Ýrdý Shotlandtyq geldik Aýdarma

Ýrdý-Úndi sýbkontınentinde ǵasyrlar boıy qoldanylǵan mańyzdy til. Úndistanda da, Pákistanda da mıllıondaǵan adamdar sóıleıdi jáne bul eki elde de resmı til.

Ýrdý tili úndi-arıı tili bolyp tabylady jáne onyń tamyry parsy jáne arab tilderinde. Ýaqyt óte kele ol damydy jáne búginde ony Ulybrıtanıa men Tynyq muhıty araldary sıaqty álemniń kóptegen bólikterinde kórýge bolady.

Onyń mańyzdylyǵyn eskere otyryp, ýrdý tiline aýdarma qyzmetterine úlken suranystyń bolýy tańqalarlyq emes. Bul óz klıentterimen osy tilde sóılesýdi qajet etetin iskerı uıymdarǵa ǵana emes, sonymen qatar qujattardy ýrdý tiline túsinýge nemese aýdarýǵa umtylatyn jeke tulǵalarǵa da suranysqa ıe.

Ýrdý tiline jáne odan aýdarma jasaǵysy keletinder jumysty oryndaý úshin durys adamdy nemese Agenttikti tabýy kerek. Bul sapaly aýdarmalardy usyný úshin qajetti biliktiligi, tájirıbesi jáne ókilettigi bar adamdy tabýdy bildiredi.

Sońǵy aýdarmanyń dáldigin qamtamasyz etý úshin aýdarmashynyń mádenıetti jaqsy biletinine kóz jetkizý de mańyzdy. Bul jergilikti ádet-ǵuryptar men dástúrlerdi túsinýdi, sondaı-aq tilde sóıleıtin elderdegi saıası ahýaldy túsinýdi qamtıdy.

Ýrdý tiline sapaly aýdarmanyń negizgi aspektileriniń biri-tıisti tildi qoldaný. Aýdarmada qoldanylatyn sózder men sóz tirkesteriniń durys jáne kontekstke sáıkes keletinine kóz jetkizý mańyzdy. Kóbinese aýdarmashylar boljamdy maǵynany tıimdi jetkizý úshin jargonǵa nemese aýyzeki termınderge senýge májbúr bolýy múmkin.

Sondaı-aq, tildiń qalaı jazylǵanyna nazar aýdarý kerek. Mysaly, ýrdý tilinde basqa tilderge qaraǵanda basqa alfavıt qoldanylady. Sondyqtan aýdarmanyń emlesi men gramatıkasyna erekshe nazar aýdarý kerek.

Sońynda, ýrdý tiline aýdarýdyń shekteýlerin este ustaǵan jón. Kóbinese tildi túsiný nemese tipti dekodtaý qıyn, sondyqtan qatelikter jiberýge bolady. Osylaısha, sapaly aýdarmany qamtamasyz ete alatyn tájirıbeli aýdarmashymen jumys jasaǵan jón.

Qorytyndylaı kele, ýrdý tiline aýdarý-durys daǵdylar men tájirıbeni qajet etetin mańyzdy jáne kúrdeli mindet. Osy qyzmetterdi paıdalanǵysy keletinder árqashan jumysty oryndaý úshin durys adamdy nemese Agenttikti paıdalanatynyna senimdi bolýy kerek. Durys kózqaraspen bul eki mádenıet pen Til arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektesetin tamasha ádis bolýy múmkin.

Ýrdý tilinde qaı elder sóıleıdi?

Ýrdý tili Pákistan men Úndistanda resmı til bolyp tabylady jáne álemniń ártúrli bólikterinde, sonyń ishinde Bangladesh, Nepal, Ońtústik Afrıka, Saýd Arabıasy, Birikken Arab Ámirlikteri, AQSH, Ulybrıtanıa, Avstralıa, Kanada, Katar jáne Bahreınde keń taralǵan.

Ýrdý tiliniń tarıhy qandaı?

Ýrdý-Pákistannyń Ulttyq tili jáne Úndistannyń 23 RESMI tiliniń biri, sonymen qatar Aýǵanstan men Bangladeshtiń keıbir bólikterinde keń taralǵan. Ol úndi-arıı tilder tobynan shyqqan dep esepteledi jáne ádette parsy, arab jáne túrik tilderiniń aıtarlyqtaı áserimen parsy-arab qaraǵashymen jazylady. Tildiń naqty shyǵý tegi belgisiz, biraq ol bizdiń zamanymyzdyń 13 ǵasyrynda Delı aımaǵynda paıda bolǵan jáne Úndi sýbkontınentiniń mádenı jáne saıası atmosferasy qatty áser etken dep esepteledi. Moǵol ımperıasy kezinde ýrdý óziniń yqpalyn Soltústik Úndistanǵa taratyp, odan ári damydy jáne ımperıanyń sýbektileri sóıleıtin kóptegen tilderdiń sózderi men sóz tirkesterin biriktirdi. 19 ǵasyrǵa qaraı ýrdý poezıa men jazýdyń basqa túrlerin jazý úshin qoldanylatyn negizgi ádebı tilge aınaldy. 1947 jyly Úndistan bólingennen keıin ýrdý Pákistannyń resmı tiline aınaldy, onda ol búgingi kúnge deıin belsendi qoldanylady.

Ýrdý tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Allama Iqbal 2. Myrza Ǵalıb 3. Ser Saıed Ahmed Han 4. Muhammed Hýseın Azad 5. Faız Ahmed Faız

Ýrdý tiliniń qurylymy qalaı?

Ýrdý tiliniń qurylymy sýbekt–obekt–etistik sózderiniń tártibine negizdelgen. Onyń parsy, arab jáne shaǵataı tilderinen, sonyń ishinde hındı sıaqty basqa tilderden kóptegen qaryzdary bar baı sózdik qory bar. Bul tildiń tyǵyz baılanysy bar ındýstanı jáne onymen belgili bir lıngvısıkalyq erekshelikterdi bólisedi, mysaly, ár daýysty úshin eki morfemadan turatyn erekshe daýysty júıe. Zat esimder men syn esimder sandy, jynysty, jaǵdaıdy jáne senimdilikti kórsetý úshin eńkeıedi, al etistikter bet pen sandy kórsetý úshin eńkeıedi. Gramatıkada kóptegen basqa náziktikter bar, bul ýrdýdy úırenýge jáne meńgerýge qyzyqty til etedi.

Ýrdý tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Bedeldi oqytýshyny nemese Ýrdý kýrsyn tabyńyz: tájirıbeli oqytýshyny nemese amerıkandyq shet tili muǵalimderi keńesi (ACTFL) sıaqty bedeldi uıym moıyndaǵan kýrsty tabyńyz.
2. Ýrdý ádebıetin oqyńyz: ýrdý tilinde klasıkalyq jáne zamanaýı ádebıetterdi oqý til úırenýdiń ajyramas bóligi bolyp tabylady jáne sózdik qoryńyzdy tolyqtyrýǵa jáne tildi túsinýdi jaqsartýǵa kómektesedi.
3. Ýrdý tilinde sóıleıtinderdi tyńdańyz: ýrdý tilin tyńdaý-tilge jáne onyń aıtylýyna úırenýdiń tamasha tásili. Ýrdý medıasy bar podkasttardy, YouTube beınelerin jáne aýdıo jazbalardy izdeńiz.
4. Aýyzeki sóıleýdi úırenińiz: tildi úırenýdiń eń jaqsy tásili - ony basqa adamdarmen sóılesý. Eger siz ýrdý tilinde sóıleıtinderge qol jetkize almasańyz, suhbattasýshylardy tabý úshin onlaın til almasý forýmdaryn paıdalana alasyz.
5. Qoldanbalar men veb-saıttardy paıdalanyńyz: Duolingo, Drops jáne Memrise sıaqty qoldanbalar men veb-saıttar Jańa tilderdi úırenýdiń tamasha quraly bolyp tabylady. Olarda tildi meńgerýge kómektesetin kóptegen vıktorınalar, jattyǵýlar men oıyndar bar.

Shotlandıaǵa saıahattaý nemese jergilikti shotlandtarmen sóılesý kezinde eldiń dástúrli tilin túsiný jáne onymen sóılesý úlken artyqshylyq bolýy múmkin. Shotlandtyq gel-bul júzdegen jyldar buryn paıda bolǵannan beri jergilikti turǵyndar sóıleıtin til. Bul Shotlandıanyń tarıhyn, mádenıeti men ádet-ǵurpyn túsinýdiń mańyzdy bóligi. Osylaısha, shotland-gel aýdarmasymen tildiń negizderin úırený osy tańǵajaıyp el týraly baǵa jetpes túsinik bere alady.

Shotland gel tili degenimiz ne?

Shotlandtyq gel nemese gaıdlıg-kelt otbasynyń ejelgi tili. Ol ırlandıalyq geldik jáne Manks geldik tilderimen tyǵyz baılanysty jáne 4 ǵasyrdan beri qoldanylyp keledi dep esepteledi. Ol búkil elde 11 ǵasyrǵa deıin aıtyldy, biraq keıinnen jekelegen aýdandarda saqtaldy. Qazirgi ýaqytta shotlandtyq gel endi Shotlandıanyń negizgi tili emes, biraq áli kúnge deıin elde 60 000-ǵa jýyq adam sóıleıdi.

Shotlandtyq gel tiline aýdarýdyń mańyzdylyǵy nede?

Shotlandtyq gel tilin úırený kóptegen sebepterge baılanysty mańyzdy. Bul Shotlandıanyń mádenıeti men tarıhy týraly túsinik beredi, sonymen qatar kelýshilerge jergilikti turǵyndarmen maǵynaly baılanys ornatýǵa múmkindik beredi. Tildi bilý saıahatshylarǵa jergilikti maqal-mátelder men ádet-ǵuryptardy jaqsyraq baǵalaýǵa jáne qyzyqty áńgimelerge qatysýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, tildi bilý jer ataýlarynyń, rýlyq ataýlardyń jáne mańyzdy tarıhı oqıǵalardyń mádenı mańyzdylyǵy týraly túsinik bere alady.

Shotland tilinen gel tiline aýdarmany qalaı úırenesiz?

Baqytymyzǵa oraı, shotland geliniń negizderin úırenýdiń kóptegen joldary bar. Oqytýdyń eń keń taralǵan jáne tıimdi ádisteriniń biri-shotlandtyq geldik kýrstan ótý. Ádette ýnıversıtetterde ótkiziletin bul kýrstar shotlandtyq gel tiliniń barlyq negizgi komponentterin qamtıdy - aıtylý men gramatıkadan bastap negizgi aýyzeki sóz tirkesterine deıin. Osy aýdıtorıalyq kýrstardan basqa, shotlandtyq geldik kýrstardyń kóptegen onlaın kýrstary bar. Bul úıden shyqpaı-aq til úırenýdiń tamasha tásili.

Qorytyndylaı kele, shotlandtyq gel tilin úırený Shotlandıanyń tarıhy men mádenıeti týraly tańǵajaıyp túsinik beredi. Til týraly negizgi bilim túsiný men baǵalaýdyń jańa álemine jol ashýy múmkin. Qol jetimdi kýrstar men resýrstardyń keń spektrimen til úırený qyzyqty ári paıdaly bolýy múmkin. Sondyqtan, eger siz Shotlandıa jerimen jáne halqymen jaqynyraq tanysqyńyz kelse, shotlandtyq gel tiline aýdarý - bastaý úshin tamasha oryn.

Shotland gel tilinde qaı elder sóıleıdi?

Shotlandtyq gel negizinen Shotlandıada, ásirese taýly jerlerde jáne araldarda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Kanadadaǵy jańa Shotlandıada sóıleıdi, onda ol provınsıadaǵy jalǵyz resmı tanylǵan azshylyq tili bolyp tabylady.

Shotland geliniń tarıhy qandaı?

Shotlandtyq gel tili Shotlandıada kem degende 5 ǵasyrdan beri keń taralǵan jáne ejelgi keltterdiń tilinen shyqqan dep esepteledi. Ol Irlandıada, Ýelste jáne Brıttanıde (Fransıada) sóıleıtin tildermen baılanysty. Orta ǵasyrlarda bul búkil elde keńinen aıtyldy, biraq ony qoldaný 18 ǵasyrdyń basynda Shotlandıa Koróldigi Anglıamen biriktirilgennen keıin azaıa bastady. 19 ǵasyrdyń ortasyna qaraı bul til negizinen taýly jerlerde jáne Shotlandıa araldarynda keń taralǵan.
19-20 ǵasyrlarda shotlandtyq gel tili negizinen ǵalymdar men belsendilerdiń kúsh-jigeriniń arqasynda qaıta jandandy. Qazirgi ýaqytta Shotlandıada 60 000-nan astam gall tilinde sóıleıtinder bar jáne bul til mektepterde oqytylady. Ol sondaı-aq Eýropalyq Odaqtyń resmı tili bolyp tabylady jáne Shotlandıada aǵylshyn tilimen qatar resmı mártebege ıe.

Shotlandtyq gel tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Donald Makdonald (1767-1840): "geldik ádebıettiń ákesi" degen atpen belgili Donald Makdonald 19 ǵasyrda Shotlandıada geldik ádebıettiń qaıta órleýin bastaǵan jazýshy, aqyn, aýdarmashy jáne redaktor boldy.
2. Aleksandr Makdonald (1814-1865): Aleksandr Makdonald Shotlandıanyń eń uly kelt óleńderin, sonyń ishinde "An Cnocan Bàn" jáne "Cumha nam Beann"óleńderin jazǵan kórnekti geldik tarıhshy jáne aqyn boldy. Ol sondaı-aq alǵashqy shotland-gel sózdigin jasaýǵa kómektesti.
3. Kalým Maklın (1902-1960): áıgili Gael aqyny, Kalým Maklın sonymen qatar 20 ǵasyrda Shotlandıada tildi jandandyrýǵa kómektesetin Gael tilin oqytýǵa arnalǵan oqýlyqtar serıasyn jazdy (ırlandıalyq Gael).
4. Djordj Kempbell (1845-1914): Kempbell óziniń mansabyn geldik mádenıet pen tildi saqtaýǵa arnaǵan kórnekti ǵalym boldy. Onyń "Batys taýly aımaqtaǵy tanymal ertegiler" kitaby kelt ádebıetiniń eń úlken shyǵarmalarynyń biri bolyp sanalady.
5. Djon Makınnes (1913-1989): Makınnes aýyzsha dástúrlerdiń, ásirese shotlandtyq geldik fólklor men mýzykanyń mańyzdy jınaýshysy jáne zertteýshisi boldy. 1962 jyly ol shotland mádenı murasynyń negizi bolǵan geldik án dástúrine úlken sholý jasady.

Shotlandtyq geldik qurylym qalaı jumys isteıdi?

Shotlandtyq gel-kelt otbasyna jatatyn jáne eki dıalektke bólinetin úndi-eýropalyq til: negizinen Irlandıada sóıleıtin ırlandıalyq gel jáne negizinen Shotlandıada sóıleıtin shotlandtyq gel. Til-ádettegi kelt gramatıkasy men sıntaksısi bar dástúrli qurylym. Onyń aýyzsha júıesi jekeshe, qos jáne kópshe formalardyń kúrdeli tirkesimine negizdelgen. Zat esimderdiń jekeshe jáne kópshe túrleri bar jáne jynysyna qaraı eńkeıedi. Syn esimder men esimdikter jynysy, sany jáne jaǵdaıy boıynsha zat esimderge sáıkes keledi. Etistikterde alty shaq, úsh kóńil-kúı jáne sheksiz formalar bar.

Shotlandtyq gel tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Aıtylymnan bastańyz: gel tilin úırenýdi bastamas buryn, durys aıtylýymen tanysqanyńyzǵa kóz jetkizińiz. Bul sizge keıingi sabaqtardy úırenýge kómektesedi jáne sóıleý men túsinýdi áldeqaıda tegis etedi.
2. Negizgi sózdik qoryn úırenińiz: aıtylymdy meńgergennen keıin, múmkindiginshe negizgi sózdik qoryn úırenýge tyrysyńyz. Bul sizge keıingi sabaqtardyń negizin qalaıdy jáne gel tilin túsinýdi jáne onymen sóılesýdi jeńildetedi.
3. Kitaptarǵa nemese aýdıo sabaqtarǵa ınvestısıa salyńyz: keıbir kitaptarǵa nemese aýdıo sabaqtarǵa ınvestısıa salý mańyzdy. Bul sizge tildi durys úırenýge kómektesedi jáne aqparattyń saqtalýyn qamtamasyz etedi.
4. Áńgimelesýshini tabyńyz: múmkin bolsa, shotland-gel tilinde sóıleıtin adamdy taýyp, birneshe áńgimelesýdi uıymdastyryńyz. Bul sizge tildi úırenýge jáne qatelikter jiberýden qorqýdy jeńýge kómektesedi.
5. Geldik radıony tyńdańyz: geldik radıony tyńdaý - bul til týraly kóbirek bilýdiń jáne onyń áńgimede qalaı estiletini týraly túsinik alýdyń tamasha tásili.
6. Geldik teleshoýlardy qarańyz: geldik teleshoýlar men fılmderdi izdeý sonymen qatar bul tildiń ártúrli kontekstterde qalaı qoldanylatynyn túsinýge kómektesedi.
7. Geldik gazetter men jýrnaldardy oqyńyz: gel tilinde jazylǵan gazetter men jýrnaldardy oqý-bul til men mádenıet týraly kóbirek bilýdiń tamasha tásili.
8. Tehnologıany qoldanyńyz: siz gel tilin úırený kezinde tehnologıany óz paıdańyzǵa paıdalana alasyz. Tildi úırenýge kómektesetin kóptegen veb-saıttar men qosymshalar bar.