Идиш Эсперанто Күчерү

Идиш борынгы тел, аның тамырлары 10 гасыр Германиясенә барып тоташа, гәрчә Үзәк һәм Көнчыгыш Европада бу телдә урта гасырлардан бирле сөйләшәләр. Бу берничә телнең, беренче чиратта немец, Иврит, арамей һәм славян телләренең кушылмасы. Идиш кайвакыт диалект буларак карала, ләкин чынлыкта ул үз синтаксисы, морфологиясе һәм сүзлек запасы булган тулы хокуклы тел. Бу телне куллану гасырлар дәвамында диаспора, ассимиляция һәм социаль шартларның үзгәрүе аркасында кимегән, ләкин бүген дә бу телдә кайбер илләрдәге күп кенә православие яһүдләре сөйләшә.

Идиш рәсми тел статусына ия булмаса да, әле дә бу телдә сөйләшүчеләр аның лингвистик һәм мәдәни максатлар өчен никадәр мөһим булуын беләләр. Шуңа күрә бөтен дөньяда идиш теленә тәрҗемә итү хезмәтләре ярдәмендә телне сакларга омтылган кешеләр бар. Тәрҗемәчеләр идиш телен аңлаучылар һәм моны эшләмәүчеләр арасындагы упкынны җиңәргә ярдәм итәләр.

Идиш теленнән тәрҗемә итү хезмәтләре Идиш теленең бер өлеше булган Иврит терминнарын табарга ярдәм итә ала, мәсәлән, Изге язмалардан алынган сүзләр яки дини гореф-гадәтләрне билгеләү өчен кулланылган фразалар. Тәрҗемә ярдәмендә бу изге сүзләр Идиш телендә язылуга яки сөйләмгә тиешенчә кертелергә мөмкин. Бу телне белмәгән кешеләр өчен идиш теленә тәрҗемә итү мөмкинлеге бик файдалы булырга мөмкин.

Идиш теленә Документлар тәрҗемәләре тарих дәвамында күп өлкәләрдә кулланылган, мәсәлән, миграция, дин, әдәбият, лингвистика һәм Яһүд тарихы. Шуңа күрә еврей һәм немец телләрендә сертификатланган квалификацияле Идиш тәрҗемәчеләрен табу мөһим. Телнең үзеннән тыш, бу белгечләр төрле әсәрләрнең мәдәниятен, контекстын һәм шартларын белергә тиеш, шулай итеп аларның тәрҗемәләре беренчел ниятне төгәл чагылдыра.

Идиш теленә тәрҗемәләр телне өйрәнергә тырышучыларга зур ярдәм генә түгел, ә аны исән калдырырга да ярдәм итә. Идиш сүзләрен һәм әйтемнәрен башка телләргә күчерергә ярдәм итеп, тәрҗемәләр телнең бөтенләй юкка чыгуын булдырмаска ярдәм итә. Квалификацияле тәрҗемәчеләр ярдәмендә идиш исән һәм сәламәт булып кала, яһүд халкының мәдәнияте һәм традицияләренә тәрәзә ача.

Кайсы илләрдә идиш телендә сөйләшәләр?

Идиш телендә нигездә Кушма Штатлар, Израиль, Россия, Белоруссия, Украина, Польша һәм Венгриянең яһүд җәмгыятьләрендә сөйләшәләр. Бу телдә шулай ук Франция, Аргентина, Австралия, Көньяк Африка, Канада һәм башка илләрдә яһүдләр саны азрак сөйләшә.

Идиш теленең тарихы нинди?

Идиш-үз тамырлары белән урта немец теленә барып тоташкан һәм бөтен дөнья буенча ашкеназ яһүдләре сөйләшкән тел. Ул 9 гасырда оешканнан бирле, хәзерге Германия һәм Төньяк Франция территориясендә яһүд җәмгыятьләре чәчәк атканнан бирле, яһүд-ашкеназларның Төп теле булып хезмәт итә. Бу берничә телнең катнашмасы, шул исәптән иврит һәм арамей, шулай ук славян, роман һәм урта Герман диалектлары.
Идиш беренче тапкыр Европа яһүдләре арасында 12 гасырда популяр була, ул традицион язма форма буларак түгел, ә нигездә сөйләм теле буларак кулланыла башлый. Бу яһүд халкының урнашуы белән бәйле булган, алар еш кына географик яктан бер-берсеннән аерылып торганнар һәм, шулай итеп, вакыт узу белән төрле диалектлар үстергәннәр. 15-16 гасырлар дәвамында идиш бөтен Европа буйлап тарала, Европа яһүдләре арасында аралашу теле булып китә.
Идиш шулай ук яһүдләр яшәгән җирле телләргә көчле йогынты ясаган, шуңа күрә бөтен Европа, Африка һәм Америкада төрле диалектлар барлыкка килгән. Эчке аермаларга карамастан, Идиш диалектларының гомуми грамматикасы, синтаксисы һәм стандарт сүзлек запасы бар, өстәвенә кайбер диалектларга иврит, ә башкаларына соңрак телләр көчле йогынты ясаган.
19 гасырда Идиш телендә әдәбият чәчәк ата, һәм бу телдә күп китаплар һәм журналлар басыла. Әмма Антисемитизм үсеше, Икенче бөтендөнья сугышыннан соң күп кенә яһүдләрнең күченүе һәм Кушма Штатларда инглиз телен өстенлек итүче тел буларак кабул итү идишның сөйләм теле буларак түбән төшүенә китергән. Бүгенге көндә миллионлаган кеше Идиш телендә сөйләшә, нигездә Төньяк Америкада һәм Израилдә, әмма бу тел элеккечә киң кулланылмый.

Идиш телен үстерүгә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (18581922): бен-Иегудага борынгы еврей теленең яңадан торгызылуын таныйлар, ул моны ивритка күп Идиш сүзләрен кертеп эшләгән дә. Ул шулай ук беренче булып заманча Иврит сүзлеген төзегән һәм бу тел буенча мәкаләләр һәм китаплар язган.
2. Шолом-Алейхем (18591916): Алейхем Көнчыгыш Европадагы яһүдләр тормышы турында язган Идиш телендә танылган язучы булган. Аның әсәрләре, шул исәптән" Тевье Сөтчесе " идишны бөтен дөньяга популярлаштырырга һәм таратырга ярдәм итә.
3. Хаим грейд (19101982): грейд танылган романчы һәм идиш телендә шагыйрь булган. Аның яһүд тормышының авырлыклары турында сөйләгән әсәрләре идиш телендә иң яхшы әдәбият әсәрләренең берсе булып санала.
4. Макс вайнрайх (18941969): лингвист, профессор, Вильнюста, Литвада YIVO яһүд тикшеренүләре институтына нигез салучы һәм директоры, вайнрайх бөтен гомерен идишны өйрәнүгә һәм популярлаштыруга багышлый.
5. Ицик Мангер (19001969): Мангер Идиш телендә шагыйрь һәм 20 гасырның иң бөек язучыларының берсе булган. Ул телнең яңадан торгызылуына һәм модернизациясенә зур йогынты ясаган.

Идиш теленең структурасы ничек төзелгән?

Идиш структурасы немец теле структурасына охшаш диярлек. Ул субъект-фигыль-объект тәртибендә төзелгән сүзләрдән, фразалардан һәм җөмләләрдән тора. Идиш, кагыйдә буларак, немец теленә караганда кыскарак, анда артикльләр, алгы сүзләр һәм буйсыну берлекләре азрак кулланыла. Идиш телендә немец телендә кебек фигыльләрнең бәйләнеш системасы юк, һәм фигыльләрнең кайбер вакытлары немец телендәгеләрдән аерыла. Идиш телендә шулай ук берничә өстәмә кисәкчәләр һәм немец телендә булмаган башка элементлар бар.

Идиш телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

Идиш телен өйрәнүнең иң яхшы ысулы-бу телгә баш белән чуму. Бу Идиш телендә сөйләшүләр тыңлау, Идиш телендә китаплар һәм газеталар уку, шулай ук Идиш телендә фильмнар һәм телетапшырулар карау дигәнне аңлата. Сез шулай ук җирле иҗтимагый үзәктә, университетта яки онлайнда Идиш курсларына языла аласыз. Аны тел ияләре белән сөйләшергә өйрәнегез, бу сезгә әйтелешкә һәм грамматикага күнегергә ярдәм итәчәк. Ниһаять, Идиш-Инглиз сүзлеген һәм фигыль таблицаларын саклагыз, бу сезгә килеп чыгарга мөмкин булган сорауларга җавап бирергә ярдәм итәчәк.

Эсперанто - 1887 елда поляк чыгышлы табиб һәм лингвист доктор л.л. Заменгоф тарафыннан төзелгән халыкара тел. Ул халыкара дәрәҗәдә үзара аңлашуга һәм аралашуга ярдәм итү өчен, шулай ук төрле илләрдән килгән кешеләр өчен нәтиҗәле икенче тел булу өчен эшләнгән. Бүгенге көндә эсперантода 100 дән артык илдә берничә миллион кеше сөйләшә, һәм ул күп кенә халыкара оешмалар тарафыннан Эш теле буларак кулланыла.

Эсперанто грамматикасы бик гади дип санала, бу аны башка телләр белән чагыштырганда күпкә җиңеләйтә. Бу гадиләштерү аны тәрҗемә итү өчен аеруча яхшы эшли. Моннан тыш, эсперанто киң кабул ителгән һәм аңлаешлы, бу аны тәрҗемә проектларында кулланырга мөмкинлек бирә, алар өчен башка очракта берничә тел кирәк булыр иде.

Эсперантога Тәрҗемә Итү тәрҗемә дөньясында уникаль урын алып тора. Башка тәрҗемәләрдән аермалы буларак, Эсперантога Тәрҗемә Итү эсперантоны да, Төп нөсхә телен дә яхшы белгән тәрҗемәчеләргә таяна. Димәк, тәрҗемәчеләр төгәллек белән тәрҗемә итәр өчен бер телдә дә сөйләүче булырга тиеш түгел.

Материалны бер телдән Эсперантога тәрҗемә иткәндә, башлангыч телнең нәтиҗәле тәрҗемәдә төгәл күрсәтелүенә инану мөһим. Бу авыр булырга мөмкин, чөнки кайбер телләрдә Эсперантога турыдан-туры тәрҗемә итеп булмый торган идиоматик фразалар, сүзләр һәм төшенчәләр бар. Бәлки, махсус әзерлек һәм тәҗрибә кирәк булыр, шуңа күрә төп нөсхә теленең бу нюанслары эсперанто теленә тәрҗемә ителгән.

Моннан тыш, эсперантода билгеле бер төшенчәләр яки сүзләр өчен эквивалентлар булмаганлыктан, бу идеяларны ачык һәм төгәл аңлату өчен околикларны куллану мөһим. Бу Эсперантога тәрҗемә итүнең башка телләрдә башкарылган тәрҗемәләрдән бик нык аерылып торган ысулларының берсе, анда бер үк фраза яки төшенчә турыдан-туры эквивалентлы булырга мөмкин.

Гомумән алганда, Эсперантога Тәрҗемә Итү халыкара үзара аңлашуга һәм аралашуга ярдәм итү өчен уникаль һәм файдалы корал булып тора. Төп нөсхә телен дә, эсперантоны да тирән аңлаган тәрҗемәчеләргә таянып, тәрҗемәләр тиз һәм төгәл башкарыла ала. Ахырда, катлаулы төшенчәләрне һәм идиомаларны белдерү өчен тирәлекләрне кулланып, тәрҗемәчеләр башлангыч телнең мәгънәсе Эсперантога тәрҗемә ителгәндә төгәл тапшырылуын гарантияли алалар.

Кайсы илләрдә эсперанто телендә сөйләшәләр?

Эсперанто бер илдә дә рәсми рәвештә танылган тел түгел. Бөтен дөнья буенча якынча 2 миллион кеше эсперанто телендә сөйләшә ала, шуңа күрә алар дөньяның күп илләрендә сөйләшәләр. Ул Германия, Япония, Польша, Бразилия һәм Кытай кебек илләрдә киң таралган.

Эсперанто теленең тарихы нинди?

Эсперанто - 19 гасыр ахырында поляк офтальмологы л.л. Заменгоф тарафыннан төзелгән халыкара тел. Аның максаты-мәдәниятләр, телләр һәм милләтләр арасында киң кулланыла торган күпер булырлык тел булдыру. Ул лингвистик яктан гади тел сайлаган, аны өйрәнү, аның фикеренчә, булган телләргә караганда җиңелрәк булыр иде.
Заменгоф үз теле турында беренче китапны Unua Libro (беренче китап) 1887 елның 26 июлендә доктор Эсперанто псевдонимы астында бастыра (бу кем өметләнә дигәнне аңлата). Эсперанто тиз тарала, һәм гасырлар чигендә ул халыкара хәрәкәткә әверелә. Бу вакытта бу телдә бик күп җитди һәм фәнни хезмәтләр язылган. Беренче Халыкара конгресс 1905 елда Франциядә уздырыла.
1908 елда телне популярлаштыру һәм халыкара үзара аңлашуга ярдәм итү максатыннан Бөтендөнья Эсперанто ассоциациясенә (UEA) нигез салына. 20 нче гасыр башында берничә ил эсперантоны үзенең рәсми ярдәмче теле итеп кабул итә, һәм бөтен дөньяда берничә яңа җәмгыять барлыкка килә.
Икенче бөтендөнья сугышы эсперанто үсешенә басым ясый, ләкин ул үлми. 1954 елда UEA Булонь декларациясен кабул итә, анда эсперантоның төп принциплары һәм максатлары бәян ителә. Шуннан соң 1961 елда эсперанто хокуклары декларациясе кабул ителә.
Бүгенге көндә эсперантода бөтен дөнья буенча берничә мең кеше сөйләшә, башлыча хобби буларак, әмма кайбер оешмалар аны халыкара тел буларак куллануны хуплый.

Эсперанто теленең үсешенә иң зур өлеш керткән иң яхшы 5 кеше арасында кем бар?

1. Людовико Заменгоф эсперанто телен булдыручы.
2. Уильям Олд шотланд шагыйре һәм авторы, ул, аерым алганда, Эсперантода классик поэма Адя, шулай ук бу телдә башка күп кенә әсәрләр язган.
3. Хамфри Тонкин Америка профессоры һәм Бөтендөнья Эсперанто ассоциациясенең элекке президенты, эсперанто телендә дистәдән артык китап язган.
4. Л.л. Заменгоф людовико Заменгофның улы һәм Эсперанто нигезләре, беренче рәсми грамматика һәм Эсперанто сүзлеге нәшрияты.
5. Пробал Дасгупта Һиндстан авторы, редакторы һәм тәрҗемәчесе, эсперанто грамматикасы буенча соңгы китап язган яңа гадиләштерелгән эсперанто грамматикасы. Аңа шулай ук Һиндстанда бу телнең яңадан торгызылуы да йөкләнә.

Эсперанто теленең структурасы ничек төзелгән?

Эсперанто-ул конструированный тел, димәк, ул регуляр, логик һәм өйрәнү җиңел булсын өчен аңлы рәвештә эшләнгән. Бу агглютинатив тел, димәк, яңа сүзләр тамырлар һәм аффикслар кушылуы белән барлыкка килә, бу телне өйрәнү өчен табигый телләргә караганда күпкә җиңелрәк итә. Аның төп сүз тәртибе күпчелек Европа телләрендәге кебек үк шаблонга туры килә: субъект фигыль объект (SVO). Грамматика бик гади, чөнки исемнәрдә билгеле яки билгесез мәкалә юк һәм гендер аермалары юк. Монда бозулар да юк, димәк, кагыйдәләрне өйрәнеп, сез аларны теләсә нинди сүзгә куллана аласыз.

Эсперанто телен иң дөрес юл белән ничек өйрәнергә?

1. Эсперанто телен өйрәнүдән башлап җибәрегез. Грамматика, словика һәм Әйтелеш нигезләрен өйрәнегез. Интернетта Duolingo, Lernu һәм La Lingvo Internacia кебек бик күп бушлай ресурслар бар.
2. Телне куллануда күнегүләр ясагыз. Эсперанто телендә сөйләшүчеләр белән яки эсперанто онлайн җәмгыятендә сөйләшегез. Мөмкин булса, эсперанто чараларына һәм семинарларына йөрегез. Бу сезгә телне табигыйрак өйрәнергә һәм тәҗрибәле сөйләүчеләрдән җавап алырга ярдәм итәчәк.
3. Китаплар укыгыз һәм эсперанто киноларын карагыз. Бу сезгә телне аңлауны үстерергә һәм словиканы тулыландырырга ярдәм итәчәк.
4. Сөйләшүчене табыгыз яки эсперанто курсын алыгыз. Телдә регуляр рәвештә шөгыльләнергә мөмкин булган кеше булу-өйрәнүнең яхшы ысулы.
5. Телне мөмкин кадәр еш кулланыгыз. Теләсә кайсы телдә иркен сөйләшүнең иң яхшы ысулы - аны мөмкин кадәр еш куллану. Дусларыгыз белән аралашасызмы яки электрон почталар язасызмы, мөмкин кадәр күбрәк эсперанто кулланыгыз.