Мальтийскай Казах Тылбаастаа

Мальт тылын тылбаастааһын сирэйтэн соҕуруу байҕалга барар Мальт тылын уонна культуратын өйдүүргэ кыаҕы биэрэр. Мальт официальнай тылынан Латинскай буукубаларынан суруллубут мальт тыла буолар. Мальти тыла араб курдук эрээри, кини сорох уратылардаах, ол иһин тыл муннуга буолбат, мальтийскайы тылбааһа суох өйдүүрэ уустук.

Мальт тыла финикянист уонна римлян иннилэрин диэки барар уһун историялаах. Итальянскай, английскай уонна французскай курдук атын тыллар Саха тылын сайдыытыгар үйэ тухары сабыдыаллаабыттара. Ол иһин тыл ис кыаҕын толору өйдүүрүн туһугар мальтийскайдыы тылбааһы ылыы улахан суолталаах.

Дьыала чопчу тылбаас ыларыгар тиийдэҕинэ, аҕыйах тоҕоостоох варианнар бааллар. Суругунан тылбаас профессиональнай сулууспалара ханнык баҕарар докумуону эбэтэр тиэкиһи тылынан тылбаастыырга, дьыалабыай докумуоннартан саҕалаан СГУ уонна медицинскэй докумуоннартан саҕалаан өҥөнү биэриэхтэрин сөп. Тылбаас профессиональнай сулууспатын кытта үлэ барыта текси бастакы өйдөбүлү, өйү- санааны тутуһан чопчу быһаарыллыа диэн мэктиэлиир.

Ордук экономическай варианы көрдүүгүтүнэ, онлайн- тылбаас өҥөтө элбэх веб- сайт баар. Бу веб- сайты мальтийскайы киллэрэн туран араас тылларга тылбаастыыллар. Онлайн- тылбаас сулууспалара чуолкай тылбаастаныахтарын сөп эрээри, кинилэр культурнай нэилиэктэри барытын учуоттуур кыахтара суох. Онон цифровой тылбаастар мальтиоҥҥа судургу докумуоннары уонна тиэкистэри туһаныахха ордук.

Дьэ, онлайн нууччалыы тылдьыт, бэчээттэммит да көрүҥнэригэр сөп түбэһэр мальтийскай- английскай тылдьыттар элбэхтэр. Бу тылдьыттар эһиэхэ чуолкай тылбаастары, ону тэҥэ грамматикаҕа уонна айымньыга туһалаах сүбэлэри биэриэхтэрин сөп. Тылдьыт тылбаастара көдьүүстээх буолуон сөп эрээри, быраабыла курдук, кээмэйинэн хааччахтан уонна уустук докумуоннарга туһаныллыа суохтаах.

Ханнык тииптээх тылбаастан тутулуга суох, эһиги наадаҕытыгар сөптөөх быһаарыыны булуохтааххыт. Профессиональнай тылбаас сулууспалара эһиэхэ үрдүк тылбаастары биэриэхтэрин сөп, онлайн сервиһэ тылбаас уонна тылдьыттар базовай тылбаастарга туһалаах буолуон сөп. Эһиги талыыгытыттан тутулуга суох, нууччалыы тылбаас эһиэхэ Мальт тылын уонна культуратын өйдүүргэ көмөлөһүөн сөп.

Мальтийскай тылынан ханнык дойдуларга саҥаралларый?

Мальтийскай тылынан ордук Мальт тылынан саҥараллар, ол гынан баран манна Австралия, Канада, Германия, Италия, холбоһуктаах Штаттар уонна атын дойдуларга мальт диаспоратын чилиэннэрэ этэллэр.

Мальт тылын историята хайдаҕый?

Мальт тыла олус уһун уонна араас историялаах, ону биһиги эрабыт 10- с үйэтин иннин биэрэллэр. Хотугу Африка, француз, Испан уонна английскай тыллары күүстээх сабыдыаллаабыт сикико- Арабскай диалектартан арахсыбыта дииллэр. Мальт арыыта бэйэтин историятын былаһын тухары араас держава былааһынан сылдьарын быһыытынан, тылы оккупациялаабыт арыыны туттаран араас тылы, этиилэри хомуйбут. Мальт тыла Европаҕа биир уһулуччулаах тыл буолар, кини лексиконо кини историятын сорҕото буолар бары культуралар элеменнэрэ бааллар.

Мальт тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1) Микиэль Антон Вассали (1764-1829): "мальт тылын аҕата" диэн ааттаах, Вассали мальт лингвиһэ, философ уонна филолог этэ.
2) Дан Карм Псайл (1871-1961): Поэт уонна Мальт бастакы национальнай поэта, Псала мальтийскай тылынан элбэхтик суруйбута уонна тылга кэккэ саҥа тыллары уонна тыллары киэҥник тарҕатыыга эппиэтинэстээх этэ.
3) Гузе Мушат Аззопарди (1927-2007): Саха тылын лингвист уонна чинчийээччи, Аззопарди мальтийскай тылынан элбэхтик суруйбута, ону тэҥэ тыл лингвистическэй уонна литературоведческай чинчийиини ыыппыта.
4) Антон ван Лир (1905-1992): аҕабыыт - иезит, Ван Лир сүүрбэһис үйэ Саха тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигурата этэ уонна бу тылга таба суруйуу чуолкай тиһигин тэрийии иһин эппиэтинэстээх.
5) Джо Фригиери (1936-2020): мальтийский поэт уонна суруйааччы, Фигиери английскайдыы да, мальтийскайдыы да элбэхтик суруйбута уонна аныгы мальтийскай тыл сайдарыгар улахан кылааты киллэрбитэ, ону тэҥэ мальт поэзиятын биир бастыҥ автордарынан ааҕыллыбыта.

Мальт тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Мальт тылын структурата араб тылыгар маарынныыр,онно үс дьүөрэлээх тылтан турар. Француз уонна Италия тылларыгар күүстээх сабыдыаллаах, кыра артикль иннигэр баар уонна хас да сыһыарыылаах сыһыарыылаах тыллар бааллар. Мальт тыла эмиэ икки чыыһылалаах, ол аата аат даҕааһын, даҕааһын уонна туохтуурдар биирдиилээн ахсааҥҥа эбэтэр иккилии көрүҥҥэ сөп түбэһиэхтэрин сөп.

Мальт тыла ордук сөптөөх ньыманан хайдах үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Мальтийскай грамматиканы уонна айымньыны үөрэтииттэн саҕалааҥ. Грамматика быраабылатын быһаарар онлайн ресурсалары уонна үөрэх пособиеларын көрдөөҥ,ону тэҥэ тылы таба суруйуу хайдах сөпкө этэрин.
2. Тыл атастаһыытыгар эбэтэр практикаҕа партнеру Булуҥ. Сахалыы саҥарар киһини кытта кэпсэтии-бастыҥ ньыма.
3. Ыччаттарга радио, киинэлэри уонна телевизионнай программалары истиэҕиҥ. Тылгытыгар болҕомтоҕутун ууруҥ, эһиги тугу истибиккитин хатылыаххыт.
4. Тыл пленарнай саппааһыгар уонна грамматикаҕа сыһыаран туһаныҥ. Тылы үөрүйэхтэрин туттуу структуралаах буолуон сөп.
5. Хас да мальт доҕотторун илдьэ барыҥ. Бу, биллэн турар, тыл үөрэхтээхтэрин кытта бодоруһуу, ону тэҥэ эһиэхэ көмөлөһөргө бэлэммит атын омук тылын илдьэ сылдьар бастыҥ ньыма.
6. Оҕолоххутуна, Мальтаҕа сылдьыҥ. Тылга, культураҕа уонна Мальт дьонноругар тиэйиҥ. Онон тылгытын быдан түргэнник баһылыаххыт!

Бу дойду космополитичнай туруктанарын быһыытынан, казах тыла ордук суолталаах процеһынан кубулуйар. Аан дойду рыногар улаатыаҕыттан казах тыла чуолкай тылбаас өҥөтүгэр наадыйыы улаатар. Казах тылын атын тылларга тылбаастааһын уустук процесс буолуон сөп уонна хаачыстыбалаахтык көһөрүү тылы уонна кини грамматикатын, ону тэҥэ дойдулар икки ардыларыгар культурнай уратылара улахан суолталаах.

Казахстаҥҥа, сүрүннээн Казахстаҥҥа, ол эрээри Узбекистаҥҥа, Кытайга, Кыргызстаҥҥа, Россия уонна да атын сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ саҥарыллар казах тыла. Үйэлэрин тухары араб, перс уонна нуучча тыллара сабыдыаллаабыттара. Тыл түөрт диалектан турар: Соҕуруу, Хоту, Соҕуруулуу- Илин уонна Арҕаа. Ханнык диалегтан көрөн, сорох грамматика быраабылалара уларыйыахтарын сөп. Ол түмүгэр тылбаас бырайыага киириэн иннинэ хас биирдии диалегы өйдүүрэ улахан суолталаах.

Ону таһынан тылы ылыныыга сабыдыаллыыр культурнай нюанстарга уйан сыһыан олус суолталаах. Холобур, формальнай тыл дьыалабыай боппуруостары дьүүллэһиигэ сотору- сотору туттуллар, оттон ньыма тыл сыыһа- халты кэпсэтэр ордук табыгастаах. Ону тэҥэ тылбаасчыт сааһы аахтахха, эдэр тылбаасчыт урукку тыллары эбэтэр этиилэрин билбэттэрэ улахан суолталаах.

Дьэ, тылбаасчыттар алфавиты уонна тыл суругун тиһигин кытта билсэр дьоһун суолталаах. Казах тыла үс араас алфавитынан суруллубута эрээри, бүгүн саамай элбэхтик кириллица туһаныллар. Ону таһынан тылга тылга болҕомтоҕо ылыллыахтаах бэйэ суругунан бэлиэтээһиннэрэ бааллар.

Түмүктээн эттэххэ, казах тылын, кини диалектарын, культурнай нюстарын уонна алфавитын өйдөбүллэрин ирдиир. Бу аспектары барытын болҕомтоҕо ылан, тылбаасчыттар үрдүк хаачыстыбаны хааччыйыахтарын сөп, кинилэр толкуйдаммыт иһитиннэрии чуолкай биэрэр.

Казах тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Казахстаҥҥа, Казахстаҥҥа, ону таһынан Кытайга уонна Кытай сорох чаастарыгар, Афганистаҥҥа, Турцияҕа уонна Монголияҕа официальнай тыл буолар.

Казах тылын историята хайдаҕый?

Казах тылын историята 1400- с сыллардаахха аан бастаан киин Азия истиэптэригэр олорор түрк тыллаах омуктарга сурук- Бичик быһыытынан туттуллубута. Казах тылыгар элбэх тыл атын түүр тылларыттан, ону таһынан перс, араб уонна нуучча тылларыттан киирбиттэр дииллэр. 18- с үйэҕэ Казахстаҥҥа олорор Казахстан тыла буолбут, онтон сталинскай кэм кэнниттэн 1996 с. Казахстан официальнай тылларынан буолбут. Билигин онно 11 мөлүйүөнтэн тахса киһи, сүрүннээн Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Россияҕа бааллар.

Казах тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абай Куннанбайула (1845-1904) - аныгы казах литературатын аҕатын быһыытынан киэҥник биллэр, поэт уонна философ, саҥа литературнай стили киллэрбит уонна саҥаттан саҥаттарбыт.
2. Магадан (1866-1938) - аныгы казах тылын суругун стандартыыр суруйааччы уонна педагог.
3. Мухтар Аузов (1897-1961) - уһулуччулаах суруйааччы, драматург уонна Советскай Казахстан үөрэҕириитин бастакы министрэ, аныгы казах тылын кодификацияны уонна сайыннарыы.
4. Габит Мусрепов (1894-1937) казах тылын сайдыытыгар урут кылааты киллэрбит лингвист, педагог уонна этнограф.
5. Ерлан Нсанбаев (1903-1971) казах тылын модернизациялааһыҥҥа сүҥкэн кылааты киллэрбит казах тылын академиятын төрүттээччитэ.

Казах тылын структурата хайдаҕый?

Казах тылын структурата агглютинативнай. Ол аата тыллара морфем холбоһуктарынан үөскээн, хас биирдиилэрэ биир суолталаахтарын көрдөрөр. Казах тыла эмиэ эргативнай-абсолютнай синтаксис, ол аата уларыйбат этии уонна көһө сылдьар этии эбийиэктэрэ биир уонна биир тылынан бэлиэтэниэхтэрин сөп. Туохтуур тоҕус падежтара уонна алта бириэмэлэрэ эмиэ бааллар.

Казах тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрүт үгэһи үөрэтииттэн саҕалааҥ. Алфавиты үөрэтиҥ уонна хайдах ааҕаргытын, суруйаргытын уонна этэргитин билиһиннэриҥ. 2. Грамматика уонна этии структуратын төрдүн үөрэтиҥ. Интернеккэ туһалаах ресурсалары булуоххутун сөп. 3. Казах музыкатын истиҥ уонна казах киинэлэрин уонна тэлэбиидэнньэлэрин көрүҥ, кэпсэтии тылын билсиҥ. 4. Практикаланыҥ репетитор эбэтэр носителем языка. Бу тылга кэпсэтиини уонна истиини олоххо киллэрии улахан суолталаах. 5. Үөрэҕин салҕааҥ. Күн аайы тылы үөрэтиигэ уонна туһаныыга бириэмэни биэриҥ. 6. Культураҕа тиэйиҥ. Кинигэни ааҕыы, музыканы истии уонна казах олоҕун- дьаһаҕын кытта билсиһии эһиэхэ көмөлөһүөҕэ.