Азербайджанский. Чехтии Тылбаастаа

Азербайджан тылыгар тылбаас аан дойду айанньыттарыгар киэҥник биллибит ураты гибрид тыллаах- өстөөх уонна култууралаах омук тыллара үөскээбиттэрэ. Азербайджан хас да араас Илиҥҥи уонна киин Азиатскай тыллары кириэстии ааҕыллар, ону ааһан региону кытта бодоруһарга дьулуспут компанияларга солбуллубат өҥөлөрү оҥорор.

Азербайджан тыла Соҕуруу Кавказка уонна киин Азияҕа, ордук Азербайджан Республикатыгар 10 мөлүйүөннээх региональнай тыл буолар. Кини турецкай тылы кытта ыкса сибээстээх уонна урукку Советскай Союз атын чаастарыгар киэҥник тарҕаммыт. Азербайджан, Азербайджан, Беларусь, Молдова, Казахстан уонна Кыргызстан дойдуларыгар киллэрэн, эһиги региоҥҥа бизнеһи ыытар былааннааххыт туһунан дьоһун суолталаах тыл буолар.

Азербайджан тыла атын да көрүҥнэриттэн тылбаастанар хас да аспектар бааллар. Бу икки сурук- Бичик уонна икки хардарыта өйдөбүнньүк диалектар ситимнэригэр киирэр уустук тыл. Бу хас биирдии тыл тус уратылаах, уратылаах буолан, Азербайджан уонна да атын тыллары кытта үлэлиир тылбаасчыттарга судургута суох буолуон сөп. Холобур, эр дьон үс варианнарыгар диэри (эр киһи, дьахтар уонна орто биис уустара), ону ааһан тыл тутатына судургута суох буолуон сөп. Ону таһынан чопчу этиилэртэн тутулуга суох хас да ньымалар бааллар, онон чопчу уонна көдьүүстээх тылбаас сөптөөх тоннаны уонна культурнай элеменнэри таба туттуу сатабылын көрдөрөр.

Ити кэмҥэ Азербайджан тыла туроктары кытта ыкса сибээстээх, олор ортолоругар уопсай тыл, өйдөбүллэр элбэхтэр. Ити ханнык баҕарар тылы кытта билсиһэн, атын киһини талан, кинилэри үлэнэн туроктарга тылбаастаан үлэлииргэ көҥүллэнэр.

Эһиги региоҥҥа бараргытыттан тутулуга суох, эбэтэр бизнеһи салайаҕыт дуу, Азербайджаҥҥа көһөрүү өҥөтө эһиги уопуккутуттан муҥутуур көдьүүһэ эһиэхэ көмөлөһүөҕэ. Тылларын икки ардыларыгар уопуттаах носители кытта үлэлэһэн, эһиги иһитиннэриигит чопчу уонна профессиональнай рыногы кытта сибээстээх буоларыгар уонна икки өттүттэн барыстаах сыһыаны тутаргытыгар көмөлөһүөххүтүн сөп.

Азербайджан тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Азербайджаҥҥа уонна Иран сорох чаастарыгар сүрүннээн Россия, Турция, Ирак, Грузия уонна Сирия курдук дойдуларга этэллэр.

Азербайджан тылын историята хайдаҕый?

Азербайджан тылын историята биһиги эрабыт 8 үйэтигэр тахсар, огузтар (тюрк) омуктар киин Азияҕа аан бастаан олохсуйбуттар. 13- с үйэҕэ Азербайджан бүтүн региоҥҥа Персия култууратын уонна тыл улахан киинэ буолбута. 19- с үйэҕэ нуучча- перс сэриилэрин саҕана Азербайджан тылын туһаныы Арассыыйа империятын нуучча тылын туһатыгар хам баттаммыта. ССРС ыһыллыытын кэнниттэн, Азербайджан, Азербайджан тыла дойду официальнай тылынан билиниллибитэ.
Ол кэмтэн ыла аҕыйах реформа ылыллан, тылы тыыннаах хаалларыыга уонна салгыы стандартизацияҕа туһаайыллыбыт тыл политиката ылыллыбыта. Бу билигин мөлүйүөнүнэн киһи Азербайджаҥҥа, Грузия уонна Иран курдук регион атын дойдуларыгар тыл сөргүтүүгэ тирэҕирэр. Ону таһынан Азербайджан тыла аан дойду үрдүнэн киэҥник тарҕанар омук тыла эмиэ элбээн иһэр.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Мирза Фатали Ахундов-Азербайджан суруйааччыта, драматург, философ уонна педагог. Кини үлэтин 19- с уонна 20- с үйэ саҥатыгар национальнай уһуктууга сабыдыаллаабыта.
2. Мамед Сид Ордубин-кини билиҥҥи Азербайджан литературатын аҕатынан, ону таһынан саамай биллэр пионерынан ааҕыллар.
3. Мухаммад Мухаммед Физули- Азербайджан поэта уонна 16 үйэ суруйааччыта. Кинини классическай Азербайджан литературатын төрүттээччинэн ааҕаллар.
4. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам 20- с үйэ саҥатыгар Саха тылын сайдыытыгар сүҥкэн суолталаах фигура этэ. Кини Азербайджан тылын сайыннарыыга актыыбынай кыттыылааҕа уонна алфавиты айыыга дьоһун оруолу оонньообута.
5. 12 үйэ алын сүһүөх поэта, бүтүн литератураҕа саамай сүдү поэт - романтик быһыытынан киэҥник биллэр. Кини француз уонна нуучча курдук атын тылларга суруйбута уонна үлэлэриттэн сорохторо атын тылларга тылбаастаммыттара. Кини поэзията Азербайджан култууратыгар улаханнык сабыдыаллаабыта.

Азербайджан тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Азербайджан тыла уустук структуралаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата тыл суолтата уларыйарыгар олоҕуран суффикстары эбэр. Бу процесс агглютинация диэн ааттанар. Холобур, "тыл-" (суруйабын) "тыл-м" (мин суруйабын) буолар. Тылы уонна суффикстар тыл балаһыанньатыттан көрөн быһаарыллыбыт аһаҕас дорҕооннору кытта дьүөрэлэһиэхтээхтэр. Грамматическай Азербайджан тыла икки көлүөнэттэн, үс падежтан уонна сэттэ бириэмэттэн турар.

Саха тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Алфавиты кытта билсиһииттэн саҕалааҥ. Азербайджан тыла Латинскай графикаҕа олоҕурбут алфавитынан туһаныллар, ол 33 буукубаттан турар.
2. Онлайн учебник эбэтэр онлайн үөрэх пособиетын Булуҥ, тыл төрдүн үөрэтэргэ. Грамматика, этии структурата уонна тыл саппааһа - бу барыта тыл өйдөбүлүгэр улахан суолталаах.
3. Тыл үөрэтиигэ тиэкистээх буолуҥ. Азербайджан бизга записи, видео ва фильмлар озорбойжонлик ва узбекистонга эшитиб, унга эшитганлар.
4. Практикаланыҥ. Туохха үөрэммиккитин барытын өйдөөн-дьүүллээн сылдьыҥ. Улэҕитин- хамнаскытын урдэтэргэ уонна тылгытын уерэтэргэ кедьуустээхтик кыттаргытыгар кедьуустээхтик кыттаргытыгар көмөлөһүҥ.
5. Репетиторы кытта үлэлээ. Репетитор эһиэхэ бэйэтин тэтимигэр уонна эһиги прогрессаргытын сыаналыырга көмөлөһүөн сөп. Кинилэр эмиэ ханнык баҕарар ыйытыыларгытыгар рекомендация биэриэхтэрин, эппиэттиэхтэрин сөп.
6. Онлайн ресурсалары туһаныҥ. Эһиги үөрэххитин эбии киллэрэр кыахтаах онлайн уруоктар уонна ресурсалар элбэхтэр.

Чехия-аан дойдуга биир саамай умсугутуулаах тыллартан биирдэстэрэ. Онно 10 мөлүйүөнтэн тахса киһи этэллэр, кини Чехия Республикатын культуратын биир тутаах сорҕото буолар. Чех тылбааһын туһаныы бу дьоһун рыногы туһаныыга эһиги бизнес, веб- сайт эбэтэр коммуникациягытын сөптөөх ньыма буолуон сөп.

Чехтии тылбаасчыт өҥөтүн туһунан быһаарыы ылыллыан иннинэ чех тылбаасчыт өҥөтүн туһунан чопчу тылбаасчыт ыарахаттарын өйдүүрэ наадалаах. Чех тыла славянскай тыл, ол аата бэйэтэ туспа ураты грамматическай структуралаах, атын алфавит уонна хас да диалектардаах. Ол аата тылбаасчыттар чех тылын уонна тылбаас тылын ситиһиилээхтик баһылыахтаахтар.

Тылбаас эрэллээх өҥөтө наада буоллаҕына, чехтии тылынан үлэлиир уопуттаах компанияны көрдүөххүтүн наада. Кинилэр чопчу уонна культурнай уратылары үөрэтэр- үөрэтэр кыахтаахтар. Үчүгэй тылбаасчыт эмиэ олохтоох култуураны дириң билиилээх буоларыгар уонна кини культуратыгар сөп түбэһэрин өйдүүрүгэр көмөлөһүөҕэ.

Чех тылыгар тылбаас хаачыстыбата эмиэ улахан суолталаах. Тылбаасчыттар ханнык баҕарар тиэкиһи кутталлаах тиэкиһи туруорсубакка чуолкайдык уонна чуолкайдык тиэрдиэхтээхтэр. Бэчээт иннинэ тылбаас чех тылын чочуйан бэрэбиэркэлэнэрин өйдүүр наадалаах.

Дьэ, чех тылыгар көһөрүү үчүгэй сулууспата сакааһы түргэнник толорууну хааччыйыаҕа. Кэм- кэрдии мэлдьи оруоллаах, тыл- өс киирэрэ оруоллаах, онон талыллыбыт сервис хаачыстыбата суох болдьоххо бэриллиэн сөп диэн итэҕэйиэхтээххит.

Чех тылыгар тылбаас тиийдэҕинэ тыл уонна култуура кыаҕын өйдүүр профессиональнай сулууспа булара улахан суолталаах. Тылбаас сөптөөх өҥөлөрүн туһанан, эһиги контенгыт чопчу локализацияланарын мэктиэлиир кыахтааххыт, таһаарыылаахтык бэрилиннэххит уонна нэһилиэнньэҕэ үчүгэйдик ылыныаххытын сөп.

Чехтии тылынан ханнык дойдуларга этэллэрий?

Чехтии тылыгар сүрүннээн чех Республикатыгар дииллэр. Австрияҕа, Германияҕа, Венгрияҕа, Польшаҕа, Словакияҕа уонна Украинаҕа, чехтии тыллаах нэһилиэнньэ ахсаана эмиэ элбэх. Онно эмиэ Австралия, Канада, Хорватия, Франция, Италия, Румыния, Сербия уонна холбоһуктаах Штаттар курдук атын дойдуларга дьон ахсаана аҕыйаабыта этэр.

Чех тылын историята хайдаҕый?

Чехский язык-индоевропейскайдааҕы семье язык. Кини чехтии тылын кытта ыкса сибээстээх уонна официальнай тыл буолар. Бу тыл латины, немецкэй уонна Польша тыллара күүстээх сабыдыалларынан сылдьыбыта.
Бу тыл олоҕо былыр- былыргыттан саамай эрдэтээҥи туоһулууллара билиҥҥи Чехтия Республикатын сиригэр- уотугар аан бастаан докумуон оҥоһуллубутун 10- с үйэҕэ ааҕаллар. Ол кэмҥэ бу тыл таҥара курдук биллэр этэ, онно сүнньүнэн таҥара регионугар кэпсэппиттэрэ. 11-12- с үйэ устатыгар славянскай тылтан эволюционердаабыта да, билигин да тыл сорох көстүүлэрин оннунан хаалларара.
14- с үйэҕэ чех тыла суругунан туттуллан, орто Халыма курдук биллэр тыл версията үөскээбитэ. Ити кэмҥэ тыл латыштыы, немецкэй уонна Польша тыллара сабыдыалларыттан хас да уларыйыы тахсан, сыыйа аныгы чех тылыгар кубулуйда.
1882 с. Чехия лингвиһэ ченек Зибрт тылын стандартизациялааһыҥҥа тирэх буолбут чех грамматикатын бэчээттэппитэ. Кэлин бу тыл 1943 с. Чехия орфографиятын туһунан сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрэн, Чехтия Республикатыгар уопсай сурук тылын олохтообута.
Ол кэмтэн ыла тыл салгыы сайда турбута, билигин Чехия Республикатыгар уонна Словакияҕа 9 мөлүйүөнтэн тахса киһи тыл этэр.

Чех тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Ян Гус (ок. 1369-1415): чехский религий реформатор, философ уонна технология преподавателэ, Ян Гус чех тылын сайдыытыгар дириҥ сабыдыаллаах. Кини үөрэҕэ уонна дьайыылаах үлэлэрэ Чехияҕа суруллубуттара уонна официальнай тыл статуһун бөҕөргөтөргө көмөлөспүттэрэ.
2. Вацлав Килбэркэй (1883-1949): Чехия лингвиһэ уонна профессора Карлов Прагаҕа университетын биллиилээх лингвист уонна профессора, Вацлав чех тылын уонна орфографиятын киллэрэн туран элбэх үлэ автора. Кини ону тэҥэ 1926 сыллаахха ылыллыбыт государственнай тыл нуорматын чехословациялааһыҥҥа улахан кылааты киллэрбитэ уонна билигин чех тылын официальнай стандартынан хаалар.
3. Божена Немцова (1820-1862): "Бабичка" (эбэм) романынан биллэр, Божена Немцова чехтии хамсааһыныгар национальнай сөргүтүү уонна чехтии тылынан элбэх суруйааччылартан биирдэстэрэ. Кини үлэлэрэ чехтии литературнай тыл үөскүүрүгэр көмөлөстүлэр уонна литератураҕа туһаналларын популяризациялыырга көмөлөстүлэр.
4. Йозеф Юнгман (1773-1847): Поэт уонна лингвист, Йозеф Юнгман аныгы чех тылын үөскэтиигэ сүҥкэн оруолу оонньоото. Чех тыла атын тыллартан элбэх тыл киириитин немец, итальянскай уонна француз курдук, чех тылын сайдыытыгар көмөтө уонна литературнай тыл быһыытынан суруллар.
5. Прокопьев Дивиш (1719-1765): Лингвист уонна полиглот, Прокопьев Чехия лингвистикатын биир төрдүнэн ааҕыллар. Кини тэҥниир лингвистика, грамматика уонна фонология туһунан элбэхтик суруйбута уонна кини чех тылын реформалааһыҥҥа көмөлөһөргө уонна официальнай сурукка улахан туһалаах буоларыгар көмөлөһөргө суруллар.

Чех тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Чех тыла арҕаа тыл буолар, ол аата кини атын славянскай тыллар эмиэ Польша, тыл уонна нуучча курдук тыллаах- өстөөх ыал буолалларын көрдөрөр. Кини атын тылларга тэҥнээтэххэ, хас да уратылаах.
Чех тыла-флективнай тыл, ол аата тыл кинилэр функцияларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Ону тэҥэ аглютинация баар, ол аата приставкалар уонна суффикстар саҥа тыллары үөскэтэргэ эбэтэр Ньургуһун суолталаах тыллары этэргэ эбиллэллэр. Чех тылыгар сэттэ падежтары (английскай тылтан уратыларга, онно барыта икки- үс буолуохтаах уонна объект) тутталлар. Сэттэ падежка аат туохтуур, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна ахсаан аат тыл суолтатын көрдөрөр.
Тиһэҕэр, чех тыла-сурук- Бичик уонна тыл икки ардыларыгар биир суолталаах сыһыан. Ону чэпчэкитик үөрэтэргэ уонна этэргэ, тыл суолтатын өйдөөбөккө эрэ этэр кыаҕы биэрэр.

Чех тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Чехтии грамматикатын уонна айымньыны үөрэтииттэн саҕалааҥ. Онлайн ресурсалар бааллар, кинилэр эһиэхэ тыл төрдүн баһылыырга көмөлөһүөхтэрэ.
2. Тыл саппааһыгар тиэйиҥ. Тутаах этиилэри үөрэтиҥ уонна сотору- сотору өйдөһүү акылаатын түһэрэргэ туттуллар тыллары үөрэтиҥ.
3. Саамай уустук темаҕа бэйэҕитин тургутуҥ. Кэпсэтэргитин уонна суруккутун чочуйуҥ, туохтуурдар формаларын, араас кэмнэрин ордук уустук этиилэри, формаларын туттуҥ.
4. Омук киинэлэрин истиҥ уонна көрүҥ. Тылы саҥарыы уонна өйдөтүү, саҥарыы курдук маассабай информация средстволарын, радиостанциялары, радиостанциялары уонна силигилии саҥарыы, ону истии, үөрүйэхтэри үөскэтии.
5. Чех тыллаах дойдуга бириэмэни ыытыҥ. Бу тылга уонна культураҕа тиэкис бастыҥ ньымата. Ити кыаллыбат буоллаҕына, тыл носителин кытта сирэй көрсөн, сирэй- харах тылларынан кыттыһан билсиҥ.