Ózbek (kırıllısa) Sıngal Aýdarma

Ózbek tili-25 mıllıonnan astam adam sóıleıtin Ózbekstannyń resmı tili. Bul túrki tili, sondyqtan latyn emes, kırıllısa qoldanylady.

Ózbek tilinen basqa tilderge aýdarý qıyn bolýy múmkin, óıtkeni ózbek tiliniń gramatıkasy men sıntaksısi aǵylshyn, ıspan jáne basqa eýropalyq tilderde qoldanylatyndardan aıtarlyqtaı erekshelenedi. Aýdarmashylar kóbinese mamandandyrylǵan termınologıany qoldanyp, ózbek mádenıeti aıasynda sózder men sóz tirkesteriniń naqty maǵynalaryna erekshe nazar aýdarýy kerek.

Mańyzdysy, kırıllısa birneshe tańbadan turady, olardyń keıbireýleri orys tilinde qalaı aıtylǵanymen salystyrǵanda ózbek tilinde ár túrli aıtylady. Mysaly, kırıllısanyń" Ý "árpi ózbek tilinde" o "dep aıtylady, al orys tilinde"oo" dep aıtylady. Bul ózbek tilinen aǵylshyn tiline aýdarý kezinde este saqtaý kerek erekshe mańyzdy másele, óıtkeni sózderdiń durys aıtylmaýy Eleýli túsinispeýshilikterge ákelýi múmkin.

Ózbek tilinen aǵylshyn tiline aýdarýdyń taǵy bir problemasy tildiń qurylymy men stıli bolýy múmkin. Ózbek tili aǵylshyn tilinen basqa sóılem qurylymyn jıi qoldanady, sondyqtan aýdarmashy sózbe-sóz aýdarmaǵa tym kóp senbesten habarlamanyń maǵynasyn dál jetkizetinine senimdi bolýy kerek.

Sońynda, Ózbekstan men basqa elder arasyndaǵy mádenı aıyrmashylyqtarǵa baılanysty keıbir termınder men sóz tirkesteriniń aǵylshyn tilinde balamasy bolmaýy múmkin ekenin este ustaǵan jón. Osy sebepti aýdarmashy ózbek mádenıetin tereń túsinýi kerek, sonymen qatar aýdarmanyń bastapqy habarlamanyń maǵynasyn dál jetkizetinine senimdi bolý úshin onyń aımaqtyq dıalektilerin bilýi kerek.

Osylaısha, ózbek tiline aýdarý-dáldikti qamtamasyz etý úshin arnaıy bilimdi, daǵdylardy jáne egjeı-tegjeıge kóp kóńil bólýdi qajet etetin kúrdeli mindet. Degenmen, durys kózqaraspen bastapqy mátinniń mánin dál kórsetetin kásibı jáne dál aýdarmany alýǵa bolady.

Qaı elder ózbek (kırıllısa) tilinde sóıleıdi?

Ózbek tilinde (kırıllısa) negizinen Ózbekstan men Tájikstanda, al Aýǵanstanda, Qyrǵyzstanda jáne Qazaqstanda azshylyqtar sóıleıdi.

Ózbek (Kırıll) tiliniń tarıhy qandaı?

Ózbek (kırıllısa) - negizinen Ózbekstanda jáne búkil Ortalyq Azıada sóıleıtin túrki tili. Bul Ózbekstannyń resmı tili, sonymen qatar aımaqtaǵy kóptegen basqa etnıkalyq azshylyqtar sóıleıdi. Bul til VIII ǵasyrda qarluqtar, ýsýndar jáne basqa taıpalyq toptar sóılegen túrki tilimen birge paıda boldy. IX ǵasyrda soǵdy tili birneshe ǵasyrdan keıin túrki tilimen vytystyrylǵanǵa deıin aımaqta tanymal boldy.
14 ǵasyrda "Ózbekstan" termıni alǵash ret sol kezdegi kóshpeli túrik taıpalarynyń tobyna qatysty qoldanyldy. Sodan keıin "ózbek" jáne "ózbek" termınderi osy taıpalarǵa jáne olar sóıleıtin tilge qatysty qoldanyldy. Bul til ǵasyrlar boıy damyp, aqyrynda biz biletin qazirgi ózbek tiline aınaldy.
16-19 ǵasyrlar aralyǵynda parsy tili aımaqtaǵy basym ádebı til boldy. 20 ǵasyrdyń basynda parsy-arab qaraǵashymen qatar latyn álipbıi engizildi, bul qazirgi ózbek tiliniń damýyna yqpal etti. Keńes Odaǵy Ortalyq Azıany baqylaýǵa alǵan kezde, kırıllısa latyn álipbıin resmı jazba retinde almastyrdy jáne búginde ózbek tiliniń negizgi jazýy bolyp qala beredi.

Ózbek (kırıllısa) tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Narımon Omarov-jazýshy, ǵalym jáne keńestik lıngvıs 2. Muhammed Salıh-ózbek jazýshysy jáne aqyny 3. Abdýlla Kýrbonov-dramatýrg jáne teatr rejıseri 4. Abdýlla Arıpov-aqyn jáne proza jazýshysy 5. Mırzahıd Rahımov-jazýshy jáne saıasatker

Ózbek (kırıllısa) tiliniń qurylymy qalaı?

Ózbek tili negizinen kırıllısada jazylǵan jáne túrki tilder otbasyna jatady. Bul búkil Ortalyq Azıa men Taıaý Shyǵysta qoldanylǵan Shaǵataı, ortaǵasyrlyq túrki tiliniń tikeleı urpaǵy. Tilde segiz daýysty jáne 29 daýyssyz dybys, sondaı-aq ártúrli dıftońtar bar. Bul aglútınatıvti til, munda jeke sózderde maǵynany aıtarlyqtaı ózgertetin kóptegen affıkster bolýy múmkin. Sózderdiń reti ádette sýbekt-obekt-etistik, al sóılemder bólshektermen belgilenedi. Sondaı-aq, mártebesi joǵary adamdarǵa júgingen kezde qoldanylatyn qurmetti úndeý júıesi bar.

Ózbek (Kırıll) tilin qalaı durys úırenýge bolady?

1. Negizderden bastańyz. Álipbıdi úırenińiz, óıtkeni bul kez-kelgen tildi úırený úshin qajet. Ózbek kırıllısasynda kitaptar oqyp, Fılmder kórińiz, bul sizge barlyq keıipkerlerdi este saqtaýǵa kómektesedi.
2. Gramatıkany úırenińiz. Onlaın kýrstan ótińiz nemese ártúrli gramatıkalyq erejelerdi qarap shyǵyńyz jáne eń keń taralǵan jáne mańyzdylaryn bilińiz.
3. Aıtylý jáne tyńdaý daǵdylarymen jumys jasańyz. Ózbek kırıllısasyn túsiný úshin podkasttar men basqa aýdıo klıpterdi tyńdańyz. Olardyń qalaı aıtylatynyn jaqsy túsiný úshin ár sózdi daýystap qaıtalańyz.
4. Ana tilinde sóıleıtindermen tájirıbe jasańyz. Ózbek kırıllısasynda sóıleıtin dos tabýǵa tyrysyńyz nemese ana tilinde sóıleıtindermen sóılesýge múmkindik beretin HelloTalk jáne Italki sıaqty til úırenýge arnalǵan qoldanbalardy qoldanyp kórińiz.
5. Kún saıyn jańa sózder men sóz tirkesterin úırenýdi umytpańyz. Sózdik qoryn qyzyqty, ınteraktıvti úırený úshin dápter alyńyz nemese Duolingo jáne Memrise sıaqty til úırený qoldanbalaryn paıdalanyńyz.
6. Basqa resýrstardy paıdalanyńyz. BBC Uzbekistan jáne ózbek portaly sıaqty ózbek Kırıll tili men mádenıetin jaqsy túsinýge kómektesetin kitaptar men veb-saıttardy paıdalanyńyz.

Sońǵy jyldary sıngal tiline aýdarma mańyzdy bola bastady, óıtkeni búkil álemde adamdar osy tilmen jáne onyń mádenıetimen tanysady. Sıngal tili negizinen Shrı-Lankada sóıleıdi, biraq ol Úndistan, Sıngapýr jáne Bangladesh sıaqty basqa elderde de qoldanylady. Sıngal tilinde sóıleıtindermen tıimdi qarym-qatynas jasaý úshin dál jáne senimdi aýdarmalar qajet.

Sıngal tiline jaqsy aýdarma alýdyń alǵashqy qadamy - bilikti kásibı aýdarmashyny tabý. Aýdarmashy kez-kelgen maqsatta lıngvısıkalyq turǵydan dál jáne mádenıetke sáıkes aýdarmany qamtamasyz ete alýy kerek. Bedeldi kompanıalardy Internetten tabýǵa bolady, biraq siz tańdaǵan aýdarmashynyń siz aýdaratyn tilde jetkilikti tájirıbesi bar ekenine kóz jetkizý mańyzdy.

Aýdarmashynyń tıimdi aýdarmany qamtamasyz etý úshin barlyq qajetti aqparatqa ıe bolýy úshin aýdarmanyń mánmátinin dál kórsetý mańyzdy. Bul mátinniń maqsaty, maqsatty aýdıtorıa jáne kez-kelgen tıisti termınologıa nemese naqty tirkester týraly keıbir anyqtamalyq aqparat berýdi qamtýy múmkin.

Aýdarmashyda qajetti aqparat pen lıngvısıkalyq daǵdylar bolǵan kezde, siz aýdarma prosesiniń ózine kirise alasyz. Aýdarylǵan mátinniń kólemi men kúrdeliligine baılanysty bul birneshe mınýttan birneshe kúnge deıin nemese odan da kóp ýaqytty alýy múmkin. Aýdarma aıaqtalǵannan keıin túpnusqa mátinniń dáldigi men sáıkestigin qamtamasyz etý úshin aýdarylǵan mátindi qaraý mańyzdy.

Aýdarmashyny durys tańdaý arqyly sıngal tiline sapaly aýdarma ártúrli mádenıetter arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa jáne qarym-qatynasty jeńildetýge kómektesedi. Bilikti aýdarmashyny izdeýge ýaqyt bólip, aýdarmashynyń jaqsy jumysty oryndaý úshin barlyq qajetti aqparaty bar ekenine kóz jetkizgennen keıin, aýdarmanyń dál, mádenı dástúrlerge sáıkes jáne senimdi bolatynyna senimdi bola alasyz.

Sıngal tilinde qaı elder sóıleıdi?

Sıngal tili Shrı-Lankada jáne Úndistannyń, Malaızıanyń, Sıngapýrdyń jáne Taılandtyń bólikterinde sóıleıdi.

Sıngal tiliniń tarıhy qandaı?

Sıngal tili palıdiń orta úndi-arıı tilinen shyqqan. Bizdiń dáýirimizge deıingi 6 ǵasyrdan bastap Shrı-Lanka aralynda qonystanýshylar sóıledi. Shrı-Lankanyń ózi sıngal tiliniń damýyna qatty áser etken býddızmniń ortalyǵy boldy. 16 ǵasyrda portýgaldyq jáne golandıalyq saýdagerlerdiń kelýimen til sheteldik sózderdi, ásirese saýdaǵa qatysty sózderdi sińire bastady. Bul 19 ǵasyrda aǵylshyn jáne Tamıl sózderi sıngal tiline engen kezde jalǵasty. Qazirgi dáýirde sıngal tili eki ádebı formada standarttalǵan: sıngal vıdjesekara jáne sıngal kıtsırı. Onyń Shrı-Lankadaǵy resmı mártebesi saıası mártebesimen birge damyp, 2018 jyly eldegi úsh resmı tildiń birine aınaldy.

Sıngal tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Ananda Kýmarasvamı-Shrı-Lanka ǵalymy, sıngal tili men mádenıeti týraly "sıngal ádebıetiniń synı tarıhy" jáne "sıngal gramatıkasy jáne sózbe-sóz esse"sıaqty kóptegen ocherkterdiń avtory.
2. Baddegama Vımalavansa Tero-býdda monahy jáne palıdiń áıgili bilgiri, ol palıdiń sıngal ádebıetinde qoldanylýyn jandandyrýǵa jaýapty boldy jáne kóptegen stýdentterge palıge sabaq berdi.
3. Valısıngha Harıshchandra-zamanaýı sıngal ádebıetiniń jemisti jazýshysy jáne izashary, "Vessantara Djataka", "Sýrıagoda" jáne "Kısavaı Kavı"sıaqty shyǵarmalardyń avtory.
4. Gýnadasa Amarasekara-qazirgi sıngal tiline arnalǵan "Gramatarı kýnchý" emle júıesin qabyldady jáne "Ara uıasy" jáne "pil asýynan jol"sıaqty romandar jazdy.
5. Edırıvera Sarachchandra - "Maname" jáne "Sınhabahý" sıaqty pesalar jazǵan jáne sıhala tilin shyǵarmashylyqpen qoldanýmen jáne shyǵarmashylyq jazý stılimen tanymal bolǵan jetekshi dramatýrg.

Sıngal tiliniń qurylymy qalaı?

Sıngal tili-Shrı-Lankada shamamen 16 mıllıon adam sóıleıtin Ońtústik úndi-arıı tili, negizinen sıngal etnıkalyq tobynyń músheleri. Til ár býynǵa daýysty dybys tán bolatyndaı etip ornalastyrylǵan — ne /a/, / ¡/, ne / ɯ/. Sózder daýyssyz jáne daýysty dybystardyń tirkesimi arqyly jasalady, daýyssyz toptar ortaq. Bul tilge palı men sanskrıt, sondaı-aq portýgal, goland jáne aǵylshyn tilderinen alynǵan sózder qatty áser etti. Sıngal tili sýbekt-obekt-etistik (SOV) sóz tártibin ustanady jáne qurmetti ataqtar men sypaıylyq belgileriniń baı júıesine ıe.

Sıngal tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Sıngal tiliniń negizgi gramatıkasy men qurylymyn bilińiz. Zat esimder, esimdikter, etistikter, syn esimder, ústeýler jáne t. b. sıaqty sóıleýdiń ártúrli bólikterimen tanysyńyz.
2. Oqý kezinde anyqtamalyq materıal retinde paıdalaný úshin sıngal tilinde jaqsy kitap alyńyz. Etistikter, zat esimder, jyl mezgilderi jáne ıdıomalar sıaqty taqyryptardy qamtıtyn kitaptardy izdeńiz.
3. Jattyǵýǵa bolatyn ana tilin tabyńyz. Bul tilde erkin sóıleıtin adamnyń bolýy sizge jańa sózder men sóz tirkesterin tez jáne dál úırenýge kómektesedi.
4. Sıngal sózdigin úırenińiz. Sıngal sózderimen jáne olardyń qalaı qoldanylatyndyǵymen tanysýǵa ýaqyt bólińiz. Olardyń maǵynalaryn sózdikten taýyp, olardy jazýǵa mashyqtanyńyz.
5. Sıngal tilindegi aýdıo jazbalardy tyńdańyz. Bul sizge tildiń dybysyna úırenýge jáne Ekpin men aıtylym týraly túsinik alýǵa kómektesedi.
6. Tehnologıany óz paıdańyzǵa paıdalanyńyz. Tildi úırenýge kómektesetin kóptegen paıdaly veb-saıttar, qosymshalar jáne basqa resýrstar bar. Olardy paıdalanyńyz, sonda siz sıngal tilin qysqa merzimde úırene alasyz.