Белорус Латин Тәржемә итеү

Беларусь көнсығыш европа иле, Рәсәй, Украина, Польша, Литва һәм Латвия менән сиктәш. Документтарҙы, әҙәбиәтте һәм веб-сайттарҙы белорус теленә тәржемә итеү белорустар һәм башҡа халыҡтар араһында ғына түгел, ә илдең үҙендә лә халыҡ-ара аралашыуҙың мөһим өлөшө булып тора. 10 миллионға яҡын кеше йәшәгән осраҡта, был төрлө илдәге йәмғиәттең бөтә ҡатламдары менән һөҙөмтәле аралашыу өсөн, белорус теленә һөҙөмтәле тәржемә итә белеү мөһим.

Белоруссияның рәсми теле булып белорус теле тора, һәм ике төп яҙыу ысулы бар, уларҙың икеһе лә тәржемә иткәндә йыш ҡулланыла: латин алфавиты һәм кириллица. Латин алфавиты латин теленән, Рим империяһы теленән килеп сыҡҡан һәм күп кенә көнбайыш илдәрендә ҡулланыла; ул поляк алфавиты менән тығыҙ бәйле. Шул уҡ ваҡытта грек алфавитынан килеп сыҡҡан һәм монахтар тарафынан булдырылған кириллица рус теле менән тығыҙ бәйләнгән һәм Көнсығыш Европаның һәм Үҙәк Азияның күп илдәрендә ҡулланыла.

Белорус тәржемәсеһе төп текстың мәғәнәһен теүәл тапшырыу өсөн ике алфавитты ла яҡшы аңларға тейеш. Тәржемәсе шулай уҡ теүәл тәржемә итеү өсөн белорус грамматикаһын һәмексикаһын, шулай уҡ белорус мәҙәниәтен белеүен бик яҡшы белергә тейеш.

Инглиз теленән белорус теленә йәки белорус теленән инглиз теленә тәржемә итеү бик ҡатмарлы түгел, әгәр тәржемәсе телде аңлай һәм хәбәрҙе теүәл тапшыра ала икән. Әммә был мәсьәлә белорус теленән немец, француз йәки испан телдәренә тәржемә итергә теләүселәр өсөн бер аҙ ҡатмарлыраҡ. Был тәржемәсегә белорус телендә булмаған һүҙҙәрҙе йәки фразаларҙы ҡулланып, хәбәрҙе тәржемә итеү теленә тәржемә итеү кәрәк булыуы менән бәйле.

Белорус тәржемәселәре осраған тағы бер проблема-күп һүҙҙәрҙең һәм фразаларҙың контекстан сығып бер нисә тәржемәһе булыуы. Бынан тыш, ҡайһы бер осраҡтарҙа инглиз һәм белорус телдәрендә бөтөнләй төрлө мәғәнәгә эйә булған һүҙҙәр бар, шуға күрә тәржемәсе был айырма тураһында белергә һәм тәржемәһен тейешле рәүештә төҙәтергә тейеш.

Ниһайәт, белорус теленә тәржемә иткәндә мәҙәни контекстына ҙур иғтибар биреү һәм ниндәй ҙә булһа мыҫҡыллы йәки мәҙәни яҡтан һиҙгер булмаған терминдарҙан йәки фразаларҙан ҡасыу бик мөһим. Хәбәрҙе белорус телендә теүәл тапшырыу өсөн тәржемәсе телдең нюанстары, уның грамматик структуралары һәм белорус йәмғиәтенең мәҙәни контексы менән таныш булырға тейеш.

Ниндәй генә мәсьәлә булмаһын, белорус теленә тәржемә итеү ҡатмарлы предприятие була ала, әммә кәрәкле белем һәм тәжрибә булғанда ул уңышлы була ала. Телдең нисек ҡоролоуын аңлап, мәҙәни контекстың мөһимлеген танып, тәжрибәле белорус тәржемәсеһе тел айырмаһын еңеп сығырға һәм әһәмиәтле бәйләнештәр булдырырға ярҙам итә ала.

Белорус телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Белорус телендә Башлыса Белоруссияла һәм Рәсәйҙең, Украинаның, Литваның, Латвияның һәм Польшаның ҡайһы бер райондарында һөйләшәләр.

Белорус теленең тарихы ниндәй?

Белорус халҡының тәүге теле боронғо көнсығыш-славян теле була. Был тел 11 быуатта барлыҡҡа килә һәм 13 быуатта Киев Русе тарҡалғанға тиклем уның теле була. Был ваҡыт эсендә ул сиркәү славян һәм башҡа телдәрҙең көслө йоғонтоһо аҫтында була.
13-14 быуаттарҙа тел ике төрлө диалектҡа бүленә башлай: белорус теленең төньяҡ һәм көньяҡ диалекттары. Көньяҡ диалекты бөйөк Литва кенәзлегендә ҡулланылған әҙәби тел нигеҙенә һалына, ул һуңыраҡ илдең рәсми теле булып китә.
Мәскәү осоронда, 15 быуаттан башлап, белорус теле артабан рус теленең йоғонтоһона дусар була, һәм хәҙерге белорус теле үҙенең һыҙаттарын ала башлай. 16-17 быуаттарҙа телде кодлаштырырға һәм стандартлаштырырға тырышалар, әммә был тырышлыҡтары уңышһыҙ була.
19 быуатта белорус теле һөйләү һәм әҙәби тел булараҡ яңырыу кисерә. 1920 - се йылдарҙа Ул Советтар Союзының рәсми телдәренең береһе тип таныла. Әммә 1930 йылдарҙағы сталин репрессиялары был телде ҡулланыуҙың кәмеүенә килтерә. Ул 1960-сы йылдар аҙағында тергеҙелә һәм шул ваҡыттан Алып Де-факто Белоруссияның рәсми теле булып китә.

Белорус телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Франциск Скорина (14851541): Йыш ҡына "белорус әҙәбиәтенең Атаһы" тип атала, Скорина христиан текстарын латин һәм чех телдәренән белорус теленә беренсе нәшер итеүсе һәм тәржемәсе була. Уға белорус телен тергеҙеү һәм буласаҡ яҙыусыларҙы был телдә эшләргә рухландырыуҙы йөкмәтәләр.
2. Симеон Полоцкий (15301580): Дин Белгесе, шағир һәм философ, Полоцкий тел, тарих, мәҙәниәт, дин һәм география өлкәһендәге күп яҡлы хеҙмәттәре менән билдәле. Ул белорус телендә бер нисә текст яҙа, улар белорус әҙәбиәтенең каноник әҫәрҙәренә әйләнә.
3. Янка Купала (18821942): Шағир һәм драматург, купала белорус һәм рус телдәрендә яҙа һәм 20 быуаттың иң әһәмиәтле белорус шағиры булараҡ киң билдәле.
4. Якуб Колас (18821956): Шағир һәм прозаик, Колас илдең көнбайыш өлөшөндә һөйләшкән белорус теле диалектында яҙа һәм телгә күп яңы һүҙҙәр һәм һүҙбәйләнештәр индерә.
5. Василь Быков (19242003): Шағир, драматург, сценарист һәм диссидент, быков совет оккупацияһы ваҡытында Белоруссиялағы тормошто һүрәтләгән хикәйәләр, пьесалар һәм шиғырҙар яҙа. Уның күп әҫәрҙәре хәҙерге белорус әҙәбиәтендә иң мөһимдәрҙең береһе тип һанала.

Белорус теленең структураһы нисек ҡоролған?

Белорус теле көнсығыш славян төркөмөнә инә һәм рус һәм украин телдәре менән тығыҙ бәйле. Был бик флектив тел, һүҙҙең төрлө формалары бер нисә мәғәнәне белдереү өсөн ҡулланыла тигәнде аңлата, шулай уҡ агглютинатив тел, ҡатмарлы һүҙҙәр һәм һүҙбәйләнештәр башҡа һүҙҙәргә һәм морфемаларға аффикстар ҡушыу юлы менән барлыҡҡа килә тигәнде аңлата. Грамматик яҡтан БЫЛ башлыса SOV (субъект-объект-глагол) һүҙҙәр тәртибендә һәм ир-ат, ҡатын-ҡыҙ заттарын һәм күплек килештәрен ҡуллана. Әйтелеш күҙлегенән ҡарағанда, был славян теле, ҡайһы бер чех һәм поляк йоғонтоһо менән.

Белорус телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Рәсми тел курсын үтегеҙ: әгәр һеҙ белорус телен өйрәнеүгә етди ҡараһағыҙ, онлайн - йәки көндөҙгө тел курсын башлау яҡшы ысул булып тора. Тел курсы һеҙгә тел нигеҙҙәрен өйрәнергә һәм күнекмәләрегеҙҙе үҫтереү өсөн структура бирергә ярҙам итә ала.
2. Һыуға төшөү: телде ысын мәғәнәһендә Өйрәнеү һәм уны иркен үҙләштереү өсөн, телде үҙләштереү өсөн мөмкин тиклем күберәк ваҡыт сарыф итергә кәрәк. Белорус музыкаһын тыңлағыҙ, белорус фильмдарын һәм телешоуҙарын ҡарағыҙ, белорус китаптарын, блогтарын һәм мәҡәләләрен уҡығыҙ — һеҙгә ишетергә һәм телде ҡулланырға ярҙам иткән бөтә нәмә.
3. Практика: телде үҙләштереү өсөн ваҡытын һөйләү телмәренә һәм телде тыңлауға сарыф итергә кәрәк. Телдә һөйләшеүҙә бер нисә ысул бар: тел төркөмөнә ҡушылырға, тел партнерын табырға йәки телде өйрәнеү өсөн ҡушымталар ҡулланырға, телдә һөйләшеүселәр менән күнекмәләр үткәрергә мөмкин.
4. Кире бәйләнеш алаһығыҙ: Һөйләү телмәрендә һәм телдә аудициялағанда күнеккәндән һуң, уны дөрөҫ ҡулланыуығыҙҙы раҫлау өсөн кире бәйләнеш алыу мөһим. Телде өйрәнеү өсөн ҡушымталар ҡулланып, телдә һөйләшеүселәрҙән кире бәйләнеш ала алаһығыҙ, хатта онлайн репетитор таба алаһығыҙ, ул һеҙгә индивидуаль тәҡдимдәр һәм кире бәйләнеш бирә ала.

Латин теленә тәржемә итеү - меңәр йыллыҡ практика. Ул тексты бер телдән икенсе телгә, ғәҙәттә латин теленән инглиз йәки башҡа хәҙерге заман теленә тәржемә итеүҙе үҙ эсенә ала. Быуаттар дауамында латин теле ғалимдар һәм яҙыусылар теле була. Хатта бөгөн дә латин теле юриспруденция, медицина һәм католик сиркәүе кеүек күп өлкәләрҙә мөһим роль уйнай.

Тәржемә проектын башлар өсөн тәржемәсе латин телен ҡулланып тәржемә итеү проекттары өсөн латин телен билдәләргә тейеш. Артабан улар латин телен яҡшы белергә тейеш. Был үҙ эсенә телдең грамматикаһын һәм синтаксисын белеүҙе ала. Бынан тыш, тәржемәсе үҙе тәржемә иткән тәржемә телен бик яҡшы белергә тейеш. Был үҙ эсенә телдең мәҙәни нюанстарын белеүҙе ала, шулай итеп, төп текстың тонын һәм мәғәнәһен теүәл тапшыра.

Төп тел билдәләнгәс һәм тәржемәсе кәрәкле күнекмәләргә эйә булғас, ул тәржемәгә тотона ала. Төп текстың ҡатмарлылығына һәм маҡсатлы аудиторияһына ҡарап, тәржемәсе бер нисә алым ҡуллана ала. Мәҫәлән, әгәр текст латин телен аңламаған киң аудитория өсөн тәржемә ителһә, тәржемәсе латин телендәге аналогтарына ҡарағанда заманса терминдарҙы һәм һүҙбәйләнештәрҙе ҡулланыуҙы өҫтөн күрә ала. Икенсе яҡтан, формаль тәржемә талап иткән текстар өсөн тәржемәсе латин тексына өҫтөнлөк бирә ала.

Шуны иҫтә тотоу мөһим: латин теле ҡатмарлы тел. Унда бик күп нескәлектәр бар, улар телде неекләп белмәгән тәржемәсе өсөн ауыр булыуы ихтимал. Һөҙөмтәлә ҡатмарлы латин теленә тәржемәләрҙе был өлкәлә тәжрибәле профессиональ тәржемәсегә ышанып тапшырыу яҡшыраҡ.

Һәр хәлдә тәржемәнең теүәллеге беренсе сиратта әһәмиәткә эйә. Тәржемәләр төп нөсхә тексының мәғәнәһен фаразланған тон, стиль йәки хәбәргә зыян килтермәйенсә теүәл тапшырырға тейеш. Был бигерәк тә латин теленә тәржемә иткәндә дөрөҫ, сөнки хаталар еңел генә буталыуға йәки аңлашылмаусанлыҡҡа килтереүе ихтимал. Теүәллекте тәьмин итеү өсөн тәржемә ителгән тексты тикшереү һәм ҡабаттан тикшереү бик мөһим.

Тәржемә-ул үҙләштереү өсөн ваҡыт һәм практика талап иткән күнекмә. Латин теленә тәржемә итеүгә килгәндә, профессионалдар йыш ҡына иң яҡшы вариант булып тора. Уларҙа латин тексын инглиз теленә йәки башҡа телгә теүәл тәржемә итеү өсөн кәрәкле инструменттар һәм белемдәр бар. Был бурысты үтәүсе квалификациялы тәржемәсе булғанлыҡтан, латин теленән тәржемәселәр теүәл һәм ышаныслы тәржемәләр бирелеүенә ышана ала.

Латин телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Латин телендә бер илдә лә төп тел булараҡ һөйләшмәйҙәр, әммә Ул Ватиканда һәм Сан-Марино Республикаһында күп кенә рәсми маҡсаттарҙа ҡулланыла. Латин теле шулай уҡ тел булараҡ өйрәнелә йәки күп илдәрҙә, Шул иҫәптән Ҡушма Штаттарҙа, Францияла, Испанияла, Португалияла, Италияла, Польшала, Румынияла, Германияла, Австрияла, Нидерландтарҙа, Бельгияла, Швейцарияла, Канадала, Мексикала, Колумбияла, Бразилияла, Венесуэлала, Перула, Аргентинала, Чилиҙа, Эквадорҙа, Боливияла, Уругвайҙа, Парагвайҙа һәм башҡаларҙа уҡыу программаларының бер өлөшө булараҡ уҡытыла башҡа илдәр.

Латин теленең тарихы ниндәй?

Латин теленең меңәр йыллыҡ тарихы бар. Ул һинд-европа теле булараҡ барлыҡҡа килә һәм Беренсе тапҡыр Италия ярымутрауында тимер быуатта ҡулланыла. Унан ул Рим империяһының классик осоронда иберия, Галлия һәм, ахыр сиктә, Британия кеүек башҡа төбәктәргә тарала. Латин Теле мең йылдан ашыу Рим империяһының рәсми теле була, ә урта быуаттарҙа католиклыҡ теле булып китә. Яңырыу осоронда латин теле яңырыу кисерә һәм фәнни, мәғариф һәм әҙәби маҡсаттарҙа ҡулланыла. 19 быуатта ул роман телдәре менән алмаштырыла, әммә ул бөгөн дә билдәле институциональ шарттарҙа, шулай уҡ дини һәм академик маҡсаттарҙа ҡулланыла.

Латин телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Цицерон (б.э. т. 106 б. э. т. 43) рим дәүләт эшмәкәре, юрист һәм оратор, үҙенең әҫәрҙәре һәм телмәрҙәре менән латин теленә тәрән йоғонто яһай.
2. Вергилий (б.э. т. 70 б. э. т. 19) рим шағиры, латин телендә Яҙылған Энеида эпик поэмаһы менән билдәле. Уның эштәре латин әҙәбиәте һәм синтаксисы үҫешенә ҙур өлөш индерә.
3. Юлий Цезарь (б.э. т. 100 йыл б. э. т. 44 йыл) рим полководецы һәм дәүләт эшмәкәре, уның хеҙмәттәре латин грамматикаһы һәм синтаксисы үҫешенә ҙур өлөш индерә.
4. Гораций (б.э. т. 65 б. э. т. 8) рим шағиры – лирик, уның одалары һәм сатиралары латин шиғриәтенә онотолмаҫлыҡ йоғонто яһай.
5. Оидий (б.э. т. 43 йыл б. э. 17 йыл) рим шағиры, латин прозаһын байтаҡҡа байытҡан Метаморфозалар кеүек хикәйәләү әҫәрҙәре менән билдәле.

Латин теленең структураһы нисек ҡоролған?

Латин теленең структураһы биш ауышлыҡлы системаға нигеҙләнгән, улар оҡшаш тамамлауҙары булған исем һәм сифат төркөмдәре булып тора. Һәр ауышлыҡ алты төрлө килеште үҙ эсенә ала: исем, ата, биреү, ғәйепләү, аблятив һәм саҡырыу. Латин телендә лә ҡылымдарҙың ике төрө бар: даими һәм даими булмаған. Латин теленең структураһы шулай уҡ инфикстарҙы, суффикстарҙы, предлогтарҙы һәм алмаштарҙы, башҡа элементтар араһында, үҙ эсенә ала.

Латин телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

1. Нигеҙенән башлағыҙ. Курс үтегеҙ йәки латин грамматикаһы һәм һүҙлек запасы нигеҙҙәрен үҙ эсенә алған дәреслек һатып алығыҙ, мәҫәлән, Джон К.Траупмандың "Латин Нигеҙҙәре" йәки Фредерик м. Уилоктың "Уилок Латин теле".
2. Латин телендәге аудиояҙмаларҙы тыңлағыҙ. Әгәр мөмкин булһа, телдә һөйләшеүселәр һөйләшкән латин телендәге аудиояҙмаларҙы табығыҙ. Был һеҙгә дөрөҫ әйтелеш һәм интонация өйрәнергә ярҙам итер.
3. Латин телен уҡып өйрәнегеҙ. Классик авторҙарҙың әҫәрҙәре, шул иҫәптән вергилий һәм Цицерон әҫәрҙәре, боронғо доғалар һәм латин әҙәбиәте буйынса хәҙерге китаптар кеүек латин текстарын уҡығыҙ.
4. Латин телендә яҙығыҙ. Латин телен үҙләштергәндә, дөрөҫ грамматика һәм ҡулланыу менән яҡшыраҡ танышыу өсөн латин телендә яҙырға өйрәнегеҙ.
5. Латин телендә һөйләшегеҙ. Урындағы латиноамерика клубына инегеҙ, латин теленең онлайн курсына яҙылығыҙ һәм латин теленән тәржемә итеү буйынса һынауҙарҙа ҡатнашығыҙ, һөйләшеү телмәрендә күнекмәләр яһағыҙ.