Ázirbaıjan Qyrǵyz Aýdarma

Ázirbaıjan tiline aýdarma tildik qyzmettiń mańyzdy salasy bolyp tabylady, óıtkeni eldiń ózinde halyqaralyq saıahatshylar arasynda tanymal tilder men mádenıetterdiń biregeı gıbrıdi qalyptasty. Ázirbaıjan birneshe túrli Shyǵys Eýropa jáne Ortalyq Azıa tilderiniń qıylysy bolyp sanalady, bul ázirbaıjan tiline aýdarma qyzmetin aımaqpen baılanysýǵa umtylatyn bıznes úshin taptyrmas etedi.

Ázirbaıjan tili-Ońtústik Kavkazda jáne Ortalyq Azıada, ásirese Ázirbaıjan Respýblıkasynda 10 mıllıon adam sóıleıtin aımaqtyq til. Ol túrik tilimen tyǵyz baılanysty jáne burynǵy Keńes Odaǵynyń basqa bólikterinde keń taralǵan. Ázirbaıjan tili birneshe elderde, sonyń ishinde Ázirbaıjan, Reseı, Belarýs, Moldova, Qazaqstan jáne Qyrǵyzstanda resmı til bolyp tabylady, bul aımaqta bıznes júrgizýdi josparlasańyz, ony túsiný úshin mańyzdy etedi.

Ázirbaıjan tilindegi aýdarmany basqa aýdarma túrlerinen ajyratatyn birneshe aspektiler bar. Ázirbaıjan tili-eki jazý júıesi men eki ózara túsinikti dıalektini qamtıtyn baı kúrdeli til. Ázirbaıjan jáne basqa tildermen jumys isteıtin aýdarmashylar úshin bul qıyn bolýy múmkin, óıtkeni ár tildiń ózindik erekshelikteri men núanstary bar. Mysaly, ázirbaıjan zat esimderiniń úsh nusqasy bar (Erkek, Áıel jáne orta jynys), bul ana tilinde sóılemeıtinder úshin qıyn bolýy múmkin. Sonymen qatar, kontekstke baılanysty bir nárseni aıtýdyń birneshe ádisi bar, sondyqtan dál jáne tıimdi aýdarma durys ton men mádenı elementterdi qabyldaýdy bildiredi.

Sonymen qatar, ázirbaıjan tili túrik tilimen óte tyǵyz baılanysty jáne olardyń arasynda kóptegen jalpy sózder men uǵymdar bar. Bul kez-kelgen tildi biletin aýdarmashylarǵa basqasyn tańdaýdy jeńildetedi, bul olarǵa Ázirbaıjan tilinen túrik tiline aýdarmalarmen jumys isteýge múmkindik beredi.

Siz aımaqta saıahattasańyz da, bıznes júrgizseńiz de, ázirbaıjan tiline aýdarma qyzmetteri sizdiń tájirıbeńizdi barynsha paıdalanýǵa kómektesedi. Eki tildiń de tájirıbeli spıkerlerimen jumys jasaı otyryp, siz ózińizdiń habarlamańyzdyń dál jáne kásibı túrde jetkizilýin qamtamasyz ete alasyz, bul Sizge jergilikti naryqpen baılanysta bolýǵa jáne eki jaqqa da tıimdi qarym-qatynas ornatýǵa kómektesedi.

Ázirbaıjan tilinde qaı elder sóıleıdi?

Ázirbaıjan tili negizinen Ázirbaıjanda jáne Irannyń keıbir bólikterinde sóıleıdi, biraq Reseı, Túrkıa, Irak, Grýzıa jáne Sırıa sıaqty elderde de sóıleıdi.

Ázirbaıjan tiliniń tarıhy qandaı?

Ázirbaıjan tiliniń tarıhy bizdiń zamanymyzdyń 8 ǵasyrynan bastalady, oǵyz (túrki) taıpalary Ortalyq Azıaǵa alǵash qonystanǵan kezde. 13 ǵasyrǵa qaraı Ázirbaıjan búkil aımaqtaǵy parsy mádenıeti men tiliniń negizgi ortalyǵyna aınaldy. 19 ǵasyrdaǵy orys-parsy soǵystary kezinde Ázirbaıjan tilin orys ımperıasy orys tiliniń paıdasyna basqan. KSRO ydyraǵannan keıin Ázirbaıjan óziniń táýelsizdigin jarıalady jáne ázirbaıjan tili resmı túrde eldiń resmı tili retinde tanyldy.
Sodan beri ázirbaıjan tili birneshe reformalardan ótti jáne tildi tiri qaldyrýǵa jáne ony odan ári standarttaýǵa baǵyttalǵan til saıasaty qabyldandy. Bul Ázirbaıjanda, sondaı-aq Túrkıa, Grýzıa jáne Iran sıaqty aımaqtaǵy basqa elderde mıllıondaǵan adamdar sóıleıtin tildiń qaıta jandanýyna ákeldi. Sonymen qatar, ázirbaıjan tili búkil álem elderinde tanymal shet tiline aınalýda.

Ázirbaıjan tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Myrza Fatalı Ahýndov-Ázirbaıjan jazýshysy, dramatýrg, fılosof jáne aǵartýshy. Onyń jumysy 19 ǵasyrdyń aıaǵy men 20 ǵasyrdyń basynda ázirbaıjandardyń ulttyq oıanýyna áser etti.
2. Mamed Saıd Ordýbadı-ol qazirgi Ázirbaıjan ádebıetiniń atasy jáne onyń eń kórnekti izashary bolyp sanalady.
3. Muhammed Fızýlı-16 ǵasyrdaǵy ázirbaıjan aqyny jáne jazýshysy. Ol klasıkalyq Ázirbaıjan ádebıetiniń negizin qalaýshy bolyp sanalady.
4. Rasýl Rza-ol 20 ǵasyrdyń basynda Ázirbaıjan tilin damytýda mańyzdy tulǵa boldy. Ol Ázirbaıjan tilin damytý qozǵalysynyń belsendi qatysýshysy boldy jáne ol úshin alfavıt qurýda mańyzdy ról atqardy.
5. Nızamı Gandjevı-búkil ádebıettegi eń uly romantıkalyq aqyndardyń biri retinde tanymal 12 ǵasyrdaǵy parsy aqyny. Ol parsy jáne ázirbaıjan tilderinde jazdy jáne onyń keıbir jumystary fransýz jáne orys sıaqty basqa tilderge aýdaryldy. Onyń poezıasy Ázirbaıjan mádenıetine uzaq áser etti.

Ázirbaıjan tiliniń qurylymy qalaı?

Ázirbaıjan tili ortasha kúrdeli qurylymǵa ıe. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı maǵynanyń ózgerýin kórsetý úshin sózdiń negizine jurnaqtar qosady. Bul proses agglútınasıa dep atalady. Mysaly," ıaz - "(jazý)" ıaza-m " bolady (Men jazamyn). Ázirbaıjan tili daýysty dybystardyń úılesimdiligin de qamtıdy, oǵan sáıkes sózder men jurnaqtar sózdegi ornyna baılanysty belgili bir daýysty dybystarmen sáıkes kelýi kerek. Gramatıkalyq turǵydan ázirbaıjan tili eki urpaqtan turady, úsh jaǵdaı jáne jeti shaq.

Ázirbaıjan tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Alfavıtpen tanysýdan bastańyz. Ázirbaıjan tilinde 33 áripten turatyn latyn grafıkasyna negizdelgen Ázirbaıjan alfavıti qoldanylady.
2. Til negizderin úırený úshin oqýlyqty nemese onlaın oqýlyqty tabyńyz. Gramatıka, sóılem qurylymy jáne leksıka tildi túsiný úshin mańyzdy.
3. Til úırenýge batyryńyz. Ázirbaıjan tilindegi jazbalardy tyńdańyz, ázirbaıjan tilindegi beıneler men fılmderdi kórińiz jáne sóılesýlerde onymen sóılesýge kúsh salyńyz.
4. Únemi jattyǵý jasańyz. Siz úırengen barlyq nárseni qarap shyǵýdy jáne jattyǵýdy umytpańyz. Jattyǵýlarmen jumys isteý jáne ana tilinde sóıleıtindermen áńgimelesýge qatysý sizdiń bilimińizdi nyǵaıtýǵa kómektesedi.
5. Tárbıeshimen jumys jasańyz. Tárbıeshi sizge óz qarqynyńyzben úırenýge jáne úlgerimińizdi baǵalaýǵa kómektesedi. Olar sondaı-aq usynystar bere alady jáne kez kelgen suraqtaryńyzǵa jaýap bere alady.
6. Internettegi resýrstardy paıdalanyńyz. Sizdiń oqýyńyzdy tolyqtyra alatyn kóptegen onlaın sabaqtar men resýrstar bar.

Qyrǵyz tiline aýdarý Qazaqstan men Qytaı shekarasynda ornalasqan Ortalyq Azıa memleketi Qyrǵyzstandaǵy jeke tulǵalar men kásiporyndar úshin tildik kedergiler arqyly qarym-qatynas jasaýdyń mańyzdy quraly bolyp tabylady. Qyrǵyz tilimen tanys emes adamdar úshin bul Qyrǵyzstannyń resmı tili, biraq orys tili de keń taralǵan. Qyrǵyz-túrki tili, ony mońǵol, túrik, ózbek jáne qazaq tilderimen baılanystyrady.

Qujattardy bir tilden ekinshi tilge dál aýdara alatyn kásibı aýdarmashylardyń bolýy Bıznestiń sáttiligi men halyqaralyq qatynastar úshin óte mańyzdy. Qyrǵyz tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri Qyrǵyzstan turǵyndaryna bir-birin jáne óz shekaralarynan tys álemdi jaqsy túsinýge kómektesý arqyly ártúrli mádenıetter arasyndaǵy baılanys alshaqtyqtaryn joıýǵa kómektesedi.

Qyrǵyz tilindegi aýdarmalar kóbinese zańdy jáne qarjylyq qujattar, sondaı-aq medısınalyq jazbalar, iskerlik kelisimsharttar, marketıńtik materıaldar jáne bilim berý resýrstary sıaqty memlekettik qujattar úshin qoldanylady. Qujattardy nemese veb-mazmundy qyrǵyz tiline nemese odan aýdarý qajet bolǵanda, kásibı aýdarmashylar dáldikti qamtamasyz etý úshin til týraly bilimderin jáne onyń biregeı mádenı kontekstin paıdalanady.

Kásiporyndar kóbinese halyqaralyq marketıńtik strategıalardy ilgeriletý úshin qyrǵyz tiline aýdarma qyzmetterine súıenedi. Lokalızasıalanǵan aýdarymdar kompanıalarǵa jańa naryqtarǵa shyǵýǵa kómektesedi, bul klıenttermen berik qarym-qatynas ornatýdy jáne satylymdy arttyrýdy jeńildetedi. Aýdarmashylar tondaǵy, ádet-ǵuryptaǵy jáne jargondaǵy aıyrmashylyqtardy eskere otyryp, túpnusqa habarlamany dál jetkizýi kerek.

Sonymen qatar, jeke aýdarymdar Qyrǵyzstandaǵy ımıgranttar men bosqyndarǵa jańa mádenıetine ońaı enýge kómektesedi. Ómirlik mańyzdy qujattar men sertıfıkattardyń kásibı aýdarmalary otbasylarǵa densaýlyq saqtaý, bilim berý jáne basqa da negizgi qyzmetterge qol jetkizýdi jeńildetedi.

Qyrǵyz tiline aýdarý iskerlik, bilim berý nemese jeke sebepter boıynsha Qyrǵyzstanda jumys isteıtin nemese turatyn kez kelgen adam úshin óte mańyzdy. Aýdarylǵan qujattardyń durystyǵyna jáne mádenı erekshelikterdiń esebine kepildik berý úshin eldiń mádenıetin túsinetin bilikti aýdarmashyny tabý mańyzdy.

Qaı elderde qyrǵyz tilinde sóıleıdi?

Qyrǵyz tilinde negizinen Qyrǵyzstanda jáne Ortalyq Azıanyń basqa bólikterinde, sonyń ishinde Ońtústik Qazaqstan, Tájikstan, Ózbekstan, Soltústik Aýǵanstan, qıyr batys Qytaı jáne Reseı Respýblıkasynyń shalǵaı aýdandarynda sóıleıdi. Sonymen qatar, Túrkıada, Mońǵolıada jáne Koreı túbeginde etnıkalyq qyrǵyz halqynyń shaǵyn oshaqtary bar.

Qyrǵyz tiliniń tarıhy qandaı?

Qyrǵyz tiliniń uzaq jáne kúrdeli tarıhy bar. Bul Ortalyq Azıanyń proto-túrki tilinen shyqqan shyǵys túrki tili. Bul til týraly eń alǵashqy jazbasha dálelder 8 ǵasyrdan bastap ejelgi túrki alfavıtimen jazylǵan Orhon jazbalarynda kezdesedi.
Qyrǵyz tiline kórshi tilder-uıǵyr jáne mońǵol tilderi qatty áser etti. 16 ǵasyrda qyrǵyz tili ádebı tilge aınaldy, al qyrǵyz tiliniń alǵashqy sózdigi 1784 jyly jazyldy. Til 19 ǵasyrda damı berdi, al 1944 jyly qyrǵyz tili Qyrǵyzstannyń resmı tili boldy.
1928 jyly qyrǵyz tiliniń jazý júıesin standarttaǵan Biryńǵaı alfavıt dep atalatyn belgileý júıesi engizildi. Sodan beri qyrǵyz tili aýyzeki jáne jazbasha túrde damydy. Qazirgi ýaqytta latyn jáne Kırıll alfavıtteri tildiń zamanaýı jazbasha túri úshin qoldanylǵanymen, dástúrli arab qaraǵashtary áli kúnge deıin qyrǵyz tilinde Qasıetti mátinder jazý úshin qoldanylady.
Búginde qyrǵyz tilinde Qyrǵyzstanda, Qazaqstanda, Tájikstanda, Ózbekstanda jáne Qytaıda 5 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Qyrǵyz tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Shyńǵys Aıtmatov (1928-2008): qyrǵyzdyń eń uly avtorlarynyń biri retinde tanymal, ol qyrǵyz tilinde birqatar shyǵarmalar jazdy jáne onyń ádebı formasyn damytqan.
2. Sholponbek Esenov (1891-1941): qyrǵyz tiliniń alǵashqy izasharlarynyń biri, ol qyrǵyz tilinde alǵashqy gazet shyǵardy jáne tildiń jazbasha túriniń tanymal jańashyly boldy.
3. Orosbek Toqtoǵazıev (1904-1975): qyrǵyz tiliniń zamanaýı standartty nusqasyn ázirleýdegi taǵy bir mańyzdy tulǵa. Ol kóptegen oqýlyqtar jazdy jáne osy til úshin sóz qoldanýdy damytýǵa kómektesti.
4. Alıchan Ashymqanov (1894-1974): ómirin qyrǵyz tili men dıalektileri týraly zertteýler men maqalalar jazýǵa arnaǵan kórnekti lıngvıs.
5. Ázimbek Beknazarov (1947 - qazirgi ýaqytqa deıin): qyrǵyz tili salasyndaǵy bedel dep sanalatyn, ol tildi jańǵyrtýǵa jáne jańa sózder men jazý stılderin jasaýǵa jaýapty boldy.

Qyrǵyz tiliniń qurylymy qalaı?

Qyrǵyz tili-dástúrli túrde úsh dıalektke bólinetin túrki tili: Soltústik, Ortalyq jáne Ońtústik. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı ol túbir sózderge jurnaqtar qosý arqyly kúrdeli sózderdi quraıdy. Qyrǵyz tilinde jurnaqtarǵa emes, prefıksterge basa nazar aýdarylady, bul oǵan qısyndy qurylym beredi. Sıntaksıstik turǵydan qyrǵyz tili ádette sov (sýbekt-obekt-etistik) bolyp tabylady jáne kóptegen túrki tilderi sıaqty etistik-aqyrly qurylymǵa ıe. Sondaı-aq, tilde ár túrli dybystar nemese ıntonasıalar sózderge múldem basqa maǵyna bere alatyn aıqyn fonematıkalyq aspekt bar.

Qyrǵyz tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tildiń negizderin úırenýden bastańyz. Siz qyrǵyz tiliniń negizderimen tanystyratyn kóptegen onlaın nemese betpe - bet kýrstardy taba alasyz. Buǵan negizgi sózdik pen gramatıka, jalpy sóz tirkesteri men negizgi sandar kiredi.
2. Ana tiliniń jazbalaryn tyńdańyz. Qyrǵyz tilinde sóıleıtinderdiń áńgimeleri men jazbalaryn tyńdaý sizge tildiń qalaı sóıleıtinin jaqsy túsinýge kómektesedi.
3. Osy tilde seriktespen sóılesýge mashyqtanyńyz. Qyrǵyz tilinde sóıleıtin adamdy taýyp, onymen osy tilde sóılesýge mashyqtanyńyz. Bul sizdiń sóılesý daǵdylaryńyzdy damytýdyń mańyzdy qadamy.
4. Kitaptar, sózdikter jáne onlaın quraldar sıaqty resýrstardy paıdalanyńyz. Bul tildi úırenýge kómektesetin kóptegen resýrstar bar. Buǵan kitaptar, sózdikter, gramatıkalyq anyqtamalyqtar jáne t.b. kiredi.
5. Kóńil kóterýdi umytpańyz. Tildi úırený qyzyqty bolýy kerek. Fılmderdi kórýge, kitap oqýǵa jáne ana tilindegi is-sharalarǵa ýaqyt bólińiz. Bul oqý prosesin áldeqaıda jaǵymdy jáne paıdaly etedi.