Бар Эксембург Тылбаастаа

Идиш-былыргы тыл 10 үйэ Германияҕа барар эрээри, киин уонна Илин Эуропаҕа орто үйэлэртэн ыла саҥараллар. Ити хас да тылы, бастатан туран, немец, Иван, Арамаан уонна славянскай тыллары кытта холбооһун. Сороҕор диалект быһыытынан көрөллөр, ол гынан баран, дьиҥэр, ити бэйэ синтаксиһын, морфологиятын уонна тылдьыт саппааһын кытта толору тыл. Бу тылы үйэлэр тухары туһаныы диаспораттан, ассимиляция уонна социальнай усулуобуйа уларыйыытыттан, ол гынан баран, билигин киниэхэ сорох дойдуларга ортодоксальнай еврейдэр элбэхтэр.

Официальнай тыл статуһа суох да буоллар, лингвистика да, култуура да сыалларыгар төһө суолталааҕын билигин да билэллэр. Ол иһин аан дойду үрдүнэн тыл идиэйэтин көмөтүнэн оннунан хааларга дьулуһар дьон бааллар. Переводчиктар идеяларын өйдөөбүт уонна ону оҥорбот дьон икки ардыларыгар баһыйан көмөлөһөллөр.

Идишаны кытта тылбаас сулууспалара сүнньүнэн көннөрү кэпсэтиигэ туттуллар тылы буларга көмөлөһүөхтэрин сөп, ол эбэтэр Библияттан киирии тыллар эбэтэр итэҕэл сиэрин- туомун көрдөрөр этиилэри. Бу ытык этиилэр көмөлөрүнэн идеяҕа кэпсэтии эбэтэр кэпсэтии тыла сөптөөхтүк киллэриллиэн сөп. Бу тылы билбэт дьоҥҥо идишка киирии олус туһалаах буолуон сөп.

Докумуоннар суруллууларын үгүс уобаластарга миграция, итэҕэл, литература, лингвистика уонна Еврейскэй история курдук бүтүн история былаһын тухары туһаналлара. Ол иһин ивритка да, немец тылыгар да сертификацияламмыт идеялаах тылбаасчыттары булуу улахан суолталаах. Дьиҥэр, бу специалистар араас айымньылар культураларын, түгэннэрин уонна түгэннэрин билэр буолуохтаахтар, кинилэр тылбаастара аан маҥнай көстөрүн чуолкай өйдүөхтээхтэр.

Тыл үөрэхтээхтэригэр төһөнөн элбэх көмөнү оҥороллор да, соччонон тыыннаах хааларга көмөлөһөллөр. Ол курдук, тылдьыты атын тылларга көһөрөргө көмөлөһөр, тылбаастар олонхо тылын толору сүтэрэргэ көмөлөһөллөр. Тылбаасчыттар көмөлөрүнэн еврейдии норуот культуратыгар, үгэстэригэр түннүгү аһан тыыннаах, доруобай буолуу барар.

Ханнык дойдуларга тыл этэллэрий?

Олор сүнньүнэн Еврейскэй Штаттар, Израиль, Россия, Беларусь, Украина, Польша уонна Венгрия общиналарыгар бааллар. Онно эмиэ Францияҕа, Аргентина, Австралияҕа, Соҕуруу Африкаҕа, Канадаҕа уонна да атын дойдулар ахсааннара аҕыйах.

Тыл историята хайдаҕый?

Идиш-бу орто германскай уонна аан дойду үрдүнэн еврейдэр-ашкеназтар диэн тыллаахтар. Кини еврейдэр сүрүн тылларынан билиҥҥи Германия уонна хотугу Франция территорияларыгар чэчирии турдаҕына, еврейдэр общиналара 9- с үйэҕэ үөрэхтэрин саҕалаабыт. Бу хас да тыл булкааһа Иван уонна арамейскай, ону таһынан славянскай, Роман уонна орто Халыма диалектарыгар киирэн сытар.
Идиш аан бастаан 12- с үйэҕэ Европа еврейдэрин ортолоругар киэҥник тарҕаммыт, сүрүннээн кэпсэтии тылын быһыытынан буолбакка, үгэс буолбут сурук- Бичик көрүҥүн быһыытынан туһанар буолбут. Ити Еврейскэй нэһилиэнньэни кытта үгүстүк араарыллыбыт уонна ол курдук, кэмтэн ыла араас диалектары сайыннарбыт. 15-16 үйэ устата Европа үрдүнэн киэҥник тэнийэн, Европа еврейдэрин ортолоругар бодоруһуу тыла буола сылдьыбыта.
Эуропа, Африка уонна Америка араас диалектара үөскээбиттэрэ олохтоох тылларга сабыдыала эмиэ күүстээх буолбута. Ис уратыларын да үрдүнэн, диалектар уопсай грамматикалаах, синтаксис уонна стандарт тыл саппааһа баар, сорох диалектарга ордук күүскэ сабыдыаллыыр, онтон атыттара - кэнники тыллар.
19- с үйэҕэ литература чэчирии сайдыбыта, бу тылынан элбэх кинигэ, сурунаал тахсара. Ол гынан баран, холбоһуктаах Штаттарга таба туттуу элбэх еврейдэри иккис аан дойду сэриитин кэнниттэн английскай тыл быһыытынан ылыныы улаатыыта кэпсэтии тыл быһыытынан барар. Билигин урукку курдук мөлүйүөнүнэн дьон аан дойду үрдүнэн идеяҕа, сүрүннээн Хотугу Америкаҕа уонна Израильга этэллэр, ол тыл хаһан эрэ курдук киэҥник туһаныллыбат.

Тыл сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Бэн-Иегуд элэзера (1858-1922): Бэн-Иегуда былыргы омук тылын сөргүтэргэ суруллар, ол уонна ивритка элбэх идискэй тыллары киллэрбит. Кини ону тэҥэ аныгы ивановтааҕы тылдьытын барытын оҥорбутуттан уонна бу тылынан ыстатыйалары уонна кинигэлэри суруйбута.
2. Шолом- Алейхем (1859-1916): Алексей илин Европаҕа еврейдэр олохторун туһунан суруйар идеяҕа биллэр суруйааччы этэ. Кини айымньылара, ол иһигэр "Молочник Творя", популяризациялыырга уонна тарҕатарга көмөлөстүлэр.
3. Хаим Гряд (1910-1982): Грейдэр идеяҕа биллэр романист уонна поэт этэ. Кини айымньыта Еврейскэй олох уустарын туһунан кэпсэнэр айымньылара литератураны биир бастыҥ айымньыларынан киэҥник ааҕыллаллар.
4. Максим Вайнрайх (1894-1969): Лингвист, профессор, төрүттээччи уонна Еврейскэй чинчийии институтун дириэктэрэ, Вайнайх Вайнрайх идишаны үөрэтэн, популяризациялыырга анаммыта.
5. Ицик Маҥер (1900-1969): Маҥер 20- с үйэ саамай улуу суруйааччыларыттан биирдэстэрэ. Кини тыл модернизациятыгар уонна модернизациятыгар улахан сабыдыаллаабыта.

Тыл структурата хайдах тэриллэрий?

Структура немецкэй тыл структурата кэриэтэ барар. Кини субъект бэрээдэгинэн тутуллубут этиилэр, этиилэриттэн уонна этиилэриттэн турар-объект. Дьэ, кырдьык курдук, немецтэр союзтарын, удьуордарын, бас бэринэр союзтартан кырата суох артиклларга туттуллар. Бу туохтуурдары немецтии, сорох бириэмэҕэ немецтии тылынан маннык тыҥааһын суох. Өссө немецтэр тылларыгар суох хас да эбии элеменнэр уонна атын элеменнэр бааллар.

Тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

Үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - бу тылга төбөлөөх тиэйиллиэ. Бу идеяҕа кэпсэтии, кинигэлэри уонна хаһыаты ааҕыы, ону сэргэ идеяҕа киинэлэри, тэлэбиидэнньэни көрүү- истии буолар. Эһиги эмиэ олохтоох уопсастыбаннай кииҥҥэ, университекка эбэтэр онлайн курстарыгар суруйуоххутун сөп. Тыл носителямын кытта кэпсэтэргитигэр хайаан да көмөлөһүҥ, ол эһиэхэ тылга, грамматикаҕа сыстарга үөрүйэх. Дьэ, эһиги үөскүөн сөптөөх ханнык баҕарар ыйытыыларга хоруйдуурга көмөлөһөр эмиско- английскай тылдьыт уонна туохтуурдар таблицаларын илиигитинэн тутуҥ.

Лемксембург-Германия, Бельгия икки ардыларыгар турар Улуу герцогенбург диэн ааттаах Германия тыла. 400 000- тэн тахса киһи тыла- өһө бизнес уонна аан дойду сыһыаннаһыыларыгар улахан болҕомтону тардар региональнай тыл буолар.

Омуктар кыраныыссаларын арыйыыны салгыыр буолан, бу дойду араас культуратын, нэһилиэстибэтин толору өйдүүргэ дьулуһааччылары наадалааҕынан буолла. Бизнескэ олохтоох нэһилиэнньэни кытта бодоруһуу булгуччулаах усулуобуйа буолар. Бэйэ тылын уустугун өйдүүрүнээҕэр тылбаасчыт өҥөтүнэн туһаныан сөп.

Онон, эксээмэн тылбааһа туохха тардылларый? Атын тылы кытта тэҥнээтэххэ, тиэкиһи биир тылтан ылыы уонна атын тылга уларытыы, суолтатын оннунан хаалларыы курдук. Эксембургтары кытта тылбаас атын тылга тугунан да уратыта суох. Ол эрээри, лемксембург тылын сүрүн проблематынан история туспа статуһа буолар. Ити курдук атын тылларга мэлдьи бэлэм тылбаастары, грамматическай быраабылалары уонна лингвистическэй усулуобуйалары оҥорууга сырытыннарар.

Дьыала тылбаас өҥөтүгэр тиийдэҕинэ, чопчу сыаллаах- соруктаах. Сыыһа- халты сыыһа туттуу, бодоруһуу, эбэтэр сыһыаны үрэйии курдук сыыһа туттуу, профессиональнай тылбаасчыты кытта үлэлээһин улахан суолталаах.

Профессиональнай эксээмэннэри тылбаасчыттар культурнай уонна правовой контекстарга улахан уопуттаахтар. Ити дьыалабыай партнердар, клиеннэр эбэтэр үлэһиттэр икки ардыларыгар бодоруһуу курдук араас контекстарга бэйэлэрин билиилэригэр киирэллэр. Ону тэҥэ көһөрүү саамай аныгы инструменнарын уонна тоҕоостоох программанан хааччыйыыга туһаныахтара.

Эрэллээх тылбаасчыт эрэллээх дьону кичэйэн чинчийэр улахан суолталаах. Бу тылга сертификацияламмыт тылбаасчыт көрдөөҥ, бу салааҕа чахчы уопуттаах уонна тылга тиһэх уларыйыылары кытта билсэр кыахтаах.

Түмүккэ, лемксембург тылын тылбаастааһын дойду культуратын уонна историятын интэриэһиргиир дьоҥҥо тугунан да сыаналаммат өҥө буолар. Лицейбург атын тылларыгар докумуоннары чуолкайдыырга үөрүйэхтээх уонна экспертизалаах, наадалаах профессионаллары наймылаһан, тэрилтэлэр уонна чааһынай дьон хаачыстыбалаах түмүктэри аахсыахтарын сөп.

Ханнык дойдуларга эксембург тылынан саҥаралларый?

Лемксембург тылынан саҥараллар уонна ордук Бельгия, Франция уонна Германия сорох чаастарыгар.

Лемксембург тылын историята хайдаҕый?

Лемксембург тылын историята орто үйэттэн саҕаланар. Бу тыл аан бастаан ХІІ үйэҕэ үктэммит романическай кельталарынан туттуллубута. Кэнники сүүс сыл устатыгар ыаллыы Германия тыллара, ордук Аллараа Бэстээх, тыл арҕаа өттүнээҕи салаалара күүстээх сабыдыалларынан сылдьаллар.
19- с үйэҕэ төрөөбүт тыл бэйэтин суругунан туспа тыл быһыытынан үөскээбитэ. Ол кэмтэн ыла тыл литератураҕа, издательскай дьыалаҕа, чааһынай уонна общественнай күннээҕи олоххо элбэхтик туттуллар кээмэйинэн салгыы сайдыбыта.
Бүгүн лемксембург дойдуларыгар официальнай тыл буолар, ону тэҥэ Бельгия, Франция уонна Германия сорох чаастарыгар тарҕаммыт. Кини ону тэҥэ сорох университеттарга үөрэтэллэр уонна Европа союһугар бодоруһарга туһаныллар.

Топ- 5 киһилээх Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Жан- Пьер Фейе (1893-1943): французскай лингвист уонна профессор, кини 1923 с. бастакы тылдьыттар уонна грамматикалар бэчээттээһиннэригэр эппиэтинэстээх эбит.
2. Эмиль Вебер (1898-1968): лембург суруйааччыта уонна поэт элбэх кинигэни уонна брошюраны суруйбут.
3. Альберт Мерген (1903-1995): лингвист уонна профессор, онно билиҥҥи лксембург орфографиятын оҥорорго суруллар.
4. Николай Биивер (1912-1998): "Ligropes" сурунаал төрүттээччитэ уонна төрүттээччитэ.
5. Роберт Крипс (1915-2009): лингвист уонна профессор, оскуолаҕа тылы үөрэтии стандартнай көрүҥүн оҥорууга уонна тупсарыыга үлэлэспит лингвист уонна профессор.

Оксембург тылын структурата хайдах тэриллэрий?

Лемксембург-Герман тыла, немец уонна Голландия тылларыттан төрүттээх. Ити икки өрүттээх Үөһээ уонна арҕаа-киин диалектар икки ардыларыгар холбоһор элеменнэри холбуур. Тыл үс араас диалектаах: мэйельскай- франконскай (онно хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр саҥарыллар), Үөһээ Бүлүү (онно дойду киин уонна арҕаа регионнарыгар этиллэр) уонна сир соҕуруу өттүгэр баар (онно сүнньүнэн соҕурууҥҥу өттүгэр этиллэр). Тылбыт үксүн дорҕоонноохтук иһиллэ- иһиллэ сылдьар. Грамматическай өттүнэн кини немец тылыгар, тыл бэрээдэгигэр уонна структуратыгар маарынныыр.

Эксембург тыла ордук сөптөөх ньыма эбит дии саныыгын?

1. Бэйэҕитигэр үчүгэй учебник эбэтэр үөрэх кууруһун атыылаһыҥ. Лемксембург тылыгар анаан араас онлайн курстары уонна приложенияны киллэрэн туран элбэх программа баар. Ити структурнай уруоктары ылыы уонна тыл өйдөбүлүгэр бэртээхэй ньыманан буолуон сөп.
2. Тылы Булуҥ. Сирэй эбэтэр онлайн тылын илдьэ сылдьыҥ. Бу тылы түргэнник үөрэтэргэ көмөлөһүөххүтүн сөп, тоҕо диэтэххэ, ханнык тылынан сөпкө этэллэрин истиэххит, ону тэҥэ төрүт култуураҕытын туһаныаххытын сөп.
3. Эксембург тылынан СМИ истиэҕиҥ. Телевизионнай шоу көрөргүтүн, радиопрограмманы истэргитин эбэтэр лемксембург тылынан хаһыаты ааҕаргытын боруобалааҥ. Ити эһиэхэ тыл уонна тылдьыт саппааһын кытта билсэригэр көмөлөһөр, ону тэҥэ дойду культуратын өйдүүргүт ордук.
4. Практикаланыҥ, практикаланыҥ, практикаланыҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - утумнаах практика. Эһиги саҥарар, ааҕар- суруйар дьоҕургутун практикалааҥ диэн эрэниэҕиҥ. Карточкалары, оробуочай тэтэрээттэри эбэтэр атын ресурсалары туһаныҥ, эһиги үөрэппит матырыйаалгытыгар көмөлөһүҥ, ону тэҥэ саҥа тылы киллэрэргэ көмөлөһүҥ.