Lúksembýrg Shotlandtyq geldik Aýdarma

Lúksembýrg-Fransıa, Germanıa jáne Belgıa arasynda ornalasqan Lúksembýrg Uly gersogtiginde sóıleıtin nemis tili. 400 000-nan astam adam sóıleıtin Lúksembýrg tili-Bul bıznes jáne halyqaralyq qatynastar tili retinde kóbirek nazar aýdaratyn aımaqtyq til.

Lúksembýrg ımıgranttar úshin óz shekaralaryn ashýdy jalǵastyra otyryp, Lúksembýrg tiline aýdarma osy eldiń ártúrli mádenıeti men murasyn tolyq túsingisi keletinder úshin qajet boldy. Bıznes úshin jergilikti turǵyndarmen tıimdi qarym-qatynas jasaý mindetti shart bolyp tabylady. Sol sıaqty, Lúksembýrg tilin úırenýshiler tildiń kúrdeliligin jaqsy túsiný úshin aýdarmashynyń qyzmetterin paıdalana alady.

Sonymen, Lúksembýrg aýdarmasy neni bildiredi? Kez kelgen basqa til sıaqty, aýdarma mátindi bir tilden alyp, onyń maǵynasyn saqtaı otyryp, ony basqa tilge túrlendirýdi qamtıdy. Lúksembýrg tilinen basqa tilge aýdarý esh aıyrmashylyǵy joq. Alaıda, Lúksembýrg tiliniń basty máselesi-onyń tarıhı oqshaýlanǵan mártebesi. Bul biregeı leksıkanyń, gramatıkalyq erejeler men lıngvısıkalyq konvensıalardyń damýyna ákeldi, olar árdaıym basqa tilderge aýdarýǵa daıyn emes.

Aýdarma qyzmetterine keletin bolsaq, dáldik óte mańyzdy. Qatelikter túsinispeýshilikterge, qarym-qatynastaǵy túsinispeýshilikterge nemese tipti qarym-qatynastyń buzylýyna ákelýi múmkin bolǵandyqtan, Lúksembýrg tilin jaqsy biletin kásibı aýdarmashymen jumys isteý mańyzdy.

Kásibı Lúksembýrg aýdarmashylarynyń mádenı jáne quqyqtyq kontekste úlken tájirıbesi bar. Bul Lúksembýrg tiliniń núanstaryn iskerı seriktester, klıentter nemese qyzmetkerler arasyndaǵy baılanys sıaqty ártúrli kontekstterde bilýdi qamtıdy. Dáldikti qamtamasyz etý úshin olar eń zamanaýı aýdarma quraldary men qol jetimdi baǵdarlamalyq jasaqtamany paıdalanady.

Senimdi Lúksembýrg aýdarmashysyn izdeıtinder úshin aldyn ala muqıat zertteý júrgizý mańyzdy. Osy tilde sertıfıkattalǵan, osy salada naqty tájirıbesi bar jáne tildegi sońǵy ózgeristermen tanys aýdarmashyny izdeńiz.

Qorytyndylaı kele, Lúksembýrg tiline aýdarý Lúksembýrgte turatyn jáne jumys isteıtin adamdar úshin, sondaı-aq eldiń mádenıeti men tarıhyna qyzyǵýshylyq tanytqandar úshin baǵa jetpes qyzmet bolyp tabylady. Qujattardy Lúksembýrg tilinen basqa tilderge dál aýdarý úshin qajetti daǵdylary men saraptamasy bar mamandardy jaldaý arqyly kásiporyndar men jeke tulǵalar sapaly nátıjelerge sene alady.

Lúksembýrg tilinde qaı elder sóıleıdi?

Lúksembýrg tili negizinen Lúksembýrgte jáne az dárejede Belgıa, Fransıa jáne Germanıanyń bólikterinde sóıleıdi.

Lúksembýrg tiliniń tarıhy qandaı?

Lúksembýrg tiliniń tarıhy erte orta ǵasyrlardan bastalady. Bul tildi alǵash ret III ǵasyrda Lúksembýrgti qonystandyrǵan romanızasıalanǵan keltter qoldanǵan. Keıingi ǵasyrlarda Lúksembýrg tiline kórshiles german tilderi, ásirese batys german tilderiniń bir bóligi bolyp tabylatyn tómengi Frankon tili qatty áser etti.
19 ǵasyrda Lúksembýrg tili óziniń jazbasha túrimen jeke til retinde qalyptasty. Sodan beri til ádebıette, baspa isinde jáne jeke jáne qoǵamdyq kúndelikti ómirde kóbirek qoldanyla bastady.
Búgingi tańda Lúksembýrg tili Lúksembýrg elinde resmı til bolyp tabylady, sonymen qatar Belgıa, Fransıa jáne Germanıanyń keıbir bólikterinde keń taralǵan. Ol sondaı-aq keıbir ýnıversıtetterde oqytylady jáne Eýropalyq Odaqta qarym-qatynas jasaý úshin qoldanylady.

Lúksembýrg tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Jan-Per Feıe (1893-1943): 1923 jyly Lúksembýrg tiliniń alǵashqy sózdikteri men gramatıkterin shyǵarýǵa jaýapty Fransýz lıngvısi jáne profesory.
2. Emıl Veber (1898-1968): Lúksembýrg jazýshysy jáne Lúksembýrg tiliniń tanymal bolýyna yqpal etetin kóptegen kitaptar men broshúralar jazǵan aqyn.
3. Albert Mergen (1903-1995): qazirgi Lúksembýrg emlesin jasaǵan lıngvıs jáne profesor.
4. Nıkolas Bıver (1912-1998): Lúksembýrg tilin qoldanýdy nasıhattaǵan jáne yntalandyrǵan "Lëtzebuerger Sprooch" jýrnalynyń baspageri jáne negizin qalaýshy.
5. Robert Krıps (1915-2009): lıngvıs jáne profesor, ol Lúksembýrg tiliniń standartty túrin jasaý jáne mektepterde tildi oqytýdy jaqsartý boıynsha jumys istedi.

Lúksembýrg tiliniń qurylymy qalaı?

Lúksembýrg-nemis jáne goland tilderine qatysty Nemis tili. Bul ekeýiniń elementterin biriktiretin joǵarǵy nemis jáne batys-ortalyq nemis dıalektileriniń qospasy. Tildiń úsh túrli dıalektisi bar: Mozel-Frankon (Lúksembýrgtiń soltústik-shyǵysynda sóıleıdi), joǵarǵy Gambýrg (eldiń ortalyq jáne batys aımaqtarynda sóıleıdi) jáne Lúksembýrg (negizinen ońtústikte sóıleıdi). Sózder ádette tutas býyndarda aıtylady jáne kóbinese ton joǵarylaıdy. Gramatıkalyq jaǵynan ol nemis tiline uqsas, kóptegen uqsastyqtary bar, sóz tártibi men sóılem qurylymy.

Lúksembýrg tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Ózińizge jaqsy Oqýlyq nemese til úırený kýrsyn satyp alyńyz. Lúksembýrg tiline arnalǵan kóptegen baǵdarlamalar bar, sonyń ishinde ártúrli onlaın kýrstar men Qoldanbalar. Bul qurylymdyq sabaqtar alýdyń jáne tildi túsinýge mashyqtanýdyń tamasha tásili bolýy múmkin.
2. Ana tilin tabyńyz. Lúksembýrg tilinde sóıleıtin adammen jeke nemese onlaın sóılesińiz. Bul sizge tildi tezirek úırenýge kómektesedi, óıtkeni siz qaı tilde durys sóıleıtinin estısiz, sonymen qatar olardyń Mádenıet týraly ishki biliminen paıda kóresiz.
3. Lúksembýrg tilindegi BAQ tyńdańyz. Teledıdar shoýlaryn kórýge, radıo baǵdarlamalaryn tyńdaýǵa nemese Lúksembýrg tilindegi gazetterdi oqýǵa tyrysyńyz. Bul sizge aıtylymmen jáne sózdik qorymen tanysýǵa, sondaı-aq eldiń mádenıetin jaqsy túsinýge kómektesedi.
4. Jattyǵý, jattyǵý, jattyǵý. Kez kelgen tildi úırenýdiń eń jaqsy joly - dáıekti tájirıbe. Sóıleý, oqý jáne tyńdaý daǵdylaryn únemi qoldanǵanyńyzǵa kóz jetkizińiz. Kartochkalardy, jumys dápterlerin nemese basqa resýrstardy qoldanyńyz, olar siz úırengen materıaldy kórýge, sondaı-aq jańa sózderdi engizýge kómektesedi.

Shotlandıaǵa saıahattaý nemese jergilikti shotlandtarmen sóılesý kezinde eldiń dástúrli tilin túsiný jáne onymen sóılesý úlken artyqshylyq bolýy múmkin. Shotlandtyq gel-bul júzdegen jyldar buryn paıda bolǵannan beri jergilikti turǵyndar sóıleıtin til. Bul Shotlandıanyń tarıhyn, mádenıeti men ádet-ǵurpyn túsinýdiń mańyzdy bóligi. Osylaısha, shotland-gel aýdarmasymen tildiń negizderin úırený osy tańǵajaıyp el týraly baǵa jetpes túsinik bere alady.

Shotland gel tili degenimiz ne?

Shotlandtyq gel nemese gaıdlıg-kelt otbasynyń ejelgi tili. Ol ırlandıalyq geldik jáne Manks geldik tilderimen tyǵyz baılanysty jáne 4 ǵasyrdan beri qoldanylyp keledi dep esepteledi. Ol búkil elde 11 ǵasyrǵa deıin aıtyldy, biraq keıinnen jekelegen aýdandarda saqtaldy. Qazirgi ýaqytta shotlandtyq gel endi Shotlandıanyń negizgi tili emes, biraq áli kúnge deıin elde 60 000-ǵa jýyq adam sóıleıdi.

Shotlandtyq gel tiline aýdarýdyń mańyzdylyǵy nede?

Shotlandtyq gel tilin úırený kóptegen sebepterge baılanysty mańyzdy. Bul Shotlandıanyń mádenıeti men tarıhy týraly túsinik beredi, sonymen qatar kelýshilerge jergilikti turǵyndarmen maǵynaly baılanys ornatýǵa múmkindik beredi. Tildi bilý saıahatshylarǵa jergilikti maqal-mátelder men ádet-ǵuryptardy jaqsyraq baǵalaýǵa jáne qyzyqty áńgimelerge qatysýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, tildi bilý jer ataýlarynyń, rýlyq ataýlardyń jáne mańyzdy tarıhı oqıǵalardyń mádenı mańyzdylyǵy týraly túsinik bere alady.

Shotland tilinen gel tiline aýdarmany qalaı úırenesiz?

Baqytymyzǵa oraı, shotland geliniń negizderin úırenýdiń kóptegen joldary bar. Oqytýdyń eń keń taralǵan jáne tıimdi ádisteriniń biri-shotlandtyq geldik kýrstan ótý. Ádette ýnıversıtetterde ótkiziletin bul kýrstar shotlandtyq gel tiliniń barlyq negizgi komponentterin qamtıdy - aıtylý men gramatıkadan bastap negizgi aýyzeki sóz tirkesterine deıin. Osy aýdıtorıalyq kýrstardan basqa, shotlandtyq geldik kýrstardyń kóptegen onlaın kýrstary bar. Bul úıden shyqpaı-aq til úırenýdiń tamasha tásili.

Qorytyndylaı kele, shotlandtyq gel tilin úırený Shotlandıanyń tarıhy men mádenıeti týraly tańǵajaıyp túsinik beredi. Til týraly negizgi bilim túsiný men baǵalaýdyń jańa álemine jol ashýy múmkin. Qol jetimdi kýrstar men resýrstardyń keń spektrimen til úırený qyzyqty ári paıdaly bolýy múmkin. Sondyqtan, eger siz Shotlandıa jerimen jáne halqymen jaqynyraq tanysqyńyz kelse, shotlandtyq gel tiline aýdarý - bastaý úshin tamasha oryn.

Shotland gel tilinde qaı elder sóıleıdi?

Shotlandtyq gel negizinen Shotlandıada, ásirese taýly jerlerde jáne araldarda sóıleıdi. Ol sondaı-aq Kanadadaǵy jańa Shotlandıada sóıleıdi, onda ol provınsıadaǵy jalǵyz resmı tanylǵan azshylyq tili bolyp tabylady.

Shotland geliniń tarıhy qandaı?

Shotlandtyq gel tili Shotlandıada kem degende 5 ǵasyrdan beri keń taralǵan jáne ejelgi keltterdiń tilinen shyqqan dep esepteledi. Ol Irlandıada, Ýelste jáne Brıttanıde (Fransıada) sóıleıtin tildermen baılanysty. Orta ǵasyrlarda bul búkil elde keńinen aıtyldy, biraq ony qoldaný 18 ǵasyrdyń basynda Shotlandıa Koróldigi Anglıamen biriktirilgennen keıin azaıa bastady. 19 ǵasyrdyń ortasyna qaraı bul til negizinen taýly jerlerde jáne Shotlandıa araldarynda keń taralǵan.
19-20 ǵasyrlarda shotlandtyq gel tili negizinen ǵalymdar men belsendilerdiń kúsh-jigeriniń arqasynda qaıta jandandy. Qazirgi ýaqytta Shotlandıada 60 000-nan astam gall tilinde sóıleıtinder bar jáne bul til mektepterde oqytylady. Ol sondaı-aq Eýropalyq Odaqtyń resmı tili bolyp tabylady jáne Shotlandıada aǵylshyn tilimen qatar resmı mártebege ıe.

Shotlandtyq gel tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Donald Makdonald (1767-1840): "geldik ádebıettiń ákesi" degen atpen belgili Donald Makdonald 19 ǵasyrda Shotlandıada geldik ádebıettiń qaıta órleýin bastaǵan jazýshy, aqyn, aýdarmashy jáne redaktor boldy.
2. Aleksandr Makdonald (1814-1865): Aleksandr Makdonald Shotlandıanyń eń uly kelt óleńderin, sonyń ishinde "An Cnocan Bàn" jáne "Cumha nam Beann"óleńderin jazǵan kórnekti geldik tarıhshy jáne aqyn boldy. Ol sondaı-aq alǵashqy shotland-gel sózdigin jasaýǵa kómektesti.
3. Kalým Maklın (1902-1960): áıgili Gael aqyny, Kalým Maklın sonymen qatar 20 ǵasyrda Shotlandıada tildi jandandyrýǵa kómektesetin Gael tilin oqytýǵa arnalǵan oqýlyqtar serıasyn jazdy (ırlandıalyq Gael).
4. Djordj Kempbell (1845-1914): Kempbell óziniń mansabyn geldik mádenıet pen tildi saqtaýǵa arnaǵan kórnekti ǵalym boldy. Onyń "Batys taýly aımaqtaǵy tanymal ertegiler" kitaby kelt ádebıetiniń eń úlken shyǵarmalarynyń biri bolyp sanalady.
5. Djon Makınnes (1913-1989): Makınnes aýyzsha dástúrlerdiń, ásirese shotlandtyq geldik fólklor men mýzykanyń mańyzdy jınaýshysy jáne zertteýshisi boldy. 1962 jyly ol shotland mádenı murasynyń negizi bolǵan geldik án dástúrine úlken sholý jasady.

Shotlandtyq geldik qurylym qalaı jumys isteıdi?

Shotlandtyq gel-kelt otbasyna jatatyn jáne eki dıalektke bólinetin úndi-eýropalyq til: negizinen Irlandıada sóıleıtin ırlandıalyq gel jáne negizinen Shotlandıada sóıleıtin shotlandtyq gel. Til-ádettegi kelt gramatıkasy men sıntaksısi bar dástúrli qurylym. Onyń aýyzsha júıesi jekeshe, qos jáne kópshe formalardyń kúrdeli tirkesimine negizdelgen. Zat esimderdiń jekeshe jáne kópshe túrleri bar jáne jynysyna qaraı eńkeıedi. Syn esimder men esimdikter jynysy, sany jáne jaǵdaıy boıynsha zat esimderge sáıkes keledi. Etistikterde alty shaq, úsh kóńil-kúı jáne sheksiz formalar bar.

Shotlandtyq gel tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Aıtylymnan bastańyz: gel tilin úırenýdi bastamas buryn, durys aıtylýymen tanysqanyńyzǵa kóz jetkizińiz. Bul sizge keıingi sabaqtardy úırenýge kómektesedi jáne sóıleý men túsinýdi áldeqaıda tegis etedi.
2. Negizgi sózdik qoryn úırenińiz: aıtylymdy meńgergennen keıin, múmkindiginshe negizgi sózdik qoryn úırenýge tyrysyńyz. Bul sizge keıingi sabaqtardyń negizin qalaıdy jáne gel tilin túsinýdi jáne onymen sóılesýdi jeńildetedi.
3. Kitaptarǵa nemese aýdıo sabaqtarǵa ınvestısıa salyńyz: keıbir kitaptarǵa nemese aýdıo sabaqtarǵa ınvestısıa salý mańyzdy. Bul sizge tildi durys úırenýge kómektesedi jáne aqparattyń saqtalýyn qamtamasyz etedi.
4. Áńgimelesýshini tabyńyz: múmkin bolsa, shotland-gel tilinde sóıleıtin adamdy taýyp, birneshe áńgimelesýdi uıymdastyryńyz. Bul sizge tildi úırenýge jáne qatelikter jiberýden qorqýdy jeńýge kómektesedi.
5. Geldik radıony tyńdańyz: geldik radıony tyńdaý - bul til týraly kóbirek bilýdiń jáne onyń áńgimede qalaı estiletini týraly túsinik alýdyń tamasha tásili.
6. Geldik teleshoýlardy qarańyz: geldik teleshoýlar men fılmderdi izdeý sonymen qatar bul tildiń ártúrli kontekstterde qalaı qoldanylatynyn túsinýge kómektesedi.
7. Geldik gazetter men jýrnaldardy oqyńyz: gel tilinde jazylǵan gazetter men jýrnaldardy oqý-bul til men mádenıet týraly kóbirek bilýdiń tamasha tásili.
8. Tehnologıany qoldanyńyz: siz gel tilin úırený kezinde tehnologıany óz paıdańyzǵa paıdalana alasyz. Tildi úırenýge kómektesetin kóptegen veb-saıttar men qosymshalar bar.