Мальтийскай Саха тыла Тылбаастаа

Мальт тылын тылбаастааһын сирэйтэн соҕуруу байҕалга барар Мальт тылын уонна культуратын өйдүүргэ кыаҕы биэрэр. Мальт официальнай тылынан Латинскай буукубаларынан суруллубут мальт тыла буолар. Мальти тыла араб курдук эрээри, кини сорох уратылардаах, ол иһин тыл муннуга буолбат, мальтийскайы тылбааһа суох өйдүүрэ уустук.

Мальт тыла финикянист уонна римлян иннилэрин диэки барар уһун историялаах. Итальянскай, английскай уонна французскай курдук атын тыллар Саха тылын сайдыытыгар үйэ тухары сабыдыаллаабыттара. Ол иһин тыл ис кыаҕын толору өйдүүрүн туһугар мальтийскайдыы тылбааһы ылыы улахан суолталаах.

Дьыала чопчу тылбаас ыларыгар тиийдэҕинэ, аҕыйах тоҕоостоох варианнар бааллар. Суругунан тылбаас профессиональнай сулууспалара ханнык баҕарар докумуону эбэтэр тиэкиһи тылынан тылбаастыырга, дьыалабыай докумуоннартан саҕалаан СГУ уонна медицинскэй докумуоннартан саҕалаан өҥөнү биэриэхтэрин сөп. Тылбаас профессиональнай сулууспатын кытта үлэ барыта текси бастакы өйдөбүлү, өйү- санааны тутуһан чопчу быһаарыллыа диэн мэктиэлиир.

Ордук экономическай варианы көрдүүгүтүнэ, онлайн- тылбаас өҥөтө элбэх веб- сайт баар. Бу веб- сайты мальтийскайы киллэрэн туран араас тылларга тылбаастыыллар. Онлайн- тылбаас сулууспалара чуолкай тылбаастаныахтарын сөп эрээри, кинилэр культурнай нэилиэктэри барытын учуоттуур кыахтара суох. Онон цифровой тылбаастар мальтиоҥҥа судургу докумуоннары уонна тиэкистэри туһаныахха ордук.

Дьэ, онлайн нууччалыы тылдьыт, бэчээттэммит да көрүҥнэригэр сөп түбэһэр мальтийскай- английскай тылдьыттар элбэхтэр. Бу тылдьыттар эһиэхэ чуолкай тылбаастары, ону тэҥэ грамматикаҕа уонна айымньыга туһалаах сүбэлэри биэриэхтэрин сөп. Тылдьыт тылбаастара көдьүүстээх буолуон сөп эрээри, быраабыла курдук, кээмэйинэн хааччахтан уонна уустук докумуоннарга туһаныллыа суохтаах.

Ханнык тииптээх тылбаастан тутулуга суох, эһиги наадаҕытыгар сөптөөх быһаарыыны булуохтааххыт. Профессиональнай тылбаас сулууспалара эһиэхэ үрдүк тылбаастары биэриэхтэрин сөп, онлайн сервиһэ тылбаас уонна тылдьыттар базовай тылбаастарга туһалаах буолуон сөп. Эһиги талыыгытыттан тутулуга суох, нууччалыы тылбаас эһиэхэ Мальт тылын уонна культуратын өйдүүргэ көмөлөһүөн сөп.

Мальтийскай тылынан ханнык дойдуларга саҥаралларый?

Мальтийскай тылынан ордук Мальт тылынан саҥараллар, ол гынан баран манна Австралия, Канада, Германия, Италия, холбоһуктаах Штаттар уонна атын дойдуларга мальт диаспоратын чилиэннэрэ этэллэр.

Мальт тылын историята хайдаҕый?

Мальт тыла олус уһун уонна араас историялаах, ону биһиги эрабыт 10- с үйэтин иннин биэрэллэр. Хотугу Африка, француз, Испан уонна английскай тыллары күүстээх сабыдыаллаабыт сикико- Арабскай диалектартан арахсыбыта дииллэр. Мальт арыыта бэйэтин историятын былаһын тухары араас держава былааһынан сылдьарын быһыытынан, тылы оккупациялаабыт арыыны туттаран араас тылы, этиилэри хомуйбут. Мальт тыла Европаҕа биир уһулуччулаах тыл буолар, кини лексиконо кини историятын сорҕото буолар бары культуралар элеменнэрэ бааллар.

Мальт тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1) Микиэль Антон Вассали (1764-1829): "мальт тылын аҕата" диэн ааттаах, Вассали мальт лингвиһэ, философ уонна филолог этэ.
2) Дан Карм Псайл (1871-1961): Поэт уонна Мальт бастакы национальнай поэта, Псала мальтийскай тылынан элбэхтик суруйбута уонна тылга кэккэ саҥа тыллары уонна тыллары киэҥник тарҕатыыга эппиэтинэстээх этэ.
3) Гузе Мушат Аззопарди (1927-2007): Саха тылын лингвист уонна чинчийээччи, Аззопарди мальтийскай тылынан элбэхтик суруйбута, ону тэҥэ тыл лингвистическэй уонна литературоведческай чинчийиини ыыппыта.
4) Антон ван Лир (1905-1992): аҕабыыт - иезит, Ван Лир сүүрбэһис үйэ Саха тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигурата этэ уонна бу тылга таба суруйуу чуолкай тиһигин тэрийии иһин эппиэтинэстээх.
5) Джо Фригиери (1936-2020): мальтийский поэт уонна суруйааччы, Фигиери английскайдыы да, мальтийскайдыы да элбэхтик суруйбута уонна аныгы мальтийскай тыл сайдарыгар улахан кылааты киллэрбитэ, ону тэҥэ мальт поэзиятын биир бастыҥ автордарынан ааҕыллыбыта.

Мальт тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Мальт тылын структурата араб тылыгар маарынныыр,онно үс дьүөрэлээх тылтан турар. Француз уонна Италия тылларыгар күүстээх сабыдыаллаах, кыра артикль иннигэр баар уонна хас да сыһыарыылаах сыһыарыылаах тыллар бааллар. Мальт тыла эмиэ икки чыыһылалаах, ол аата аат даҕааһын, даҕааһын уонна туохтуурдар биирдиилээн ахсааҥҥа эбэтэр иккилии көрүҥҥэ сөп түбэһиэхтэрин сөп.

Мальт тыла ордук сөптөөх ньыманан хайдах үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Мальтийскай грамматиканы уонна айымньыны үөрэтииттэн саҕалааҥ. Грамматика быраабылатын быһаарар онлайн ресурсалары уонна үөрэх пособиеларын көрдөөҥ,ону тэҥэ тылы таба суруйуу хайдах сөпкө этэрин.
2. Тыл атастаһыытыгар эбэтэр практикаҕа партнеру Булуҥ. Сахалыы саҥарар киһини кытта кэпсэтии-бастыҥ ньыма.
3. Ыччаттарга радио, киинэлэри уонна телевизионнай программалары истиэҕиҥ. Тылгытыгар болҕомтоҕутун ууруҥ, эһиги тугу истибиккитин хатылыаххыт.
4. Тыл пленарнай саппааһыгар уонна грамматикаҕа сыһыаран туһаныҥ. Тылы үөрүйэхтэрин туттуу структуралаах буолуон сөп.
5. Хас да мальт доҕотторун илдьэ барыҥ. Бу, биллэн турар, тыл үөрэхтээхтэрин кытта бодоруһуу, ону тэҥэ эһиэхэ көмөлөһөргө бэлэммит атын омук тылын илдьэ сылдьар бастыҥ ньыма.
6. Оҕолоххутуна, Мальтаҕа сылдьыҥ. Тылга, культураҕа уонна Мальт дьонноругар тиэйиҥ. Онон тылгытын быдан түргэнник баһылыаххыт!

Саха-түүр тыла, манна Арассыыйа хотугулуу- Илиҥҥи өттүгэр мөлүйүөн аҥаарыттан тахса киһи саҥарыллар. Тыл саҥа официальнай билиниини ылбытынан, уруккутунан сахалыы тылбаас өҥөтүгэр дьоһун ирдэбил баар. Бу ыстатыйаҕа Саха тылын уонна кинини кытта тылбаас суолтатын ырытан көрүөхпүт, ону тэҥэ бу процесска сыһыаннаах проблемалары дьүүллэһиэхпит.

Саха тылыгар Россияҕа эрэ буолбакка, Монголия, Кытай уонна Казахстан курдук дойдуларга эмиэ этэллэр. Ол аата Саха тылыгар, ону таһынан дойду иһигэр тылбаас өҥөтүгэр аан дойдутааҕы наадыйыы баар. Тылбаас сүрүн сыала Саха тылыгар уонна кинини кытта - төрүт омуктар обществоларын уонна атын интэриэстээх өрүттэрин ортотугар бодоруһуу. Ону тэҥэ юридическай докумуоннарга, дипломатическай сөбүлэһиилэргэ, үөрэх матырыйаалларыгар, маассабай информация уонна культура уонна да атын докумуоннарга сыһыаннаах матырыйааллар наадалар.

Дьыала Саха тылыгар уонна кинини кытта тылбаас тиийдэҕинэ сорох дьоһуннаах проблемалары өйдүөххэ наада. Бастатан туран, производство кыһалҕата баар. Саха тылыгар региональнай диалектан көрөн тылга уратылар бааллар. Онон, тылбаасчыттар бу регионнааҕы вариациялары кытта билсиһэн, чуолкайдаһан үлэлииллэрэ наадалаах. Өссө биир проблеманан үгүс тыл туттулларыттан тутулуга суох хас да суолталаах. Ити тыл сөптөөх суолтатын эбэтэр суолтатын быһаарыыны тылбаасчыттарга ыарырҕатар.

Саха тыла уонна кинини кытта сибээстээх ыарахаттар баалларын үрдүнэн, бу процесс суолтатын билинии улахан суолталаах. Саха тыла билиниини ылыытын салгыы сайыннарар буолан, Саха тылын уонна киниттэн атын тылбаас үрдүк хаачыстыбатын уонна чуолкай хааччыллыытын хааччыйара улахан суолталаах. Олоңхо достоинство для поддержания культуры и связи, особенно среди коренных общиналар, культуры так часто маргинализацияланар.

Ханнык дойдуларга сахалыы саҥаралларый?

Саха тылыгар Россияҕа, Кытайга уонна Монголияҕа дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Саха тыла-хотугулуу- арҕаа түүр тылларыгар сыһыаннаах түүр тыла. Онно Россия Республикатыгар 500 000 киһи, сүрүннээн Лена өрүс бассейныгар уонна кини притоков бааллар. Саха тыла 14- с үйэ бастакы литературатыгар киирэр баай литературнай историялаах. Саха литературата Суфия поэттарын чугастааҕы Илин уонна киин Азия поэттарын, ону тэҥэ император Арассыыйаттан нуучча суруйааччылара уонна автордара күүстээх сабыдыаллаабыттара. Саха тылыгар бастакы сурун тиэкистэр, ол иһигэр корантан уонна лэгэнтэйтэн быһа тардыылар юсуфа уонна Зулайх туһунан итэҕэл тиэкистэрэ бааллара.
Саха тылыгар суруйбут бастакы оригинальнай айымньылара 19 үйэ бүтэһигэр баар буолбуттара: хоһооннор, кэпсээннэр уонна романнар, Саха норуотун күннээҕи олоҕун туһунан кэпсээннэр. Саха суруйааччылара эмиэ бэйэлэрин айымньыларыгар колониализмы утары охсуһуу, Сибиир культуратын уонна регион батталлаах норуоттарын ыарахан балаһыанньатын курдук киэҥ темалары чинчийии саҕаламмыта. 1920-1930 сс. Саха тыла Юрий Чегерев, Анатолий Семенов, Геннадий Титов уонна Иван Тазетдинов курдук суруйааччылары салайбыт литературнай ренессанс буолбута. Бу кэмҥэ Саха тылыгар бэчээттэммит кинигэ ахсаана лаппа улаатта, ону тэҥэ бу тылы Правительство уонна административнай докумуоннарга туһаныы элбээтэ.
Билигин Саха тыла кини аатын сөргүтэр, онно хас да саҥа хаһыат, сурунаал тахсар. Ону тэҥэ Саха тылын Россия тас өттүгэр үөрэтиигэ интэриэстэрэ улаатар, тоҕо диэтэххэ, аҕыйах университет бу тылынан курстары туруорсар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк уонна филолог; 2. Степан Георгиевич Островскай – Саха поэта, драматург, прозаик уонна тылбаасчыт; 3. Олег Михайлович Беляев – Саха литературоведа уонна публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – Саха фольклориһа; 5. Акулина Еловна Павлова-лексикограф уонна диалектология чинчийээччи.

Саха тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Саха тыла түүр тылларыгар сыһыаннаах уонна хотугулуу- Илиҥҥи бөлөх сорҕото буолар. Бу агглютинативнай тыл, ол аата кини суффикстары туһанар, кинилэр саҥа суолталары уонна формалары айарга дьүөрэлэһэр кыахтаах суффикстары туһаналлар. Саха тыла үрдүк флексиянан уратылаах, ол аата этиигэ туттуллалларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Суолталаах, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна туохтуурдар кинилэр формаларын миэстэттэн көрөн быһаарыыны ирдииллэр.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Саха тылын учебнига эбэтэр инструкторга аналлаах экземпляры ылыҥ. Бу матырыйаалларга аҕалыллыбыт уруоктары чочуйуу-тылы тупсарыыга бастыҥ ньыма.
2. Практикаланыҥ, аудованиеҕа үөрэниҥ. Ханнык баҕарар тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - кинини практикалыахха сөп курдук, онон кэпсэтээччини буларга кыһаныҥ.
3. Сахалыы тылынан суруллубут матырыйаалы ааҕыҥ. Ол эһиэхэ тыл структуратын уонна грамматикатын өйдүүрүгэр көмөлөһөр.
4. Саха культуратын уонна историятын кытта билсиҥ. Дьон-сэргэ, кинилэр образтарын туһунан элбэҕи билэргит буоллар, ол эһиэхэ тылы өйдүүргүт ордук.
5. Сахалыы СИЭРИ- туому тутуһуҥ уонна истиҥ. Онлайн ресурсата элбэх: радиопрограмманы уонна тэлэбиидэнньэни киллэрэн туран, бу тылга киирэр.
6. Саха Сиригэр Кэлэ Сылдьыҥ. Региоҥҥа бириэмэни ыытан, тылы илдьэ сылдьар дьону кытта сэһэргэһэр кыаҕы ылыаххыт.