Башкир Сербский Кусараш

Башкир йылме-Кугезе сюр йылме, кудыжо Республикыште башкортан, Россий ойла. Тудо тюрк йылме-влакын кипчакский группышкышт пура, тушто 1,5 миллион наре еҥ маныт.

Башкир йылме тӱрлӧ, тушто республик мучко шуко тӱрлӧ диалект шарлен. Тиде башкир йылме гыч да тудын ӱмбак неле задаче шотышто кусарымашым ышта. Диалект-влак коклаште ятыр тӱҥ ойыртем уло, тудо кусарымашым, мутвож гай мутмучаш ден ойсавыртышым поснак нелемден кертеш.

Йылме нюансым умылышо опытан носитель-влак лияш кӱлеш. Нине кусарыше-влак тӱрлӧ диалектым лончылен моштышаш да эн изи ойыртышымат кучен моштышаш улыт. Теве молан профессионал кусарыше-влаклан утларак пагалымашым пуат, кунам башкир йылмыш кусарыме нерген мут пура.

Кусарышым башкир йылме гыч кычалме годым икмыняр кӱлешан фактор уло, тудым шотыш налаш кӱлеш. Опыт эн кугу значениян; кусарыше шке оригинал йылмыж дене, кусарыме йылме денат пайдаланен шогышаш, тыгак культур контекстым умылышаш. Тыгак рашемдаш кӱлеш: кусарыше тиде йылме дене кучылтмо пеш кӱлешан терминологиян, илен-толын вашталт кертеш.

Чумыр налмаште, чумыр налмаште, лӱмын шинчымашым да моштымашым, тыгак диалект ден культурым умылымашым йодеш. Шонымо кӱлешлыклан гарантийым пуаш опытан да сайын палыше кусарышым тарлаш кӱлеш.

Могай эллаште башкир йылме дене ойлат?

Башкир йылме дене утларакшым Российыште ойлат, Казахстаныште, Украиныште Да Узбекистаныште шуко нумалше уло.

Башкир йылмын историйже могай?

Башкир йылме-тюрк йылме, туштыжо Республикыште Утларакшым Урал курык регионышто верланыше Башкоростан маныт. Тиде республикысе ик официальный йылме, туштыжо тыгак пошкудо удмурт меньшинствын южо ӱшанъеҥже-влак ойлат. Тиде йылме шуко курым мучко кучылталтеш да тымарте ойлымо ик эн тошто тюрк йылме гыч ышталтеш.
Башкир йылме нерген эн ондак возымо лӱм-влак 16 курымыш пурат. Тиде жапыште тудо араб да перс йылме-влакын виян мутышт йымалне лийын. 19 курымышто башкир йылме регионышто икмыняр тӱрлӧ тыгыде регионлаште возымо йылме лийын. Тыгак тудын пӱтынь регион мучко шарлаш полшымыжлан шанче пашаште кучылталтын.
Совет жапыште башкир йылме россий влиянийлан кӧра чот орланен. Шуко башкир шомак нуным руш эквивалент дене вашталтен. Тиде йылме школышто туныкталтын,садлан иктештыме башкир алфавитым ышташ тӧчен.
Совет саманыште башкир йылме активнын кучылталтын, да тиде йылмым аралыме шотышто утларак тыршалтын. Шуко еҥ кызыт башкир йылмым кокымшо йылме семын шымла да Республикын правительствыже Башкоростан тиде йылмым илен лекташ йӧным ыштышашлан утларак вийым пышта.

Башкир йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пуышо 5 еҥ-влак кӧ пура?

1. Тудо Габдрафиков-поэт, публицист да сценарист, башкир литературышто да башкир йылмым нӧлтымаште пеш кӱлешан капкыл лийын.
2. Николай Галиханов-башкир шанчызе да поэт, тудо башкир йылме дене лу пашам возен да кызытсе башкир наукын негызшылан шотлалтеш.
3. Дамир Имагилов-академик, философ да лингвист, тудо башкир йылмым нумалше-влак коклаште грамотлык кӱкшытым нӧлтымаште шуко пашам ыштен да башкир йылме дене возен.
4. Аскер Амбетов-башкир поэт, прозаик да учёный, тудо башкир йылме да литератур шотышто ик вӱдышӧ фигур лийын да тиде йылме дене икмыняр кугу произведенийым возен.
5. Ирек Яхно – кумдан палыме башкир писатель да драматург, тудын произведенийже-влакым Российыште веле огыл, пӱтынь тӱняште, тыгак тудо лудшо-влаклан башкир йылмым утларак пайдале лияш манын, Шуко ыштен.

Башкир йылмын структуржым кузе ыштыме?

Башкир йылме-тюрк йылме ешын кипчак укшлаж дек пурышо агглютинатив йылме. Тудо грамматике функцийым ончыктышашлан кучылталтше суффикс ден лӱмын ыштыме йӱк-влакым кучылтын кучылталтеш. Башкир йылме тыгак согласный ден йоҥйӱк-влакын поян системышт уло, тидын шотыштак слогысо, тыгак деепричастиян конструкций-влакат тудын чумыр структуржым ыштат.

Кузерак башкир йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Башкир алфавит да ойлымаш дене палыме лийза. Башкир йылмым тунемаш гына тӱҥалыда гын, тиде эн кӱлешан икымше ошкыл. Башкир йылме дене южо тӱҥ текстым лудса да кажне буквам чын каласымаште кучылтза.
2. Репетиторым але курсым муын ончыза. Йылмым сайын тунемаш-тиде йылме нумалше дене индивидуал туныктымашым эрташ. Тидым ышташ ок лий гын, верысе курсыш але аудио - да видеокурсыш ончалза.
3. Башкир йылме дене шуко материалым лудса, колыштса да ончыза. Тендан йылме дене сай палыме лиймыда семын тӱшкаувер йӧн-влакым башкир йылме дене лудмаште да колыштмаште умбакыже практиковатлыза. Башкир йылме дене аудиописьым, литературым, фильмым да мурымат муын ончыза да вуйге йылмыш пурен шичса.
4. Башкирла кутырымаште практикылыза. Муын моштыза практикылан партнёрым але ушныза онлайн-форумыш, кушто еҥ-влак башкирла ойлат. Йоҥылышым ышташ ида лӱд-туныктымо ужаш!
5. Умбакыже тунемаш тӱҥалза. Те шкендам тӱҥ шотышто комфортно шижыда гынат, эре ала-могай у, молан тунемаш да практиковатлаш тунемаш лиеш. Башкир йылме дене кузе-гынат материалым утларак лудаш, колышташ да ончаш тӱҥалза.

Сербский гыч рушлашке кусараш точностьым да культурым умылышо опытан кусарыше кӱлеш. Сербий-Балкан эл, Кечывалвел-Эрвел Европышто поян историй да шыгыр кылым кучен, ончычсо Югославийын моло элже-влак дене кылдалтын. Шке шкешотан йылмыжым, кириллицым да культуржым уло, тиде культурым иктаж-могай текстым кусараш тӧчымӧ деч ончыч шотыш налаш кӱлеш.

Серб йылме кечывалвел славян йылме ешын ужашыжлан шотлалтеш, тудыжо болгарский, хорватский да македон йылмым чӱкта. Тиде йылмын кок тӱҥ диалектше уло-штавский ден торлакский. Штавский утларак кумдан шарлыше формо улмыж годым торласк тӱҥ шотышто литератур цельыште кучылталтеш. Кусарымашын чынлыкшым ситараш манын, профессионал кусарыше кок диалект да регионал нюанс дене палыме лийшаш.

Серб йылме шемшыдаҥ деч производство кириллице дене возалтын. Тиде алфавит латин алфавит деч шуко символ уло, тудым шымлымаш да тунеммаш нелемда. Тыгеракын, кириллице дене палыме да тудын дене печатлен моштышо кусарыше лияш кӱлеш, а текстыште раш да раш лийже манын, тудын дене печатлен моштышо.

Сербийын моло элла дене чак кылым кучымыжлан кӧра кусарыше Сербийын контекстшым да культуржым умылен шогыжо манын кӱлешан. Сербийын йылмыж ден историйжылан пошкудо эл ден йӱлам пеш кугу влияний ыштен. Кусарыше регион дене палыме йылме да культур ойыртемым тыге коррективлен кертеш, кусарыме текстын тӱҥалтыш текстшын значенийжым да интенсацийжым раш ончыктыжо.

Икманаш, серб йылме гыч але тудын дене пашам ыштыше кусарыше серб йылме дене, тудын шкешотан культур да йӱлаж нергенат пеш сайын пален шогышаш. Кириллицым шинчымашат тыгак серб йылмыш але тудын деч чын кусарышашлан кӱлеш. Кӱлеш опытан да ресурсан, квалификациян кусарыше тыланда сербский гыч але серб йылме гыч раш да лончылен кусарымашым пуэн кертеш.

Могай эллаште шернур йылме дене ойлат?

Серб йылме Сербийыште, Босний ден Герцеговиныште, Черногорий да Косовосышто официал йылме улеш. Тушто тыгак Хорватий, Болгарий, Венгрий, Румыний Да Республикыште Йӱдвел Македоний тыгыде группо-влак ойлат.

Руш йылмын историйже могай?

Руш йылмын вияҥмыжым 7 курымышто Византий импийын сӱмырлымыж деч вара посна йылме семын ышташ тӱҥалмыжым 8 курым марте эскерен шукташ лиеш. Шернурын эн ондак палыме примерже 13 курымышто кызытсе руш йылме дене возымо кугу ужашыже гынат, ты жаплан йӧнештаралтын. Сербийын кокла курымыштыжо ятыр диалект лийын, нунын кокла гыч кажныштыже эл кӧргысӧ тӱрлӧ фракций-влак ойленыт, но Сербийын литературжым вияҥдымаш 15-16 курымлаште диалект-влакым иктыш ушаш да стандартизацийым ышташ полшен.
Осман тӧра 19 курым гыч 14-ше курым марте серб йылме осман-турко семын виянрак мут дене кылдалтын, тудо лексике ден грамматике шотышто шке палыжым ыштен. Тиде таче кече марте, поснак кечывалвел да эрвелыште, шуко районлаште аралалт кодеш.
19 курымышто умбакыже возымо литератур реформым эртарыме, да серб йылме штавский диалект дене келшышын стандартизацийлалтын, тудо таче элыште шуко возымо да устный текстлан кучылталтеш. Тылеч вара тиде йылмылан моло йылме-влак чот влиянийым ыштеныт, эн ончычак англичан йылме дене оҥай гибридым ыштен.

Кӧ руш йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Наук Степанович Караджич( 1787-1864): "кызытсе шернур литературын ачаже" Лӱман, Кумдан Палыме, тудо серб орфографий ден грамматике шотышто стандартизацийыште сравоч гай кап-кылан да серб мутерым ыштышаш.
2. Досим Куандович( 1739-1811): сербский литератур ден образованийым чумырышо Писатель, тудын произведенийже-влак шернур культурым, йылмым да шинчымашым вияҥдымашке кугу надырым пыштеныт.
3. ПЁТР Петрович-Негош(1813-1851): серб князь-епископ ден поэт, тудо шернур литературын историйыштыже кугу капкыллан шотлалтеш. 1837 ийысе "Курыкысо аршаш" эпический поэмыштыже утларак палыме, тудо калыкле эрыкан корным пропагандироватлен.
4. Иван Попович (1806-1856): драматург, тудын произведенийже-влак кызытсе серб театр ден йылмым палемдаш полшеныт. Тудо руш йылмым вияҥдымашке кугу влиянийым ыштен.
5. Стефан Митров Любиша (1824-1878): вӱдышӧ драматург Сербийын, тудын творчествыже сербийын стандартшым палемдыме годым полышым серат. Тудын пьесыже-влак комедий элементышт, тыгак вичкыж социал критикышт дене палыме улыт.

Ший йылмын структуржым кузе ыштыме?

Серб йылмын структуржо, чынжым гын, славян да балкан йылме-влакын комбинацийыштым ончыкта. Тиде кок тукыман (пӧръеҥ, ӱдырамаш да кыдалаш) йылме, кум числа (ик, кок ужашан да шуко чотан) да еш падеж (лӱмым ончыктышо, аклыше, аклыше, звательный, инструментальный да локативный). Тушто Тыгак Субъект-глагол-объект-влакын мут радамышт уло.

Кузе серб йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Йылме занятийыш коштса: ик эн сай йӧн кеч - могай у йылмым тунемаш-тиде занятийыш але курсыш миен толаш. Тиде тыланда серб грамматикым да структурный обстановкышто, квалификациян туныктышо кид йымалне ойлымашым моткоч сай пален налын кертеш.
2. Сербысе фильм ден телепередаче - влакым ончыза: серб телевидений ден фильм-влакым Ончымаш-йылме дене палыме лияш да икмыняр пайдале фразым да идеом умылаш моткоч сай йӧн.
3. Йылмым вашталтыме шотышто партнёрым муза: йылме курсыш коштмыда тыланда вариант огыл гын, йылме вашталтыш шотышто партнёрым кычалмаш вашке тунем кертеш. Ӱшандарыза: те коктынат могай йылме дене мутланыме да практикыште шке шонымашкыда шунеда.
4. Онайн-ресурсым кучылтса: мланде йымалысе шуко онайн-ресурс Уло, нуно тыланда серб йылмым, вебе-сайтым, приложенийым, кӱвуйым да видеом тунемаш полшат. Йылмым тунемме шотышто нуным ешартыш занятийлашке кучылтын ончыза.
5. Йылме носитель-влак дене сербла кутырыза: шке серб йӧным саемдаш - тиде йылмым туныктышо-влак дене практикылалташ. Верысе тӱшкаш ушныза але йылмын носительже-влак дене кутыраш йӧным муза. Тиде тыланда шке ойлымыжым, шкалан ӱшанымашым да йылмым умылымашым саемдаш полша.