Эмодзи Казах Тылбаастаа

Бу дойду космополитичнай туруктанарын быһыытынан, казах тыла ордук суолталаах процеһынан кубулуйар. Аан дойду рыногар улаатыаҕыттан казах тыла чуолкай тылбаас өҥөтүгэр наадыйыы улаатар. Казах тылын атын тылларга тылбаастааһын уустук процесс буолуон сөп уонна хаачыстыбалаахтык көһөрүү тылы уонна кини грамматикатын, ону тэҥэ дойдулар икки ардыларыгар культурнай уратылара улахан суолталаах.

Казахстаҥҥа, сүрүннээн Казахстаҥҥа, ол эрээри Узбекистаҥҥа, Кытайга, Кыргызстаҥҥа, Россия уонна да атын сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ саҥарыллар казах тыла. Үйэлэрин тухары араб, перс уонна нуучча тыллара сабыдыаллаабыттара. Тыл түөрт диалектан турар: Соҕуруу, Хоту, Соҕуруулуу- Илин уонна Арҕаа. Ханнык диалегтан көрөн, сорох грамматика быраабылалара уларыйыахтарын сөп. Ол түмүгэр тылбаас бырайыага киириэн иннинэ хас биирдии диалегы өйдүүрэ улахан суолталаах.

Ону таһынан тылы ылыныыга сабыдыаллыыр культурнай нюанстарга уйан сыһыан олус суолталаах. Холобур, формальнай тыл дьыалабыай боппуруостары дьүүллэһиигэ сотору- сотору туттуллар, оттон ньыма тыл сыыһа- халты кэпсэтэр ордук табыгастаах. Ону тэҥэ тылбаасчыт сааһы аахтахха, эдэр тылбаасчыт урукку тыллары эбэтэр этиилэрин билбэттэрэ улахан суолталаах.

Дьэ, тылбаасчыттар алфавиты уонна тыл суругун тиһигин кытта билсэр дьоһун суолталаах. Казах тыла үс араас алфавитынан суруллубута эрээри, бүгүн саамай элбэхтик кириллица туһаныллар. Ону таһынан тылга тылга болҕомтоҕо ылыллыахтаах бэйэ суругунан бэлиэтээһиннэрэ бааллар.

Түмүктээн эттэххэ, казах тылын, кини диалектарын, культурнай нюстарын уонна алфавитын өйдөбүллэрин ирдиир. Бу аспектары барытын болҕомтоҕо ылан, тылбаасчыттар үрдүк хаачыстыбаны хааччыйыахтарын сөп, кинилэр толкуйдаммыт иһитиннэрии чуолкай биэрэр.

Казах тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Казахстаҥҥа, Казахстаҥҥа, ону таһынан Кытайга уонна Кытай сорох чаастарыгар, Афганистаҥҥа, Турцияҕа уонна Монголияҕа официальнай тыл буолар.

Казах тылын историята хайдаҕый?

Казах тылын историята 1400- с сыллардаахха аан бастаан киин Азия истиэптэригэр олорор түрк тыллаах омуктарга сурук- Бичик быһыытынан туттуллубута. Казах тылыгар элбэх тыл атын түүр тылларыттан, ону таһынан перс, араб уонна нуучча тылларыттан киирбиттэр дииллэр. 18- с үйэҕэ Казахстаҥҥа олорор Казахстан тыла буолбут, онтон сталинскай кэм кэнниттэн 1996 с. Казахстан официальнай тылларынан буолбут. Билигин онно 11 мөлүйүөнтэн тахса киһи, сүрүннээн Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Россияҕа бааллар.

Казах тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абай Куннанбайула (1845-1904) - аныгы казах литературатын аҕатын быһыытынан киэҥник биллэр, поэт уонна философ, саҥа литературнай стили киллэрбит уонна саҥаттан саҥаттарбыт.
2. Магадан (1866-1938) - аныгы казах тылын суругун стандартыыр суруйааччы уонна педагог.
3. Мухтар Аузов (1897-1961) - уһулуччулаах суруйааччы, драматург уонна Советскай Казахстан үөрэҕириитин бастакы министрэ, аныгы казах тылын кодификацияны уонна сайыннарыы.
4. Габит Мусрепов (1894-1937) казах тылын сайдыытыгар урут кылааты киллэрбит лингвист, педагог уонна этнограф.
5. Ерлан Нсанбаев (1903-1971) казах тылын модернизациялааһыҥҥа сүҥкэн кылааты киллэрбит казах тылын академиятын төрүттээччитэ.

Казах тылын структурата хайдаҕый?

Казах тылын структурата агглютинативнай. Ол аата тыллара морфем холбоһуктарынан үөскээн, хас биирдиилэрэ биир суолталаахтарын көрдөрөр. Казах тыла эмиэ эргативнай-абсолютнай синтаксис, ол аата уларыйбат этии уонна көһө сылдьар этии эбийиэктэрэ биир уонна биир тылынан бэлиэтэниэхтэрин сөп. Туохтуур тоҕус падежтара уонна алта бириэмэлэрэ эмиэ бааллар.

Казах тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрүт үгэһи үөрэтииттэн саҕалааҥ. Алфавиты үөрэтиҥ уонна хайдах ааҕаргытын, суруйаргытын уонна этэргитин билиһиннэриҥ. 2. Грамматика уонна этии структуратын төрдүн үөрэтиҥ. Интернеккэ туһалаах ресурсалары булуоххутун сөп. 3. Казах музыкатын истиҥ уонна казах киинэлэрин уонна тэлэбиидэнньэлэрин көрүҥ, кэпсэтии тылын билсиҥ. 4. Практикаланыҥ репетитор эбэтэр носителем языка. Бу тылга кэпсэтиини уонна истиини олоххо киллэрии улахан суолталаах. 5. Үөрэҕин салҕааҥ. Күн аайы тылы үөрэтиигэ уонна туһаныыга бириэмэни биэриҥ. 6. Культураҕа тиэйиҥ. Кинигэни ааҕыы, музыканы истии уонна казах олоҕун- дьаһаҕын кытта билсиһии эһиэхэ көмөлөһүөҕэ.