Чехтии Монгол Тылбаастаа

Чехия-аан дойдуга биир саамай умсугутуулаах тыллартан биирдэстэрэ. Онно 10 мөлүйүөнтэн тахса киһи этэллэр, кини Чехия Республикатын культуратын биир тутаах сорҕото буолар. Чех тылбааһын туһаныы бу дьоһун рыногы туһаныыга эһиги бизнес, веб- сайт эбэтэр коммуникациягытын сөптөөх ньыма буолуон сөп.

Чехтии тылбаасчыт өҥөтүн туһунан быһаарыы ылыллыан иннинэ чех тылбаасчыт өҥөтүн туһунан чопчу тылбаасчыт ыарахаттарын өйдүүрэ наадалаах. Чех тыла славянскай тыл, ол аата бэйэтэ туспа ураты грамматическай структуралаах, атын алфавит уонна хас да диалектардаах. Ол аата тылбаасчыттар чех тылын уонна тылбаас тылын ситиһиилээхтик баһылыахтаахтар.

Тылбаас эрэллээх өҥөтө наада буоллаҕына, чехтии тылынан үлэлиир уопуттаах компанияны көрдүөххүтүн наада. Кинилэр чопчу уонна культурнай уратылары үөрэтэр- үөрэтэр кыахтаахтар. Үчүгэй тылбаасчыт эмиэ олохтоох култуураны дириң билиилээх буоларыгар уонна кини культуратыгар сөп түбэһэрин өйдүүрүгэр көмөлөһүөҕэ.

Чех тылыгар тылбаас хаачыстыбата эмиэ улахан суолталаах. Тылбаасчыттар ханнык баҕарар тиэкиһи кутталлаах тиэкиһи туруорсубакка чуолкайдык уонна чуолкайдык тиэрдиэхтээхтэр. Бэчээт иннинэ тылбаас чех тылын чочуйан бэрэбиэркэлэнэрин өйдүүр наадалаах.

Дьэ, чех тылыгар көһөрүү үчүгэй сулууспата сакааһы түргэнник толорууну хааччыйыаҕа. Кэм- кэрдии мэлдьи оруоллаах, тыл- өс киирэрэ оруоллаах, онон талыллыбыт сервис хаачыстыбата суох болдьоххо бэриллиэн сөп диэн итэҕэйиэхтээххит.

Чех тылыгар тылбаас тиийдэҕинэ тыл уонна култуура кыаҕын өйдүүр профессиональнай сулууспа булара улахан суолталаах. Тылбаас сөптөөх өҥөлөрүн туһанан, эһиги контенгыт чопчу локализацияланарын мэктиэлиир кыахтааххыт, таһаарыылаахтык бэрилиннэххит уонна нэһилиэнньэҕэ үчүгэйдик ылыныаххытын сөп.

Чехтии тылынан ханнык дойдуларга этэллэрий?

Чехтии тылыгар сүрүннээн чех Республикатыгар дииллэр. Австрияҕа, Германияҕа, Венгрияҕа, Польшаҕа, Словакияҕа уонна Украинаҕа, чехтии тыллаах нэһилиэнньэ ахсаана эмиэ элбэх. Онно эмиэ Австралия, Канада, Хорватия, Франция, Италия, Румыния, Сербия уонна холбоһуктаах Штаттар курдук атын дойдуларга дьон ахсаана аҕыйаабыта этэр.

Чех тылын историята хайдаҕый?

Чехский язык-индоевропейскайдааҕы семье язык. Кини чехтии тылын кытта ыкса сибээстээх уонна официальнай тыл буолар. Бу тыл латины, немецкэй уонна Польша тыллара күүстээх сабыдыалларынан сылдьыбыта.
Бу тыл олоҕо былыр- былыргыттан саамай эрдэтээҥи туоһулууллара билиҥҥи Чехтия Республикатын сиригэр- уотугар аан бастаан докумуон оҥоһуллубутун 10- с үйэҕэ ааҕаллар. Ол кэмҥэ бу тыл таҥара курдук биллэр этэ, онно сүнньүнэн таҥара регионугар кэпсэппиттэрэ. 11-12- с үйэ устатыгар славянскай тылтан эволюционердаабыта да, билигин да тыл сорох көстүүлэрин оннунан хаалларара.
14- с үйэҕэ чех тыла суругунан туттуллан, орто Халыма курдук биллэр тыл версията үөскээбитэ. Ити кэмҥэ тыл латыштыы, немецкэй уонна Польша тыллара сабыдыалларыттан хас да уларыйыы тахсан, сыыйа аныгы чех тылыгар кубулуйда.
1882 с. Чехия лингвиһэ ченек Зибрт тылын стандартизациялааһыҥҥа тирэх буолбут чех грамматикатын бэчээттэппитэ. Кэлин бу тыл 1943 с. Чехия орфографиятын туһунан сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрэн, Чехтия Республикатыгар уопсай сурук тылын олохтообута.
Ол кэмтэн ыла тыл салгыы сайда турбута, билигин Чехия Республикатыгар уонна Словакияҕа 9 мөлүйүөнтэн тахса киһи тыл этэр.

Чех тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Ян Гус (ок. 1369-1415): чехский религий реформатор, философ уонна технология преподавателэ, Ян Гус чех тылын сайдыытыгар дириҥ сабыдыаллаах. Кини үөрэҕэ уонна дьайыылаах үлэлэрэ Чехияҕа суруллубуттара уонна официальнай тыл статуһун бөҕөргөтөргө көмөлөспүттэрэ.
2. Вацлав Килбэркэй (1883-1949): Чехия лингвиһэ уонна профессора Карлов Прагаҕа университетын биллиилээх лингвист уонна профессора, Вацлав чех тылын уонна орфографиятын киллэрэн туран элбэх үлэ автора. Кини ону тэҥэ 1926 сыллаахха ылыллыбыт государственнай тыл нуорматын чехословациялааһыҥҥа улахан кылааты киллэрбитэ уонна билигин чех тылын официальнай стандартынан хаалар.
3. Божена Немцова (1820-1862): "Бабичка" (эбэм) романынан биллэр, Божена Немцова чехтии хамсааһыныгар национальнай сөргүтүү уонна чехтии тылынан элбэх суруйааччылартан биирдэстэрэ. Кини үлэлэрэ чехтии литературнай тыл үөскүүрүгэр көмөлөстүлэр уонна литератураҕа туһаналларын популяризациялыырга көмөлөстүлэр.
4. Йозеф Юнгман (1773-1847): Поэт уонна лингвист, Йозеф Юнгман аныгы чех тылын үөскэтиигэ сүҥкэн оруолу оонньоото. Чех тыла атын тыллартан элбэх тыл киириитин немец, итальянскай уонна француз курдук, чех тылын сайдыытыгар көмөтө уонна литературнай тыл быһыытынан суруллар.
5. Прокопьев Дивиш (1719-1765): Лингвист уонна полиглот, Прокопьев Чехия лингвистикатын биир төрдүнэн ааҕыллар. Кини тэҥниир лингвистика, грамматика уонна фонология туһунан элбэхтик суруйбута уонна кини чех тылын реформалааһыҥҥа көмөлөһөргө уонна официальнай сурукка улахан туһалаах буоларыгар көмөлөһөргө суруллар.

Чех тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Чех тыла арҕаа тыл буолар, ол аата кини атын славянскай тыллар эмиэ Польша, тыл уонна нуучча курдук тыллаах- өстөөх ыал буолалларын көрдөрөр. Кини атын тылларга тэҥнээтэххэ, хас да уратылаах.
Чех тыла-флективнай тыл, ол аата тыл кинилэр функцияларыттан көрөн бэйэтин форматын уларыталлар. Ону тэҥэ аглютинация баар, ол аата приставкалар уонна суффикстар саҥа тыллары үөскэтэргэ эбэтэр Ньургуһун суолталаах тыллары этэргэ эбиллэллэр. Чех тылыгар сэттэ падежтары (английскай тылтан уратыларга, онно барыта икки- үс буолуохтаах уонна объект) тутталлар. Сэттэ падежка аат туохтуур, солбуйар ааттар, даҕааһыннар уонна ахсаан аат тыл суолтатын көрдөрөр.
Тиһэҕэр, чех тыла-сурук- Бичик уонна тыл икки ардыларыгар биир суолталаах сыһыан. Ону чэпчэкитик үөрэтэргэ уонна этэргэ, тыл суолтатын өйдөөбөккө эрэ этэр кыаҕы биэрэр.

Чех тыла ордук сөптөөх ньыманан үөрэтэрий?

1. Чехтии грамматикатын уонна айымньыны үөрэтииттэн саҕалааҥ. Онлайн ресурсалар бааллар, кинилэр эһиэхэ тыл төрдүн баһылыырга көмөлөһүөхтэрэ.
2. Тыл саппааһыгар тиэйиҥ. Тутаах этиилэри үөрэтиҥ уонна сотору- сотору өйдөһүү акылаатын түһэрэргэ туттуллар тыллары үөрэтиҥ.
3. Саамай уустук темаҕа бэйэҕитин тургутуҥ. Кэпсэтэргитин уонна суруккутун чочуйуҥ, туохтуурдар формаларын, араас кэмнэрин ордук уустук этиилэри, формаларын туттуҥ.
4. Омук киинэлэрин истиҥ уонна көрүҥ. Тылы саҥарыы уонна өйдөтүү, саҥарыы курдук маассабай информация средстволарын, радиостанциялары, радиостанциялары уонна силигилии саҥарыы, ону истии, үөрүйэхтэри үөскэтии.
5. Чех тыллаах дойдуга бириэмэни ыытыҥ. Бу тылга уонна культураҕа тиэкис бастыҥ ньымата. Ити кыаллыбат буоллаҕына, тыл носителин кытта сирэй көрсөн, сирэй- харах тылларынан кыттыһан билсиҥ.

Монголия - киин Азияҕа биллэр уонна үйэлээх култуураны уонна үгэстэри иҥэриммит дойдута. Монгол курдук биллиилээх, дьон кинини илдьэ сылдьар тумус туттар, бодоруһар уустук буолуон сөп. Ол эрээри монгол тылыттан тылбаас өҥөтүгэр ирдэбил улааппыт олохтоох дьону кытта бодоруһар тэрилтэлэргэ.

Монгол-Алтай тыла Монголияҕа уонна Кытайга, ону тэҥэ Россия, Хотугу Корея уонна Казахстан курдук атын дойдуларга 5 мөлүйүөн кэриҥэ киһи киирэр. Кириллицаны туһанан бэйэтин ураты дьикти диалектарыгар уонна акценнарыгар суруллубут.

Дьыала монголтан тылбаас тиийдэҕинэ проблема тылга олоҕурбут стандартизированнай тиһик суох диэн буолар. Ону специалистарга-лингвистэргэ докумуону уонна аудиозаписей чуолкай тылбаастааһын ыарахаттардаах буолуон сөп. Ону таһынан монгол тыла олох саҥатыгар, диалективнай варианнарыгар уларытыылары, уларытыылары, этиини олоххо киллэрбэккэ, тыл чэрчитинэн үлэлээбэккэ кыайар- хотор кыахтанар.

Бүтэһиктээх тылбаастар чуолкайдарын мэктиэлиир инниттэн монгол тылыттан тылбаас профессиональнай сулууспаларыгар тыл анал диалектарын кытта билсэр уопуттаах лингвист- носители үлэлииллэр, культураҕа тимири угуу кэмэ кэллэ. Кинилэр олохтоох суолталаах тыллары чинчийиини уонна тылбаас суолтатын быһаарыыга тирээн турар суолталаах матырыйаалы сыыйа быһаарыыга бүтүн ньымалары туһаналлар.

Профессиональнай лингвистэргэ тиэкис эбэтэр этэр тыл ис хоһоонугар дьайар буолан, тыл культурнай тоноҕоһун уонна олохтоох үгэстэрин аахтахха наада. Холобур, ытыктабыллаах титуллары, этикеттэри регионтан көрөн уларытыахха сөп, онон олохтоох форманы сөптөөх биэриигэ дьоһун суолталаах.

Онон монгол тылыгар тылбаас стандартизированнай системата суох буолан араас ыарахаттары кытта ситимнээх. Уопуттаах тылбаасчыттар бу ыарахаттары өйдүүллэр уонна култуура уонна олохтоох сиэр- майгы нюстэрин көрдөрөр үрдүк хаачыстыбалаах тылбаастары оҥорорго, билиилэрин- көрүүлэрин туһаналлар. Ити предприятиеларга, тэрилтэлэргэ уонна чааһынай дьоҥҥо тыл харгыстарын туораан, бииргэ үлэлэһэргэ көдьүүстээхтик сибээстээх.

Монгол тылыгар туох дойдуларга этэллэрий?

Монгол тылыгар сүрүннээн Монголияҕа этэллэр, ол эрээри Кытайга, Россияҕа, Казахстаҥҥа уонна киин Азия атын чаастарыгар бааллар.

Монгол тылын историята хайдаҕый?

Монгол тыла 13 үйэ силис тардар аан дойдуга биир саамай былыргы тыллартан биирдэстэрэ. Ол Алтай тыла монгол-манчжур тылларыгар киирэр уонна уруулуу уйгурскай, кыргыз уонна казах тылларыгар киирэр.
Монгол тылын туһунан саамай эрдэ суругунан былыргы монголлар "кистэлэҥ историяларыгар" 12 үйэ баар. Бу тыл монгол империятын салайыытынан туттуллар уонна Монголия 18- с үйэҕэ диэри сүрүн литературнай тылын Монголияҕа көспүтэ. Кини литератураны суруйууга 20- с үйэ саҥатыгар диэри туһаммыта.
Аныгы монгол тыла 19- с үйэттэн ордук эрдэ сайдыбыта уонна Монголия официальнай тылын быһыытынан 1924 сыллаахха ылыллыбыта. Кини 1930- с сыллартан саҕалаан нуучча, Кытай уонна английскай тыллартан элбэх саҥа терминнэри туттубута.
Билигин Монголия сорох олохтоохторо классическай монгол тылыгар билигин да этэллэр эрээри, дойдуга дьон үксэ аныгы монгол тылын туһаналлар. Монгол тылыгар Россия сорох чаастарыгар, Кытайга уонна ис Монголияҕа эмиэ этэллэр.

Монгол тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Наталья Гаврилан – лингвист уонна Гарвард университетын монгол тылын профессора 2. Гомбоев Очирбат – Монголия урукку премьер- министрэ уонна монгол тылыгар аан дойду үрдүнэн биллэр эксперт 3. Джамсран-монгол тылын уонна литературатын ытыктабыллаах профессора 4. Болмаа Тумбаатар-аныгы монгол синтаксиһын уонна фонология уһулуччулаах теоретига 5. Бодо Вебер- информатика профессора уонна инновационнай ааҕар- суоттуур средствоны монгол тылыгар таһаарааччы

Монгол тылын структурата хайдах оҥоһуллубутай?

Монгол тыла монгол тылыгар сыһыаннаах уонна агглютинативнай структуранан буолар. Бу тылы үөскэтии сүрүн бириинсибинэн силис тардыы, икки силис тардыы эбэтэр баара буолааччы тыллары холбооһун буолар. Монгол тылыгар субъектар тыллара бэрээдэгэ баар, оттон поселлар падеж курдук функциялары бэлиэтииргэ туттуллар.

Монгол тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Төрдүттэн саҕалаа. Тыл сүрүн дорҕооннорун үөрэтиэххитин уонна тылы хайдах сөпкө этэргитин итэҕэтиэҕиҥ. Монгол тылларынан үчүгэй кинигэни ылан үөрэтиҥ уонна хас да сыл устата барыҥ.
2. Монгол тылын грамматикатын кытта билсиҥ. Монгол грамматикатын ылан быраабыланы үөрэтиҥ.
3. Монгол курдук кэпсэтэргэ практикаланыҥ. Онлайн ресурсаларын туһаныҥ, кинигэлэр курдук аудиопрограммалар уонна онлайн-репетитордар тыллары практикалыырга уонна тупсарарга.
4. Тыл саппааһын үөрэтиҥ. Үчүгэй тылдьыты салайыҥ уонна күннэтэ тылдьыт саппааһын саҥа тылынан толоруҥ. Кинилэр кэпсэтиилэригэр туһанарга практикаланаргытын умнумаҥ.
5. Монгол тылын ааҕыҥ уонна истиҥ. Кинигэлэри ааҕыҥ, киинэлэри көрүөҥ уонна монгол тылыгар сыһыары истиҥ. Ити эһиэхэ тылы кытта билсиһэр ордук, тыл саппааһын өссө кэҥэтэргэ көмөлөһүөҕэ.
6. Репетиторы Булуҥ. Омук тылын үөрэтиигэ чахчы туһалаах буолуон сөп. Эһиэхэ индивидуальнай болҕомтону ууран, инникитин өссө тупсарарга көмөлөһөр опыттаах репетиторы буларга кыһаллыҥ.