Идиш Әрмән Тәржемә итеү

Идиш боронғо тел, Тамырҙары Германияға 10 быуатта барып тоташа, Әммә Үҙәк һәм Көнсығыш Европала урта быуаттарҙан бирле һөйләшәләр. Был бер нисә телдең, тәү сиратта немец, иврит, арамей һәм славян телдәренең берләшеүе. Идиш ҡайһы берҙә диалект тип ҡарала, әммә ысынында ул үҙ синтаксисы, морфологияһы һәм һүҙлек запасы булған тулы тел. Был телде ҡулланыу быуаттар дауамында диаспора, ассимиляция һәм социаль шарттарҙың үҙгәреүе арҡаһында кәмей, әммә бөгөн ҡайһы бер илдәрҙә күп кенә православие йәһүдтәре был телдә һөйләшә.

Идиш рәсми тел статусына эйә булмаһа ла, уны һөйләүселәр уның лингвистик һәм мәҙәни маҡсаттар өсөн ни тиклем мөһим булыуын белә. Шуға күрә бөтә донъяла идиш теленә тәржемә итеү хеҙмәттәрен ҡулланып телде һаҡлап ҡалырға теләүселәр бар. Тәржемәселәр идиш телен аңлаусылар һәм быны эшләмәгәндәр араһындағы упҡынды еңеп сығырға ярҙам итә.

Идиш теленән тәржемә итеү хеҙмәттәре иврит терминдарын табырға ярҙам итә, улар идиш теленең ябай телмәренең бер өлөшө булып китә, Мәҫәлән, Изге яҙманан алынған һүҙҙәр, йәки дини йолаларҙы билдәләү өсөн ҡулланылған фразалар. Тәржемә ярҙамында был изге һүҙбәйләнештәр идиш телендә яҙыуға йәки һөйләү телмәренә тейешле рәүештә индерелергә мөмкин. Был телде белмәгәндәр өсөн идиш теленә тәржемә итеү мөмкинлеге бик файҙалы була.

Документтарҙы идиш теленә тәржемә итеү тарих дауамында күп өлкәләрҙә ҡулланыла, мәҫәлән, миграция, дин, әҙәбиәт, лингвистика һәм йәһүд тарихы. Шуға күрә иврит һәм немец телдәрендә сертификатланған квалификациялы идиш тәржемәселәрен табыу мөһим. Телдең үҙенә өҫтәп, был белгестәр төрлө әҫәрҙәрҙең мәҙәниәтен, контексын һәм шарттарын белергә тейеш, шулай итеп, уларҙың тәржемәләре тәүге ниәтен теүәл сағылдыра.

Идиш теленә тәржемә итеү телде өйрәнергә тырышыусыларға ҙур ярҙам ғына түгел, ә уны тере килеш һаҡларға ла ярҙам итә. Идиш һүҙҙәрен һәм һүҙбәйләнештәрен башҡа телдәргә күсерергә ярҙам итеп, тәржемәләр телдең бөтөнләй юҡҡа сығыуын булдырмаҫҡа ярҙам итә. Квалификациялы тәржемәселәр ярҙамында идиш тере һәм сәләмәт булып ҡала, йәһүд халҡының мәҙәниәте һәм традицияларына тәҙрә аса.

Идиш телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Идиш телендә башлыса Аҡш, Израиль, Рәсәй, Белоруссия, Украина, Польша һәм Венгрияның йәһүд общиналарында һөйләшәләр. Шулай уҡ Францияла, Аргентинала, Австралияла, Көньяҡ Африкала, Канадала һәм башҡа илдәрҙә йәһүдтәрҙең һаны аҙ.

Идиш теленең тарихы ниндәй?

Идиш-тамырҙары менән урта немец теленә барып тоташҡан һәм бөтә донъя буйынса ашкеназ йәһүдтәре һөйләшкән тел. Ул 9 быуатта барлыҡҡа килгәндән алып, хәҙерге Германия һәм төньяҡ Франция территорияһында йәһүд общиналары сәскә атҡандан алып, ашкеназ йәһүдтәренең төп теле булып хеҙмәт итә. Был бер нисә телдең, шул иҫәптән иврит һәм арамей, шулай уҡ славян, роман һәм урта герман диалекттарының ҡатнашмаһы.
Идиш европа йәһүдтәре араһында тәүге тапҡыр яҡынса 12 быуатта популяр була, ул традицион яҙма форма булараҡ түгел, ә һөйләү теле булараҡ ҡулланыла башлай. Был йәһүд халҡының урынлашыуы менән бәйле, улар йыш ҡына географик яҡтан бер-береһенән айырылып тора һәм, шулай итеп, ваҡыт үтеү менән төрлө диалекттар үҫешә. 15-16 быуаттарҙа идиш Бөтә Европала тарала, европа йәһүдтәре араһында аралашыу теле булып китә.
Идиш шулай уҡ йәһүдтәр йәшәгән урындағы телдәрҙең көслө йоғонтоһона дусар була, шуға күрә Бөтә Европа, Африка һәм Америка буйлап төрлө диалекттар барлыҡҡа килә. Эске айырмалыҡтарға ҡарамаҫтан, идиш диалекттарының дөйөм грамматикаһы, синтаксисы һәм стандарт һүҙлек запасы бар, ҡайһы бер диалекттарға иврит, ә башҡаларына һуңыраҡ телдәр көслө йоғонто яһай.
19 быуатта идиш әҙәбиәте сәскә ата, һәм был телдә бик күп китаптар һәм журналдар нәшер ителә. Әммә антисемитизмдың үҫеше, Икенсе донъя һуғышынан һуң күп йәһүдтәрҙең күсеп килеүе һәм ҡушма штаттарҙа инглиз теленең өҫтөнлөклө тел булараҡ ҡабул ителеүе идиштың һөйләү теле булараҡ бөлгөнлөккә төшөүенә килтерә. Бөгөнгө көндә бөтә донъя буйынса, Башлыса Төньяҡ Америкала һәм Израилдә, миллионлаған кеше идиш телендә һөйләшә, әммә был тел элекке кеүек киң ҡулланылмай.

Идиш телен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Элиэзер Бен-Иегуда (18581922): бен-Иегудаға боронғо еврей телен тергеҙеүҙе йөкмәтәләр, ул иврит теленә күп кенә идиш һүҙҙәрен индереп, шулай эшләгән дә. Ул шулай уҡ хәҙерге иврит теленең тулы һүҙлеген төҙөгән һәм был тел буйынса мәҡәләләр һәм китаптар яҙған беренсе кеше була.
2. Шолом-Әлейхем (18591916): Әлейхем Көнсығыш Европала йәһүдтәрҙең тормошо тураһында яҙған билдәле идиш яҙыусыһы була. Уның әҫәрҙәре, шул иҫәптән" Һөтсө Тевье " идишты бөтә донъяға таратырға ярҙам итә.
3. Хаим Грейд (19101982): Грейд билдәле романист һәм идиш шағиры була. Йәһүд тормошоноң ауырлыҡтары тураһында бәйән иткән әҫәрҙәре идиш телендәге иң яҡшы әҙәбиәт әҫәрҙәренең береһе тип һанала.
4. Макс Вайнрайх (18941969): лингвист, профессор, Литваның Вильнюс ҡалаһында YIVO йәһүд тикшеренеүҙәре Институтына нигеҙ һалыусы һәм уның директоры, вайнрайх бөтә ғүмерен идишты өйрәнеүгә һәм популярлаштырыуға бағышлай.
5. Ицик Мангер (19001969): Мангер идиш телендә шағир һәм 20 быуаттың бөйөк яҙыусыларының береһе була. Ул телдең тергеҙелеүенә һәм модернизацияланыуына ҙур йоғонто яһай.

Идиш теленең структураһы нисек ҡоролған?

Идиш структураһы немец теленең структураһына оҡшаш тиерлек. Ул субъект-глагол-объект тәртибендә төҙөлгән һүҙҙәрҙән, фразаларҙан һәм һөйләмдәрҙән тора. Идиш, ҡағиҙә булараҡ, немец теленә ҡарағанда лаконик, унда артиклдәр, предлогтар һәм буйһондороу союздары әҙерәк ҡулланыла. Идишта немец телендәге кеүек ҡылымдарҙы ҡушыу системаһы юҡ, һәм ҡайһы бер ҡылымдар заманы немец телендәге ҡылымдарҙан айырылып тора. Идишта шулай уҡ немец телендә булмаған бер нисә өҫтәмә киҫәксә һәм башҡа элементтар бар.

Идиш телен иң дөрөҫ ысул менән нисек өйрәнергә?

Идиш телен өйрәнеүҙең иң яҡшы ысулы - был телгә баш менән сумдырылыу. Был идиш телендә һөйләшеүҙәр тыңлау, идиш телендә китаптар һәм гәзиттәр уҡыу, шулай уҡ идиш телендә фильмдар һәм телешоуҙар ҡарау тигәнде аңлата. Шулай уҡ һеҙ урындағы йәмәғәт үҙәгендә, университетта йәки онлайн идиш курстарына яҙыла алаһығыҙ. Телде һөйләүселәр менән һөйләшеүҙә мотлаҡ күнекмәләр яһағыҙ, был һеҙгә әйтелеш һәм грамматикаға күнегергә ярҙам итер. Ниһайәт, ҡулығыҙҙа идиш-инглиз һүҙлеген һәм ҡылымдар таблицаһын тотоғоҙ, улар һеҙгә теләһә ниндәй һорауҙарға яуап бирергә ярҙам итер.

Әрмән теленә тәржемә хәҙерге донъя баҙарында ҡиммәтерәк була бара. Илдәр бер-береһе менән әүҙемерәк аралашҡан һайын, яҙма тәржемә хеҙмәттәре ҙур һорау менән файҙаланыуы асыҡлана. Әрмән теле-бөтә донъя буйынса 6 миллиондан ашыу кеше һөйләшкән тел, һәм ул төрлө халыҡтарҙың мәҙәниәтенең мөһим өлөшө булып тора. Был уны башҡа илдәрҙәге ҡулланыусылар менән аралашырға ярҙам итеүсе ҡиммәтле бизнес ҡоралы итә.

Әрмән теленә тәржемә хеҙмәттәренең талап ителеүенең бер сәбәбе-уларҙың илдәр һәм телдәр араһындағы коммуникация өҙөклөктәрен еңеп сығыу һәләте. Әрмәнстан Европа Менән Азия араһындағы киҫешкән урында урынлашҡан, тимәк, ул йыш ҡына төрлө мәҙәниәттәр һәм телдәр менән киҫешә. Тел үҙе лә бик үҙенсәлекле, был уны күрше телдәрҙән еңел айырып була. Был тапшырылған хәбәрҙәрҙең маҡсатлы аудиторияға теүәл еткерелеүен тәьмин итергә ярҙам итә.

Уның мәҙәни әһәмиәтенә өҫтәп, әрмән телен аралашыу теле булараҡ ҡулланыуҙың да бик күп практик өҫтөнлөктәре бар. Был еңел яраҡлаштырыла торған тел, уны төрлө шарттарҙа ҡулланырға мөмкин. Бынан тыш, был өйрәнеү өсөн сағыштырмаса ябай тел, тимәк, минималь тел тәжрибәһе булған кешеләр барыбер был телде ҡулланыуҙа бик уңышлы була ала. Бынан тыш, башҡа ҡайһы бер телдәрҙән айырмалы рәүештә, әрмән теленең оҙон яҙма тарихы бар, тимәк, тел өйрәнеүселәргә ярҙам итә алған күп кенә баҫма материалдар һәм ресурстар бар.

Ниһайәт, әрмән тәржемәселәре ҙур тәжрибәгә һәм ышаныслылыҡҡа эйә. Телдең популярлығы үҫкән һайын тәржемә өлкәһендә профессионалдар һаны ла арта. Күп тәржемәселәр билдәле бер өлкәләрҙә махсуслаша, тимәк, предприятиелар үҙҙәренең ихтыяждарына тап килгән тәржемәсе таба ала. Телдең нескәлектәрен аңлау тәжрибәһе был тәржемәселәрҙе үҙҙәренә таныш булмаған телдә үҙ хәбәрен теүәл еткерергә теләгән компаниялар өсөн ҡиммәтле итә.

Дөйөм алғанда, әрмән теленә тәржемә халыҡ-ара кимәлдә бизнес алып барған предприятиелар, учреждениелар һәм шәхси кешеләр өсөн бик ҡиммәтле актив булып тора. Был аралашыу өсөн күп мөмкинлектәр асыу ғына түгел, ә мәҙәниәттәр һәм милләттәр араһында мәҙәни күпер булып хеҙмәт итә. Глобалләшеү үҫкән һайын әрмән тәржемәселәренә һәм тәржемә хеҙмәттәренә ихтыяж арта барасаҡ.

Әрмән телендә ниндәй илдәрҙә һөйләшәләр?

Әрмән теле Әрмәнстанда һәм Таулы Ҡарабахта рәсми тел булып тора. Был телдә шулай уҡ күп илдәрҙәге әрмән диаспораһы вәкилдәре һөйләшә, шул иҫәптән Рәсәй, Ҡушма Штаттар, Ливан, Франция, Грузия, Сүриә, Иран һәм Төркиә.

Әрмән теленең тарихы ниндәй?

Әрмән теленең боронғо тарихы бар, ул беҙҙең эраға тиклем 5 быуат башына барып тоташа, ул саҡта ул тәүге тапҡыр боронғо әрмән формаһында яҙылған була. Был боронғо һаҡланып ҡалған һинд-европа телдәренең береһе һәм Әрмәнстан Республикаһының рәсми теле булып тора. Тел Әрмән батшалығы һәм уның мәҙәниәте йоғонтоһонда була, һәм уның күп кенә терминдары әле лә ҡулланыла.
Быуаттар дауамында тел бер нисә эволюция кисерә, шулай уҡ грек, латин, фарсы һәм төрөк телдәре йоғонтоһонда була. 19 быуатта әрмән теле байтаҡ яңырыу кисерә, сөнки ул ваҡыттағы ғалимдар бөтә әрмән диаспораһында һәм унан ситтә ҡулланыла алырлыҡ стандартлаштырылған версия төҙөү өҫтөндә ныҡышмалы эшләй.
Бөгөн был телдә 8 миллионға яҡын кеше һөйләшә, һәм ул Аҡш, Канада, Германия, Франция һәм Рәсәйҙәге күп кенә әрмән общиналарының төп теле булып тора. Ул шулай уҡ бер нисә христиан конфессияһында литургик тел булараҡ ҡулланыла.

Әрмән телен өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән тәүге 5 кеше араһында кем бар?

1. Месроп Маштоц әрмән алфавитын булдырыусы 2. Мовсес Хоренаци әрмән тарихы һәм әҙәбиәте пионеры 3. Овес Туманян шағир, прозаик һәм йәмәғәт эшмәкәре 4. Григор Нарекаци 9 быуат шағиры-мистик 5. Мкртич Нагаш хәҙерге әрмән әҙәбиәтенең тәүге яҙыусыларының береһе

Әрмән теленең структураһы нисек ҡоролған?

Әрмән теленең структураһы агглютинатив, йәғни ул һүҙҙәрҙе үҙгәртеү һәм грамматик үҙенсәлектәрҙе белдереү өсөн аффикстар йәки суффикс рәүешендәге приставкалар ҡуллана. Структураһы буйынса әрмән теле һинд-европа телдәре ғаиләһенең башҡа телдәренә оҡшаш. Унда исемдәрҙең, ҡылымдың ауышлыҡтарының һәм ваҡытының күп килештәре, шулай уҡ күп һанлы алмаштар һәм ҡылым формалары бар. Әрмән теле шулай уҡ тартынҡыларҙың киң мутация системаһына эйә.

Әрмән телен нисек дөрөҫ өйрәнергә?

1. Әрмән теленең яҡшы курсын табығыҙ. Онлайн-курс йәки курс эҙләгеҙ, әгәр һеҙ уны үҙегеҙ менән бергә таба алаһығыҙ. Курс грамматика нигеҙҙәрен, һөйләмдәр структураһын һәм һүҙлек запасын үҙ эсенә ала.
2. Әрмән телен өйрәнеүгә тотоноғоҙ. Әрмән фильмдарын һәм телешоуҙарын ҡарағыҙ, әрмән музыкаһын тыңлағыҙ, әрмән китаптарын һәм гәзиттәрен уҡығыҙ һәм әрмән телле кешеләр менән әңгәмәләр алып барырға тырышығыҙ.
3. Күнегеү, күнегеү, күнегеү. Хаталар яһауҙан ҡурҡмағыҙ, был-өйрәнеүҙең берҙән-бер юлы. Көн һайын әрмән телендә күнекмәләр үткәреү өсөн ваҡыт бүлеп бирегеҙ, хатта был бер нисә минутҡа ғына булһа ла.
4. Онлайн ресурстарҙы ҡулланма итеп ҡулланығыҙ. Интернетта бик күп ресурстар бар, улар һеҙгә әрмән телен өйрәнергә ярҙам итәсәк. Телде уҡытыуға арналған веб-сайттар һәм форумдар, шулай уҡ файҙалы ҡушымталар һәм подкастар эҙләгеҙ.
5. Белемдәрегеҙҙе тикшереү өсөн карточкалар ҡулланығыҙ. Әрмән һүҙлегенән һүҙҙәр менән карточкалар төҙөгөҙ һәм даими рәүештә үҙегеҙҙең прогрессығыҙҙы баһалау өсөн үҙегеҙҙе тикшерегеҙ.
6. Башҡа уҡыусылар менән һөйләшегеҙ. Башҡа кешеләр менән аралашығыҙ, улар шулай уҡ әрмән телен өйрәнә, онлайн йәки шәхсән. Шул уҡ телде өйрәнгән кеше менән аралашыу һеҙгә мотивация һәм ҡатнашыуҙы һаҡлап ҡалырға ярҙам итә ала.