Chývash Japon Aýdarma

Chývash aýdarmasy, Chývash translıterasıasy dep te atalady, chývash tilinde sóılesý úshin qoldanylatyn aýdarmanyń mamandandyrylǵan túri. Bul til Reseı men Ýkraınanyń keıbir aımaqtarynda turatyn chývash halqynyń týǵan jeri. Bul mıllıonnan astam adam sóıleıtin túrki tilderiniń biri, ony aýdarma úshin mańyzdy tilge aınaldyrady.

Chývash tilinen nemese odan durys aýdarý úshin translıterasıanyń kúrdeli formalaryn túsiný óte mańyzdy. Sebebi Chývash alfavıti latyn alfavıtinen erekshelenedi, ol negizinen eýropalyq tilder úshin qoldanylady. Nátıjesinde, sıaqty kırıll áripteri bar sózder A, B, K, Ý, oqyrmanǵa túsinikti bolý úshin olardyń latyn balamalaryna aınalýy kerek.

Chývash tiline aýdarý prosesi birneshe kezeńnen turady. Birinshiden, aýdarmashy bastapqy jáne maqsatty tilderdi jaqsy bilýi kerek. Olar sóılemniń qurylymyn, bastapqy tildiń maǵynasy men aıtylýyn túsinýi kerek. Sodan keıin olar gramatıkalyq erejeler men maqsatty til sóılemderiniń qurylymyn eskere otyryp, ony maqsatty tilde durys jetkize alýy kerek.

Aýdarma aıaqtalǵannan keıin aýdarmashy túpnusqa mátindi aýdarylǵan nusqamen Muqıat salystyrýy kerek. Bul aýdarmanyń dál bolýyn jáne josparlanǵan habarlamany durys jetkizýin qamtamasyz etedi. Aýdarmashy sonymen qatar kez-kelgen mádenı siltemeler men jargon sózderdiń aýdarmasynyń durystyǵyna kóz jetkizý úshin qosymsha tekserýler júrgizýge jaýapty.

Chývash tilin úırengisi keletinder úshin onlaın jáne ýnıversıtetterde ártúrli kýrstar bar. Degenmen, tildi úırený Chývash tiline aýdarmany tolyq túsinýdi qamtamasyz etpeıtinin túsiný mańyzdy. Translıterasıanyń qyr-syryn kóp jyldyq tájirıbe men berilgendiktiń arqasynda ǵana ıgerýge bolady.

Tutastaı alǵanda, Chývash tiline aýdarý-eger siz Chývash halqymen qarym-qatynas jasaǵyńyz kelse, meńgerýińiz kerek mańyzdy daǵdy. Durys kózqaras pen bilimniń arqasynda bul kóp ýaqytty qajet etedi, biraq paıda ákeledi.

Chývash tilinde qaı elder sóıleıdi?

Chývash tili negizinen Reseıdiń Chývash Respýblıkasynda, sondaı-aq Reseıdegi Marıı El, Tatarstan jáne Ýdmýrtıanyń keıbir aýdandarynda, sondaı-aq Qazaqstan men Ýkraınada sóıleıdi.

Chývash tiliniń tarıhy qandaı?

Chývash tili-Reseı Federasıasynda shamamen 1,5 mıllıon adam sóıleıtin túrki tili. Bul túrki tilderiniń oǵyr tarmaǵynyń tiri qalǵan jalǵyz ókili. Tarıhı turǵydan bul til negizinen Reseıdiń Edil aımaǵynda ornalasqan Chývashıa Respýblıkasy dep atalatyn aýdandarda aıtyldy.
Chývash tiliniń qujattalǵan tarıhyn 13 ǵasyrdan bastaýǵa bolady, eń alǵashqy jazbasha eskertýler 14-15 ǵasyrlardaǵy qoljazbalardan tabylǵan. Bul qoljazbalardyń kópshiligi ýaqyt óte kele tildiń aıtarlyqtaı ózgeriske ushyraǵanyn kórsetedi. 15 ǵasyrda Chývash tiline Altyn Ordanyń kórshiles tatar tili qatty áser etti jáne eski tatar alfavıtimen jazyldy.
18 ǵasyrda Chývash alfavıtin orys ǵalymy Semen Remezov qurdy, ol ony kırıllısaǵa negizdedi. Bul jańa alfavıt 19 ǵasyrdyń basynda alǵashqy basylǵan Chývash kitaptaryn jasaý úshin qoldanyldy. 19 ǵasyrdyń aıaǵynda chývash tili Reseı ımperıasynyń resmı tili retinde tanyldy jáne osy kezeńde basqa da ádebı shyǵarmalar jasaldy.
Chývash tilinde olar qazirgi kezde de sóıleı beredi, sonymen qatar Chývashıa Respýblıkasynyń keıbir mektepterinde sabaq beredi. Sondaı-aq, Reseıde de, shetelde de tildi saqtaý jáne nasıhattaý boıynsha belsendi kúsh-jiger jumsalýda.

Chývash tiliniń damýyna eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Mıhaıl Vasılevıch Iakovlev-tildiń alǵashqy keshendi gramatıkasyn jasaǵan Chývash memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń lıngvısi jáne profesory.
2. Iakov Kostúkov-lıngvıs jáne Chývash memlekettik pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń profesory, kóptegen eńbekterdi redaksıalaý jáne jarıalaý arqyly tildi modernızasıalaýǵa úles qosty.
3. Nıkolaı Zıberov-Chývash tiline latyn grafıkasyn engizýge qosqan úlken úles.
4. Vasılıı Peskov-1904 jyly Chývash tilinen alǵashqy mektep oqýlyǵyn jasaǵan muǵalim.
5. Oleg Bessonov-tildiń ártúrli dıalektilerin biriktirý úshin jumys istegen zamanaýı standartty Chývash tilin damytýdaǵy yqpaldy tulǵa.

Chývash tiliniń qurylymy qalaı?

Chývash tili túrki tilder otbasyna jatady. Bul sózderdiń túbir sózge birqatar prefıkster men jurnaqtar qosý arqyly jasalatynyn bildiretin aglútınatıvti til. Sózderdiń reti, ádette, sýbekt-obekt-etistik, sóılem ishindegi sózderdiń salystyrmaly túrde erkin reti bar. Zat esimder eki túrge bólinedi jáne sandy, jaǵdaıdy jáne senimdilikti kórsetý úshin synyptyq jurnaqtardy paıdalanady. Etistikter sóılemniń taqyrybyna sáıkes keledi jáne shaq pen aspektige baılanysty jalǵanady.

Chývash tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Alfavıt, aıtylý jáne negizgi gramatıka sıaqty tildiń negizderin úırenýden bastańyz. Internettegi birneshe keremet resýrstar bar, mysaly Chuvash.org nemese Chuvash.eu bul sizge kómektese alady.
2. Aýyzeki sózder men sóz tirkesteriniń negizin tez qurý úshin ana tilinde sóıleıtin aýdıo jazbalar men sóılem mysaldaryn qoldanyńyz. Radıo baǵdarlamalaryn tyńdańyz jáne chývash tilinde fılmder men telebaǵdarlamalardy kórińiz. Erkin bolý jáne oǵan yńǵaıly bolý úshin til úırenýge kirisińiz.
3. Ana tilinde sóıleıtindermen jeke nemese onlaın forýmdarda úırengenderińizdi oryndańyz. Bul Sizge jergilikti núanstardy túsinýge jáne mádenıet týraly túsinik alýǵa kómektesedi.
4. Sózdik pen gramatıkany jaqsartý úshin Chývash tilindegi kitaptar men gazetterdi oqyńyz. Neǵurlym kóp oqysańyz, túsinigińiz ben gramatıkańyz soǵurlym jaqsy bolady.
5. Sońynda, oqýyńyzdy chývash tilinde mátin jazý, Chývash onlaın forýmdaryna qatysý jáne emtıhanǵa daıyndyq sıaqty árekettermen tolyqtyryńyz. Bul sizge tildi myqtap meńgerýge kómektesedi.

Japon tiline aýdarý Japonıada da, shetelde de kóptegen kásiporyndar men uıymdar úshin mańyzdy proses bolyp tabylady. 128 mıllıonnan astam halqy bar Japonıa ekonomıkasy boıynsha álemde onynshy orynda jáne álemdegi eń damyǵan naryqtardyń biri bolyp tabylady, bul ony álemdik bıznestegi mańyzdy oıynshyǵa aınaldyrady.

Osylaısha, Japonıada bıznes júrgizgisi keletin kóptegen kompanıalar óz ıdeıalaryn jergilikti aýdıtorıaǵa jetkizý úshin bilikti aýdarmashylardyń qyzmetine súıenedi. Jobaǵa baılanysty bul iskerlik kelisimsharttar, nusqaýlyqtar, jarnamalyq materıaldar nemese tipti veb-saıt mazmuny sıaqty qujattardy aýdarýdy qamtýy múmkin.

Aýdarmashyny tańdaýǵa kelgende birneshe negizgi elementterdi eskerý qajet. Eń aldymen, siz olardyń halyqaralyq bıznestiń kóp bóligi júrgiziletin japon jáne aǵylshyn tilderin jetik biletinine kóz jetkizgińiz keledi. Sonymen qatar, japon tiline aýdarý eki mádenıetti de tereń túsinýdi jáne ár tildiń núanstaryn tıimdi jetkize bilýdi talap etedi. Sondaı-aq, aýdarmashynyń tájirıbesin jáne onyń osy taqyryppen tanysýyn eskerý mańyzdy.

Aýdarmanyń ártúrli túrlerimen tanysýdan jáne aýdarmashyny tańdaýdan basqa, jumysty oryndaý úshin qajetti ýaqyt pen resýrstardyń mólsherin anyqtaý da mańyzdy. Eger qysqa merzimder jaqyndap qalsa nemese kóptegen materıaldardy aýdarý qajet bolsa, jobany japon tilinde sóıleıtinder tobyna aýtsorsıngke bergen durys. Bul ýaqyt pen aqshany únemdeýge kómektesip qana qoımaıdy, sonymen qatar alynǵan ónimniń sapasy áldeqaıda joǵary bolady.

Sońynda, japon tilindegi aýdarma jaı sóz emes ekenin este ustaǵan jón. Sátti aýdarma dáldikti qamtamasyz etý úshin eki mádenıetti tereń túsinýdi qajet etedi. Sondyqtan japon naryǵyna shyǵýdy kózdeıtin kompanıalar ózderiniń habarlamalary maqsatty aýdıtorıamen rezonans týdyrýy úshin senimdi aýdarma qyzmetterine ınvestısıa salýy kerek.

Japon tilinde qaı elder sóıleıdi?

Japon tili negizinen Japonıada sóıleıdi, biraq ol Taıvan, Ońtústik Koreıa, Fılıppın, Palaý, Soltústik Marıana araldary, Mıkronezıa, Gavaıı, Gonkong, Sıngapýr, Makao, Shyǵys Tımor, Brýneı jáne Kalıfornıa men Gavaıı sıaqty Amerıka Qurama Shtattarynyń keıbir bólikterinde sóıleıdi.

Japon tiliniń tarıhy qandaı?

Japon tiliniń tarıhy kúrdeli jáne kóp qyrly. Qazirgi japon tilin eske túsiretin til týraly alǵashqy jazbasha dálelder bizdiń zamanymyzdyń 8 ǵasyryna jatady. Alaıda, bul til Japonıada ejelgi dáýirden beri bolǵan dep esepteledi, múmkin djomon halqy sóılegen tilden damyǵan.
Japon tiline Qytaı leksıkasy, jazý júıesi jáne t.b. paıda bolǵan Heıan kezeńi (794-1185) dep atalatyn kezeńde qytaı tili qatty áser etti. Edo kezeńine qaraı (1603-1868) japon tili erekshe gramatıka jıyntyǵymen jáne jazý júıesimen óziniń erekshe sóıleý formasyn damytty.
19 ǵasyrda úkimet Batys sózderin iriktep engizý jáne keıbir qoldanystaǵy japon sózderin qaryzǵa alý saıasatyn júrgizdi, sonymen birge aǵylshyn tilinen qaryz alý arqyly japon tilin modernızasıalady. Bul proses 21 ǵasyrda jalǵasty, nátıjesinde leksıka men lıngvısıkalyq erekshelikter turǵysynan óte alýan túrli japon tiliniń formasy paıda boldy.

Japon tilin úırenýge eń kóp úles qosqan 5 adamnyń qataryna kim kiredi?

1. Kojıkı-japon tilindegi eń kóne jazbasha qujattardyń biri, Kojıkı-erte japon mıfologıasyndaǵy mıfter men ańyzdar jınaǵy. Ony 7 ǵasyrda o-no Iasýmaro qurastyrǵan jáne japon tiliniń damýyn túsinýdiń baǵa jetpes kózi bolyp tabylady.
2. Hanzada Shotoký Taıshı-Hanzada Shotoký Taıshı (574-622) Japonıada býddızmniń taralýyn yntalandyrdy, japon tilinde alǵashqy jazý júıesin jasady jáne Qytaı tańbalaryn tilge engizdi.
3. Nara kezeńiniń ǵalymdary-Nara kezeńinde (710-784) birqatar ǵalymdar japon tilin kodıfıkasıalaýǵa jáne ony jazbasha etýge kómektesetin sózdikter men gramatıkalardy qurastyrdy.
4. Mýrasakı Shıkıbý-Mýrasakı Shıkıbý Heıan kezeńiniń áıgili jazýshysy boldy (794-1185) jáne onyń jazbalary ádebı japon tilin tanymal etýge jáne ony ádebıette qoldanýǵa yqpal etti dep sanalady.
5. Hakýýn rıoko-Hakýýn rıoko (1199-1286) Kamakýra kezeńinde (1185-1333) qytaı tiline negizdelgen manegannyń jazý júıesi tanymal bola bastaǵanymen tanymal. Bul júıe japon tiliniń evolúsıasyna, sonyń ishinde Kannyń sıllabıkalyq tańbalaryn qoldanýǵa áser etti.

Japon tiliniń qurylymy qalaı?

Japon tili-gramatıkalyq qatynastardy bildirý úshin sózder men sóz tirkesterine qosylatyn affıkster bolyp tabylatyn bólshekter júıesin qoldanatyn taqyryptyq bólingen til. Bul aglútınatıvti til, ıaǵnı kúrdeli sózder men órnekterdi jasaý úshin zat esimderdi, syn esimderdi, etistikterdi jáne kómekshi etistikterdi qosa alǵanda, ártúrli elementterdi biriktiredi. Sonymen qatar, býyndardyń bıiktigi sózdiń maǵynasyn ózgerte alatyn dybystyq ekpin júıesi bar.

Japon tilin eń durys jolmen qalaı úırenýge bolady?

1. Naqty maqsattar qoıyńyz: ózińizdi tanystyrýdy, onǵa deıin sanaýdy jáne hıragana men katakannyń negizgi alfavıtin jazýdy úırený sıaqty qol jetkizýge bolatyn maqsattardy qoıýdan bastańyz.
2. Jazý júıesin úırenińiz: japon tilinde oqı, jaza jáne sóılese bilý úshin sizge eki fonetıkalyq alfavıtti, hıragana men katakanany úırenip, sodan keıin kanjı ıeroglıfterine ótý kerek.
3. Tyńdańyz jáne qaıtalańyz: qarapaıym sózderden bastap, qıyndyqty birtindep arttyra otyryp, japon sóz tirkesterin tyńdaýǵa jáne qaıtalaýǵa mashyqtanyńyz. Sóıleýshinińmýaǵy men ıntonasıasyna elikteýge tyrysyńyz.
4. Japon tilin múmkindiginshe jıi qoldanyńyz: sóıleý tiline senimdi bolý úshin kúndelikti ómirde japon tilin qoldanýdyń barlyq múmkindikterin paıdalanyńyz.
5. Japon gazetteri men jýrnaldaryn oqyńyz: japon tilindegi gazetter men jýrnaldardy oqyp kórińiz, olardyń qalaı jazylǵanyna jáne jalpy qabyldanǵan sózdik qoryna úırenińiz.
6. Tehnologıany qoldanyńyz: Anki nemese WaniKani sıaqty tildi úırenýge kómektesetin qoldanbalar men veb-saıttardy paıdalanyńyz.
7. Mádenıetpen tanysyńyz: mádenıetti túsiný tildi túsinýge kómektesedi, sondyqtan japon fılmderin kórýge, japon mýzykasyn tyńdaýǵa jáne múmkindiginshe Japonıaǵa barýǵa tyrysyńyz.
8. Ana tilinde sóıleıtindermen sóılesińiz: ana tilinde sóıleıtindermen sóılesý sizdiń aıtylýyńyzdy jáne tildi túsinýińizdi jaqsartýǵa kómektesedi.