Азербайджанский. Эсперанто Тылбаастаа

Азербайджан тылыгар тылбаас аан дойду айанньыттарыгар киэҥник биллибит ураты гибрид тыллаах- өстөөх уонна култууралаах омук тыллара үөскээбиттэрэ. Азербайджан хас да араас Илиҥҥи уонна киин Азиатскай тыллары кириэстии ааҕыллар, ону ааһан региону кытта бодоруһарга дьулуспут компанияларга солбуллубат өҥөлөрү оҥорор.

Азербайджан тыла Соҕуруу Кавказка уонна киин Азияҕа, ордук Азербайджан Республикатыгар 10 мөлүйүөннээх региональнай тыл буолар. Кини турецкай тылы кытта ыкса сибээстээх уонна урукку Советскай Союз атын чаастарыгар киэҥник тарҕаммыт. Азербайджан, Азербайджан, Беларусь, Молдова, Казахстан уонна Кыргызстан дойдуларыгар киллэрэн, эһиги региоҥҥа бизнеһи ыытар былааннааххыт туһунан дьоһун суолталаах тыл буолар.

Азербайджан тыла атын да көрүҥнэриттэн тылбаастанар хас да аспектар бааллар. Бу икки сурук- Бичик уонна икки хардарыта өйдөбүнньүк диалектар ситимнэригэр киирэр уустук тыл. Бу хас биирдии тыл тус уратылаах, уратылаах буолан, Азербайджан уонна да атын тыллары кытта үлэлиир тылбаасчыттарга судургута суох буолуон сөп. Холобур, эр дьон үс варианнарыгар диэри (эр киһи, дьахтар уонна орто биис уустара), ону ааһан тыл тутатына судургута суох буолуон сөп. Ону таһынан чопчу этиилэртэн тутулуга суох хас да ньымалар бааллар, онон чопчу уонна көдьүүстээх тылбаас сөптөөх тоннаны уонна культурнай элеменнэри таба туттуу сатабылын көрдөрөр.

Ити кэмҥэ Азербайджан тыла туроктары кытта ыкса сибээстээх, олор ортолоругар уопсай тыл, өйдөбүллэр элбэхтэр. Ити ханнык баҕарар тылы кытта билсиһэн, атын киһини талан, кинилэри үлэнэн туроктарга тылбаастаан үлэлииргэ көҥүллэнэр.

Эһиги региоҥҥа бараргытыттан тутулуга суох, эбэтэр бизнеһи салайаҕыт дуу, Азербайджаҥҥа көһөрүү өҥөтө эһиги уопуккутуттан муҥутуур көдьүүһэ эһиэхэ көмөлөһүөҕэ. Тылларын икки ардыларыгар уопуттаах носители кытта үлэлэһэн, эһиги иһитиннэриигит чопчу уонна профессиональнай рыногы кытта сибээстээх буоларыгар уонна икки өттүттэн барыстаах сыһыаны тутаргытыгар көмөлөһүөххүтүн сөп.

Азербайджан тылын ханнык дойдуларга этэллэрий?

Азербайджаҥҥа уонна Иран сорох чаастарыгар сүрүннээн Россия, Турция, Ирак, Грузия уонна Сирия курдук дойдуларга этэллэр.

Азербайджан тылын историята хайдаҕый?

Азербайджан тылын историята биһиги эрабыт 8 үйэтигэр тахсар, огузтар (тюрк) омуктар киин Азияҕа аан бастаан олохсуйбуттар. 13- с үйэҕэ Азербайджан бүтүн региоҥҥа Персия култууратын уонна тыл улахан киинэ буолбута. 19- с үйэҕэ нуучча- перс сэриилэрин саҕана Азербайджан тылын туһаныы Арассыыйа империятын нуучча тылын туһатыгар хам баттаммыта. ССРС ыһыллыытын кэнниттэн, Азербайджан, Азербайджан тыла дойду официальнай тылынан билиниллибитэ.
Ол кэмтэн ыла аҕыйах реформа ылыллан, тылы тыыннаах хаалларыыга уонна салгыы стандартизацияҕа туһаайыллыбыт тыл политиката ылыллыбыта. Бу билигин мөлүйүөнүнэн киһи Азербайджаҥҥа, Грузия уонна Иран курдук регион атын дойдуларыгар тыл сөргүтүүгэ тирэҕирэр. Ону таһынан Азербайджан тыла аан дойду үрдүнэн киэҥник тарҕанар омук тыла эмиэ элбээн иһэр.

Саха тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Мирза Фатали Ахундов-Азербайджан суруйааччыта, драматург, философ уонна педагог. Кини үлэтин 19- с уонна 20- с үйэ саҥатыгар национальнай уһуктууга сабыдыаллаабыта.
2. Мамед Сид Ордубин-кини билиҥҥи Азербайджан литературатын аҕатынан, ону таһынан саамай биллэр пионерынан ааҕыллар.
3. Мухаммад Мухаммед Физули- Азербайджан поэта уонна 16 үйэ суруйааччыта. Кинини классическай Азербайджан литературатын төрүттээччинэн ааҕаллар.
4. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам 20- с үйэ саҥатыгар Саха тылын сайдыытыгар сүҥкэн суолталаах фигура этэ. Кини Азербайджан тылын сайыннарыыга актыыбынай кыттыылааҕа уонна алфавиты айыыга дьоһун оруолу оонньообута.
5. 12 үйэ алын сүһүөх поэта, бүтүн литератураҕа саамай сүдү поэт - романтик быһыытынан киэҥник биллэр. Кини француз уонна нуучча курдук атын тылларга суруйбута уонна үлэлэриттэн сорохторо атын тылларга тылбаастаммыттара. Кини поэзията Азербайджан култууратыгар улаханнык сабыдыаллаабыта.

Азербайджан тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Азербайджан тыла уустук структуралаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата тыл суолтата уларыйарыгар олоҕуран суффикстары эбэр. Бу процесс агглютинация диэн ааттанар. Холобур, "тыл-" (суруйабын) "тыл-м" (мин суруйабын) буолар. Тылы уонна суффикстар тыл балаһыанньатыттан көрөн быһаарыллыбыт аһаҕас дорҕооннору кытта дьүөрэлэһиэхтээхтэр. Грамматическай Азербайджан тыла икки көлүөнэттэн, үс падежтан уонна сэттэ бириэмэттэн турар.

Саха тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Алфавиты кытта билсиһииттэн саҕалааҥ. Азербайджан тыла Латинскай графикаҕа олоҕурбут алфавитынан туһаныллар, ол 33 буукубаттан турар.
2. Онлайн учебник эбэтэр онлайн үөрэх пособиетын Булуҥ, тыл төрдүн үөрэтэргэ. Грамматика, этии структурата уонна тыл саппааһа - бу барыта тыл өйдөбүлүгэр улахан суолталаах.
3. Тыл үөрэтиигэ тиэкистээх буолуҥ. Азербайджан бизга записи, видео ва фильмлар озорбойжонлик ва узбекистонга эшитиб, унга эшитганлар.
4. Практикаланыҥ. Туохха үөрэммиккитин барытын өйдөөн-дьүүллээн сылдьыҥ. Улэҕитин- хамнаскытын урдэтэргэ уонна тылгытын уерэтэргэ кедьуустээхтик кыттаргытыгар кедьуустээхтик кыттаргытыгар көмөлөһүҥ.
5. Репетиторы кытта үлэлээ. Репетитор эһиэхэ бэйэтин тэтимигэр уонна эһиги прогрессаргытын сыаналыырга көмөлөһүөн сөп. Кинилэр эмиэ ханнык баҕарар ыйытыыларгытыгар рекомендация биэриэхтэрин, эппиэттиэхтэрин сөп.
6. Онлайн ресурсалары туһаныҥ. Эһиги үөрэххитин эбии киллэрэр кыахтаах онлайн уруоктар уонна ресурсалар элбэхтэр.

Бу-1887 с. доктор Л. Л. Заменгоф, быраас уонна лингвист. Кини араас дойдулартан дьоҥҥо көдьүүстээх иккис тыл буоларын туһугар аан дойду таһымыгар өйдөһүүгэ уонна обществоҕа бииргэ үлэлээһиҥҥэ көмөлөһүү оҥоһулунна. Бүгүн эсперантокка 100- тэн тахса дойдуга киһи этиллэр уонна кини элбэх аан дойдутааҕы рабочай тыл быһыытынан туһаныллар.

Грамматика атын тылларга тэҥнээтэххэ, үөрэтии быдан чэпчиир эбит. Ону судургутутуу ону тылбаастааһын ордук үчүгэйдик оҥорор. Ону таһынан эспиэрдэр ону таһынан тылбаас бырайыактарыгар туһанар кыахтара киэҥник ылыллан, ону туоратыыга хаста да тыл наадата өйдөнөр.

Бу эспиэрдэргэ тылбаас аан дойдуга ураты миэстэни ылар. Тылбаас илдьэ сылдьар атын тылбаастартан уратыта диэн, тылбаасчыттарга тирэҕирэр, ону эсперанто да, оригинал тылын да үчүгэйдик билэр тылбаасчыттарга тирэҕирэр. Ол аата тылбаасчыттар булгуччу носители да, атын да тылы да тылбаастаабаттар, чуолкайдык тылбаастыыллар.

Эсперанто биир тылынан тылбаастаатахха, төрүт тыл бүтэһиктээх тылбааһа чуолкай көрдөрөр суолталаах. Бу судургутук буолуон сөп, тоҕо диэтэххэ, сорох тыллар идиоматическай этиилэри, тыллары уонна өйдөбүллэри тутталлар. Бука, анал бэлэмнэнии уонна уопут наада, бу нэилиэктэр тыллара сөптөөх диспансерга тылбаастаналларын мэктиэлиир наада.

Ону таһынан эспиэрдэргэ тустаах өйдөбүллэргэ эбэтэр тылга тэҥниир наадата суох буолан, бу идеялары чуолкайдык уонна чуолкайдык быһаарарга наадалаах. Бу эспиэрдэргэ тылбаастааһын биир ньымата атын тыллартан улахан уратылаах, онно биир тыл эбэтэр өйдөбүл быһаччы сыһыаннаах буолуон сөп.

Уопсайынан, эсперанто аан дойдутааҕы бэйэ- бэйэҕэ өйдөһүү уонна коммуникацияҕа көмөлөһүү олус туһалаах уонна туһалаах инструмена буолар. Оригинал тылын курдук дириҥник өйдүүр тылбаасчыттарга тирэҕирэн, тылбаастар түргэнник уонна чуолкайдык толоруллуохтарын сөп. Дьэ, уустук өйдөбүллэри уонна идиому тылга сыһыаран, тылбаасчыттар төрөөбүт тыл суолтата чопчу бу эсперантокка бэриллиэн сөп.

Эсперанто ханнык дойдуларга тыл этэллэрий?

Бу эспиэр биир да дойдуга официальнайдык билиниллибит тыл буолбатах. Аан дойду үрдүнэн 2 мөлүйүөн киһи эсперантокка этиэн сөп диэн ааҕыллыбыта, онон онно аан дойду үгүс дойдуларыгар этиллэр. Германия, Япония, Польша, Бразилия уонна Кытай курдук дойдуларга ордук киэҥник тарҕаммыта.

Эсперанто тыл историята хайдаҕый?

Бу - 19 үйэ бүтүүтэ Польша офтальмолог Л. Л. Заменгоф диэн Польша офтальмологынан тэриллибит аан дойду тыла. Кини соругунан культура, тыл уонна национальнай омуктар икки ардыларыгар киэҥник туттуллар тылы ырытан оҥоруохха сөп этэ. Кини лингвистическай судургу тылы талбыта, кини санаатынан, бу тыллартан төһө кыалларынан үөрэтэрэ быдан чэпчэки буолуо этэ.
Заменгф" Уксу Liugrap "("Первая книга") от ыйын 26 күнүгэр 1887 с. псевдонимынан Эсперанто доктора (ол аата"эрэнэр киһи") диэн бастакы кинигэтин бэчээттэппитэ. Эсперанто түргэнник тарҕанна, үйэлэр кирбиилэригэр аан дойду хамсааһыныгар кубулуйда. Бу кэмҥэ бу тылынан элбэх боччумнаах уонна учуонайдар суруллубуттара. Бастакы аан дойдутааҕы конгресс Францияҕа 1905 сыллаахха буолбута.
1908 сыллаахха аан дойдутааҕы эсперанто Ассоциацията тереебут тылы тарҕатар уонна аан дойдутааҕы хардарыта өйдөһөр сыаллаах тэриллибитэ. 20- с үйэ саҕаланыытыгар хас да дойду бэйэтин официальнай көмө тыл быһыытынан ылыммыта уонна аан дойду үрдүнэн хас да саҥа общество тэриллибитэ.
Иккис аан дойду сэриитэ эсперанто сайдарыгар кыаҕы биэрбитэ да, өлбөтөҕө. 1954 сыллаахха Уеьээ БУЛОН Декларациятын ылыммыта, онно сүрүн принциптэр уонна сыал- сорук туруоруллубуттара. Ити кэнниттэн эспиэрдэр бырааптарын Декларациятын 1961 сыллаахха ылыныы буолбута.
Бүгүн эспиэрдэргэ аан дойду үрдүнэн хас да тыһыынча киһи, сүрүннээн, хобби быһыытынан этэллэр, сорох тэрилтэлэр кинини аан дойду тылын практическай быһыытынан үөрэтэллэр.

Тыл сайдарыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиэхэ ким киирэрий?

1. Киһи быһыытынан эсперанто тылы айааччы.
2. Уильям Олдаковскай поэт уонна автор, чуолаан, эсперантоҕа “Адя" классическай поэманы, ону таһынан атын да айымньылары бу тылынан суруйбута.
3. Хамфри Тонкин-Америка профессора уонна эсперанто аан дойду эсперанто ассоциациятын урукку Президенэ.
4. Л. Л. Заменгф-людовико Заменгофа уонна "Фундаменто де эсперанто" издатель, бастакы официальнай грамматика уонна тылдьыт тылдьыта.
5. Пробал дастгуп - индийский автор, редактор и тылбаасчыт, написавший книг по грамматике эсперанто"Новая упрожденная грамматика эсперанто". Кини эмиэ Индияҕа бу тылы сөргүтэргэ суруллар.

Эсперанто тылын структурата хайдах оҥоһулунна?

Эсперанто-бу чопчу оҥоһулунна, ол аата көннөрү үөрэтиигэ утумнаах, логичнай уонна судургу буоларга соруктаах оҥоһулунна. Бу агглютинативнай тыл, ол аата саҥа тыллар силис- мутук силистэрин, сыһыарыыларын силистэрин силистээн үөскэтэллэр, тыл төрүт тылларынааҕар быдан чэпчэки буолар. Тыл сүрүн бэрээдэгэ эмиэ Европа тылларыгар сөп түбэһэр: субъект-объект (сыа). Грамматика сүрдээх судургу, тоҕо диэтэххэ, омуна суох эбэтэр биллибэт артыал суох. Манна өссө ханнык да кэһии суох, ол аата быраабыланы үөрэтэн баран, ханнык баҕарар тылы туһанар кыахтааххыт.

Эспиэрдэр тылы саамай сөптөөх ньыманан үөрэтэллэрий?

1. Эсперанто төрүт тылын үөрэтииттэн саҕалааҥ. Грамматика, тыл саппааһын уонна айымньыны төрдүн үөрэтиҥ. Интэриниэккэ босхо ресурсалар элбэхтэр, Сыыһа- халты сыымайдыыллар, Сыыһа- халты сыымайдыыллар.
2. Тыл туһанарга практикаланыҥ. Эспиэрдэргэ тыл тутааччылары эбэтэр онлайн эсперанто быһыытынан этэҕит. Эсперанто тэрээһиннэригэр уонна семинардарга сылдьыҥ. Бу эһиэхэ тылы үөрэтэргэ, уопуттаах носителлартан төттөрү сибээһи ыларга көмөлөһүөҕэ.
3. Кинигэлэри ааҕыҥ уонна эсперанто киинэлэрин көрүөҕүҥ. Ол эһиэхэ тыл бэйэтин өйдөбүлүн сайыннарарга уонна тыл саппааһын хаҥатарга көмөлөһүөҕэ.
4. Кэпсэтээччини Булуҥ эбэтэр эсперанто кууруһун ааһыҥ. Тылга мэлдьи туттуллуон сөп, - туйгун ньыма.
5. Тылы үксүн хайдах баарынан туһаныҥ. Ханнык баҕарар тылы көҥүл баһылыыр бастыҥ ньыма-ону үгүстүк туһаныахха сөп курдук. Доҕотторгутун кытта эбэтэр электроннай суруктары суруйаҕыт дуу, ордук эсперанто курдук туһаныҥ.