Кытай кыыһа Казах Тылбаастаа

Кытай тылыгар тылбаас: бары салалта

Кытай табаардарын, өҥөлөрүн тиһигин быспакка улаатыннарар бизнескэ толору кыахтанар. Ол эрээри кытайдар уонна кини элбэх тылларыттан бу компаниялар Кытай тылыгар тылбаас хаачыстыбалаах өҥөлөрүгэр наадыйалларын эрэйэллэр. Бу ыстатыйаҕа биһиги Кытай тылыгар тылбаас обзорын биэриэхпит уонна тылбаас өҥөтүн туһанааччыны талыыга учуоттуур сорох фактордары дьүүллэһиэхпит.

Бастатан туран, Кытайга саҥарыллар тыллар араас көрүңнэрин өйдүүр наадалаах. Кытай стандартнай, мандаринскай курдук биллэр Кытай народнай Республикатын уонна дойдуга ордук элбэхтик туттуллар официальнай тыл буолар. Тыл атын регионнааҕы көрүҥнэрин ву (регион Цзянс регионун диалега- Цзянс), Кантоннааҕы диалект (Гонконг уонна Макао официальнай тыллара) уонна мин (Фуцзянь провинциятын тыла) киллэрэллэр. Ити тыллар бары биир көрүҥэ бэйэ- бэйэлэригэр өйдөнөр, ол гынан баран, кинилэр икки ардыларыгар анал өҥөнү туһанарга холонуу баар.

Сурук- Бичик өҥөтүн туһанааччыны талан ылан, тыл араас көрүңүн кытта билсиэххитин наада. Үгүстэр кэлим тыл өҥөлөрүн этэллэр, ол гынан баран, сорох тыллар биир- икки сүрүн уратыларынан эрэ идэтийэллэр. Ону тэҥэ тыл биир көрүҥэ, профессиональнай үөрэхтээҕэ – холобур, кантонскай диалогы бас билэр Кытай тылын илдьэ сылдьар тылбаасчыт носителэ эмиэ баар.

Ол да буоллар тылбаас өҥөтүн туруорааччыны талыыга аахтахха, тылбаас хаачыстыбата буолар. Кинилэр үлэлэрин холобурдарын чопчу уонна сөбүлэһиилэрин сыаналыырга көрдөстүҥ. Ону сэргэ эһиги хас биирдии бырайыак предмеккэ дьиҥ- чахчы экспертнэй билиини биэрии курдук, хаачыстыба үрдүк стандартарын мэктиэлиир бастыҥ салаалары тутуоххут эмиэ наадалаах.

Дьэ, ол да буоллар тылбаас өҥөтүн туруорааччыны таллахха, сыаналааһын буолар. Үгүс туруорсааччылар конкуреннаһар кыахтаах, имигэс сыаналаах пакеттары уонна бөдөҥ бырайыактарга чэпчэтиини туруорсаллар. Бырайыак сыаната реалистичноһа уонна сыанаҕа төһө оруннааҕын ырытар улахан суолталаах.

Түмүккэ Кытай тылыгар тылбаас уустук уонна кыайтарбат сорук буолуон сөп диэн этиэххэ наада, ол эрээри, ханнык баҕарар бырайыак чопчу уонна эрэллээх тылбааһын хааччыйыаххытын сөп. Кытайга саҥарар тыллар араас көрүҥнэрин өйдөөн, хаачыстыбалаах өҥөнү оҥорор өҥөлөрү туруорааччыны талан ылан, сыананы учуоттаан, эһиги бырайыагы Кытай тылыгар саамай бастыҥ тылбааһы ылыаххыт диэн эрэниэххитин сөп.

Ханнык дойдуларга Кытай тылынан саҥаралларый?

Кытай тылыгар Кытайга, Тайваҥҥа, Сингапурга, Малайзияҕа, Индонезияҕа, Таиландка, Брунейне, Филиппиналарга уонна да атын дойдулар этэллэр.

Кытай тылын историята хайдаҕый?

Кытай тыла-аан дойдуга саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ,кини суруга 3500- тэн тахса сыл. Кытай тылын эрдэ форматыттан үөскээн, былыргы династия Шан (1766-1046) диэри аатырыан сөп диэн ааҕыллар. Үйэлэр тухары араас диалектар сайда, тарҕана тураллара, биһиги бүгүн билэр- көрөр аныгы стандарт Мандар Уус тыла- өһө үөскүү турара. Кытай суругун устуоруйатын тухары буддизм курдук күүстээх сабыдыалламмыта, ол Кытай культуратыгар уонна литературатыгар дириҥник сабыдыаллаабыта.

Кытай тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Конференциялар (551-479- гар диэри): Кытай философиятыгар уонна педагогыгар Кытай культуратыгар уонна тылыгар күүстээх сабыдыаллаабыт санаа тирэҕэ буолар.
2. Чэнчээн Хэ (1371-1435): Чжэн ХЭО Кытай тылын уһулуччулаах чинчийээччи уонна адмирал, чинчийэр айан) Дальнай Восток уонна чугас Восток норуоттарын икки ардыларыгар сибээһи олохтообута, билигин Кытай тылын дириҥэтэн биэрэр.
3. Лу Сюн (1881-1936): бэс ыйын луун Кытай суруйааччыта уонна революционера этэ, Кытай тылын аныгы Кытай тылынан үөрэтиини балачча популяризациялаабыта.
4. Мао Цзэдун (1893-1976): Мао Цзэдун Кытай тылын латинизациялааһын систематын Кытай бэлиитикэ лидерэ этэ, үөрэтиигэ да, Кытай тылын да суругунан да үөрэтиигэ революцияны оҥорбута.
5. Чжоу Югуан (1906-2017): Чжоуан Кытай тылын лингвиһэ уонна предпринимателэ этэ, билигин Кытайга тылы үөрэтии стандарта буолар.

Кытай тылын структурата хайдаҕый?

Кытай тыла-тональнай тыл, ол аата тыл тоноҕуттан тутулуга суох араас суолталаах буолуон сөп. Кытай тыла хас биирдии сүһүөхтэн биир эрэ бүппэт идеялаах эбэтэр суолталаах буолар. Ону таһынан Кытай тыла иероглифтартан (биитэр ханьцзтан), бу туспа штрихтартан уонна радикаллартан турар.

Кытай тыла саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Сүрүн үөрэтииттэн саҕалааҥ: интонация, айымньы уонна Кытай грамматикатын төрүттэрэ. 2. Ордук киэҥник тарҕаммыт бэлиэлэри, этиилэри үөрэтэргэ уонна өйдөтөргө бириэмэни ыытыҥ. 3. Куннэтэ онлайн-курсу эбэтэр носители кытта бодоруһуҥ. 4. Кытай кытайдарын, эбэтэр Кытай киинэлэрин төрөөбүт тылынан билиһиннэрээри көрүҥ. 5. Эн куруук олоххо киириэн сөп тыллаах- өстөөх атастаһыыларынан партнеру Булуҥ. 6. Кытайга кэлиҥ эбэтэр Кытай тылын үөрэтиигэ бүүс- бүтүннүү тиэгирээри. 7. Кытай тылынан кинигэлэри, хаһыаттары, сурунааллары ааҕыҥ. 8. Кытай тылыгар онлайн эбэтэр тус бэйэҕитигэр холбоһуҥ.

Бу дойду космополитичнай туруктанарын быһыытынан, казах тыла ордук суолталаах процеһынан кубулуйар. Аан дойду рыногар улаатыаҕыттан казах тыла чуолкай тылбаас өҥөтүгэр наадыйыы улаатар. Казах тылын атын тылларга тылбаастааһын уустук процесс буолуон сөп уонна хаачыстыбалаахтык көһөрүү тылы уонна кини грамматикатын, ону тэҥэ дойдулар икки ардыларыгар культурнай уратылара улахан суолталаах.

Казахстаҥҥа, сүрүннээн Казахстаҥҥа, ол эрээри Узбекистаҥҥа, Кытайга, Кыргызстаҥҥа, Россия уонна да атын сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ саҥарыллар казах тыла. Үйэлэрин тухары араб, перс уонна нуучча тыллара сабыдыаллаабыттара. Тыл түөрт диалектан турар: Соҕуруу, Хоту, Соҕуруулуу- Илин уонна Арҕаа. Ханнык диалегтан көрөн, сорох грамматика быраабылалара уларыйыахтарын сөп. Ол түмүгэр тылбаас бырайыага киириэн иннинэ хас биирдии диалегы өйдүүрэ улахан суолталаах.

Ону таһынан тылы ылыныыга сабыдыаллыыр культурнай нюанстарга уйан сыһыан олус суолталаах. Холобур, формальнай тыл дьыалабыай боппуруостары дьүүллэһиигэ сотору- сотору туттуллар, оттон ньыма тыл сыыһа- халты кэпсэтэр ордук табыгастаах. Ону тэҥэ тылбаасчыт сааһы аахтахха, эдэр тылбаасчыт урукку тыллары эбэтэр этиилэрин билбэттэрэ улахан суолталаах.

Дьэ, тылбаасчыттар алфавиты уонна тыл суругун тиһигин кытта билсэр дьоһун суолталаах. Казах тыла үс араас алфавитынан суруллубута эрээри, бүгүн саамай элбэхтик кириллица туһаныллар. Ону таһынан тылга тылга болҕомтоҕо ылыллыахтаах бэйэ суругунан бэлиэтээһиннэрэ бааллар.

Түмүктээн эттэххэ, казах тылын, кини диалектарын, культурнай нюстарын уонна алфавитын өйдөбүллэрин ирдиир. Бу аспектары барытын болҕомтоҕо ылан, тылбаасчыттар үрдүк хаачыстыбаны хааччыйыахтарын сөп, кинилэр толкуйдаммыт иһитиннэрии чуолкай биэрэр.

Казах тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Казахстаҥҥа, Казахстаҥҥа, ону таһынан Кытайга уонна Кытай сорох чаастарыгар, Афганистаҥҥа, Турцияҕа уонна Монголияҕа официальнай тыл буолар.

Казах тылын историята хайдаҕый?

Казах тылын историята 1400- с сыллардаахха аан бастаан киин Азия истиэптэригэр олорор түрк тыллаах омуктарга сурук- Бичик быһыытынан туттуллубута. Казах тылыгар элбэх тыл атын түүр тылларыттан, ону таһынан перс, араб уонна нуучча тылларыттан киирбиттэр дииллэр. 18- с үйэҕэ Казахстаҥҥа олорор Казахстан тыла буолбут, онтон сталинскай кэм кэнниттэн 1996 с. Казахстан официальнай тылларынан буолбут. Билигин онно 11 мөлүйүөнтэн тахса киһи, сүрүннээн Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Россияҕа бааллар.

Казах тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абай Куннанбайула (1845-1904) - аныгы казах литературатын аҕатын быһыытынан киэҥник биллэр, поэт уонна философ, саҥа литературнай стили киллэрбит уонна саҥаттан саҥаттарбыт.
2. Магадан (1866-1938) - аныгы казах тылын суругун стандартыыр суруйааччы уонна педагог.
3. Мухтар Аузов (1897-1961) - уһулуччулаах суруйааччы, драматург уонна Советскай Казахстан үөрэҕириитин бастакы министрэ, аныгы казах тылын кодификацияны уонна сайыннарыы.
4. Габит Мусрепов (1894-1937) казах тылын сайдыытыгар урут кылааты киллэрбит лингвист, педагог уонна этнограф.
5. Ерлан Нсанбаев (1903-1971) казах тылын модернизациялааһыҥҥа сүҥкэн кылааты киллэрбит казах тылын академиятын төрүттээччитэ.

Казах тылын структурата хайдаҕый?

Казах тылын структурата агглютинативнай. Ол аата тыллара морфем холбоһуктарынан үөскээн, хас биирдиилэрэ биир суолталаахтарын көрдөрөр. Казах тыла эмиэ эргативнай-абсолютнай синтаксис, ол аата уларыйбат этии уонна көһө сылдьар этии эбийиэктэрэ биир уонна биир тылынан бэлиэтэниэхтэрин сөп. Туохтуур тоҕус падежтара уонна алта бириэмэлэрэ эмиэ бааллар.

Казах тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрүт үгэһи үөрэтииттэн саҕалааҥ. Алфавиты үөрэтиҥ уонна хайдах ааҕаргытын, суруйаргытын уонна этэргитин билиһиннэриҥ. 2. Грамматика уонна этии структуратын төрдүн үөрэтиҥ. Интернеккэ туһалаах ресурсалары булуоххутун сөп. 3. Казах музыкатын истиҥ уонна казах киинэлэрин уонна тэлэбиидэнньэлэрин көрүҥ, кэпсэтии тылын билсиҥ. 4. Практикаланыҥ репетитор эбэтэр носителем языка. Бу тылга кэпсэтиини уонна истиини олоххо киллэрии улахан суолталаах. 5. Үөрэҕин салҕааҥ. Күн аайы тылы үөрэтиигэ уонна туһаныыга бириэмэни биэриҥ. 6. Культураҕа тиэйиҥ. Кинигэни ааҕыы, музыканы истии уонна казах олоҕун- дьаһаҕын кытта билсиһии эһиэхэ көмөлөһүөҕэ.