Vetnam Qyrǵyz Aýdarma

Vetnam tili-ózindik alfavıti, dıalektileri jáne gramatıkalyq erejeleri bar erekshe til, ony aýdarýdyń eń qıyn tilderiniń birine aınaldyrady. Nátıjesinde naqty aýdarmalardy izdeıtinder til men mádenıettiń núanstaryn túsinetin kásibı vetnamdyq aýdarmashyny jaldaýy kerek.

Vetnamda ulttyq til tiếng Việt dep atalady, ol "vetnam tili"dep aýdarylady. Bul tilde ár aımaqta ár túrli bolatyn dıalektiler men ekpinderdiń keń jıyntyǵy bar jáne kóbinese ana tilinde sóılemeıtinderdiń túsinýin qıyndatady. Vetnam tiliniń ózindik alfavıti bar, ol belgili CH qu qu Quc ng N, nemese 17 ǵasyrda mısıonerler tildi latyn áripterine aýdarý úshin jasaǵan" Quak Ng jazýy".

Vetnam gramatıkasy, kóptegen tilder sıaqty, belgili bir erejeler men qurylymdarǵa baǵynady. Etistikterdiń konúgasıasy Vetnam gramatıkasynyń mańyzdy quramdas bóligi bolyp tabylady, al shaqtar men kóńil-kúıler etistiktiń qazirgi nemese bolashaq kúıin kórsetedi. Sonymen qatar, Vetnam tilindegi zat esimder men syn esimder belgili bir jynysqa ıe jáne sóılemniń kontekstine baılanysty ózgerýi múmkin. Zat esimder tipti sóılemdegi ornalasýyna baılanysty ártúrli maǵynalarǵa ıe bola alady.

Vetnam tilinde kóptegen ıdıomalar, sózder men sóz tirkesteri bar, olardy til men mádenıetti tereń túsinbesten aýdarý qıyn bolýy múmkin. Mysaly, hạnh phúc tirkesin aǵylshyn tilinde "baqyt" dep aýdarýǵa bolady, biraq bul odan da kóp — ol ishki tynyshtyqqa, tepe-teńdikke, qýanysh pen qanaǵattanýǵa qol jetkizý ıdeıasyn qamtıdy. Kásibı aýdarmashylar habarlamany aýdarma tilinde dál jetkizý úshin osy názik aıyrmashylyqtardy túsinýi kerek.

Vetnam tiliniń naqty aýdarmasy iskerlik, zańdy jáne basqa qujattar úshin qajet. Vetnamdyq bilikti kásibı aýdarmashyny jaldaý barlyq lıngvısıkalyq núanstardyń aýdarma tilinde dál kórsetilýin qamtamasyz etedi. Tájirıbeli vetnamdyq aýdarmashynyń kómegimen kez-kelgen mátindi dál túsindirýge bolady, bul oqyrmandarǵa boljamdy habarlama men onyń maǵynasyn tolyq túsinýge múmkindik beredi.

Vetnam tilinde qaı elder sóıleıdi?

Vetnam-Vetnamnyń resmı tili, sonymen qatar Avstralıa, Kambodja, Kanada, Fransıa, Germanıa, Laos, Fılıppın, Taıvan, Amerıka Qurama Shtattary jáne Qytaıdyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Vetnam tiliniń tarıhy qandaı?

Vetnam tili-Ońtústik-Shyǵys Azıanyń ártúrli aımaqtarynda sóıleıtin tilderdi qamtıtyn avstroazıalyq tilder otbasynyń múshesi. Bastapqyda bul til 9 ǵasyrdyń basyna jatady dep oılaǵan, biraq qazirgi Vetnam tili 17 ǵasyrdyń ortasynda Soltústik Vetnamda sóıleıtin tildiń formasynan shyqqan dep esepteledi.
Vetnam tili-tonaldy til, ıaǵnı ol sózderdi jáne sóz ishindegi maǵynany ajyratý úshin tondardy (bıiktik deńgeılerin) paıdalanady. Bul sondaı-aq bir býyndy til, ıaǵnı kóptegen sózder bir býynnan turady. Vetnam tili ózgertilgen latyn álipbıi, chý nom dep atalatyn dástúrli qytaı jazýynyń nusqasy jáne chữ NOM dep atalatyn japon kanjı nusqasy arqyly jazylǵan.
Vetnamnyń resmı tiline, Vetnamǵa ǵasyrlar boıy qytaı tili qatty áser etti. Fransýz, portýgal jáne aǵylshyn tilderiniń áseri de osynda sezildi. Búgingi tańda Vetnam tilinde jazýdyń úsh túrli stıli bar: resmı jazý, ádebı jazý jáne aýyzeki jazý.

Vetnam tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ngýen Dý (1766-1820): "Kıý týraly ańyz"epıkalyq poemasymen tanymal joǵary baǵalanǵan vetnamdyq aqyn.
2. Fan Baı Chaý (1867-1940): qazirgi Vetnam tilin jazbasha til retinde qurǵan ultshyl kóshbasshy jáne tarıhshy.
3. Ho Shı Mın (1890-1969): 1945 jyly Vetnamdy táýelsizdikke ákeldi jáne el tarıhyndaǵy eń tanymal jáne yqpaldy tulǵa.
4. Tren Tren Kım (1872-1928): belgili ǵalym jáne memleket qaıratkeri, Vetnam tarıhy men mádenıeti týraly birneshe mańyzdy eńbekterdiń avtory.
5. Fam Kýang Sang (1926-2011): Vetnam tiliniń damýyna qosqan zor úlesimen tanymal aqyn, ádebıet synshysy jáne lıngvıs.

Vetnam tiliniń qurylymy qalaı?

Vetnam tili-tonaldy til, ıaǵnı bir býynnyń aıtylatyn daýys tonyna baılanysty ártúrli maǵynalary bolýy múmkin. Bul sonymen qatar analıtıkalyq til, ıaǵnı sózder kishi birlikterden (eń aldymen gramatıkalyq bólshekter men sóz modıfıkatorlary) jasalady. Vetnam tili latyn álipbıin qoldana otyryp, tondardy belgileý úshin qosymsha dıakrıtıkamen jazylǵan. Aqyrynda, Vetnamǵa Qytaı mádenıeti qatty áser etkendikten, aýyzeki tilde qytaı tilinen alynǵan kóptegen sózder bar.

Vetnam tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Vetnam tili kýrstaryna jazylyńyz. Synypta muǵalimmen kez-kelgen tildi úırený jaqsy. Ana tili muǵalimderimen sizdiń daıyndyq deńgeıińizge sáıkes keletin bilikti synypty izdeńiz.
2. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge mashyqtanyńyz. Aıtylymdy jattyqtyrý jáne sózdik qoryńyzdy keńeıtý úshin ana tilinde sóıleıtinderdi nemese til almasý seriktesterin izdeńiz.
3. Resýrstardy paıdalanyńyz. Tildi jaqsy túsinýge kómektesetin kitaptardy, aýdıo kýrstardy, onlaın kýrstardy jáne basqa oqý materıaldaryn paıdalanyńyz.
4. Únemi tyńdańyz jáne oqyńyz. Vetnam radıostansıasyn múmkindiginshe jıi tyńdaýǵa nemese Vetnam tilinde fılmder kórýge tyrysyńyz. Bul sizge tildiń dybysyna úırenýge kómektesedi. Sonymen qatar, vetnamdyq gazetterdi nemese ádebıetterdi oqý gramatıka men sózdik týraly túsinigińizdi jaqsartady.
5. Jalpy sóz tirkesterin este saqtańyz. Vetnam tilindegi jalpy sóz tirkesterin este saqtaý tildiń negizderin tez úırenýge jáne sóılesýdi jeńildetýge kómektesedi.
6. Turaqty bolyńyz. Tildi úırený ýaqyt pen tájirıbeni qajet etedi. Bir túnde erkin sóıleımin dep kútpeńiz; onyń ornyna kún saıyn kem degende birneshe mınýt oqýǵa jáne jattyǵýǵa tyrysyńyz.

Qyrǵyz tiline aýdarý Qazaqstan men Qytaı shekarasynda ornalasqan Ortalyq Azıa memleketi Qyrǵyzstandaǵy jeke tulǵalar men kásiporyndar úshin tildik kedergiler arqyly qarym-qatynas jasaýdyń mańyzdy quraly bolyp tabylady. Qyrǵyz tilimen tanys emes adamdar úshin bul Qyrǵyzstannyń resmı tili, biraq orys tili de keń taralǵan. Qyrǵyz-túrki tili, ony mońǵol, túrik, ózbek jáne qazaq tilderimen baılanystyrady.

Qujattardy bir tilden ekinshi tilge dál aýdara alatyn kásibı aýdarmashylardyń bolýy Bıznestiń sáttiligi men halyqaralyq qatynastar úshin óte mańyzdy. Qyrǵyz tiline aýdarýdyń kásibı qyzmetteri Qyrǵyzstan turǵyndaryna bir-birin jáne óz shekaralarynan tys álemdi jaqsy túsinýge kómektesý arqyly ártúrli mádenıetter arasyndaǵy baılanys alshaqtyqtaryn joıýǵa kómektesedi.

Qyrǵyz tilindegi aýdarmalar kóbinese zańdy jáne qarjylyq qujattar, sondaı-aq medısınalyq jazbalar, iskerlik kelisimsharttar, marketıńtik materıaldar jáne bilim berý resýrstary sıaqty memlekettik qujattar úshin qoldanylady. Qujattardy nemese veb-mazmundy qyrǵyz tiline nemese odan aýdarý qajet bolǵanda, kásibı aýdarmashylar dáldikti qamtamasyz etý úshin til týraly bilimderin jáne onyń biregeı mádenı kontekstin paıdalanady.

Kásiporyndar kóbinese halyqaralyq marketıńtik strategıalardy ilgeriletý úshin qyrǵyz tiline aýdarma qyzmetterine súıenedi. Lokalızasıalanǵan aýdarymdar kompanıalarǵa jańa naryqtarǵa shyǵýǵa kómektesedi, bul klıenttermen berik qarym-qatynas ornatýdy jáne satylymdy arttyrýdy jeńildetedi. Aýdarmashylar tondaǵy, ádet-ǵuryptaǵy jáne jargondaǵy aıyrmashylyqtardy eskere otyryp, túpnusqa habarlamany dál jetkizýi kerek.

Sonymen qatar, jeke aýdarymdar Qyrǵyzstandaǵy ımıgranttar men bosqyndarǵa jańa mádenıetine ońaı enýge kómektesedi. Ómirlik mańyzdy qujattar men sertıfıkattardyń kásibı aýdarmalary otbasylarǵa densaýlyq saqtaý, bilim berý jáne basqa da negizgi qyzmetterge qol jetkizýdi jeńildetedi.

Qyrǵyz tiline aýdarý iskerlik, bilim berý nemese jeke sebepter boıynsha Qyrǵyzstanda jumys isteıtin nemese turatyn kez kelgen adam úshin óte mańyzdy. Aýdarylǵan qujattardyń durystyǵyna jáne mádenı erekshelikterdiń esebine kepildik berý úshin eldiń mádenıetin túsinetin bilikti aýdarmashyny tabý mańyzdy.

Qaı elderde qyrǵyz tilinde sóıleıdi?

Qyrǵyz tilinde negizinen Qyrǵyzstanda jáne Ortalyq Azıanyń basqa bólikterinde, sonyń ishinde Ońtústik Qazaqstan, Tájikstan, Ózbekstan, Soltústik Aýǵanstan, qıyr batys Qytaı jáne Reseı Respýblıkasynyń shalǵaı aýdandarynda sóıleıdi. Sonymen qatar, Túrkıada, Mońǵolıada jáne Koreı túbeginde etnıkalyq qyrǵyz halqynyń shaǵyn oshaqtary bar.

Qyrǵyz tiliniń tarıhy qandaı?

Qyrǵyz tiliniń uzaq jáne kúrdeli tarıhy bar. Bul Ortalyq Azıanyń proto-túrki tilinen shyqqan shyǵys túrki tili. Bul til týraly eń alǵashqy jazbasha dálelder 8 ǵasyrdan bastap ejelgi túrki alfavıtimen jazylǵan Orhon jazbalarynda kezdesedi.
Qyrǵyz tiline kórshi tilder-uıǵyr jáne mońǵol tilderi qatty áser etti. 16 ǵasyrda qyrǵyz tili ádebı tilge aınaldy, al qyrǵyz tiliniń alǵashqy sózdigi 1784 jyly jazyldy. Til 19 ǵasyrda damı berdi, al 1944 jyly qyrǵyz tili Qyrǵyzstannyń resmı tili boldy.
1928 jyly qyrǵyz tiliniń jazý júıesin standarttaǵan Biryńǵaı alfavıt dep atalatyn belgileý júıesi engizildi. Sodan beri qyrǵyz tili aýyzeki jáne jazbasha túrde damydy. Qazirgi ýaqytta latyn jáne Kırıll alfavıtteri tildiń zamanaýı jazbasha túri úshin qoldanylǵanymen, dástúrli arab qaraǵashtary áli kúnge deıin qyrǵyz tilinde Qasıetti mátinder jazý úshin qoldanylady.
Búginde qyrǵyz tilinde Qyrǵyzstanda, Qazaqstanda, Tájikstanda, Ózbekstanda jáne Qytaıda 5 mıllıonnan astam adam sóıleıdi.

Qyrǵyz tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Shyńǵys Aıtmatov (1928-2008): qyrǵyzdyń eń uly avtorlarynyń biri retinde tanymal, ol qyrǵyz tilinde birqatar shyǵarmalar jazdy jáne onyń ádebı formasyn damytqan.
2. Sholponbek Esenov (1891-1941): qyrǵyz tiliniń alǵashqy izasharlarynyń biri, ol qyrǵyz tilinde alǵashqy gazet shyǵardy jáne tildiń jazbasha túriniń tanymal jańashyly boldy.
3. Orosbek Toqtoǵazıev (1904-1975): qyrǵyz tiliniń zamanaýı standartty nusqasyn ázirleýdegi taǵy bir mańyzdy tulǵa. Ol kóptegen oqýlyqtar jazdy jáne osy til úshin sóz qoldanýdy damytýǵa kómektesti.
4. Alıchan Ashymqanov (1894-1974): ómirin qyrǵyz tili men dıalektileri týraly zertteýler men maqalalar jazýǵa arnaǵan kórnekti lıngvıs.
5. Ázimbek Beknazarov (1947 - qazirgi ýaqytqa deıin): qyrǵyz tili salasyndaǵy bedel dep sanalatyn, ol tildi jańǵyrtýǵa jáne jańa sózder men jazý stılderin jasaýǵa jaýapty boldy.

Qyrǵyz tiliniń qurylymy qalaı?

Qyrǵyz tili-dástúrli túrde úsh dıalektke bólinetin túrki tili: Soltústik, Ortalyq jáne Ońtústik. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı ol túbir sózderge jurnaqtar qosý arqyly kúrdeli sózderdi quraıdy. Qyrǵyz tilinde jurnaqtarǵa emes, prefıksterge basa nazar aýdarylady, bul oǵan qısyndy qurylym beredi. Sıntaksıstik turǵydan qyrǵyz tili ádette sov (sýbekt-obekt-etistik) bolyp tabylady jáne kóptegen túrki tilderi sıaqty etistik-aqyrly qurylymǵa ıe. Sondaı-aq, tilde ár túrli dybystar nemese ıntonasıalar sózderge múldem basqa maǵyna bere alatyn aıqyn fonematıkalyq aspekt bar.

Qyrǵyz tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Tildiń negizderin úırenýden bastańyz. Siz qyrǵyz tiliniń negizderimen tanystyratyn kóptegen onlaın nemese betpe - bet kýrstardy taba alasyz. Buǵan negizgi sózdik pen gramatıka, jalpy sóz tirkesteri men negizgi sandar kiredi.
2. Ana tiliniń jazbalaryn tyńdańyz. Qyrǵyz tilinde sóıleıtinderdiń áńgimeleri men jazbalaryn tyńdaý sizge tildiń qalaı sóıleıtinin jaqsy túsinýge kómektesedi.
3. Osy tilde seriktespen sóılesýge mashyqtanyńyz. Qyrǵyz tilinde sóıleıtin adamdy taýyp, onymen osy tilde sóılesýge mashyqtanyńyz. Bul sizdiń sóılesý daǵdylaryńyzdy damytýdyń mańyzdy qadamy.
4. Kitaptar, sózdikter jáne onlaın quraldar sıaqty resýrstardy paıdalanyńyz. Bul tildi úırenýge kómektesetin kóptegen resýrstar bar. Buǵan kitaptar, sózdikter, gramatıkalyq anyqtamalyqtar jáne t.b. kiredi.
5. Kóńil kóterýdi umytpańyz. Tildi úırený qyzyqty bolýy kerek. Fılmderdi kórýge, kitap oqýǵa jáne ana tilindegi is-sharalarǵa ýaqyt bólińiz. Bul oqý prosesin áldeqaıda jaǵymdy jáne paıdaly etedi.