne jýrnaldardy oqyńyz afrıkaans. Bul sizge til týraly kóbirek bilýge jáne gramatıka men aıtylymǵa yńǵaıly bolýǵa kómektesedi.
4. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge mashyqtaný úshin Afrıkadaǵy sóılesý tobyna qosylyńyz. Bul basqa adamdarmen qarym-qatynas kezinde ózińizdi senimdi sezinýge kómektesedi.
5. Jańa sózder men sóz tirkesterin úırenýge kómektesetin kartalar men qoldanbalardy paıdalanyńyz. Bul sizdiń turaqty oqý sabaqtaryńyzdy tolyqtyrýdyń tamasha tásili.
6. Múmkindiginshe tildik kýrstarǵa qatysyńyz. Qurylymdyq sabaqtarǵa qatysý tildi jaqsyraq túsinýdiń jáne basqa oqýshylarmen jattyǵýdyń tamasha tásili bolýy múmkin.

Eston tiline aýdarý búkil álemdegi kóptegen kásiporyndardyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. Eston tilindegi jáne odan alynǵan mátinderdiń kásibı aýdarmalary Estonıadaǵy áleýetti nemese bar tutynýshylar bazasymen baılanysqysy keletin kompanıalarǵa úlken kómek bola alady.

Eston tili-fın tiline jatatyn fın-ýgor tili, ony Estonıa turǵyndarynyń kópshiligi sóıleıdi. Onyń ózindik erekshe sıpattamalary jáne óte aıqyn gramatıkasy bar. Osylaısha, Eston tiline aýdarý úshin tájirıbeli aýdarmashy qajet, ol tildi de, onyń núanstaryn da jaqsy biledi.

Eston tiline aýdarma jobasyn qarastyrǵan kezde qarym-qatynastyń dáldigi men aıqyndylyǵy óte mańyzdy ekenin este ustaǵan jón. Aýdarma túpnusqa habardy dál kórsetýi kerek jáne kez kelgen qateler nemese olqylyqtar múddeli taraptar arasyndaǵy iskerlik qarym-qatynasty qıyndatýy múmkin. Sondyqtan tildi jáne onyń núanstaryn tereń túsinetin ana tilin tartý jaqsy.

Taǵy bir mańyzdy faktor-aýdarym quny. Baǵalar jobanyń jedeldigi, mátin uzyndyǵy, habarlamanyń kúrdeliligi jáne basqa da erekshelikter sıaqty faktorlarǵa baılanysty aıtarlyqtaı ózgeredi. Tańdalǵan aýdarmashynyń senimdi, qabiletti jáne qolaıly baǵamen ekenine kóz jetkizý mańyzdy.

Kásibı aýdarylǵan mátinder Estonıamen baılanysty kez-kelgen bızneste tabysqa jetý úshin, sondaı-aq eldegi klıenttermen jáne seriktestermen berik qarym-qatynas ornatý úshin qajet. Eston tilindegi senimdi aýdarmashy habarlamalar men aqparattyń dál jáne qatesiz berilýin qamtamasyz etýge kómektesedi, bul kez kelgen bıznesti sátti júrgizýdiń kilti bolyp tabylady.

Eston tilinde qaı elder sóıleıdi?

Estonıa tili negizinen Estonıada sóıleıdi, degenmen Latvıa, Amerıka Qurama Shtattary, Kanada jáne Reseıde sóıleýshilerdiń shaǵyn toptary bar.

Eston tiliniń tarıhy qandaı?

Eston tili-Eýropadaǵy eń kóne tilderdiń biri, onyń shyǵý tegi tas dáýirinen bastaý alady. Onyń eń jaqyn týystary-fın jáne vengr tilderi, olardyń ekeýi de Oral tilder otbasyna jatady. Estonıa týraly alǵashqy jazbasha siltemeler 1525 jyly osy tildegi alǵashqy kitap shyqqan 13 ǵasyrdan bastalady.
16 ǵasyrda eston tili nemis tiline kóbirek áser etti, óıtkeni kóptegen nemister Reformasıa kezinde Estonıaǵa kóshti. 19 ǵasyrǵa qaraı eston tilinde sóıleıtinderdiń kópshiligi Reseı ımperıasynyń aımaqqa yqpalynyń artýyna baılanysty orys tilinde azdap sóıleı alady.
Ekinshi dúnıejúzilik soǵys aıaqtalǵannan keıin Estonıa tili Estonıanyń resmı tili bolyp tabylady jáne búkil álem boıynsha mıllıonnan astam adam sóıleıdi. Sońǵy jyldary bul til qaıta órleý dáýirin bastan keshirýde: ony jas urpaq ıgerip, ártúrli tildik kýrstar onlaın rejıminde qol jetimdi.

Eston tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Frıdrıh Robert Felman (1798-1850) – 19 ǵasyrda eston tilin standarttaý boıynsha jumys istegen aqyn jáne lıngvıs.
2. Djeıkob Hert (1839-1907) – Estonıanyń táýelsiz jazý qozǵalysyn basqarǵan pastor jáne lıngvıs.
3. Iohannes Aavık (1880-1973) – Estonıa gramatıkasy men emlesin kodtaǵan jáne standarttaǵan kórnekti lıngvıs jáne gramatık.
4. Iýhan lıev (1864-1913) – eston tilinde kóp jazǵan jáne tildiń damýyna mańyzdy áser etken aqyn jáne ádebıet qaıratkeri.
5. Iaan Kros (1920-2007) – eston tilin zamanaýı, jańashyl túrde qoldanyp, ony 21 ǵasyrǵa jetkizýge kómektesken áıgili prozashy.

Eston tiliniń qurylymy qalaı jumys isteıdi?

Eston tili-Oral tilder otbasyna jatatyn aglútınatıvti, birtutas til. Ol morfologıalyq turǵydan kúrdeli qurylymǵa ıe, 14 zat esim, eki shaq, eki aspekt jáne tórt kóńil-kúı júıesi bar. Estondyq etistik júıesi salystyrmaly túrde qarapaıym, úsh konúgasıasy jáne eki daýysy bar. Sóz tártibi óte erkin jáne ár túrli ıkemdi.

Eston tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Negizderdi úırenýden bastańyz. Estonıa alfavıtimen tanysýdan bastańyz jáne áripterdi durys aıtýdy úırenińiz. Alfavıtti bilý kez-kelgen tildiń negizi bolyp tabylady jáne durys sóıleýge senimdi bolýǵa kómektesedi.
2. Tyńdańyz jáne sóıleńiz. Siz estigen dybystar men sózderdi tyńdaý jáne qaıtalaý jattyǵýlaryn bastańyz. Bul sizge tilmen jaqsyraq tanysýǵa jáne aıtylymdy jaqsy túsinýge kómektesedi. Ózińizdi daıyn sezingen kezde, eston tilinde daýystap sóıleýge jattyǵýdy bastańyz, tipti bul tek otbasyńyzben jáne dostaryńyzben bolsa da.
3. Oqyńyz jáne jazyńyz. Estonıa gramatıkasymen tanysyp, eston tilinde qarapaıym sóılemder jaza bastańyz. Qatelikter jiberýden qoryqpańyz! Eston tilindegi kitaptardy, blogtardy jáne maqalalardy oqý da tildi jaqsyraq túsinýge kómektesedi.
4. Tehnologıany qoldanyńyz. Eston tilin jaqsyraq úırený úshin til úırený qoldanbalaryn, podkasttardy jáne beınelerdi paıdalanyńyz. Bul sizdiń sózdik qoryńyzdy keńeıtýge jáne tildi ártúrli kontekste qoldanýdy úırenýge kómektesedi.
5. Ana tilinde sóıleýshimen birge jattyǵyńyz. Eston tilin úırenýdiń tamasha tásili-jelide nemese jeke sóılesetin ana tilin tabý. Qajet bolsa, olardan sizdi túzetýin surańyz jáne jaǵdaıdy qalaı jaqsartýǵa bolatyny týraly Keri baılanys berińiz.