Бар Таджикскай Тылбаастаа

Идиш-былыргы тыл 10 үйэ Германияҕа барар эрээри, киин уонна Илин Эуропаҕа орто үйэлэртэн ыла саҥараллар. Ити хас да тылы, бастатан туран, немец, Иван, Арамаан уонна славянскай тыллары кытта холбооһун. Сороҕор диалект быһыытынан көрөллөр, ол гынан баран, дьиҥэр, ити бэйэ синтаксиһын, морфологиятын уонна тылдьыт саппааһын кытта толору тыл. Бу тылы үйэлэр тухары туһаныы диаспораттан, ассимиляция уонна социальнай усулуобуйа уларыйыытыттан, ол гынан баран, билигин киниэхэ сорох дойдуларга ортодоксальнай еврейдэр элбэхтэр.

Официальнай тыл статуһа суох да буоллар, лингвистика да, култуура да сыалларыгар төһө суолталааҕын билигин да билэллэр. Ол иһин аан дойду үрдүнэн тыл идиэйэтин көмөтүнэн оннунан хааларга дьулуһар дьон бааллар. Переводчиктар идеяларын өйдөөбүт уонна ону оҥорбот дьон икки ардыларыгар баһыйан көмөлөһөллөр.

Идишаны кытта тылбаас сулууспалара сүнньүнэн көннөрү кэпсэтиигэ туттуллар тылы буларга көмөлөһүөхтэрин сөп, ол эбэтэр Библияттан киирии тыллар эбэтэр итэҕэл сиэрин- туомун көрдөрөр этиилэри. Бу ытык этиилэр көмөлөрүнэн идеяҕа кэпсэтии эбэтэр кэпсэтии тыла сөптөөхтүк киллэриллиэн сөп. Бу тылы билбэт дьоҥҥо идишка киирии олус туһалаах буолуон сөп.

Докумуоннар суруллууларын үгүс уобаластарга миграция, итэҕэл, литература, лингвистика уонна Еврейскэй история курдук бүтүн история былаһын тухары туһаналлара. Ол иһин ивритка да, немец тылыгар да сертификацияламмыт идеялаах тылбаасчыттары булуу улахан суолталаах. Дьиҥэр, бу специалистар араас айымньылар культураларын, түгэннэрин уонна түгэннэрин билэр буолуохтаахтар, кинилэр тылбаастара аан маҥнай көстөрүн чуолкай өйдүөхтээхтэр.

Тыл үөрэхтээхтэригэр төһөнөн элбэх көмөнү оҥороллор да, соччонон тыыннаах хааларга көмөлөһөллөр. Ол курдук, тылдьыты атын тылларга көһөрөргө көмөлөһөр, тылбаастар олонхо тылын толору сүтэрэргэ көмөлөһөллөр. Тылбаасчыттар көмөлөрүнэн еврейдии норуот культуратыгар, үгэстэригэр түннүгү аһан тыыннаах, доруобай буолуу барар.

Ханнык дойдуларга тыл этэллэрий?

Олор сүнньүнэн Еврейскэй Штаттар, Израиль, Россия, Беларусь, Украина, Польша уонна Венгрия общиналарыгар бааллар. Онно эмиэ Францияҕа, Аргентина, Австралияҕа, Соҕуруу Африкаҕа, Канадаҕа уонна да атын дойдулар ахсааннара аҕыйах.

Тыл историята хайдаҕый?

Идиш-бу орто германскай уонна аан дойду үрдүнэн еврейдэр-ашкеназтар диэн тыллаахтар. Кини еврейдэр сүрүн тылларынан билиҥҥи Германия уонна хотугу Франция территорияларыгар чэчирии турдаҕына, еврейдэр общиналара 9- с үйэҕэ үөрэхтэрин саҕалаабыт. Бу хас да тыл булкааһа Иван уонна арамейскай, ону таһынан славянскай, Роман уонна орто Халыма диалектарыгар киирэн сытар.
Идиш аан бастаан 12- с үйэҕэ Европа еврейдэрин ортолоругар киэҥник тарҕаммыт, сүрүннээн кэпсэтии тылын быһыытынан буолбакка, үгэс буолбут сурук- Бичик көрүҥүн быһыытынан туһанар буолбут. Ити Еврейскэй нэһилиэнньэни кытта үгүстүк араарыллыбыт уонна ол курдук, кэмтэн ыла араас диалектары сайыннарбыт. 15-16 үйэ устата Европа үрдүнэн киэҥник тэнийэн, Европа еврейдэрин ортолоругар бодоруһуу тыла буола сылдьыбыта.
Эуропа, Африка уонна Америка араас диалектара үөскээбиттэрэ олохтоох тылларга сабыдыала эмиэ күүстээх буолбута. Ис уратыларын да үрдүнэн, диалектар уопсай грамматикалаах, синтаксис уонна стандарт тыл саппааһа баар, сорох диалектарга ордук күүскэ сабыдыаллыыр, онтон атыттара - кэнники тыллар.
19- с үйэҕэ литература чэчирии сайдыбыта, бу тылынан элбэх кинигэ, сурунаал тахсара. Ол гынан баран, холбоһуктаах Штаттарга таба туттуу элбэх еврейдэри иккис аан дойду сэриитин кэнниттэн английскай тыл быһыытынан ылыныы улаатыыта кэпсэтии тыл быһыытынан барар. Билигин урукку курдук мөлүйүөнүнэн дьон аан дойду үрдүнэн идеяҕа, сүрүннээн Хотугу Америкаҕа уонна Израильга этэллэр, ол тыл хаһан эрэ курдук киэҥник туһаныллыбат.

Тыл сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Бэн-Иегуд элэзера (1858-1922): Бэн-Иегуда былыргы омук тылын сөргүтэргэ суруллар, ол уонна ивритка элбэх идискэй тыллары киллэрбит. Кини ону тэҥэ аныгы ивановтааҕы тылдьытын барытын оҥорбутуттан уонна бу тылынан ыстатыйалары уонна кинигэлэри суруйбута.
2. Шолом- Алейхем (1859-1916): Алексей илин Европаҕа еврейдэр олохторун туһунан суруйар идеяҕа биллэр суруйааччы этэ. Кини айымньылара, ол иһигэр "Молочник Творя", популяризациялыырга уонна тарҕатарга көмөлөстүлэр.
3. Хаим Гряд (1910-1982): Грейдэр идеяҕа биллэр романист уонна поэт этэ. Кини айымньыта Еврейскэй олох уустарын туһунан кэпсэнэр айымньылара литератураны биир бастыҥ айымньыларынан киэҥник ааҕыллаллар.
4. Максим Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, төрүттээччи уонна Еврейскэй чинчийии институтун дириэктэрэ, Вайнайх Вайнрайх идишаны үөрэтэн, популяризациялыырга анаммыта.
5. Ицик Маҥер (1900-1969): Маҥер 20- с үйэ саамай улуу суруйааччыларыттан биирдэстэрэ. Кини тыл модернизациятыгар уонна модернизациятыгар улахан сабыдыаллаабыта.

Тыл структурата хайдах тэриллэрий?

Структура немецкэй тыл структурата кэриэтэ барар. Кини субъект бэрээдэгинэн тутуллубут этиилэр, этиилэриттэн уонна этиилэриттэн турар-объект. Дьэ, кырдьык курдук, немецтэр союзтарын, удьуордарын, бас бэринэр союзтартан кырата суох артиклларга туттуллар. Бу туохтуурдары немецтии, сорох бириэмэҕэ немецтии тылынан маннык тыҥааһын суох. Өссө немецтэр тылларыгар суох хас да эбии элеменнэр уонна атын элеменнэр бааллар.

Тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

Үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - бу тылга төбөлөөх тиэйиллиэ. Бу идеяҕа кэпсэтии, кинигэлэри уонна хаһыаты ааҕыы, ону сэргэ идеяҕа киинэлэри, тэлэбиидэнньэни көрүү- истии буолар. Эһиги эмиэ олохтоох уопсастыбаннай кииҥҥэ, университекка эбэтэр онлайн курстарыгар суруйуоххутун сөп. Тыл носителямын кытта кэпсэтэргитигэр хайаан да көмөлөһүҥ, ол эһиэхэ тылга, грамматикаҕа сыстарга үөрүйэх. Дьэ, эһиги үөскүөн сөптөөх ханнык баҕарар ыйытыыларга хоруйдуурга көмөлөһөр эмиско- английскай тылдьыт уонна туохтуурдар таблицаларын илиигитинэн тутуҥ.

Таджик, эбэтэр таджик, - бу киин Азияҕа уонна чугастааҕы Илин тылларга баар тыл. Бу индоир тыла перс тылын кытта ыкса сибээстээх, ол гынан баран уратылаах. Таджикистаҥҥа, Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа, Афганистаҥҥа уонна Россия аҕыйах ахсааннаах тыллаахтар. Из его популярностью воспрос на переводе с таджикских и на русский язык.

Таджик тылыгар тылбаас бизнес эрэ курдук дьоһун өҥө буолар, онон чааһынай дьоҥҥо сахалыы тылбаас өҥөтө таджик тылыгар атын специалистары кытта ыкса бодоруһан, саҥа ырыынакка киириини хааччыйаллар. Бу аан дойдутааҕы эргиэнинэн дьарыктанар дьоҥҥо ордук туһалаах. Тылбаасчыт өҥөтө Правительство ведомстволарын икки ардыларыгар коммуникацияны чэпчэтиигэ туһаныллыан сөп, государственнай органнарга уонна бырабыыталыстыба тэрилтэлэригэр отчуоттуур уонна көдьүүстээхтик хаалыахтарын сөп.

Туспа дьоҥҥо медицинскэй көмөнү оҥорууга тылбаасчыт өҥөтүнэн туһаныан сөп. Онлайн маркетинынан дьарыктанар компаниялар ону тэҥэ веб- сайт уонна реклама матырыйаалларын таджик тылыгар туһаныы көдьүүстээх буолуон сөп.

Ханнык баҕарар икки тылтан профессиональнай өҥөнөн туһанара улахан суолталаах. Профессиональнай тылбаасчыттар хас да тылы баһылыыллар уонна хас биирдии тыл нюйстэрин өйдүүллэр. Кинилэр тылбаастарын чуолкайдык, чуолкайдык уонна табыгастаах буоларын хааччыйаллар. Идэтийбит тылбаасчыт ону сэргэ терминология ханнык баҕарар уларыйыытын кэтээн көрөр, чуолкайдык быһаарарга улахан суолталаах.

Сертификацияламмыт тылбаасчыттар тыл комбинацияларыгар туох да суох, чопчу оҥоһуллубут стандартар суохтар. Кинилэр иммиграционнай уонна атын государственнай сулууспаларга ылыллар докумуоннары чопчу уонна кээмэйгэ көһөрүөхтэрин сөп. Түмүктэммит тылбаастар университеттарга уонна иммиграционнай сыалларга сайабылыанньаны биэрии үгүстүк ирдэнэр.

Таджик тылыгар тылбаас өҥөтө ирдэнэр буоллаҕына, эрэллээх, профессиональнай туруорааччыны талар наадалаах. Анал уобаласкытыгар уопуттаах тылбаасчыты таллыҥ уонна үлэтин болдьоҕо туолуон сөп. Кинилэр үлэлэрин хаачыстыбатын эмиэ бэрэбиэркэлиир суолталаах, тоҕо диэтэххэ, үгүс тылбаастар сыыһа- халты тутталлар. Клиеннэри кичэйэн чинчийии, ырытыы эһиэхэ тылбаасчыт көмөлөһүөҕэ, итэҕэйиэххитин сөп.

Таджик тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Таджик тыла сүрүннээн Таджикистаҥҥа, Афганистаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Кыргызстаҥҥа дииллэр. Онно эмиэ дьоҕус бөлөхтөр Арассыыйаҕа, Турцияҕа, Пакистаҥҥа, Ираҥҥа уонна урукку сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ бааллар.

Таджик тылын историята хайдаҕый?

Таджик-бу Ираҥҥа уонна Афганистаҥҥа саҥарар аныгы версия. Сүнньүнэн перс тылын уонна кини иннинээҕи кэпсээннэрин уонна перс тылын уонна кини иннинээҕи (ону тэҥэ неплевтар пехлевтар) кытта дьүөрэлээһиннэрэ. Онно эмиэ атын тыллар нуучча, английскай, Кытай, хинди, узбек, туркмен уо. д. А. Аныгы таджик тыла биһиги эрабыт 8- с үйэтигэр аан бастаан тэриллэн, Илиҥҥи омуктар Арабскай Персияны ылыы кэнниттэн региоҥҥа кэлэн бу тылы көһөрөн, күннээҕи олоххо туһаныыны саҕалаабыттара. 9- с үйэҕэ Бухара куората киин Азияҕа бастакы персонаж династиялаах Саманидтар династияларын киин куората буолбута. Бу кэмҥэ бу оройуоҥҥа культура уонна литература чэчирии сайдыбыта, оттон кэпсэтии тыла билигин таджикистыы билэбит диэн кубулуйда.
20- с үйэҕэ таджик тыла официальнайдык кодификацияламмыта уонна оскуолалар программаларыгар киллэриллибитэ. Онтон ыла киин Азиатскай региоҥҥа дьоһуннаах тыл буолбута. Тыл салгыы сайдар, кэнники сылларга кини лексиконугар саҥа тыллар эбиллибиттэрэ. Билигин таджик тыла Таджикистан официальнай тыла буолар, онно дойду иһигэр да, тас өттүгэр да 7 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар.

Таджик тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абдулмдьид Джураев-учуонай,автор уонна таджик тылын профессора, кини аныгы стандартизациятыгар бэйэтин кылаатын киллэрбит.
2. Мирзо Туунзода-Таджикистантан төрүттээх биллиилээх поэт, политик уонна суруйааччы, таджик тылын уонна литературатын популяризациялааһыҥҥа бэйэтин оруоллаах.
3. Садидин Айни- аатырбыт таджик суруйааччыта, айымньылара таджик литературнай нэһилиэстибэтин биир тутаах сорҕото буолар.
4. Ахмадон Махмудов - суруйааччы,лингвист уонна учуонай.
5. Мухаммад Шарипов-уһулуччулаах поэт уонна эссеист, бэйэтин айымньыларынан таджик тылын айарга көмөлөспүтэ.

Таджик тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Таджик тыла индоевропей тыла Иран салаатыгар сыһыаннаах. Кини сүрүн структурата икки чаастан турар: үс сүһүөхтээх, киин Азиатскай тыллар икки ардыларыгар баар тыллар ситимнэрин көрдөрөр былыргы тыл. Ону таһынан тыл араб, персид уонна да атын тыллар элеменнэрин-кини культурнай уратытын көрдөрөр. Таджик тыла аналитико- синтетическэй структуралаах, ол аата тыл бэрээдэгэр уонна синтаксическай ньымаларга ордук тирэҕирэн, синтаксическай ньымаларга сыһыарыы түһүк форматыгар олоҕурарын көрдөрөр. Таджик тылыгар тыл бэрээдэгэ олус наадалаах, этиилэр туһааннаах уонна түмүктэнэллэр.

Таджик тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Таджик тылын эбэтэр онлайн кууруһун үчүгэй учебнигы атыылаһыыттан саҕалааҥ. Грамматиканы, ааҕыыны, суругу, кэпсэтиини уонна аудированиены хабар киһи итэҕэйиэҕиҥ.
2. Аудиозаписи на таджикском языке и видео на таджикском языке. Тылга хайаан да түмсүҥ, кинини үтүктэ сатааҥ.
3. Начите простые тексты на таджикском языке. Билбэт тыл суолтатын сэрэйиҥ уонна ити тыллар быһаарыыларыттан көрүөҕүҥ.
4. Тереебут тылы таджик тылыгар уерэтиҥ. Маны тыл атастаһыытын саайтынан оҥоруохха сөп, үҥсүү эбэтэр саҥарыы курдук. Эһиги эмиэ кулуупка эбэтэр таджик тылын курсугар суруттарыаххытын сөп.
5. Попракт В написании на таджикском языке,использованные онлайн- инструменнары туттан- хаптан, тээбириннэри туттуу.
6. Дьэ, кэнэҕэскитин кэнэҕэскитин үрдүк таһымҥа таһааран, прогресстаргытын кэтээн көрөр туһугар мэлдьи сыаллаах- соруктаах туруорунуҥ.