Эсперанто Казах Тылбаастаа

Бу-1887 с. доктор Л. Л. Заменгоф, быраас уонна лингвист. Кини араас дойдулартан дьоҥҥо көдьүүстээх иккис тыл буоларын туһугар аан дойду таһымыгар өйдөһүүгэ уонна обществоҕа бииргэ үлэлээһиҥҥэ көмөлөһүү оҥоһулунна. Бүгүн эсперантокка 100- тэн тахса дойдуга киһи этиллэр уонна кини элбэх аан дойдутааҕы рабочай тыл быһыытынан туһаныллар.

Грамматика атын тылларга тэҥнээтэххэ, үөрэтии быдан чэпчиир эбит. Ону судургутутуу ону тылбаастааһын ордук үчүгэйдик оҥорор. Ону таһынан эспиэрдэр ону таһынан тылбаас бырайыактарыгар туһанар кыахтара киэҥник ылыллан, ону туоратыыга хаста да тыл наадата өйдөнөр.

Бу эспиэрдэргэ тылбаас аан дойдуга ураты миэстэни ылар. Тылбаас илдьэ сылдьар атын тылбаастартан уратыта диэн, тылбаасчыттарга тирэҕирэр, ону эсперанто да, оригинал тылын да үчүгэйдик билэр тылбаасчыттарга тирэҕирэр. Ол аата тылбаасчыттар булгуччу носители да, атын да тылы да тылбаастаабаттар, чуолкайдык тылбаастыыллар.

Эсперанто биир тылынан тылбаастаатахха, төрүт тыл бүтэһиктээх тылбааһа чуолкай көрдөрөр суолталаах. Бу судургутук буолуон сөп, тоҕо диэтэххэ, сорох тыллар идиоматическай этиилэри, тыллары уонна өйдөбүллэри тутталлар. Бука, анал бэлэмнэнии уонна уопут наада, бу нэилиэктэр тыллара сөптөөх диспансерга тылбаастаналларын мэктиэлиир наада.

Ону таһынан эспиэрдэргэ тустаах өйдөбүллэргэ эбэтэр тылга тэҥниир наадата суох буолан, бу идеялары чуолкайдык уонна чуолкайдык быһаарарга наадалаах. Бу эспиэрдэргэ тылбаастааһын биир ньымата атын тыллартан улахан уратылаах, онно биир тыл эбэтэр өйдөбүл быһаччы сыһыаннаах буолуон сөп.

Уопсайынан, эсперанто аан дойдутааҕы бэйэ- бэйэҕэ өйдөһүү уонна коммуникацияҕа көмөлөһүү олус туһалаах уонна туһалаах инструмена буолар. Оригинал тылын курдук дириҥник өйдүүр тылбаасчыттарга тирэҕирэн, тылбаастар түргэнник уонна чуолкайдык толоруллуохтарын сөп. Дьэ, уустук өйдөбүллэри уонна идиому тылга сыһыаран, тылбаасчыттар төрөөбүт тыл суолтата чопчу бу эсперантокка бэриллиэн сөп.

Эсперанто ханнык дойдуларга тыл этэллэрий?

Бу эспиэр биир да дойдуга официальнайдык билиниллибит тыл буолбатах. Аан дойду үрдүнэн 2 мөлүйүөн киһи эсперантокка этиэн сөп диэн ааҕыллыбыта, онон онно аан дойду үгүс дойдуларыгар этиллэр. Германия, Япония, Польша, Бразилия уонна Кытай курдук дойдуларга ордук киэҥник тарҕаммыта.

Эсперанто тыл историята хайдаҕый?

Бу - 19 үйэ бүтүүтэ Польша офтальмолог Л. Л. Заменгоф диэн Польша офтальмологынан тэриллибит аан дойду тыла. Кини соругунан культура, тыл уонна национальнай омуктар икки ардыларыгар киэҥник туттуллар тылы ырытан оҥоруохха сөп этэ. Кини лингвистическай судургу тылы талбыта, кини санаатынан, бу тыллартан төһө кыалларынан үөрэтэрэ быдан чэпчэки буолуо этэ.
Заменгф" Уксу Liugrap "("Первая книга") от ыйын 26 күнүгэр 1887 с. псевдонимынан Эсперанто доктора (ол аата"эрэнэр киһи") диэн бастакы кинигэтин бэчээттэппитэ. Эсперанто түргэнник тарҕанна, үйэлэр кирбиилэригэр аан дойду хамсааһыныгар кубулуйда. Бу кэмҥэ бу тылынан элбэх боччумнаах уонна учуонайдар суруллубуттара. Бастакы аан дойдутааҕы конгресс Францияҕа 1905 сыллаахха буолбута.
1908 сыллаахха аан дойдутааҕы эсперанто Ассоциацията тереебут тылы тарҕатар уонна аан дойдутааҕы хардарыта өйдөһөр сыаллаах тэриллибитэ. 20- с үйэ саҕаланыытыгар хас да дойду бэйэтин официальнай көмө тыл быһыытынан ылыммыта уонна аан дойду үрдүнэн хас да саҥа общество тэриллибитэ.
Иккис аан дойду сэриитэ эсперанто сайдарыгар кыаҕы биэрбитэ да, өлбөтөҕө. 1954 сыллаахха Уеьээ БУЛОН Декларациятын ылыммыта, онно сүрүн принциптэр уонна сыал- сорук туруоруллубуттара. Ити кэнниттэн эспиэрдэр бырааптарын Декларациятын 1961 сыллаахха ылыныы буолбута.
Бүгүн эспиэрдэргэ аан дойду үрдүнэн хас да тыһыынча киһи, сүрүннээн, хобби быһыытынан этэллэр, сорох тэрилтэлэр кинини аан дойду тылын практическай быһыытынан үөрэтэллэр.

Тыл сайдарыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиэхэ ким киирэрий?

1. Киһи быһыытынан эсперанто тылы айааччы.
2. Уильям Олдаковскай поэт уонна автор, чуолаан, эсперантоҕа “Адя" классическай поэманы, ону таһынан атын да айымньылары бу тылынан суруйбута.
3. Хамфри Тонкин-Америка профессора уонна эсперанто аан дойду эсперанто ассоциациятын урукку Президенэ.
4. Л. Л. Заменгф-людовико Заменгофа уонна "Фундаменто де эсперанто" издатель, бастакы официальнай грамматика уонна тылдьыт тылдьыта.
5. Пробал дастгуп - индийский автор, редактор и тылбаасчыт, написавший книг по грамматике эсперанто"Новая упрожденная грамматика эсперанто". Кини эмиэ Индияҕа бу тылы сөргүтэргэ суруллар.

Эсперанто тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Эсперанто-бу чопчу оҥоһулунна, ол аата көннөрү үөрэтиигэ утумнаах, логичнай уонна судургу буоларга соруктаах оҥоһулунна. Бу агглютинативнай тыл, ол аата саҥа тыллар силис- мутук силистэрин, сыһыарыыларын силистэрин силистээн үөскэтэллэр, тыл төрүт тылларынааҕар быдан чэпчэки буолар. Тыл сүрүн бэрээдэгэ эмиэ Европа тылларыгар сөп түбэһэр: субъект-объект (сыа). Грамматика сүрдээх судургу, тоҕо диэтэххэ, омуна суох эбэтэр биллибэт артыал суох. Манна өссө ханнык да кэһии суох, ол аата быраабыланы үөрэтэн баран, ханнык баҕарар тылы туһанар кыахтааххыт.

Эспиэрдэр тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэллэрий?

1. Эсперанто төрүт тылын үөрэтииттэн саҕалааҥ. Грамматика, тыл саппааһын уонна айымньыны төрдүн үөрэтиҥ. Интэриниэккэ босхо ресурсалар элбэхтэр, Сыыһа- халты сыымайдыыллар, Сыыһа- халты сыымайдыыллар.
2. Тыл туһанарга практикаланыҥ. Эспиэрдэргэ тыл тутааччылары эбэтэр онлайн эсперанто быһыытынан этэҕит. Эсперанто тэрээһиннэригэр уонна семинардарга сылдьыҥ. Бу эһиэхэ тылы үөрэтэргэ, уопуттаах носителлартан төттөрү сибээһи ыларга көмөлөһүөҕэ.
3. Кинигэлэри ааҕыҥ уонна эсперанто киинэлэрин көрүөҕүҥ. Ол эһиэхэ тыл бэйэтин өйдөбүлүн сайыннарарга уонна тыл саппааһын хаҥатарга көмөлөһүөҕэ.
4. Кэпсэтээччини Булуҥ эбэтэр эсперанто кууруһун ааһыҥ. Тылга мэлдьи туттуллуон сөп, - туйгун ньыма.
5. Тылы үксүн хайдах баарынан туһаныҥ. Ханнык баҕарар тылы көҥүл баһылыыр бастыҥ ньыма-ону үгүстүк туһаныахха сөп курдук. Доҕотторгутун кытта эбэтэр электроннай суруктары суруйаҕыт дуу, ордук эсперанто курдук туһаныҥ.

Бу дойду космополитичнай туруктанарын быһыытынан, казах тыла ордук суолталаах процеһынан кубулуйар. Аан дойду рыногар улаатыаҕыттан казах тыла чуолкай тылбаас өҥөтүгэр наадыйыы улаатар. Казах тылын атын тылларга тылбаастааһын уустук процесс буолуон сөп уонна хаачыстыбалаахтык көһөрүү тылы уонна кини грамматикатын, ону тэҥэ дойдулар икки ардыларыгар культурнай уратылара улахан суолталаах.

Казахстаҥҥа, сүрүннээн Казахстаҥҥа, ол эрээри Узбекистаҥҥа, Кытайга, Кыргызстаҥҥа, Россия уонна да атын сэбиэскэй өрөспүүбүлүкэлэргэ саҥарыллар казах тыла. Үйэлэрин тухары араб, перс уонна нуучча тыллара сабыдыаллаабыттара. Тыл түөрт диалектан турар: Соҕуруу, Хоту, Соҕуруулуу- Илин уонна Арҕаа. Ханнык диалегтан көрөн, сорох грамматика быраабылалара уларыйыахтарын сөп. Ол түмүгэр тылбаас бырайыага киириэн иннинэ хас биирдии диалегы өйдүүрэ улахан суолталаах.

Ону таһынан тылы ылыныыга сабыдыаллыыр культурнай нюанстарга уйан сыһыан олус суолталаах. Холобур, формальнай тыл дьыалабыай боппуруостары дьүүллэһиигэ сотору- сотору туттуллар, оттон ньыма тыл сыыһа- халты кэпсэтэр ордук табыгастаах. Ону тэҥэ тылбаасчыт сааһы аахтахха, эдэр тылбаасчыт урукку тыллары эбэтэр этиилэрин билбэттэрэ улахан суолталаах.

Дьэ, тылбаасчыттар алфавиты уонна тыл суругун тиһигин кытта билсэр дьоһун суолталаах. Казах тыла үс араас алфавитынан суруллубута эрээри, бүгүн саамай элбэхтик кириллица туһаныллар. Ону таһынан тылга тылга болҕомтоҕо ылыллыахтаах бэйэ суругунан бэлиэтээһиннэрэ бааллар.

Түмүктээн эттэххэ, казах тылын, кини диалектарын, культурнай нюстарын уонна алфавитын өйдөбүллэрин ирдиир. Бу аспектары барытын болҕомтоҕо ылан, тылбаасчыттар үрдүк хаачыстыбаны хааччыйыахтарын сөп, кинилэр толкуйдаммыт иһитиннэрии чуолкай биэрэр.

Казах тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Казахстаҥҥа, Казахстаҥҥа, ону таһынан Кытайга уонна Кытай сорох чаастарыгар, Афганистаҥҥа, Турцияҕа уонна Монголияҕа официальнай тыл буолар.

Казах тылын историята хайдаҕый?

Казах тылын историята 1400- с сыллардаахха аан бастаан киин Азия истиэптэригэр олорор түрк тыллаах омуктарга сурук- Бичик быһыытынан туттуллубута. Казах тылыгар элбэх тыл атын түүр тылларыттан, ону таһынан перс, араб уонна нуучча тылларыттан киирбиттэр дииллэр. 18- с үйэҕэ Казахстаҥҥа олорор Казахстан тыла буолбут, онтон сталинскай кэм кэнниттэн 1996 с. Казахстан официальнай тылларынан буолбут. Билигин онно 11 мөлүйүөнтэн тахса киһи, сүрүннээн Казахстаҥҥа, Узбекистаҥҥа уонна Россияҕа бааллар.

Казах тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Абай Куннанбайула (1845-1904) - аныгы казах литературатын аҕатын быһыытынан киэҥник биллэр, поэт уонна философ, саҥа литературнай стили киллэрбит уонна саҥаттан саҥаттарбыт.
2. Магадан (1866-1938) - аныгы казах тылын суругун стандартыыр суруйааччы уонна педагог.
3. Мухтар Аузов (1897-1961) - уһулуччулаах суруйааччы, драматург уонна Советскай Казахстан үөрэҕириитин бастакы министрэ, аныгы казах тылын кодификацияны уонна сайыннарыы.
4. Габит Мусрепов (1894-1937) казах тылын сайдыытыгар урут кылааты киллэрбит лингвист, педагог уонна этнограф.
5. Ерлан Нсанбаев (1903-1971) казах тылын модернизациялааһыҥҥа сүҥкэн кылааты киллэрбит казах тылын академиятын төрүттээччитэ.

Казах тылын структурата хайдаҕый?

Казах тылын структурата агглютинативнай. Ол аата тыллара морфем холбоһуктарынан үөскээн, хас биирдиилэрэ биир суолталаахтарын көрдөрөр. Казах тыла эмиэ эргативнай-абсолютнай синтаксис, ол аата уларыйбат этии уонна көһө сылдьар этии эбийиэктэрэ биир уонна биир тылынан бэлиэтэниэхтэрин сөп. Туохтуур тоҕус падежтара уонна алта бириэмэлэрэ эмиэ бааллар.

Казах тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Төрүт үгэһи үөрэтииттэн саҕалааҥ. Алфавиты үөрэтиҥ уонна хайдах ааҕаргытын, суруйаргытын уонна этэргитин билиһиннэриҥ. 2. Грамматика уонна этии структуратын төрдүн үөрэтиҥ. Интернеккэ туһалаах ресурсалары булуоххутун сөп. 3. Казах музыкатын истиҥ уонна казах киинэлэрин уонна тэлэбиидэнньэлэрин көрүҥ, кэпсэтии тылын билсиҥ. 4. Практикаланыҥ репетитор эбэтэр носителем языка. Бу тылга кэпсэтиини уонна истиини олоххо киллэрии улахан суолталаах. 5. Үөрэҕин салҕааҥ. Күн аайы тылы үөрэтиигэ уонна туһаныыга бириэмэни биэриҥ. 6. Культураҕа тиэйиҥ. Кинигэни ааҕыы, музыканы истии уонна казах олоҕун- дьаһаҕын кытта билсиһии эһиэхэ көмөлөһүөҕэ.