Башкир Баск Кусараш

Башкир йылме-Кугезе сюр йылме, кудыжо Республикыште башкортан, Россий ойла. Тудо тюрк йылме-влакын кипчакский группышкышт пура, тушто 1,5 миллион наре еҥ маныт.

Башкир йылме тӱрлӧ, тушто республик мучко шуко тӱрлӧ диалект шарлен. Тиде башкир йылме гыч да тудын ӱмбак неле задаче шотышто кусарымашым ышта. Диалект-влак коклаште ятыр тӱҥ ойыртем уло, тудо кусарымашым, мутвож гай мутмучаш ден ойсавыртышым поснак нелемден кертеш.

Йылме нюансым умылышо опытан носитель-влак лияш кӱлеш. Нине кусарыше-влак тӱрлӧ диалектым лончылен моштышаш да эн изи ойыртышымат кучен моштышаш улыт. Теве молан профессионал кусарыше-влаклан утларак пагалымашым пуат, кунам башкир йылмыш кусарыме нерген мут пура.

Кусарышым башкир йылме гыч кычалме годым икмыняр кӱлешан фактор уло, тудым шотыш налаш кӱлеш. Опыт эн кугу значениян; кусарыше шке оригинал йылмыж дене, кусарыме йылме денат пайдаланен шогышаш, тыгак культур контекстым умылышаш. Тыгак рашемдаш кӱлеш: кусарыше тиде йылме дене кучылтмо пеш кӱлешан терминологиян, илен-толын вашталт кертеш.

Чумыр налмаште, чумыр налмаште, лӱмын шинчымашым да моштымашым, тыгак диалект ден культурым умылымашым йодеш. Шонымо кӱлешлыклан гарантийым пуаш опытан да сайын палыше кусарышым тарлаш кӱлеш.

Могай эллаште башкир йылме дене ойлат?

Башкир йылме дене утларакшым Российыште ойлат, Казахстаныште, Украиныште Да Узбекистаныште шуко нумалше уло.

Башкир йылмын историйже могай?

Башкир йылме-тюрк йылме, туштыжо Республикыште Утларакшым Урал курык регионышто верланыше Башкоростан маныт. Тиде республикысе ик официальный йылме, туштыжо тыгак пошкудо удмурт меньшинствын южо ӱшанъеҥже-влак ойлат. Тиде йылме шуко курым мучко кучылталтеш да тымарте ойлымо ик эн тошто тюрк йылме гыч ышталтеш.
Башкир йылме нерген эн ондак возымо лӱм-влак 16 курымыш пурат. Тиде жапыште тудо араб да перс йылме-влакын виян мутышт йымалне лийын. 19 курымышто башкир йылме регионышто икмыняр тӱрлӧ тыгыде регионлаште возымо йылме лийын. Тыгак тудын пӱтынь регион мучко шарлаш полшымыжлан шанче пашаште кучылталтын.
Совет жапыште башкир йылме россий влиянийлан кӧра чот орланен. Шуко башкир шомак нуным руш эквивалент дене вашталтен. Тиде йылме школышто туныкталтын,садлан иктештыме башкир алфавитым ышташ тӧчен.
Совет саманыште башкир йылме активнын кучылталтын, да тиде йылмым аралыме шотышто утларак тыршалтын. Шуко еҥ кызыт башкир йылмым кокымшо йылме семын шымла да Республикын правительствыже Башкоростан тиде йылмым илен лекташ йӧным ыштышашлан утларак вийым пышта.

Башкир йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пуышо 5 еҥ-влак кӧ пура?

1. Тудо Габдрафиков-поэт, публицист да сценарист, башкир литературышто да башкир йылмым нӧлтымаште пеш кӱлешан капкыл лийын.
2. Николай Галиханов-башкир шанчызе да поэт, тудо башкир йылме дене лу пашам возен да кызытсе башкир наукын негызшылан шотлалтеш.
3. Дамир Имагилов-академик, философ да лингвист, тудо башкир йылмым нумалше-влак коклаште грамотлык кӱкшытым нӧлтымаште шуко пашам ыштен да башкир йылме дене возен.
4. Аскер Амбетов-башкир поэт, прозаик да учёный, тудо башкир йылме да литератур шотышто ик вӱдышӧ фигур лийын да тиде йылме дене икмыняр кугу произведенийым возен.
5. Ирек Яхно – кумдан палыме башкир писатель да драматург, тудын произведенийже-влакым Российыште веле огыл, пӱтынь тӱняште, тыгак тудо лудшо-влаклан башкир йылмым утларак пайдале лияш манын, Шуко ыштен.

Башкир йылмын структуржым кузе ыштыме?

Башкир йылме-тюрк йылме ешын кипчак укшлаж дек пурышо агглютинатив йылме. Тудо грамматике функцийым ончыктышашлан кучылталтше суффикс ден лӱмын ыштыме йӱк-влакым кучылтын кучылталтеш. Башкир йылме тыгак согласный ден йоҥйӱк-влакын поян системышт уло, тидын шотыштак слогысо, тыгак деепричастиян конструкций-влакат тудын чумыр структуржым ыштат.

Кузерак башкир йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Башкир алфавит да ойлымаш дене палыме лийза. Башкир йылмым тунемаш гына тӱҥалыда гын, тиде эн кӱлешан икымше ошкыл. Башкир йылме дене южо тӱҥ текстым лудса да кажне буквам чын каласымаште кучылтза.
2. Репетиторым але курсым муын ончыза. Йылмым сайын тунемаш-тиде йылме нумалше дене индивидуал туныктымашым эрташ. Тидым ышташ ок лий гын, верысе курсыш але аудио - да видеокурсыш ончалза.
3. Башкир йылме дене шуко материалым лудса, колыштса да ончыза. Тендан йылме дене сай палыме лиймыда семын тӱшкаувер йӧн-влакым башкир йылме дене лудмаште да колыштмаште умбакыже практиковатлыза. Башкир йылме дене аудиописьым, литературым, фильмым да мурымат муын ончыза да вуйге йылмыш пурен шичса.
4. Башкирла кутырымаште практикылыза. Муын моштыза практикылан партнёрым але ушныза онлайн-форумыш, кушто еҥ-влак башкирла ойлат. Йоҥылышым ышташ ида лӱд-туныктымо ужаш!
5. Умбакыже тунемаш тӱҥалза. Те шкендам тӱҥ шотышто комфортно шижыда гынат, эре ала-могай у, молан тунемаш да практиковатлаш тунемаш лиеш. Башкир йылме дене кузе-гынат материалым утларак лудаш, колышташ да ончаш тӱҥалза.

Баск кусарымаш-тиде кутырымо кусарымашын уникальный область, туштыжо акрет йылме гыч кусарыме мут.тушто тӱҥ шотышто Пирейский полустрово йӱдвелыште илыше изирак калык ойла, вес йылмыш кусаралтеш. Баск йылме шке регионжо деч ӧрдыжтӧ кумдан шарлен огыл гынат, документ-влакым да увертарымашым тиде йылмыш кусарыме шотышто, тыгак шке цельышкыже шушашлан йодмаш кушкеш.

Баск йылмыш кусарыме деч баск йылмыш кусарыме фактор-влак радам уло. Эн ончычак тиде нездевропейский йылме, лишыл родо-тукым але икгайлыкдыме, тӱняште ик йылме денат кылдалтдыме. Кусарыше-влак йылмым келгын умылышаш да чын кусарымым ышташ кӱкшӧ квалификациян лийшаш улыт. Кокымшо,баск йылме шуко диалект ден акцент уло, нунышт изирак географий районыштат палынак ойыртемалт кертыт. Тидым культур шинчымашым рашемдыме кӱкшытыш, йылме нюансым раш умылаш кӱлеш.

Кусарышым баск йылме гыч кычалмыж годым тиде кӱлешан квалификациян улмыж нерген ӱшандарыза. Нуно шочмо йылме дене пайдаланен моштышаш, тиде областьыште паша кумда шинчымашан да опытан лийшаш улыт. Тылеч посна нуно йылмысе грамматике, синтаксис да мутвундо шапашышт келге умылышаш улыт. Текстым чын кусарыме да аралыме шотышто тиде кӱлешан.

Документ-влакым возен пуыде кусараш, баск йылме гыч кусарыше-влак тыгак вияш трансляцийлан, аудиовозаписьлан да моло формылан палемдыме почеш шке суаплыкыштым пуэн кертыт. Южо годым лӱмын шинчымашым йодшо объект але памятник-влакланат перевод кӱлеш лийын кертеш.

Пытартышлан палемдаш кӱлеш: баск йылме тӱҥалтын да кукталтын. Тидлан кӧра баск калыкнан йылмыжым, культуржым да диалектшым сайын палыше профессионал-влакын полышышт кӱлеш. Нунын полшымышт дене частный еҥ семын, тыгак предприятий-влакат баск ден моло йылме коклаште йылме дене шеледымашым сеҥаш, коммуникацийым сай ыҥлаш да саемдаш полшен кертыт.

Могай эллаште баск йылме дене ойлат?

Баск йылме дене утларакшым йӱдвелне Испаний, Баск-Влак Элыште ойлат, но тушто тыгак Нварьыште (Испаний) Да Францийысе баск провинцийлаштат ойлат.

Баск йылмын историйже могай?

Баск йылме-тиде тугай историй йылме, могайыштыже Нар-Влак Испаний да Францийысе нварр-влакын регионлаштышт тӱжем ий мучко ойленыт. Баск йылме изоляцийлыме улеш; тудын лингвистике родыжо уке, икмыняр аквитан ойыртем деч посна, колымо гаяк. Пеш вашке баск йылме нерген возымо ыле, но эран 5 курымыштыжо тудын лӱмжын свидетельствыже уло да тидын марте. Кокла курымлаште баск йылме торговый йылме шот дене кумдан кучылталтын, да кӱсынлымӧ ятыр шомак вес йылмыш пурталтын, поснак испан да француз йылмыш пурталтын. Туге гынат тиде йылмым вес шӱдӧ ий жапыште кучылтмаш шагалемаш тӱҥалын. 20 курымлан баск йылме Шукыж Годым Элын шуко районжо Баск-Влакым кучылтмаш гыч лектын, а южо регионлаште тудын кучылтмашыжым тӧртык деч поснат увертарыме ыле. Тиде пагыт 20-шо курым мучаште мӧҥгеш савырныме, йылме интерес угыч тӱҥалмеке, йылмым аралыме да чояланыме шотышто мерым приниматлымашке кондымо. Школлаште да кугыжаныш службылаште баск йылмым кугемдыме шотышто вийым ыштыме, да кызыт Тудо Элын южо школыштыжо Баск-Влакым туныкта. Тиде йылме тыгак тӱшкаувер йӧн, литератур да исполнительский сымыктыш йӧнлаште кумдан кучылталтеш. Нине вийым ончыде, баск йылме йоммаш лӱдыкшыштӧ кодеш, тачат 33 процент наре Баск-Влак Элысе калык гына тушто ойлен кертыт.

Бас йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Сабино Аранын (1865-1903): баск националист, политик да писатель. Тудо баск йылмым уэш ылыжтымылан пионер лийын, да тудлан баск йылме дене возымо стандартный системым ышташ возат.
2. Рушарня Мария де Азуэ( 1864-1951): лингвист ден лексикограф, икымше баск-испан мутерын авторжо.
3. Бернардон Ласордон Ласт (1916-2008): баск литературын чапле профессоржо, писатель да поэт. Тудо кызытсе баск орфографийым ямдылен.
4. Локтызо Митчелен (1915-1997): баск филологий дене лингвист ден профессор. Тудо кызытсе баскысе лингвистикын ик негызше лийын.
5. Мурен Эртета (1954 ийыште шочын): писатель, драматург да баск сылнымутын профессоржо. Литературышто баск культур нерген шуко возен да баск йылмым пропагандироватлен.

Баск йылмын структуржым кузе ыштыме?

Баск йылме агглютинатив йылме дене ойлалтеш, тудо суффикс ден приставке-влакым нюанс значенийым ончыктышашлан мут деке ешара манын ончыкта. Синтаксис тӱҥ шотышто теме икымше верыште шога, тугай структур шотышто комментарийым пуа, а тудын почеш тӱҥ содержаний кӱлеш. Тыгак глагол-тӱҥалтыш структурлан тенденций уло. Баск йылмыште кок глагол флекс уло: ик чын да ик эртыше жап, тыгак кум наклонений (изобительный, глагол, кӱштымӧ). Тылеч посна мутышто улшо лӱм мут-влакын радам классышт уло, нунышт мутышто мучаш гласный глагол да шочынжо лӱм мут дене рашемдалтыт.

Кузе бас йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Тунемме ресурсыш, тунемме книга але онайн-курсыш инвестицийым пуыза. Баск йылме-Европышто ик эн тошто йылме, тудымат ситыше ресурс деч посна туныктен кертеш.
2. Радиопрограммым колыштса, телеом ончыза да баск йылме дене книгам лудса. Тиде тыланда йылмым сайынрак умылаш полша да тудын кучылтмыжым реальный пример дене палдара.
3. Занятийыш мийыза. Верысе университет ден организаций-влак южгунам йылме курсым але бас йылме дене репетицийым темлат. Нине занятий чӱчкыдынак йылме носитель-влак дене мутланаш да практике опытым налаш йӧн ышталтеш.
4. Кутырымо шомакыште практикыште шогыза. Баск йылме дене ойлымаш тыглай лийын кертеш. Йылме гыч кондышо-влакым эреак практике да мӧҥгеш ӱжыктымаш тыланда утларак компортно тунемашыже полша.
5. Мутланышым муза. Иктаж-кӧм муза, баскла кутырышо да арнялан кеч ик гана тендан дене мутланаш ямде лиеш ыле. Мутланышын улмыжо негызлымашым арален кодаш да контекстыште йылмым сай йӧн дене шымлен кертеш.