Кытай кыыһа Башкир Тылбаастаа

Кытай тылыгар тылбаас: бары салалта

Кытай табаардарын, өҥөлөрүн тиһигин быспакка улаатыннарар бизнескэ толору кыахтанар. Ол эрээри кытайдар уонна кини элбэх тылларыттан бу компаниялар Кытай тылыгар тылбаас хаачыстыбалаах өҥөлөрүгэр наадыйалларын эрэйэллэр. Бу ыстатыйаҕа биһиги Кытай тылыгар тылбаас обзорын биэриэхпит уонна тылбаас өҥөтүн туһанааччыны талыыга учуоттуур сорох фактордары дьүүллэһиэхпит.

Бастатан туран, Кытайга саҥарыллар тыллар араас көрүңнэрин өйдүүр наадалаах. Кытай стандартнай, мандаринскай курдук биллэр Кытай народнай Республикатын уонна дойдуга ордук элбэхтик туттуллар официальнай тыл буолар. Тыл атын регионнааҕы көрүҥнэрин ву (регион Цзянс регионун диалега- Цзянс), Кантоннааҕы диалект (Гонконг уонна Макао официальнай тыллара) уонна мин (Фуцзянь провинциятын тыла) киллэрэллэр. Ити тыллар бары биир көрүҥэ бэйэ- бэйэлэригэр өйдөнөр, ол гынан баран, кинилэр икки ардыларыгар анал өҥөнү туһанарга холонуу баар.

Сурук- Бичик өҥөтүн туһанааччыны талан ылан, тыл араас көрүңүн кытта билсиэххитин наада. Үгүстэр кэлим тыл өҥөлөрүн этэллэр, ол гынан баран, сорох тыллар биир- икки сүрүн уратыларынан эрэ идэтийэллэр. Ону тэҥэ тыл биир көрүҥэ, профессиональнай үөрэхтээҕэ – холобур, кантонскай диалогы бас билэр Кытай тылын илдьэ сылдьар тылбаасчыт носителэ эмиэ баар.

Ол да буоллар тылбаас өҥөтүн туруорааччыны талыыга аахтахха, тылбаас хаачыстыбата буолар. Кинилэр үлэлэрин холобурдарын чопчу уонна сөбүлэһиилэрин сыаналыырга көрдөстүҥ. Ону сэргэ эһиги хас биирдии бырайыак предмеккэ дьиҥ- чахчы экспертнэй билиини биэрии курдук, хаачыстыба үрдүк стандартарын мэктиэлиир бастыҥ салаалары тутуоххут эмиэ наадалаах.

Дьэ, ол да буоллар тылбаас өҥөтүн туруорааччыны таллахха, сыаналааһын буолар. Үгүс туруорсааччылар конкуреннаһар кыахтаах, имигэс сыаналаах пакеттары уонна бөдөҥ бырайыактарга чэпчэтиини туруорсаллар. Бырайыак сыаната реалистичноһа уонна сыанаҕа төһө оруннааҕын ырытар улахан суолталаах.

Түмүккэ Кытай тылыгар тылбаас уустук уонна кыайтарбат сорук буолуон сөп диэн этиэххэ наада, ол эрээри, ханнык баҕарар бырайыак чопчу уонна эрэллээх тылбааһын хааччыйыаххытын сөп. Кытайга саҥарар тыллар араас көрүҥнэрин өйдөөн, хаачыстыбалаах өҥөнү оҥорор өҥөлөрү туруорааччыны талан ылан, сыананы учуоттаан, эһиги бырайыагы Кытай тылыгар саамай бастыҥ тылбааһы ылыаххыт диэн эрэниэххитин сөп.

Ханнык дойдуларга Кытай тылынан саҥаралларый?

Кытай тылыгар Кытайга, Тайваҥҥа, Сингапурга, Малайзияҕа, Индонезияҕа, Таиландка, Брунейне, Филиппиналарга уонна да атын дойдулар этэллэр.

Кытай тылын историята хайдаҕый?

Кытай тыла-аан дойдуга саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ,кини суруга 3500- тэн тахса сыл. Кытай тылын эрдэ форматыттан үөскээн, былыргы династия Шан (1766-1046) диэри аатырыан сөп диэн ааҕыллар. Үйэлэр тухары араас диалектар сайда, тарҕана тураллара, биһиги бүгүн билэр- көрөр аныгы стандарт Мандар Уус тыла- өһө үөскүү турара. Кытай суругун устуоруйатын тухары буддизм курдук күүстээх сабыдыалламмыта, ол Кытай культуратыгар уонна литературатыгар дириҥник сабыдыаллаабыта.

Кытай тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Конференциялар (551-479- гар диэри): Кытай философиятыгар уонна педагогыгар Кытай культуратыгар уонна тылыгар күүстээх сабыдыаллаабыт санаа тирэҕэ буолар.
2. Чэнчээн Хэ (1371-1435): Чжэн ХЭО Кытай тылын уһулуччулаах чинчийээччи уонна адмирал, чинчийэр айан) Дальнай Восток уонна чугас Восток норуоттарын икки ардыларыгар сибээһи олохтообута, билигин Кытай тылын дириҥэтэн биэрэр.
3. Лу Сюн (1881-1936): бэс ыйын луун Кытай суруйааччыта уонна революционера этэ, Кытай тылын аныгы Кытай тылынан үөрэтиини балачча популяризациялаабыта.
4. Мао Цзэдун (1893-1976): Мао Цзэдун Кытай тылын латинизациялааһын систематын Кытай бэлиитикэ лидерэ этэ, үөрэтиигэ да, Кытай тылын да суругунан да үөрэтиигэ революцияны оҥорбута.
5. Чжоу Югуан (1906-2017): Чжоуан Кытай тылын лингвиһэ уонна предпринимателэ этэ, билигин Кытайга тылы үөрэтии стандарта буолар.

Кытай тылын структурата хайдаҕый?

Кытай тыла-тональнай тыл, ол аата тыл тоноҕуттан тутулуга суох араас суолталаах буолуон сөп. Кытай тыла хас биирдии сүһүөхтэн биир эрэ бүппэт идеялаах эбэтэр суолталаах буолар. Ону таһынан Кытай тыла иероглифтартан (биитэр ханьцзтан), бу туспа штрихтартан уонна радикаллартан турар.

Кытай тыла саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Сүрүн үөрэтииттэн саҕалааҥ: интонация, айымньы уонна Кытай грамматикатын төрүттэрэ. 2. Ордук киэҥник тарҕаммыт бэлиэлэри, этиилэри үөрэтэргэ уонна өйдөтөргө бириэмэни ыытыҥ. 3. Куннэтэ онлайн-курсу эбэтэр носители кытта бодоруһуҥ. 4. Кытай кытайдарын, эбэтэр Кытай киинэлэрин төрөөбүт тылынан билиһиннэрээри көрүҥ. 5. Эн куруук олоххо киириэн сөп тыллаах- өстөөх атастаһыыларынан партнеру Булуҥ. 6. Кытайга кэлиҥ эбэтэр Кытай тылын үөрэтиигэ бүүс- бүтүннүү тиэгирээри. 7. Кытай тылынан кинигэлэри, хаһыаттары, сурунааллары ааҕыҥ. 8. Кытай тылыгар онлайн эбэтэр тус бэйэҕитигэр холбоһуҥ.

Башкир тыла-башкир тыла, Башкортостан Республикатыгар, Россия диэн былыргы түүр тыла. Түүр тылларын кипчак бөлөҕөр сыһыаннаах, онно 1,5 мөлүйүөн киһи этиллэр.

Башкир тыла араас, онно республика үрдүнэн араас диалектар тарҕаммыттара. Ону башкир тылын кытта тылбаас оҥорор уонна киниэхэ уустук сорукка сыһыаннаах. Диалектар ыккардыларыгар тыл бүтүүтүн уонна айымньыга уларыйыы курдук тылбаастыыр хас да сүрүн уратылар бааллар.

Чуолкай тылбааһы хааччыйарга Саха тылын кыаҕын толору өйдүүр опыттаах носителей буолуохтаах. Бу тылбаасчыттар араас диалектарга үчүгэйдик ырытыллан, сатаан сааһылана сатыахтаахтар. Ол иһин профессиональнай тылбаасчыттарга үгүстүк тутталлар,тыл башкир тылыгар тылбаастанар.

Саха тылын тылбаасчытын булууга тылбаасчыт болҕомтоҕо ылыахтаах хас да улахан фактордаах. Уопут быһаарыылаах суолталаах; тылбаасчыт оригинал тылын да, тылбаас тылын да быһыытынан баһылыахтаах, ону тэҥэ культурнай контекска өйдүөхтээх. Тылбаасчыт тыл чэрчитинэн туттуллар Терминологияҕа актуальнай билиилээх- көрүүлээх буолан, кэмтэн ыла уларыйыан сөп диэн эмиэ кэрэхсэбиллээх.

Уопсайынан, башкир тылын кытта тылбаас анал билиини, дьоҕуру, ону тэҥэ диалектары уонна культураны өйдүүрү ирдиир. Сэрэйиллэр өйдөбүлү чуолкай биэриини мэктиэлиир туһугар опыттаах уонна үчүгэйдик билэр тылбаасчыт куортамныыра улахан суолталаах.

Ханнык дойдуларга башкирдыы тылынан саҥаралларый?

Башкир тылыгар сүрүннээн Арассыыйаҕа, Казахстаҥҥа, Украинаҕа уонна Узбекистаҥҥа аҕыйах носителей баар.

Башкир тылын историята хайдаҕый?

Башкир тыла-түүр тыла, манна ордук Урал хайатын регионугар баар Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтигэр киирэр. Бу-ыаллыы сытар удмурт сорох бэрэстэбиитэллэрэ этэллэр республика соҕотох официальнай тыла. Бу тыл үгүс үйэтин тухары туһаныллар уонна билиҥҥэ диэри түүр тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
Башкир тылын туһунан эрдэтээҥи суруктар 16- с үйэҕэ киирэллэр. Бу кэмҥэ араб уонна перс тылларыгар күүстээх сабыдыаллаабыта. 19- с үйэҕэ башкир тыла региоҥҥа хас да араас омук тылын суругунан буолар. Кини эмиэ научнай үлэлэргэ туһалаабыта, регион үрдүнэн тарҕанарыгар көмөлөспүтэ.
Сэбиэскэй кэмҥэ Саха тыла Россия сабыдыалыттан улаханнык эмсэҕэлээтэ. Үксүлэрэ нууччалары кытары тэҥнииллэрэ. Бу тыл оскуолаҕа үөрэммитэ, биир кэлим башкир алфавиты оҥорорго холонуу оҥоһуллубута.
Сэбиэскэй кэм саҕана Саха тыла актыыбынайдык туһаныллыбыта уонна бу тылы харыстааһыҥҥа элбэх сыра- сылба ууруллубута. Үгүс дьон билигин иккис тыл быһыытынан үөрэтэллэр уонна республика Правительствота бу тылы хааччыйыыга улахан сыраны уурар.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһи кимнээҕий?

1. Ильдар Габдрафиков-поэт, публицист уонна сценарист, башкир литературатыгар уонна башкир тылын тилиннэриигэ дьоһун суолталаах фигура этэ.
2. Николай Галиханов-башкир тылыгар учуонай уонна поэт, башкир тылыгар уонунан үлэни суруйбута уонна билиҥҥи башкир наукатын төрүттээччитинэн ааҕыллар.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ уонна лингвист, башкир тылын үөрэтээччилэрин ортолоругар грамотаны үрдэтиигэ элбэх үлэлэспит уонна башкир тылыгар элбэх сурук үлэлэспит.
4. Аскер Амбетов-башкирскай поэт, прозаик уонна учуонай, башкир тылын уонна литературатын уобалаһыгар биир биллэр фигуралартан биирдэстэрэ этэ уонна бу тылынан хас да улахан айымньыны суруйбута.
5. Ирек Яхтина-биллиилээх башкир суруйааччыта уонна драматург, кини айымньылара Россияҕа эрэ буолбакка, аан дойдуга билиннилэр, онон башкир тылын ааҕааччыларга аһаҕастык билинэр туһугар элбэҕи оҥорбута.

Башкир тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Башкир тыла-агглютинативнай тыл, тюрк тылларыгар сыһыаннаах. Грамматическай функцияны этэргэ туттуллар суффикс уонна анал дорҕооннору туттуу. Башкир тыла кытта дьүөрэлэһэр уонна дорҕооннор баай тиһиктэрэ, сүһүөхтэрин да, дееприческэй конструкциялара да кини уопсай структуратын оҥороллор.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Башкир алфавитын уонна айымньытын кытта билсиҥ. Бу саамай улахан хардыы, башкир тылын үөрэтиини саҕалыыр буоллаххытына эрэ. Башкир тылыгар сорох сүрүн тиэкистэри ааҕыыттан саҕалааҥ уонна хас биирдии буукубаны сөпкө этэргэ кыһаллыҥ.
2. Репетитор эбэтэр куурус буларга холонуҥ. Тылы үөрэтии бастыҥ ньымата-тыл тумус туттарааччыны кытта анал үөрэҕи ааһыы. Ол кыаллыбат буоллаҕына, эһиэхэ тылы үөрэтэргэ көмөлөһөр олохтоох курстарга эбэтэр аудио- видеоксаларга көрөҕүт.
3. Ааҕыҥ, иһиттиҥ уонна көрүҥ. Тылгытын кытта билсэр ордук буоларгытынан, ааҕыыга уонна маассабай информация средстволарын истиигэ практикаланыҥ. Аудиозаписи, литератураны, киинэлэри уонна ырыалары башкир тылыгар булан көрөргө холонуҥ.
4. Кэпсэтэргитигэр башкирдыы кэпсэтиҥ. Практика партнерын Булуҥ эбэтэр онлайн форумҥа кыттыҥ, дьон башкирдыы саҥараллар. Сыыһалартан куттанымаҥ-үөрэх чааһа!
5. Салгыы үөрэниҥ. Оннооҕор бэйэ бэйэҕитин кытта эйэлэһэр буоллаххытына, куруук туох эрэ саҥаны, туохха үөрэниэххин, туһаныахха сөп. Башкир тылыгар элбэх матырыйаалы ааҕыҥ, истиэххин уонна көрөргүтүн салгааҥ.