Казах Мари Тылбаастаа

Бу дойду космополитичнай туруктанарын быһыытынан, казах тыла ордук суолталаах процеһынан кубулуйар. Аан дойду рыногар улаатыаҕыттан казах тыла чуолкай тылбаас өҥөтүгэр наадыйыы улаатар. Казах тылын атын тылларга тылбаастааһын уустук процесс буолуон сөп уонна хаачыстыбалаахтык көһөрүү тылы уонна кини грамматикатын, ону тэҥэ дойдулар икки ардыларыгар культурнай уратылара улахан суолталаах.

Казахстаҥҥа, сүрүннээн Казахстаҥҥа, ол эрээри Узбекистаҥҥа, Кытайга, Кыргызстаҥҥа, Россия уонна да атын сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ саҥарыллар казах тыла. Үйэлэрин тухары араб, перс уонна нуучча тыллара сабыдыаллаабыттара. Тыл түөрт диалектан турар: Соҕуруу, Хоту, Соҕуруулуу- Илин уонна Арҕаа. Ханнык диалегтан көрөн, сорох грамматика быраабылалара уларыйыахтарын сөп. Ол түмүгэр тылбаас бырайыага киириэн иннинэ хас биирдии диалегы өйдүүрэ улахан суолталаах.

Ону таһынан тылы ылыныыга сабыдыаллыыр культурнай нюанстарга уйан сыһыан олус суолталаах. Холобур, формальнай тыл дьыалабыай боппуруостары дьүүллэһиигэ сотору- сотору туттуллар, оттон ньыма тыл сыыһа- халты кэпсэтэр ордук табыгастаах. Ону тэҥэ тылбаасчыт сааһы аахтахха, эдэр тылбаасчыт урукку тыллары эбэтэр этиилэрин билбэттэрэ улахан суолталаах.

Дьэ, тылбаасчыттар алфавиты уонна тыл суругун тиһигин кытта билсэр дьоһун суолталаах. Казах тыла үс араас алфавитынан суруллубута эрээри, бүгүн саамай элбэхтик кириллица туһаныллар. Ону таһынан тылга тылга болҕомтоҕо ылыллыахтаах бэйэ суругунан бэлиэтээһиннэрэ бааллар.

Түмүктээн эттэххэ, казах тылын, кини диалектарын, культурнай нюстарын уонна алфавитын өйдөбүллэрин ирдиир. Бу аспектары барытын болҕомтоҕо ылан, тылбаасчыттар үрдүк хаачыстыбаны хааччыйыахтарын сөп, кинилэр толкуйдаммыт иһитиннэрии чуолкай биэрэр.

Казах тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Казахстаҥҥа, Казахстаҥҥа, ону таһынан Кытайга уонна Кытай сорох чаастарыгар, Афганистаҥҥа, Турцияҕа уонна Монголияҕа официальнай тыл буолар.

Казах тылын историята хайдаҕый?

Казах тылын историята 1400- с сыллардаахха аан бастаан киин Азия истиэптэригэр олорор түрк тыллаах омуктарга сурук- Бичик быһыытынан туттуллубута. Казах тылыгар элбэх тыл атын түүр тылларыттан, ону таһынан перс, араб уонна нуучча тылларыттан киирбиттэр дииллэр. 18- с үйэҕэ Казахстаҥҥа олорор Казахстан тыла буолбут, онтон сталинскай кэм кэнниттэн 1996 с. Казахстан официальнай тылларынан буолбут. Билигин онно 11 мөлүйүөнтэн тахса киһи, сүрүннээн Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Россияҕа бааллар.

Казах тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абай Куннанбайула (1845-1904) - аныгы казах литературатын аҕатын быһыытынан киэҥник биллэр, поэт уонна философ, саҥа литературнай стили киллэрбит уонна саҥаттан саҥаттарбыт.
2. Магадан (1866-1938) - аныгы казах тылын суругун стандартыыр суруйааччы уонна педагог.
3. Мухтар Аузов (1897-1961) - уһулуччулаах суруйааччы, драматург уонна Советскай Казахстан үөрэҕириитин бастакы министрэ, аныгы казах тылын кодификацияны уонна сайыннарыы.
4. Габит Мусрепов (1894-1937) казах тылын сайдыытыгар урут кылааты киллэрбит лингвист, педагог уонна этнограф.
5. Ерлан Нсанбаев (1903-1971) казах тылын модернизациялааһыҥҥа сүҥкэн кылааты киллэрбит казах тылын академиятын төрүттээччитэ.

Казах тылын структурата хайдаҕый?

Казах тылын структурата агглютинативнай. Ол аата тыллара морфем холбоһуктарынан үөскээн, хас биирдиилэрэ биир суолталаахтарын көрдөрөр. Казах тыла эмиэ эргативнай-абсолютнай синтаксис, ол аата уларыйбат этии уонна көһө сылдьар этии эбийиэктэрэ биир уонна биир тылынан бэлиэтэниэхтэрин сөп. Туохтуур тоҕус падежтара уонна алта бириэмэлэрэ эмиэ бааллар.

Казах тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрүт үгэһи үөрэтииттэн саҕалааҥ. Алфавиты үөрэтиҥ уонна хайдах ааҕаргытын, суруйаргытын уонна этэргитин билиһиннэриҥ. 2. Грамматика уонна этии структуратын төрдүн үөрэтиҥ. Интернеккэ туһалаах ресурсалары булуоххутун сөп. 3. Казах музыкатын истиҥ уонна казах киинэлэрин уонна тэлэбиидэнньэлэрин көрүҥ, кэпсэтии тылын билсиҥ. 4. Практикаланыҥ репетитор эбэтэр носителем языка. Бу тылга кэпсэтиини уонна истиини олоххо киллэрии улахан суолталаах. 5. Үөрэҕин салҕааҥ. Күн аайы тылы үөрэтиигэ уонна туһаныыга бириэмэни биэриҥ. 6. Культураҕа тиэйиҥ. Кинигэни ааҕыы, музыканы истии уонна казах олоҕун- дьаһаҕын кытта билсиһии эһиэхэ көмөлөһүөҕэ.

Омук тылын тылбааһа: тыл культурнай хардарыта өйдөһүү туһугар тылбаас

Манна даҕатан эттэххэ, аан дойдутааҕы тылбаас сулууспата, культурнай уратылары туоратар, чопчу уонна үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары хас да тылга чуолкайдыыр. 2012 сыллаахха тэриллибит, тыл өҥөтүн тиһигин лидер быһыытынан көрдөрбүтэ уонна тылбаас эйгэтэ киэҥ, ол иһигэр медицинскэй, урбаанньыттар, техническэй уонна маркетинг бырайыактарын кытта ситимниир.

Компания тыл харгыстарын ааспыт сылга аан дойдуга биир саамай эрэллээх тылбаас сулууспата оҥорбута. Кини хамаандата Испан, француз, немецкэй, Италия, нуучча, Кытай уонна Япония курдук араас тылларынан идэтийэн үөрэтэр экспертэр тумуктарыттан турар. Тыл бары тылбаастара чуолкай уонна тыл нуорматыгар сөп түбэһиннэрэн үөрэтиллэллэр, олохтоох үгэстэри, регионнары уонна диалектары болҕомтоҕо ылан туран.

Манна даҕатан эттэххэ, Локализацияҕа өҥөлөрү оҥорор. Бу тииптээх тылбаас тиэкиһин культурнай күүтүүлэргэ уонна тус аудиторияҕа сөп түбэһиннэрэн сөп түбэһэр. Тылбаасчыттар уонна тылбаасчыттар киэҥ нэлэмэн сирдэринэн тэлэһийэн, олохтоох Салайыныылартан чопчу культурнай администрацияҕа тиийэ кэлим быһаарыылары биэриэхтэрин сөп.

Ону таһынан компания атын өҥөлөрү оҥорор, дьыалабыай көрсүһүүлэргэ тылбаасчыттар, аудио/видеоперевод, солбуйар уонна субитрдар курдук киэҥ өҥөнү биэрэр. Компания профессиональнай хамаандата сакаасчыт бюджетын учуоттаан түргэн уонна чуолкай тылбааһы хааччыйар туһугар 24/7 тоҕоостоох.

Манна даҕатан эттэххэ, сүрүн болҕомто максимальнай эффективностаах хаачыстыбалаах тылбаастары биэриигэ ууруллар. Компания хаачыстыбаны хонтуруоллааһын уонна кэмигэр түмүгү ылыыга дьулуһуутун бигэ дьаһалынан киэн туттар. Хампаанньа эмиэ клиеннэри кытары кытаанах сыһыаны тутарга уонна чааһынай сервис киллэрэ сатыыр.

Марийскайы кытта тылбаас-тыл уонна култуура мэһэйдэрин туоратыан баҕарар дьоҥҥо үчүгэй вариант. Бэйэтин этиллибит экспертэр хамаандаларынан, көдьүүстээх стандартизированнай процесстарга уонна өҥө киэҥ араҥатыгар туһуламмыт экспертэр, биллэн турар, боростуой уонна көдьүүстээхтик алтыһыы тахсара саарбаҕа суох.

Мари тылынан ханнык дойдуларга этэллэрий?

Марийском языке в основном говорят в России, но мы носители имеет Эстонии и Украине. Бу официальнай тыл Марий Эл Өрөспүүбүлүкэтигэр, Российскай Федерация субъега.

Мария тылын историята хайдаҕый?

Мари тыла Урал тылыгар сыһыаннаах уонна Марий Элгэ, Российскай Федерация састаабыгар 450 000 киһи төрөөбүт тыла буолар. Онно былыргы финн-угорскай нэһилиэнньэ ыччата буолар мариецтар этэллэринэн, бу оройуоҥҥа киин уонна Хотугу Европаттан биһиги эрабыт иннинээҕи 3000 сыл кэриҥэ миграция саҕаламмыт. Мари тылын туһунан урут суругунан ахтыы 1243 с. үөскээбитэ,улуу кинээс Владимир Всеволодович Юрьев (билигин Ярославь быһыытынан биллэр). Тылга икки араас диалектар бааллар - хайа уонна лугова Мария, кинилэр айымньы, грамматика уонна тыл саппааһын көрүүтүнэн уратыланаллар. Мария тылын устуоруйатын тухары татаар, нуучча уонна немецкэй тыллартан киирии тыллары иҥэрбитэ. 19- с үйэҕэ тыл кириллицаны суруйуу саҕаламмыта, онтон сэбиэскэй кэмҥэ литературнай тыл быһыытынан күүскэ пропагандаламмыта уонна үөрэх уонна официальнай докумуоннарга туттуллубута. Кэнники сылларга тылы тилиннэриигэ, ордук цифровой технологиялары туһаныы суотугар кыһамньылар ылылыннылар.

Мари тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Марио Салазар-икки тыллаах мариец уонна Сан- Лукас-киьи Оахак, Мексика. Кини Мария тылын чинчийиигэ, докумуоҥҥа уонна чөлүгэр түһэриигэ бэйэтин үлэтин иһин билиниини ылбыта.
2. Хибер Овальдо Гонорид Сантьяго- педагог уонна тылбаасчыт марийского языка герро, Мексика. Кини атояк- де- Альварис диэн Мария тылын оскуолатын төрүттээччитэ буолар.
3. Дон Бенито Гарсия Самано-Мари тылын преподавателэ уонна Германияҕа, Мексикаҕа норуоттар икки ардыларынааҕы үөрэхтээһин киинин директора. Кини үлэтэ начальнай оскуола үөрэнээччилэригэр анаммыт Мари тылынан бастакы үөрэх программатын оҥорууга сүҥкэн оруолламмыта.
4. Сессар А. Варон- антрополог, Мария тылын чинчийиигэ уонна докумуонугар сүҥкэн үлэни оҥорбут. 2009 сыллаахха индеецтар тылларын национальнай институтун кытары "Tommon Voice" диэн Мари тылын грамматикатыгар бастакы кинигэни бэчээттэппитэ.
5. Хувентина Валенсуэла-Герро, Мексика. Кини Герро, Мексика оҕолорго Мари тылын чөлүгэр түһэрэр киин иһинэн үлэлиир "Урамарее" ("сырдык сирэ") икки тыллаах үөрэх киинин директорынан уонна тэрийээччитинэн буолар.

Мария тылын структурата хайдах тэриллибитий?

Мария омуга диэн Урал тыла, Арассыыйаҕа Марий Эл Өрөспүүбүлүкэтин олохтооҕо уонна сорох ыаллыы регионнарга баар Урал тыла. Онно үс сүрүн диалектаахпыт: лугова, булгунньах уонна хайа. Кини синтаксиһа сүрүннээн агглютинативнай, сорох флективнай элеменнэри кытта. Тылы силиһэ уонна суффикс холбоһон, кинилэргэ баай уонна уустук морфологияны биэрэр. Улахан суолталаах тыллар эмиэ икки төгүл туттуллаллар. Туохтуур- конечное" диэн тыл бэрээдэгэ эмиэ баар, ол аата тыл ис хоһооно уонна этии бүтүүтүгэр көһөр.

Мари тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Мария тылын чинчийэр үөрэх пособиетын атыылаһыҥ, холобур, "аныгы марийского языка Курс современного марийского языка" Кеннеты Э. Кофт.
2. Кэпсэтиигэ кыайан киирбэтэххит иһин Мари тылын илдьэ сылдьыаххыт.
3. Эһиги региоҥҥа ыытыллар Мари тылынан эбэтэр курстарга сылдьыҥ.
4. Онлайн- ресурсалары туһаныҥ бэйэ кыаҕын туһанарга веб- сайт, аудио- видеозапись, аудио- видеозаписи, ону тэҥэ интерактивнай тыллар приложенияларын.
5. Мари омук культурнай үгэстэрин уонна үгэстэрин кытта билсиҥ, тыл үөрэхтэрин өссө хаҥатаары.
6. Мария музыкатын истиҥ уонна Мария киинэлэри тыл дорҕоонугар үөрэммит буолуҥ.